1-5- کلیاتی در رابطه با تیره کاسنی.. 9

1-6- ماریتیغال. 10

1-6-1- مشخصات گیاه 10

1-6-2- نیازهای اکولوژیکی.. 12

1-6-3- تناوب کشت.. 12

1-6-4- مواد و عناصر غذایی مورد نیاز. 12

1-6-5- آماده سازی خاک.. 13

1-6-6- تاریخ و فواصل کاشت.. 13

1-6-7- روش کاشت.. 14

1-6-8- مراقبت و نگهداری.. 14

1-6-9- برداشت محصول. 1

1-7- تنش شوری.. 16

1-7-1- مقدمه. 16

1-7-2- شوری چیست؟. 17

1-7-3- عامل ایجاد هدایت الکتریکی در آب.. 18

1-7-4- اثرات شوری بر رشد گیاهان. 19

1-7-5- راهکارهای بیولوژیک مؤثر برای بهبود مقاومت به شوری در گیاهان. 23

1-8- بذر. 25

1-8-1- اهمیت بذر. 25

1-8-2- تکنولوژی‌های تقویت‌کننده بذر. 26

1-9- پرایمینگ… 27

1-9-1- انواع روش‌های پرایمینگ بذر. 27

1-9-2- هیدروپرایمینگ… 28

1-9-3- اسموپرایمینگ… 28

1-9-4- پرایمینگ ماتریکسی.. 28

1-9-5- روابط آب در پرایمینگ… 29

1-9-6- سالیسیلیک اسید. 31

1-9-7- نیترات پتاسیم. 33

فصل دوم – بررسی منابع

2-1- مروری بر اثرات تنش شوری بر روی شاخص‌های جوانه‌زنی گیاهان. 36

2-2- مروری بر اثرات پرایمینگ بذر به وسیله سالیسیلیک اسید بر روی شاخص‌های جوانه‌زنی گیاهان. 39

2-3- مروری بر اثرات پرایمینگ بذر به وسیله نیترات پتاسیم بر روی شاخص‌های جوانه‌زنی گیاهان. 43

این مطلب را هم بخوانید :

2-4- مروری بر اثرات تنش‌های محیطی بر روی فعالیت‌های بیوشیمیایی بذور گیاهان. 46

2-5- مروری بر اثرات پرایمینگ بر روی فعالیت‌های بیوشیمیایی بذور گیاهان. 49

فصل سوم – مواد و روش‌ها

3-1- ویژگی‌های محل انجام آزمایش و زمان اجرای طرح تحقیقاتی.. 53

3-2- طرح آزمایشی و روش کار. 53

3-3- ضدعفونی بذور و وسایل کار. 54

3-4- نحوه پرایم بذور. 54

3-5- محاسبه پارامترهای جوانه‌زنی.. 55

3-5-1- درصد جوانه‌زنی.. 55

3-5-2- سرعت جوانه‌زنی.. 55

3-5-3- شاخص بنیه بذر. 55

3-5-4- طول گیاهچه. 55

3-5-5- وزن‌تر و خشک گیاهچه. 56

3-6- محاسبه صفات بیوشیمیایی.. 56

3-6-1- روش تهیه عصاره آنزیمی.. 56

3-6-2- سنجش آنزیم آلفا آمیلاز. 56

3-6-3- سنجش فعالیت هورمون جیبرلین.. 57

3-6-4- سنجش پروتئین.. 57

3-7- آنالیز داده‌ها 57

فصل چهارم – تجزیه و تحلیل داده‌ها

4-1- درصد جوانه‌زنی.. 59

4-2- سرعت جوانه‌زنی.. 64

4-3- طول گیاهچه. 68

 

4-4- شاخص بنیه بذر. 73

4-5- وزن‌تر گیاهچه. 78

4-6- وزن خشک گیاهچه. 83

4-7- میزان فعالیت آلفا آمیلاز بذور در روز سوم. 91

4-8- میزان فعالیت آلفا آمیلاز بذور در روز پنجم. 93

4-9- جیبرلین بذور در روز سوم. 98

4-10- جیبرلین بذور در روز پنجم. 103

4-11- پروتئین گیاهچه در روز هشتم. 108

4-12- پروتئین گیاهچه در روز دهم. 113

فصل پنجم – بحث و نتیجه‌گیری

5-1- شاخص‌های جوانه‌زنی.. 127

5-2- شاخص‌های بیوشیمیایی.. 130

5-3- نتیجه‌گیری.. 135

5-4- پیشنهادات.. 136

منابع

فهرست فارسی………………………………………………………………………………………………………………..138

فهرست انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………144

فهرست جداول
جدول 1-1- مقاومت به شوری برخی گیاهان. 20

جدول 1-2- روش‌های مختلف پیش‌اندازی بذور و میزان تأثیر آن تحت تنش شوری.. 24

جدول 1-3- کاربرد خارجی اسمولیت‌های متفاوت یا تنظیم کننده‌های رشد بر روی گیاهان مختلف تحت تنش شوری   25

جدول 1-4- مشخصات فیزیکی و شیمیایی سالیسیلیک اسید. 33

جدول 4-1- نتایج تجزیه واریانس تأثیر سطوح مختلف شوری، سالیسیلیک اسید و نیترات پتاسیم بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر گیاهچه ماریتیغال. 118

جدول 4-2- نتایج تجزیه واریانس تأثیر سطوح مختلف شوری، سالیسیلیک اسید و نیترات پتاسیم بر فعالیت‌های بیوشیمیایی بذر گیاهچه ماریتیغال. 118

جدول شماره 4-3- مقایسه میانگین‌های اثر سطوح مختلف شوری بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر گیاهچه ماریتیغال  119

جدول شماره 4-4- مقایسه میانگین‌های اثر سطوح مختلف شوری بر فعالیت‌های بیوشیمیایی بذر گیاهچه ماریتیغال  119

جدول شماره 4-5- مقایسه میانگین‌های اثر سطوح مختلف سالیسیلیک اسید بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر گیاهچه ماریتیغال  119

جدول شماره 4-6- مقایسه میانگین‌های اثر سطوح مختلف سالیسیلیک اسید بر فعالیت‌های بیوشیمیایی بذر گیاهچه ماریتیغال  120

جدول شماره 4-7- مقایسه میانگین‌های اثر سطوح مختلف نیترات پتاسیم بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر گیاهچه ماریتیغال  120

جدول شماره 4-8- مقایسه میانگین‌های اثر سطوح مختلف نیترات پتاسیم بر فعالیت‌های بیوشیمیایی بذر گیاهچه ماریتیغال  120

جدول شماره 4-9- مقایسه میانگین‌های اثرات سطوح مختلف شوری و سالیسیلیک اسید بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر گیاهچه ماریتیغال. 121

جدول شماره 4-10- مقایسه میانگین‌های اثرات سطوح مختلف شوری و سالیسیلیک اسید بر فعالیت‌های بیوشیمیایی بذر گیاهچه ماریتیغال. 121

جدول شماره 4-11- مقایسه میانگین‌های اثرات سطوح مختلف شوری و نیترات پتاسیم بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر گیاهچه ماریتیغال. 122

جدول شماره 4-12- مقایسه میانگین‌های اثرات سطوح مختلف شوری و نیترات پتاسیم بر فعالیت‌های بیوشیمیایی بذر گیاهچه ماریتیغال. 122

جدول شماره 4-13- مقایسه میانگین‌های اثرات سطوح مختلف سالیسیلیک اسید و نیترات پتاسیم بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر گیاهچه ماریتیغال. 123

جدول شماره 4-14- مقایسه میانگین‌های اثرات سطوح مختلف سالیسیلیک اسید و نیترات پتاسیم بر فعالیت‌های بیوشیمیایی بذر گیاهچه ماریتیغال. 123

جدول شماره 4-15- مقایسه میانگین‌های اثر سطوح مختلف شوری، سالیسیلیک اسید و نیترات پتاسیم بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر گیاهچه ماریتیغال. 124

جدول شماره 4-16- مقایسه میانگین‌های اثر سطوح مختلف شوری، سالیسیلیک اسید و نیترات پتاسیم بر فعالیت‌های بیوشیمیایی بذر گیاهچه ماریتیغال. 125

 

فهرست نمودارها
نمودار 4-1- بررسی درصد جوانه‌زنی ماریتیغال تحت تیمارهای شوری.. 61

نمودار 4-2- بررسی درصد جوانه‌زنی ماریتیغال تحت تیمارهای سالیسیلیک اسید. 62

نمودار 4-3- بررسی درصد جوانه‌زنی ماریتیغال تحت تیمارهای نیترات پتاسیم. 62

نمودار 4-4- بررسی درصد جوانه‌زنی ماریتیغال تحت تیمارهای شوری و سالیسیلیک اسید. 63

نمودار 4-5- بررسی درصد جوانه‌زنی ماریتیغال تحت تیمارهای شوری و نیترات پتاسیم. 63

نمودار 4-6- بررسی درصد جوانه‌زنی ماریتیغال تحت تیمارهای سالیسیلیک اسید و نیترات پتاسیم. 64

نمودار 4-7- بررسی سرعت جوانه‌زنی ماریتیغال تحت تیمارهای شوری.. 66

نمودار 4-8- بررسی سرعت جوانه‌زنی ماریتیغال تحت تیمارهای سالیسیلیک اسید. 66

نمودار 4-9- بررسی سرعت جوانه‌زنی ماریتیغال تحت تیمارهای نیترات پتاسیم. 67

نمودار 4-10- بررسی سرعت جوانه‌زنی ماریتیغال تحت تیمارهای شوری و سالیسیلیک اسید. 67

نمودار 4-11- بررسی سرعت جوانه‌زنی ماریتیغال تحت تیمارهای شوری و نیترات پتاسیم. 68

نمودار 4-12- بررسی سرعت جوانه‌زنی ماریتیغال تحت تیمارهای سالیسیلیک اسید و نیترات پتاسیم. 68

نمودار 4-13- بررسی طول گیاهچه ماریتیغال تحت تیمارهای شوری.. 70

نمودار 4-14- بررسی طول گیاهچه ماریتیغال تحت تیمارهای سالیسیلیک اسید. 71

نمودار 4-15- بررسی طول گیاهچه ماریتیغال تحت تیمارهای نیترات پتاسیم. 71

نمودار 4-16- بررسی طول گیاهچه ماریتیغال تحت تیمارهای شوری و سالیسیلیک اسید. 72

نمودار 4-17- بررسی طول گیاهچه ماریتیغال تحت تیمارهای شوری و نیترات پتاسیم. 72

نمودار 4-18- بررسی طول گیاهچه ماریتیغال تحت تیمارهای سالیسیلیک اسید و نیترات پتاسیم. 73

نمودار 4-19- بررسی شاخص بنیه بذر ماریتیغال تحت تیمارهای شوری.. 75

نمودار 4-20- بررسی شاخص بنیه بذر ماریتیغال تحت تیمارهای سالیسیلیک اسید. 75

نمودار 4-21- بررسی شاخص بنیه بذر ماریتیغال تحت تیمارهای نیترات پتاسیم. 76

نمودار 4-22- بررسی شاخص بنیه بذر ماریتیغال تحت تیمارهای شوری و سالیسیلیک اسید. 76

نمودار 4-23- بررسی شاخص بنیه بذر ماریتیغال تحت تیمارهای شوری و نیترات پتاسیم. 77

نمودار 4-24- بررسی شاخص بنیه بذر ماریتیغال تحت تیمارهای سالیسیلیک اسید و نیترات پتاسیم. 77

نمودار 4-25- بررسی وزن‌تر گیاهچه ماریتیغال تحت تیمارهای شوری.. 80

نمودار 4-26- بررسی وزن‌تر گیاهچه ماریتیغال تحت تیمارهای سالیسیلیک اسید. 80

نمودار 4-27- بررسی وزن‌تر گیاهچه ماریتیغال تحت تیمارهای نیترات پتاسیم. 81

نمودار 4-28- بررسی وزن‌تر گیاهچه ماریتیغال تحت تیمارهای شوری و سالیسیلیک اسید. 81

نمودار 4-29- بررسی وزن‌تر گیاهچه ماریتیغال تحت تیمارهای شوری و نیترات پتاسیم. 82

نمودار 4-30- بررسی وزن‌تر گیاهچه ماریتیغال تحت تیمارهای سالیسیلیک اسید و نیترات پتاسیم. 82

نمودار 4-31- بررسی وزن خشک گیاهچه ماریتیغال تحت تیمارهای شوری.. 85

نمودار 4-32- بررسی وزن خشک گیاهچه ماریتیغال تحت تیمارهای سالیسیلیک اسید. 85
نمودار 4-33- بررسی وزن خشک گیاهچه ماریتیغال تحت تیمارهای نیترات پتاسیم. 86

نمودار 4-34- بررسی وزن خشک گیاهچه ماریتیغال تحت تیمارهای شوری و سالیسیلیک اسید. 86

نمودار 4-35- بررسی وزن خشک گیاهچه ماریتیغال تحت تیمارهای شوری و نیترات پتاسیم. 87

نمودار 4-36- بررسی وزن خشک گیاهچه ماریتیغال تحت تیمارهای سالیسیلیک اسید و نیترات پتاسیم. 87

نمودار 4-37- بررسی فعالیت آلفا آمیلاز بذور در روز سوم ماریتیغال تحت تیمارهای شوری.. 90

نمودار 4-38- بررسی فعالیت آلفا آمیلاز بذور در روز سوم ماریتیغال تحت تیمارهای سالیسیلیک اسید  90

نمودار 4-39- بررسی فعالیت آلفا آمیلاز بذور در روز سوم ماریتیغال تحت تیمارهای نیترات پتاسیم. 91

نمودار 4-40- بررسی فعالیت آلفا آمیلاز بذور در روز سوم ماریتیغال تحت تیمارهای شوری و سالیسیلیک اسید  91

نمودار 4-41- بررسی فعالیت آلفا آمیلاز بذور در روز سوم ماریتیغال تحت تیمارهای شوری و نیترات پتاسیم  92

نمودار 4-42- بررسی فعالیت آلفا آمیلاز بذور در روز سوم ماریتیغال تحت تیمارهای سالیسیلیک اسید و نیترات پتاسیم  92

نمودار 4-43- بررسی فعالیت آلفا آمیلاز بذور در روز پنجم ماریتیغال تحت تیمارهای شوری.. 95

نمودار 4-44- بررسی فعالیت آلفا آمیلاز بذور در روز پنجم ماریتیغال تحت تیمارهای سالیسیلیک اسید. 95

نمودار 4-45- بررسی فعالیت آلفا آمیلاز بذور در روز پنجم ماریتیغال تحت تیمارهای نیترات پتاسیم. 96

نمودار 4-46- بررسی فعالیت آلفا آمیلاز بذور در روز پنجم ماریتیغال تحت تیمارهای شوری و سالیسیلیک اسید  96

نمودار 4-47- بررسی فعالیت آلفا آمیلاز بذور در روز پنجم ماریتیغال تحت تیمارهای شوری و نیترات پتاسیم  97

نمودار 4-48- بررسی فعالیت آلفا آمیلاز بذور در روز پنجم ماریتیغال تحت تیمارهای سالیسیلیک اسید و نیترات پتاسیم  97

نمودار 4-49- بررسی جیبرلین بذور در روز سوم ماریتیغال تحت تیمارهای شوری.. 100

نمودار 4-50- بررسی جیبرلین بذور در روز سوم ماریتیغال تحت تیمارهای سالیسیلیک اسید. 100

نمودار 4-51- بررسی جیبرلین بذور در روز سوم ماریتیغال تحت تیمارهای نیترات پتاسیم. 101

نمودار 4-52- بررسی جیبرلین بذور در روز سوم ماریتیغال تحت تیمارهای شوری و سالیسیلیک اسید. 101

نمودار 4-53- بررسی جیبرلین بذور در روز سوم ماریتیغال تحت تیمارهای شوری و نیترات پتاسیم. 102

نمودار 4-54- بررسی جیبرلین بذور در روز سوم ماریتیغال تحت تیمارهای سالیسیلیک اسید و نیترات پتاسیم  102

نمودار 4-55- بررسی جیبرلین بذور در روز پنجم ماریتیغال تحت تیمارهای شوری.. 105

نمودار 4-56- بررسی جیبرلین بذور در روز پنجم ماریتیغال تحت تیمارهای سالیسیلیک اسید. 105

نمودار 4-57- بررسی جیبرلین بذور در روز پنجم ماریتیغال تحت تیمارهای نیترات پتاسیم. 106

نمودار 4-58- بررسی جیبرلین بذور در روز پنجم ماریتیغال تحت تیمارهای شوری و سالیسیلیک اسید. 106

نمودار 4-59- بررسی جیبرلین بذور در روز پنجم ماریتیغال تحت تیمارهای شوری و نیترات پتاسیم. 107

نمودار 4-60- بررسی جیبرلین بذور در روز پنجم ماریتیغال تحت تیمارهای سالیسیلیک اسید و نیترات پتاسیم  107

نمودار 4-61- بررسی پروتئین گیاهچه در روز هشتم ماریتیغال تحت تیمارهای شوری.. 110

نمودار 4-62- بررسی پروتئین گیاهچه در روز هشتم ماریتیغال تحت تیمارهای سالیسیلیک اسید. 110

نمودار 4-63- بررسی پروتئین گیاهچه در روز هشتم ماریتیغال تحت تیمارهای نیترات پتاسیم. 111

نمودار 4-64- بررسی پروتئین گیاهچه در روز هشتم ماریتیغال تحت تیمارهای شوری و سالیسیلیک اسید. 111

نمودار 4-65- بررسی پروتئین گیاهچه در روز هشتم ماریتیغال تحت تیمارهای شوری و نیترات پتاسیم. 112

نمودار 4-66- بررسی پروتئین گیاهچه در روز هشتم ماریتیغال تحت تیمارهای سالیسیلیک اسید و نیترات پتاسیم  112

نمودار 4-67- بررسی پروتئین گیاهچه در روز دهم ماریتیغال تحت تیمارهای شوری.. 115

نمودار 4-68- بررسی پروتئین گیاهچه در روز دهم ماریتیغال تحت تیمارهای سالیسیلیک اسید. 115

نمودار 4-69- بررسی پروتئین گیاهچه در روز دهم ماریتیغال تحت تیمارهای نیترات پتاسیم. 116

نمودار 4-70- بررسی پروتئین گیاهچه در روز دهم ماریتیغال تحت تیمارهای شوری و سالیسیلیک اسید. 116

نمودار 4-71- بررسی پروتئین گیاهچه در روز دهم ماریتیغال تحت تیمارهای شوری و نیترات پتاسیم. 117

نمودار 4-72- بررسی پروتئین گیاهچه در روز دهم ماریتیغال تحت تیمارهای سالیسیلیک اسید و نیترات پتاسیم  117

فهرست شکل‌ها
شکل 1-1- الگوی سه مرحله‌ای جذب آب طی جوانه‌زنی بذر. 31

شکل 1-2- فرمول ساختمانی برای سالیسیلیک اسید (ارتوهیدروکسی بنزوئیک اسید) 32

شکل 1-3- مسیر بیوسنتزی پیشنهادی برای سالیسیلیک اسید در گیاهان. 3

چکیده

به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف سالیسیلیک اسید به همراه نیترات پتاسیم به عنوان دو ماده پرایم­کننده بر روی خصوصیات جوانه‌زنی و بیوشیمیایی بذر گیاه ماریتیغال در شرایط تنش شوری، در آذرماه 1391 در آزمایشگاه  بیوشیمی دانشگاه خوارزمی تهران، آزمایشی صورت پذیرفت. این آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتور اول مقادیر تنش شوری ناشی از مصرف کلرید سدیم شامل سه سطح: صفر، 150 و 250 میلی‌مولار، فاکتور دوم مقادیر سالیسیلیک اسید شامل سه سطح: صفر، 200 و 400 میلی­گرم در لیتر و فاکتور سوم مقادیر نیترات پتاسیم شامل سه سطح: صفر، 25/0 و 35/0 مول بر لیتر در نظر گرفته شد. بر اساس نتایج به دست آمده از تحقیق فوق، تنش شوری باعث کاهش شاخص‌های جوانه‌زنی و بیوشیمیایی بذر گیاه ماریتیغال شد. مصرف سطوح مختلف سالیسیلیک اسید در حضور و عدم حضور تنش شوری باعث بهبود شاخص‌های جوانه‌زنی و بیوشیمیایی بذر گیاه ماریتیغال شد، اما مصرف سطوح مختلف نیترات پتاسیم در حضور و عدم حضور تنش شوری باعث کاهش شاخص‌های جوانه‌زنی و بیوشیمیایی بذر گیاه ماریتیغال شد. اثرات متقابل مصرف سالیسیلیک اسید و نیترات پتاسیم نیز در حضور و عدم حضور تنش شوری باعث بهبود شاخص‌های جوانه‌زنی بذر گیاه ماریتیغال شدند. بر اساس نتایج به دست آمده از تحقیق فوق، مصرف سالیسیلیک اسید به منظور پرایمینگ بذور در شرایط تنش شوری و عدم تنش شوری در جهت بهبود مناسب استقرار گیاهچه گیاه دارویی ماریتیغال توصیه می‌شود. اما مصرف نیترات پتاسم به منظور پرایمینگ بذور گیاه دارویی ماریتیغال توصیه نمی‌شود.

1-1- مقدمه

روند رو به افزایش مصرف گیاهان دارویی به عنوان مواد اولیه تولید داروهای گیاهی بدون توسعه روش­های مناسب کاشت و مدیریت برنامه­ریزی صحیح، پیامدی نگران­کننده یعنی تخریب طبیعت را در برخواهد داشت. تولید گیاهان زراعی و دارویی باید در سطوح زراعی و امثال آن و هم‌چنین تولید و فرآوری صنعتی آن­ها توسط متخصصان مربوط صورت گیرد و از منابع طبیعی به عنوان الگو و مدل به منظور تولید انبوه مواد دارویی در کشت و صنعت بهره برداری گردد. بر همین اساس میزان تولید گیاهان دارویی در کشور، در سال 1389، 89960700 کیلوگرم بوده که در سال 1390 به 1280414700 کیلوگرم رسیده و 3/42 درصد رشد داشته است که نشان­دهنده اهمیت تولید گیاهان دارویی در کشور است (بی­نام، 1390).

ماریتیغال (Silybum marianum L.) یکی از گیاهان دارویی مهم خانواده مرکبان (Astraceae) است که در صنایع داروسازی کشور کاربرد فراوانی دارد. گیاهی علفی، یک­ساله، با ساقه گل­دهنده به طول 250-150 سانتی­متر است. برگ­ها پهن و شکننده با ظاهری مرمری شکل و در کناره­های آن خارهای زرد وجود دارد. گل‌آذین ماریتیغال درشت و خاردار، دارای گل­های بنفش است که در انتهای ساقه تشکیل می­شوند، در توده­های بومی آن گاهی گل سفید هم دیده می­شود. ریشه راست و دارای انشعاب است. بذرهای ماریتیغال به اندازه دانه گندم (شبیه تخم آفتابگردان)، دارای ناف سفید رنگ و برجسته و سطح صاف به رنگ قهوه‌ای روشن است. کاسبرگ­ها در روی دانه به صورت خارهای زبری در آمده­اند که به انتشار بذر کمک می­کنند. وزن هزار دانه آن بین 20 تا 31 گرم است. مردم در گذشته برای مداوای بیماری­های صفراوی و بیماری­های مربوط به دستگاه گوارش، از برگ­های گیاه ماریتیغال استفاده می­کردند. اکنون از مواد مؤثره میوه­های رسیده این گیاه برای معالجه بیماری­های کبدی (سیروز و مسمویت­های کبدی) و پیشگیری از سرطان کبد استفاده می­شود (امیدبیگی، 1384).

کشور ما به دلیل تکیه بر کشاورزی فاریاب برای تولید محصولات کشاورزی به شدت در معرض شورشدن اراضی است. تقریباً 90 درصد از مساحت کشور دارای اقلیم خشک و نیمه­­خشک است. آمارها نشان می­دهند که سطح زیر کشت در ایران حدود 2/18 میلیون هکتار است که هم شامل زمین­های قابل کشت و هم مناطق زیر کشت گیاهان دائمی است. از کل زمین­های قابل کشت کشور تنها حدود 5/8 میلیون هکتار فاریاب هستند که از این سطح نیز 2/2 میلیون هکتار آن آیش است. سیستم اصلی تولید محصول در ایران بر اساس کشاورزی فاریاب است و حدود 50 درصد از اراضی تحت تأثیر انواع اثرات شوری قرار دارند. اکثر مناطق زراعی ایران مستعد شوری هستند و بزرگترین مناطق مستعد شوری در مرکز ایران قرار دارند. بنابراین، با توجه به غالبیت کشاورزی فاریاب، این منابع آبی و خاکی با گذشت زمان در معرض کاهش کیفیت هستند. تخمین زده شده که در مناطق شور موجود، میانگین کاهش عملکرد به بیشتر از 50 درصد برسد (Qureshi et al., 2007).

شوری زمانی ایجاد می­شود که نمک­های محلول بیش از حد در منطقه توسعه ریشه تجمع می­یابد و این عمل موجب کاهش عملکرد می­شود. در اراضی آبی دنیا این نمک­ها از آب آبیاری و یا سطح ایستابی بالا ناشی می­شوند. کاهش عملکرد زمانی رخ می­دهد که افزایش میزان نمک از جذب آب توسط گیاه ممناعت می­کند و گیاه علائمی همانند تنش خشکی، پژمردگی، برگ­های تیره، ضخیم و برگ­های با کوتیکول ضخیم را نشان می­دهد، این علائم به مراحل رشدی بستگی دارد (Hanson et al., 1999).

با توجه به روند افزاینده جمعیت، نیاز به تولید غذا روز به روز بیشتر احساس می­گردد و این امر وابسته به جوانه­‌زدن هر دانه‌ای است که در خاک کاشته می­شود. سهم بذر در تأمین احتیاجات بشر در مقایسه با سایر اعضای گیاهی از اهمیت خاصی برخوردار است، مثلاً بیش از 50 درصد انرژی مورد نیاز بدن انسان را بذور غلات تأمین می­نماید (تاجبخش، 1375). بذرها علاوه بر آن که عامل اساسی تکثیر برای بسیاری از گیاهان زراعی محسوب می­شوند، می­توانند محصول نهایی گیاه زراعی نیز باشند (رحیمیان، 1375).

یکی از مشکلات تولید گیاهان، جوانه‌زنی و استقرار گیاهچه­های آن­ها می­باشد. این مسئله به ویژه در تولید گیاهان دارویی از اهمیّت بیشتری برخوردار است، زیرا بذور این گیاهان با درجات متفاوتی دارای خواب هستند و هم‌چنین به دلیل کارهای اهلی‌سازی کم‌تری که روی آن­ها انجام شده، سبزشدن و استقرار گیاهچه­های این گیاهان معمولاً به کندی انجام می­شود. استفاده از تکنیک پرایمینگ بذر یکی از روش­های