7 ) روش شناسی تحقیق: 6

فصل اول : کلیات و مبانی تحقیق

مبحث اول  : تعاریف ومفاهیم. 9

گفتار اول: حق و اقسام آن. 9

بند اول : تعریف حق. 9

1-1- حق در لغت.. 9

2-1- حق در اصطلاح فقه. 9

3-1- حق در اصطلاح حقوق. 10

بند دوم :  حقوق و اقسام آن. 11

1-2- تعریف حقوق. 11

2-2- اقسام حقوق. 11

گفتار دوم: شهروند و حقوق شهروندی و حقوق بشر. 12

بند اول :  شهروند. 12

بند دوم : حقوق شهروندی.. 15

1-2- تاریخچه حقوق شهروندی.. 17

2-2- حقوق شهروندی در قوانین جمهوری اسلامی ایران. 20

3-2- رابطه حقوق بشر با حقوق شهروندی.. 23

4-2- اسناد بین المللی ناظر به حقوق بشر و شهروندی.. 25

گفتار سوم: غیر مسلمانان و جامعه اسلامی.. 27

بند اول : تعریف جامعه اسلامی.. 27

بند دوم : تعریف غیر مسلمان. 29

1-2- معنی لغوی و اصطلاحی کفر و کافر. 29

2-2- شروط تحقق کفر. 30

3-2- اقسام کافر. 30

بند سوم : اقسام غیر مسلمانان در جامعه اسلامی.. 32

1-3- غیر مسلمانان داخل جامعه اسلامی.. 32

2-3-غیر مسلمانان خارج از جامعه اسلامی.. 34

بند چهارم : قرارداد ذمه. 36

 

1-4 –  تعریف قرار داد ذمه. 36

2-4 –  رابطه ذمه و تابعیت.. 38

3-4 –  متن قرارداد ذمه. 39

مبحث دوم: اصول روابط با اقلیت ها در جامعه اسلامی.. 40

گفتار اول: اقلیت و اهل کتاب.. 41

بند اول : تعریف اقلیت.. 41

بند  دوم: اهل کتاب.. 42

1-1- تعریف اهل کتاب.. 42

2-1-ادله انحصار اهل کتاب.. 43

گفتار دوم: اصول روابط با غیر مسلمانان. 45

بند اول : اصل نفی سلطه‌گری کفار (نفی سبیل) 45

بند دوم :  اصل دعوت به اسلام. 46

بند سوم :  اصل تألیف قلوب.. 49

بند چهارم :  اصل احسان و نیکوکاری.. 53

بند پنجم : عدالت و انصاف.. 58

بند ششم :  اصل وفای به عقود 59

فصل دوم : بررسی حقوق غیر مسلمانان اهل کتاب در جامعه اسلامی

مبحث اول :  حقوق و آزادی‌های فرهنگی – مذهبی اهل کتاب… 67

گفتار اول :  به رسمیت شناختن ادیان سه گانه اهل کتاب.. 67

گفتار دوم :  آزادی عبادی.. 67

بند اول :  آزادی در انجام عبادت.. 67

بند دوم : حق داشتن معبد. 68

بند سوم :  آزادی در مرمت و تعمیر معابد. 69

بند چهارم : طهارت یا نجاست معابد اهل کتاب.. 70

بند پنجم :  اقامه نماز در معابد اهل کتاب.. 70

بند ششم : وقف بر معابد اهل کتاب.. 71

بند هفتم : اجیر شدن مسلمان در تعمیر معابد اهل کتاب.. 72

گفتار سوم :  ورود یا سکونت کفار در اماکن مذهبی مسلمانان. 72

این مطلب را هم بخوانید :

بند اول : ورود کفار به مساجد. 72

بند دوم :  سکونت کفار در منطقه حرم و اطراف آن. 73

مبحث دوم : حقوق و آزادی‌های سیاسی و قضایی اهل کتاب… 74

گفتار اول : حقوق و آزادی‌های سیاسی اهل کتاب.. 74

بند اول : حقوق سیاسی به رسمیت شناخته شده 75

بند دوم : حقوق سیاسی ممنوع. 76

گفتار دوم : حقوق و آزادی‌های قضایی اهل کتاب.. 78

بند اول : حق مراجعه به دادگاه‌های اسلامی برای ترافع. 78

بند دوم :  دادگاه صالح برای رسیدگی به جرایم اهل کتاب.. 81

بند سوم : رسیدگی عادلانه (یکسان‌نگری قاضی به طرفین دعوا) 82

بند چهارم : تحلیف اهل کتاب.. 84

بند پنجم : شهادات اهل کتاب در دادگاه اسلامی.. 85

بند ششم : دیه اهل کتاب.. 86

بند هفتم : عاقله‌ی اهل کتاب.. 89

بند هشتم : وکالت اهل کتاب.. 90

مبحث سوم : حقوق و آزادی‌های اقتصادی- اجتماعی اهل کتاب… 90

گفتار اول : حقوق و آزادی‌های اقتصادی اهل کتاب.. 90

بند اول : حق مالکیت اهل کتاب.. 92

بند دوم :  مالک شراب.. 94

بند سوم :  معاملات ممنوع. 96

بند چهارم :  حق شفعه اهل کتاب.. 96

گفتار دوم :  حقوق اجتماعی اهل کتاب بر حکومت اسلامی. 97

بند اول :  رفتار حاکم با اهل کتاب.. 97

بند دوم :  احوال شخصیه اهل کتاب.. 99

فصل سوم : بررسی حقوق غیر مسلمانان غیراهل کتاب در جامعه اسلامی

مبحث اول : حقوق و آزادی های قضایی – سیاسی غیر اهل کتاب در جامعه اسلامی.. 102

گفتار اول : حقوق قضایی غیر اهل کتاب.. 102

بند اول :  حق دادخواهی. 103

بند دوم :  مبنای رسیدگی قضایی. 104

بند سوم : صحت عقود و معاملات غیراهل کتاب و وظیفه دادگاه اسلامی. 105

بند چهارم :  وظیفه دادگاه در نزاع بین مسلمان و کافر. 106

بند پنجم : حق رسیدگی عادلانه. 107

گفتار دوم :  حقوق و آزادی‌های سیاسی غیر اهل کتاب.. 107

گفتار سوم : آزادی فکر و عقیده (اندیشه) 108

مبحث دوم :  حقوق اقتصادی – اجتماعی غیر اهل کتاب در جامعه اسلامی.. 109

گفتار اول :  حقوق اقتصادی غیر اهل کتاب.. 109

گفتار دوم :  حقوق اجتماعی غیر اهل کتاب.. 110

بند اول :  امنیت جانی و مالی. 110

بند دوم : حقوق اجتماعی دیگر. 110

گفتار اول : حمایت (حقوق) سیاسی امنیتی. 112

گفتار دوم : حقوق اجتماعی، اقتصادی و قضایی سفیران. 114

نتیجه گیری و پیشنهادات : 114

الف ) نتبجه گیری : 114

ب) پیشنهادات : 116

منابع و مآخذ. 117

الف) کتب فارسی: 117

ب ) کتب عربی : 119

ج ) مقالات و مجلات: 122

د ) پایان نامه ها: 123

چکیده :

ادیان اهل کتاب از نظر اسلام به رسمیت شناخته شده اند و پیروان آن ادیان در کشور اسلامی می‌توانند به دستورهای دین خود تا جایی که منافی با اسلام و زندگی اجتماعی مسلمانان نباشد عمل کنند و در برخی موارد حتی دادگاه‌ها ملزم به رعایت احکام دین آنان هستند، حقوق شهروندان غیر مسلمانان غیر اهل کتاب رسماً مورد پذیرش جامعه اسلامی نیست لذا نسبت به اهل کتاب از محدودیت بیشتری در انجام شعائر دینی و اعمال علنی خود و … برخوردار می باشند.البته این به این معنی نیست که حقوق آنها توسط جامعه مورد تعرض قرار گیرد. غیر مسلمانان غیر اهل کتاب حقوقی نیز بر عهده‌ی حکومت دارند که در ابعاد مختلف قابل بررسی است. این حقوق در اکثر موارد عیناً همان حقوق اهل کتاب است، چرا که اینان نیز شهروند کشور اسلامی بوده و اصطلاح تبعه بر آن‌ها صادق است؛ البته برخی از حقوق اهل کتاب که به تبع به رسمیت شناختن دین آنان توسط حکومت از آن حقوق برخوردار می‌شوند ویژه خود آنان است و ذمیان غیرکتابی از آن حقوق محرومند؛ البته این امتیازات بیشتر در حقوق مذهبی و گاه در حقوق قضایی است و در مواردی همچون حقوق اجتماعی یا اقتصادی بین کلیه ذمیان، اعم از اهل کتاب و غیر آنان، تفاوتی به چشم نمی‌خورد و بدین علت است در جامعه اسلامی بر اساس اصل چهاردهم قانون اساسی ایران، به حکم ایه شریفه: « لا ینهاکم الله عن الذین لم یقاتلو کم فی الدین و لم یخرجوکم من دیارکم ان تبروهم و تقسطوا الیهم ان الله یحب المقسطین » دولت جمهوری اسلامی ایران و مسلمانان موظفند نسبت به افراد غیر مسلمان با اخلا حسنه و قسط و عدل اسلامی برخوردار نمایند و حقوق انسانی را رعایت کنند. این اصل در حق کسانی اعتبار دارد که بر ضد اسلام و جمهوری اسلامی ایران توطئه و اقدام نکنند.

کلید واژه : حقوق شهروندی ، غیر مسلمانان اهل کتاب ، غیر مسلمانان غیر اهل کتاب ، جامعه اسلامی .