بررسی حكم فقهی سِحر از دیدگاه مذاهب اسلامی

 

استاد راهنما:

دكتر علی محمد برنا

 

استاد مشاور:

دكتر ذبیح مطهری خواه

 

تابستان1392

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                 صفحه

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2

کلیات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 4

شرح و بیان مسئله…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 5

تاریخچه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 5

پرسشهای  تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………6

اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 6

اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….6

روش کار و روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 7

وا‍‍‍‍ژگان كلیدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 10

فصل اول: بررسی مفهوم شناسی سِحر و دیدگاههای مختلف در مورد آن

بخش اول: معنا شناسی سِحر از نظر لغوی و اصطلاحی

1-1- معنای لغوی و اصطلاحی سِحر…………………………………………………………………………………………………………………………… 12

1-1-1- معنای لغوی سحر………………………………………………………………………………………………………………………………………… 12

1-1-2- معنای اصطلاحی سحر………………………………………………………………………………………………………………………………….. 13

1-1-2-1- معنای اصطلاحی سحر از دیدگاه فقهای شیعه……………………………………………………………………………………………… 13

1-1-2-2- چشم زخم…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 14

1-2- آیا چشم زخم واقعیت دارد؟……………………………………………………………………………………………………………………………….. 14

1-2-1- پیشینه ی سحر…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 15

1-2-1-1- تاریخچه جادوگری در ملل مختلف…………………………………………………………………………………………………………….. 15

1-2-1-2- سحر در عصر حاضر………………………………………………………………………………………………………………………………….. 16

1-1-1-1- سحر از دیدگاه فقها و علمای دین……………………………………………………………………………………………………………… 19

بخش دوم: ماهیّت سِحر و جادو و تاریخچه آن

1-2-2- مفهوم سحر………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 25

1-2-2-1- تاریخچه سحر………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 25

1-2-2-2- چگونگی تأثیر سحر………………………………………………………………………………………………………………………………….. 27

1-2-3- استفاده از سحر برای مبارزه با قرآن و پیامبر……………………………………………………………………………………………………. 28

1-2-3-1- جادوگری از نظر تورات……………………………………………………………………………………………………………………………… 28

1-2-3-2- تأثیر تكوینی سحر به اذن خدا…………………………………………………………………………………………………………………… 29

1-2-4- سحر و جادو تا چه اندازه صحت دارد………………………………………………………………………………………………………………. 30

بخش سوم: تمایز بین معجزه ، كرامت ،سِحر ـ چگونگی مقابله با طلسم؟

1-2-4-1- مفهوم معجزه…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 33

1-2-4-2- تمایز بین معجزه و سحر از دیدگاه قرآن كریم…………………………………………………………………………………………….. 34

1-2-5- تعاریفی دیگر از تفاوت سحر با معجزه ……………………………………………………………………………………………………………. 36

1-2-5-1- فرق معجزه و شعبده………………………………………………………………………………………………………………………………… 37

1-2-5-2- تمایز كرامت و سحر از نظر فقهی……………………………………………………………………………………………………………….. 38

1-2-6- تعریف طلسم……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 40

فصل دوم: سِحر و جادو در قرآن و روایات

بخش اول: جایگاه سحر از دیدگاه قرآن كریم

1-2-6-1- سحر از دیدگاه قرآن كریم…………………………………………………………………………………………………………………………. 45

1-2-6-2- منشاء كفر ساحران از دیدگاه قرآن كریم…………………………………………………………………………………………………….. 46

1-2-7- یِأجوج و مِأجوج……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 47

1-1-7-1- قرآن و عهد عتیق…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 47

1-2-7-1- انواع معنی سحر در قرآن كریم………………………………………………………………………………………………………………….. 51

1-2-7-2- ساحری كردن از نظر قرآن كریم………………………………………………………………………………………………………………… 52

1-2-8- سحر و پیامبران در قرآن……………………………………………………………………………………………………………………………….. 53

بخش دوم: سحر و جادو در روایات و كلمات فقها

1-2-8-1- سحر از دیدگاه روایات………………………………………………………………………………………………………………………………. 57

1-2-8-2-اسلام و علوم غریبه……………………………………………………………………………………………………………………………………. 59

1-2-9-حكم تعلیم سحر……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 60

1-2-9-1- سحر از منظر فقه و حدیث………………………………………………………………………………………………………………………… 61

1-2-9-2- حكم فقهی سحر………………………………………………………………………………………………………………………………………. 62

1-2-9-3- آیا جادوگری در ادیان دیگر هم مردود شناخته شده است یا این كه فقط در دین اسلام این طور است؟…………….. 63

بخش سوم: مقایسه دیدگاههای روایات و جامعه شناسان  در مورد سحر

1-2-9-5- معنای جادو و هدف جادو و سحر نزد مردم شناسان و علمای دینی و متون دینی ما یكی نیست ، هر چند بسیار به هم نزدیك است……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 68

1-2-9-6- بطلان و بی ثمری سحر…………………………………………………………………………………………………………………………….. 73

1-2-9-7- آیا می شود به ساحران مراجعه نمود؟…………………………………………………………………………………………………………. 74

1-2-10- علائم دعا نویسان شرعی…………………………………………………………………………………………………………………………….. 74

1-2-10-1- خصوصیات جادوگران حیله گر………………………………………………………………………………………………………………… 74

فصل سوم: بررسی انواع مصادیق سحر و جادو و تشریح اعمال مرتاضان و دراویش

بخش اول: تردستی (شعبده یا چشم بندی) ، پیش گویی و جن گیری

1-2-10-2- تردستی………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 78

2-1- تردستی از نظر فقهی…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 78

2-1-1- انواع تردستی و تاریخچه ی آن………………………………………………………………………………………………………………………. 79

2-1-2- پیش گویی………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 80

2-1-2-1- پیش گویی از نظر فقهی……………………………………………………………………………………………………………………………. 81

2-1-2-2- روایاتی درباره ی پیش گویی……………………………………………………………………………………………………………………… 81

2-2- آیات قرآن در مورد پیشگویی…………………………………………………………………………………………………………………………….. 83

2-2-1- اشاره به حركت زمین……………………………………………………………………………………………………………………………………. 83

2-2-2- پایه و اساس علم و نجوم………………………………………………………………………………………………………………………………. 86

2-3- ماده اولیه جن چیست؟……………………………………………………………………………………………………………………………………… 87

2-3-1- جن گیری……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 88

2-4-1- جن گیران چطور افرادی هستند؟……………………………………………………………………………………………………………………. 88

2-3-2- تسخیر جن از نظر فقهی………………………………………………………………………………………………………………………………… 89

2-4- همه چیز درباره ی جن از دیدگاه قرآن……………………………………………………………………………………………………………….. 90

2-4-1- آیا از جن باید ترسید؟………………………………………………………………………………………………………………………………….. 93

بخش دوم: كهانت

2-4-1-1- كهانت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 95

2-4-1-2- خبر دادن از آینده به كمك شیاطین نوعی شرك است………………………………………………………………………………… 96

2-4-2-كهانت از نظر قرآن كریم………………………………………………………………………………………………………………………………… 96

2-4-2-1- انواع كهانت……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 97

2-4-2-2- حكم كهانت از نظر فقهی…………………………………………………………………………………………………………………………… 102

2-5- كاهنان و خبر بعثت پیامبر………………………………………………………………………………………………………………………………… 103

2-5-1- مرتاضان و دراویش كه هستند؟……………………………………………………………………………………………………………………… 103

2-5-1-1- سحر با كمك اجنه و با تسخیر جن……………………………………………………………………………………………………………. 105

2-5-1-2- تأثیر اراده در خوارق عادات مرتاضان و دراویش…………………………………………………………………………………………….. 106

2-5-2- انواع افعال و اعمال خارق العاده مرتاضان و دراویش………………………………………………………………………………………….. 107

2-5-2-1- وجود افعال خارق العاده ای كه مستند به اسباب طبیعی و عادی نیستند……………………………………………………….. 108

2-5-2-2- تأثیر اراده در افراد خارق العاده……………………………………………………………………………………………………………………

این مطلب را هم بخوانید :

تحقیق رایگان درمورد وضعیت اقتصادی و اجتماعی و نظریه کنترل اجتماعی - شبکه علمی نور سیستان 109

بخش سوم: چشم زخم ، علم هیپنو تیزم و تب احضار ارواح در مرتاضان و دراویش

2-5-3- چشم زخم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 111

2-4-2-5- اعتقاد مردم به چشم زخم…………………………………………………………………………………………………………………………. 111

2-5-3-1- چشم زخم و واقعیت آن از نظر روایات………………………………………………………………………………………………………… 112

2-5-3-2- آیا چشم زخم حقیقت دارد؟………………………………………………………………………………………………………………………. 113

2-5-4- یك داستان باورنكردنی برای باور كردن………………………………………………………………………………………………………….. 113

2-5-4-1- چشم زخم از نظر اسلام…………………………………………………………………………………………………………………………….. 114

2-5-4-2- اهمیت مجزا كردن خرافات از چشم زخم با ذكر مثال…………………………………………………………………………………… 115

3-1- تعویذات جهت دفع سِحر و جادو و چشم زخم……………………………………………………………………………………………………… 116

3-1-1- هیپنوتیزم……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 120

3-1-1-2- تاریخچه هیپنوتیزم…………………………………………………………………………………………………………………………………… 120

3-1-2- روش های هیپنوتیزم…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 121

3-1-2-1- روش كیاسون………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 123

 

3-1-2-2- در روان درمانی………………………………………………………………………………………………………………………………………… 124

3-2- توصیفی دیگر از هیپنوتیزم و اینكه هیپنوتیزم از نظر فقهی چه حكمی دارد؟……………………………………………………………. 124

3-2-1- تعریف هیپنوتیزم از دیدگاه نظریه پردازان………………………………………………………………………………………………………. 125

3-2-1-1- چگونگی صحت ارتباط با ارواح و احضار آنان……………………………………………………………………………………………….. 128

3-2-1-2- احضار ارواح از نظر علمی و فلسفی……………………………………………………………………………………………………………… 129

3-2-2- شبهاتی در مورد مسئله احضار ارواح……………………………………………………………………………………………………………….. 129

3-2-2-1- احضار ارواح از دیدگاه فقهی………………………………………………………………………………………………………………………. 133

3-2-2-2- تشریح ابعاد احضار روح…………………………………………………………………………………………………………………………….. 136

3-3- كلی گویی و احضار ارواح…………………………………………………………………………………………………………………………………… 137

3-3-1- جلسه ی ارتباط با ارواح…………………………………………………………………………………………………………………………………. 138

نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 143

پیشنهادها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 149

فهرست منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 150

چكیده لاتین…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 156

 

چكیده   با توجه به اینکه موضوع این تحقیق، بررسی حکم فقهی سحر از دیدگاه مذاهب اسلامی است، هدف نگارنده بر این است تا در این پژوهش حکم تکلیفی سحر و احکام وضعی ناشی از آن را برای افراد مختلف در شرایط گوناگون بیان نماید. در تعریف سحر باید بگوییم سحر امری شگرف است که به امر خارق العاده شباهت دارد اما خود امری خارق العاده نیست؛ زیرا اولاً آموختنی است ثانیاً انجام آن به ارتکاب کارهای زشت باعث می شود که انسان مورد وسوسه های شیطان قرار گیرد. یکی از دستاوردهای نامطلوب در مورد سحر این است که جامعه توجه چندانی برای جلوگیری از این پدیده ندارد و ما هنوز شاهد سحر هستیم. همه ی مذاهب اسلامی حکم به حرام بودن سحر دارند و گروهی از معتزله با استناد از سوره ی طه آیه66 معتقدند سحر صرف خرافات است و واقعیت ندارد.ولی اگر انجام سحر در جهت ابطال سحر صورت گیرد جایز است و واجب کفایی است. حد ساحر مسلمان در صورت شهادت دادن دو مرد مسلمان قتل است. واژگان كلیدی: سِحر و جادو – تردستی – پیش‌گویی- كهانت- جن‌گیری

 

مقدمه

همان‌گونه كه در قرآن مجید آمده است،‌دین در نزد خداوند، اسلام است و خداوند این دین را به عنوان دین جاویدان برای انسان پسندیده است و هدف آن را رساندن انسان به سعادت دنیا و آخرت می‌داند كه برای رسیدن به این هدف برنا‌مه‌هایی را برای تمام شئونات زندگی فردی، اجتماعی،‌سیاسی، عبادی، دنیوی، اخروی و …انسان در نظر گرفته است و آن چه را كه لازمه پیمودن راه سعادت و كمال انسان دانسته،‌ واجب و انسان را ملزم به انجام آنها نموده است و آن چه را كه مانع پیمودن راه سعادت و كمال انسان دانسته، حرام كرده و انسان را از انجام آن نهی نموده است.

یكی از چیزهایی كه مانع رسیدن انسان به سعادت است و خداوند از آن نهی فرموده، مساله سِحر و ساحری می‌باشد كه فرمان داده است چنان چه كسی مرتكب این عمل شود، باید مجازات شود؛‌اسلام دین كاملی است كه هیچ گونه عیب و نقصی در آن راه ندارد؛ بنابراین بی جهت و بدون اتمام حجت كسی را مجازات نمی‌كند. در مورد مساله سِحر نیز برنامه اسلام این است كه بدون دلیل و حجت ساحر را مجازات نمی‌كند. بنابراین برای پیشگیری از وقوع سِحر، برنامه‌هایی را تدارك دیده تا كسی مرتكب این عمل نشود و چنان‌چه كسی به این برنامه‌ها توجه نكند و عمل سِحر از او سر بزند او را مجازات می‌كند. بعضی از این برنامه‌ها به شرح ذیل می‌باشد:

1- اسلام انسان‌ها را تشویق به دین‌داری و واقعیت‌پذیری می‌نماید و این كه نهی می‌كند برخی انسان‌ها را به ساحری روی آوردن زیرا آنها هرگز روی رستگاری را نمی‌بینند. اسلام انسان‌ها را از خرافه‌پرستی نهی می‌كند و افراد می‌توانند برای گره‌گشایی مشكلات خود همواره از خدا كمك بخواهند چرا كه یاد خدا آرام‌بخش دل‌هاست.

2- انسان‌ها می‌توانند به جای روی‌آوردن به ساحری یا قبول سِحر دست دعا و تضرع به درگاه خداوند بردارند و همواره از آیات الهی یاری بخواهند كه اثرات مثبت و ساحری اثرات منفی دارد،  از یاد خداوند غافل نشوند و به قضا و قدر الهی اعتقاد داشته باشند زیرا این طور فردی، همواره از زندگی راضی و خرسند است و اندوه مشكلات را نمی‌خورد.

3- خدای تعالی در قرآن سوره انعام آیه 97 می‌فرماید:

«اوست خدایی كه ستاره ها را برای شما قرار داد تا در تاریكی‌های بیابان و دریا به آنها راه بیابید، و ما برای مردم دانا نشانه‌های قدرت خود را بیان كردیم.