3-4-1) مختصات پرسشنامه ……………………………………………………………………………………………………… 66 3-5) روایی و پایایی ابزار جمع آوری اطلاعات …………………………………………………………………………… 67 3-5-1) روایی …………………………………………………………………………………………………………………………. 68 3-5-2) پایایی ………………………………………………………………………………………………………………………… 68 3-5-3) روش های اطمینان از روایی و پایایی ابزار ………………………………………………………………………. 68 3-6) روش تجزیه و تحلیل اطلاعات ………………………………………………………………………………………….. 70 3-7) جمع بندی فصل سوم ………………………………………………………………………………………………………. 72 فصل چهارم- تجزیه و تحلیل داده ها 4-1) مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………… 74 4-2) شاخص های توصیفی متغیرها ……………………………………………………………………………………………. 74 4-3) آزمون کولموگروف- اسمیرنوف: بررسی تست نرمال بودن متغیرها ………………………………………… 81 4-4) آزمون فرضیات پژوهش ……………………………………………………………………………………………………. 81 فصل پنجم- بحث، نتیجه گیری و پیشنهادها 5-1) جمع بندی تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………. 93 5-2) یافته های پژوهش …………………………………………………………………………………………………………….94 5-3) بحث و تفسیر ………………………………………………………………………………………………………………….. 97 5-4) محدودیت های تحقیق ……………………………………………………………………………………………………… 98 5-4-1) محدودیت های در اختیار و کنترل محقق ………………………………………………………………………… 98 5-4-2) محدودیت های خارج از کنترل ……………………………………………………………………………………… 98 5-5) پیشنهادهای پژوهش …………………………………………………………………………………………………………. 99 5-5-1) پیشنهادهای مبتنی بر یافته های پژوهش ………………………………………………………………………….. 99 5-5-2) پیشنهادهای مبتنی بر تجارب پژوهشگر ………………………………………………………………………….. 103 5-5-3) پیشنهاد به سایر پژوهشگران ………………………………………………………………………………………… 103 منابع و مآخذ ………………………………………………………………………………………………………………………….. 105 پیوست ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 114 چکیده انگلیسی ……………………………………………………………………………………………………………………… 134 فهرست جداول عنوان صفحه جدول (2-1): تعاریف بهره وری ……………………………………………………………………………………………….. 26 جدول (2-2): خلاصه ای از مطالعات انجام شده ………………………………………………………………………….. 57 جدول (3-1) مختصات پرسشنامه ………………………………………………………………………………………………. 66 جدول (3-2): تفكیك سوالات پرسشنامه …………………………………………………………………………………….. 67 جدول (4-1): توزیع شرکت کنندگان در مطالعه بر حسب جنسیت …………………………………………………. 75 جدول (4-2): توزیع شرکت کنندگان در مطالعه بر حسب سن ………………………………………………………. 76 جدول (4-3): توزیع شرکت کنندگان در مطالعه بر حسب تاهل ……………………………………………………… 77 جدول (4-4): توزیع شرکت کنندگان در مطالعه بر حسب تحصیلات ……………………………………………… 78 جدول (4-5): توزیع شرکت کنندگان در مطالعه بر حسب درآمد ……………………………………………………. 79 جدول (4-6): توزیع شرکت کنندگان در مطالعه بر حسب سابقه شغلی ………………………………………….. 80 جدول (4-7): جدول آزمون کولموگروف- اسمیرنوف جهت برسی نرمال بودن متغیرها ……………………. 81 جدول (4-8): نتایج آزمون فرضیه اول پژوهش …………………………………………………………………………….. 82 جدول (4-9): نتایج آزمون فرضیه دوم پژوهش ……………………………………………………………………………. 82 جدول (4-10): نتایج آزمون فرضیه سوم پژوهش …………………………………………………………………………. 83 جدول (4-11): نتایج آزمون فرضیه اول پژوهش ………………………………………………………………………….. 84 جدول (4-12): نتایج آزمون فرضیه دوم پژوهش ………………………………………………………………………….. 84 جدول (4-13): نتایج آزمون فرضیه سوم پژوهش …………………………………………………………………………. 85 جدول (4-14): نتایج آزمون فرضیه چهارم پژوهش ………………………………………………………………………. 86 جدول (4-15): نتایج آزمون فرضیه پنجم پژوهش ………………………………………………………………………… 86 جدول (4-16): نتایج آزمون فرضیه ششم پژوهش ………………………………………………………………………… 87 جدول (4-17): نتایج آزمون فرضیه هفتم پژوهش ………………………………………………………………………… 88 جدول (4-18): نتایج آزمون فرضیه هشتم پژوهش ……………………………………………………………………….. 88 جدول (4-19): نتایج آزمون فرضیه نهم پژوهش ………………………………………………………………………….. 89 جدول (4-20): نتایج آزمون فرضیه دهم پژوهش …………………………………………………………………………. 90 جدول (4-21): نتایج آزمون فرضیه یازدهم پژوهش ……………………………………………………………………… 90 جدول (4-22): نتایج آزمون فرضیه دوازدهم پژوهش ……………………………………………………………………. 91 فهرست نمودارها عنوان صفحه نمودار (3-1): فرایند تحقیقات بنیادی و کاربردی …………………………………………………………………………. 62 نمودار (4-1): توزیع شرکت کنندگان در مطالعه بر حسب جنسیت …………………………………………………. 75 نمودار (4-2): توزیع شرکت کنندگان در مطالعه بر حسب سن ………………………………………………………. 76 این مطلب را هم بخوانید : هویت دینی: نمودار (4-3): توزیع شرکت کنندگان در مطالعه بر حسب تاهل ……………………………………………………… 77 نمودار (4-4): توزیع شرکت کنندگان در مطالعه بر حسب تحصیلات ……………………………………………… 78 نمودار (4-5): توزیع شرکت کنندگان در مطالعه بر حسب درآمد ……………………………………………………. 79 نمودار (4-6): توزیع شرکت کنندگان در مطالعه بر حسب سابقه شغلی …………………………………………… 80 فهرست اشکال عنوان صفحه شکل (1-1): مدل مفهومی پژوهش ………………………………………………………………………………………………. 9 شکل (2-1): انواع زیر سیستم های سیستم اتوماسیون اداری ………………………………………………………….. 18 شکل (2-2): عوامل موثر بر بهره وری ………………………………………………………………………………………… 34 شکل (2-3): بعضی از انواع رفتارهای شهروندی سازمانی ……………………………………………………………… 40 شکل (2-4): ابعاد رفتار شهروندی سازمانی …………………………………………………………………………………. 41 شکل (2-5): سازمان و محیط پیرامون …………………………………………………………………………………………. 49 چکیده این پژوهش به منظور بررسی تاثیر اتوماسیون اداری بر بهره وری، رفتار شهروندی سازمانی و عملکرد کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان مازندران کلید خورده است. پژوهش پیش رو، از نظر هدف کاربردی و از دید روش، در دسته پژوهش های توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری آن، کلیه کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان مازندران هستند که برای جمع آوری داده ها، تعداد 196 پرسشنامه میان نمونه آماری توزیع شد. نمونه گیری به روش نمونه برداری احتمالی نامحدود صورت گرفته است. داده های لازم با چهار پرسشنامه 15 سوالی اتوماسیون اداری، 31 سوالی بهره وری، 22 سوالی رفتار شهروندی سازمانی و 15 سوالی عملکرد کارکنان گردآوری شدند. بررسی فرضیات پژوهش با استفاده از آزمون t با نمونه های مستقل و با به کارگیری نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج نشان داد که اتوماسیون اداری بر بهره وری، رفتار شهروندی سازمانی و عملکرد کارکنان تاثیر دارد. همچنین تاثیر 4 مولفه اتوماسیون اداری (بکارگیری سیستم های پشتیبانی اداری، بکارگیری سیستم های ارتباطات از راه دور، بکارگیری سیستم های جابجایی اسناد و بکارگیری سیستم های مدیریتی اسناد) بر بهره وری، رفتار شهروندی سازمانی و عملکرد کارکنان نیز تائید شد. فصل اول کلیات پژوهش 1-1) مقدمه امروزه محیط های کسب و کار با چالش های گوناگونی از قبیل: گسترده تر شدن تعاملات درونی و بیرونی سازمان، نیاز به ارتباط بیشتر واحدهای سازمانی و ضرورت نظارت مستمر بر پیشرفت کارها مواجهند و مدیران سازمان ها نیاز دارند که با توجه به توانایی و محدودیت های بودجه ای خود، با سرعت و دقت بیشتری، روند انجام امور را نظارت و پی گیری نمایند. در سال های اخیر، پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات و شاخه های وابسته به آن، راه حل های مختلفی را از این جنبه فرا روی محیط های کسب و کار قرار داده است. در این میان سیستم های اطلاعاتی مدیریت به عنوان یکی از ابزارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات از مهم ترین و کاراترین راه حل ها برای تسهیل، کنترل و نظارت بر گردش اطلاعات در سازمان ها است و یکی از پرکاربردترین انواع سیستم های اطلاعاتی در زمینه گردش اطلاعات در سازمان، سیستم های اتوماسیون اداری می باشند. در این سیستم ها گردش اطلاعات مکتوب و مکاتبات اداری در سازمان، مورد توجه قرار می گیرند و به طور معمول دارای ابزارهای ارتباطی متعددی جهت ارسال و دریافت نامه ها و مکاتبات، ارسال و دریافت دستورات اداری، پیام های شخصی و فوری و ارسال و دریافت نامه های الکترونیکی داخل و خارج سازمان است. (آهنگرپور، 1390) از سوی دیگر به کارگیری وسیع رایانه در انجام کار اداری و همچنین در نظر گرفتن پیشرفت های عمده حاصله در زمینه اتوماسیون اداری، به عنوان کاربردی از فناوری اطلاعات و ارتباطات و نیز توجه به نقش و اثر این دو در کاهش ضریب اتلاف وقت، انرژی و هزینه های انجام امور، همراه با افزایش میزان دقت و صحت عملیات و جدید بودن چنین تحولاتی در سازمان های کشور، تلاش و اهتمام جدی را در خصوص بررسی و پرداختن به اثرات این نوع فناوری ها در سطح خرد (سازمان ها) و کلان (جامعه) می طلبد. چرا که عدم توفیق در ایجاد، پیاده سازی و بهره برداری مناسب از چنین سیستم هایی، بدون مطالعه نقش و اثرات پیاده سازی آن، تنها هزینه هنگفتی جهت ایجاد آن ها بر دوش سازمان ها قرار خواهد داد. بنابراین بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات بویژه اتوماسیون اداری در سازمان ها، هنگامی مفید خواهد بود که با افزایش بهره وری، عملکرد کارکنان و رفتارهای شهروندی سازمانی همراه باشد. در پژوهش حاضر، دیدگاهها در مورد تاثیر اتوماسیون اداری بر بهره وری، رفتار شهروندی سازمانی و عملکرد کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان مازندران مورد بررسی و تشریح قرار خواهند گرفت. آنگاه به تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات جمع آوری شده پرداخته و بالاخره اینکه در فصل پنجم به ارائه نتیجه گیری ها، پیشنهادات و کاربردهای مدیریتی ناشی از خروجی پژوهش پرداخته خواهد شد. در این فصل ابتدا مسئله پژوهش، اهمیت و ضرورت، اهداف، فرضیه های پژوهش بررسی شده و سپس تعاریف واژه های کلیدی ارائه می شود. 1-2) بیان مسئله سازمان های نوین در محیط رقابتی پیچیده ای قرار گرفته اند كه ناشی از تغییرات محیطی سازمان و فناوری است. این عوامل، محیطی كاملا رقابتی در كسب و كار به وجود آورده اند كه مشتری در محور آن قرار دارد. تغییرات محیطی آن چنان سریع و غیر قابل پیش بینی است كه كوچكترین غفلت از آن ها می تواند سازمان را از یك برتری رقابتی محروم و سازمان های دیگر را با فرصت های خاص مواجه كند. با توجه به این موضوع، امروزه سازمان ها به مدد استفاده از پیشرفت های شگرفی كه در زمینه تكنولوژی اطلاعات اتفاق افتاده و با به كارگیری صحیح و اصولی آن ها و ایجاد تغییرات لازم جهت پیاده سازی این سیستم ها توانسته اند به بهره وری بالاتری دست یابند. از جمله این سیستم ها، سیستم های اتوماسیون اداری می باشد كه نقش مهمی در افزایش بهره وری سازمان دارد. (صرافی زاده، 1383) منظور از به كارگرفتن سیستم های اتوماسیون اداری، تسریع در اجرای امور، بهبود ارائه خدمت به مردم با حداكثر نظم و دقت و افزایش كیفیت تصمیم گیری در سطوح مختلف و ارائه خدمات غیر حضوری، هم چنین كاهش هزینه ها، افزایش كارایی و اثربخشی در بخش های مختلف و ایجاد گردش سریع و صحیح اطلاعات می باشد. (آهنگرپور، 1387) اتوماسیون اداری كه هدیه صنعت فناوری اطلاعات به بوروكراسی اداری است، ایده ای نوین است كه عمر آن در ایران به بیش از یك دهه نمی رسد. اتوماسیون اداری محدود به یك نرم افزار كامپیوتری برای ثبت نامه ها و چرخش آن ها در یك سازمان نمی باشد بلكه یك نوع تفكر مبتنی بر فناوری جدید است كه به مدیران و كارمندان اجازه می دهد بیشتر با دنیای كامپیوتر و فناوری اطلاعات آشنا گردند. (رحیمی و همكاران، 1390) استفاده از این ابزارها علاوه بر افزایش سرعت و دقت، در تخصص امور موثر بوده و كارایی كاركنان را به نحو چشمگیری بالا می برد و امكانات صحیحی را در اختیار مدیران و متصدیان قرار می دهد تا هنگام نیاز بتوانند به راحتی به اطلاعات صحیح و بهنگام دست یابند و به هر طریق كه مایلند اطلاعات را جابه جا، ترمیم، تركیب و به راحتی تجزیه و تحلیل كنند و گزارش های تهیه شده را چاپ و یا از طریق شبكه در اختیار برنامه ریزان و مدیران قرار دهند. استفاده از این گزارش ها كه بر اساس اطلاعات واقعی و صحیح تهیه شده است، مدیران را قادر می سازد ضمن ارزیابی عملكرد واحدهای تحت مدیریت خود، بسیاری از مشكلات و نارسایی ها را شناسایی و با آگاهی كامل از نقاط ضعف و قوت، تصمیمات مناسبی اتخاذ كنند و نظارت بیشتری بر اجرای برنامه ها داشته باشند. (شیری، 1385) در دنیای پر رقابت كنونی، سازمان ها پیوسته در جستجوی شیوه های جدیدی برای حداكثر كردن عملكرد و تلاش كاركنان شان هستند. با وجود افزایش استفاده از تكنولوژی اطلاعات، باز هم در عملكرد كارآیی سازمان شكاف وجود دارد. اكنون قویا این اعتقاد وجود دارد كه عملكرد كارآیی سازمان تا حدود زیادی به تلاش كاركنان كه فراتر از الزامات تعریف شده نقش می باشد بستگی دارد. در سال های اخیر توسعه تكنولوژی های جدید و رشد فزاینده جهانی اقتصاد منجر به رقابت فزاینده و تغییرات سریع در ماهیت كار سازمان ها و كاركنان شان شده است. در نتیجه این تغییرات و برای آماده شدن برای تغییرات آینده فشار قابل ملاحظه فزاینده ای بر كاركنان برای پذیرفتن مسئولیت برنامه ریزی ارتقای شغلی، آموزش و حقوق و مزایا وارد می آید. همچنین سازمان ها به منظور رقابت در صحنه جهانی، ارضای نیازها و انتظارات مشتریان و سازگاری با ماهیت در حال تغییر شغل، تمایل دارند و در تلاشند تا كاركنانی انتخاب كنند كه فراتر از وظیفه و نقش تعیین شده در شرح شغل شان عمل كنند. باتمان و وارگان (1983) برای اولین بار