شده است به دگرگونی‌ها، انقلاب‌ها و حوادث خارق‌العاده‌ای اشاره شده است درکناراین علائم اوضاع آخرالزمان دراحادیث به صورت خیلی زیبایی ترسیم شده است که در فصل سوم به آنها اشاره گردیده است.درروایات نشانه‌هایی هم برای بعدازظهور حضرت اشاره شده است.

واژگان کلیدی: علائم، ظهور، مهدی، شیعه، غیبت

فهرست مطالب

مقدمه. 1

فصل اول: کلیات تحقیق.. 4

بیان مساله. 5

اهمیت و ضرورت انجام تحقیق.. 6

مرور ادبیات و سوابق مطروحه. 6

کیسانیه. 7

ناووسیه. 7

فرقه ى مغیریه. 8

سبائیه. 8

اسماعیلیه. 9

پیروان مشعشع. 9

صاحب‏الظهور. 9

سنوسى.. 10

مهدى سودانى.. 10

بابیه. 11

اهداف مشخص تحقیق.. 11

سؤالات اصلی.. 11

سؤالات فرعی.. 11

فرضیه‌های تحقیق.. 12

تعریف واژه‌ها 12

 

روش تحقیق.. 12

فصل دوم: آشنایی اجمالی با خورشید غائب… 14

گفتار اول: طلیعه نور. 15

مادر حضرت مهدیf. 17

ولیمه عمومی.. 17

مخفی بودن تولد حضرت… 18

آگاهی برخی از شیعیان از تولد امام. 19

اختلاف پس از رحلت امام حسن عسکریj.. 20

گفتار دوم: مسئله طول عمر حضرت… 22

این مطلب را هم بخوانید :

مرز نهایی عمر متعارف… 22

نوح.. 22

عیسی بن مریم. 22

خضر. 24

اصحاب کهف…. 25

از منظر عقل.. 26

تجربه‌ی تاریخی.. 26

از نگاه علوم تجربی.. 27

تکمله. 29

در قلمرو قدرت الهی.. 30

گفتار سوم: غیبت… 31

معنای غیبت و چگونگی آن. 31

حفظ جان امام توسط خدا 33

آفتاب پشت ابر. 34

دلائل غیبت امام زمانf. 36

آزمایش مردم. 36

خالی نماندن زمین از حجت… 37

نداشتن یار و یاور و عدم آمادگی و استعداد مردم. 38

به گردن نداشتن بیعت… 39

غیبت صغری.. 39

دوره‌ی اختفا 39

شروع غیبت صغری.. 40

سازمان وکالت… 41

1-ابوعمر و عثمان بن سعید عمری.. 41

وفات عثمان بن سعید. 44

2-ابوجعفر محمد بن عثمان بن سعید عمری.. 45

3-ابوالقاسم حسین بن روح.. 45

4- ابوالحسن علی بن محمد سمری.. 47

آغاز غیبت کبری.. 47

فصل سوم: علائم و نشانه‌های قبل از ظهور. 50

گفتار اول: علائم حتمی.. 51

علائم ظهور. 51

الف) نشانه‌های حتمی.. 51

1-خروج سفیانی.. 52

الف) اسم و نسب و خلقیات شخصی.. 52

ب) دین وفرهنگ سفیانی.. 53

کینه سفیانی نسبت به اهل بیت و شیعیان. 54

ج – آغاز جنبش سفیانی.. 55

2- قتل نفس زکیه. 58

3 – خروج یمانی.. 59

4- فریاد و صیحه‌ی آسمانی.. 60

زمان شنیده شدن ندا 60

کیفیت این ندا 61

ندای دوم. 62

خوشحالی مؤمنان از ندای آسمانی.. 62

5- خسف در سرزمین بیداء 63

گفتار دوم: ناآرامی، جنگ، ویرانی.. 64

سید خراسانی.. 64

اصهب و ابقع. 66

عوف سلمی.. 67

مغربی و مصری.. 67

فتنه همگانی و فتنه سرزمین شام. 69

زمین لرزه‌ای در دمشق و اطراف آن. 72

جنگ جهانی در دوران ظهور. 73

گفتار سوم: علائم غیر حتمی.. 78

دنیاپرستی.. 78

رباخواری.. 78

خالی شدن زمین از صالحان. 79

ریاکاری و آراستن ظاهر. 79

وقوع فتنه‌های تاریک… 79

امر به منکر و نهی از معروف… 80

مشارکت در حرام، دوری از احکام مذهبی.. 80

اسلام وارونه می‌گردد. 81

1-3-اهداف تحقیق …………………………………………………………………………………………………………… 3

1-4-پیشینه تحقیق …………………………………………………………………………………………………………. 3

1-5-روش تحقیق …………………………………………………………………………………………………………….. 4

1-6-سوالات تحقیق………………………………………………………………………………………………………….. 4

1-7-فرضیات تحقیق…………………………………………………………………………………………………………. 4

1-8-تعاریف مفهومی…………………………………………………………………………………………………………. 5

1-9-معرفی و نقد منابع …………………………………………………………………………………………………… 5

1-9-1-منابع تاریخی……………………………………………………………………………………………………….. 6

1-9-2-سفرنامه­ها…………………………………………………………………………………………………………….. 7

1-9-3-تحقیقات جدید……………………………………………………………………………………………………. 8

1-9-3-1-تحقیقات تاریخی……………………………………………………………………………………………. 8

– فصل دوم: پیشینه و سیر تاریخی بازار وکیل

2-1-بازار؛ بازشناسی نام و نشان و کارکرد آن ……………………………………………………………….. 11

2-2-بنای بازار وکیل و سیر تحول آن ……………………………………………………………………………. 13

– فصل سوم: بازار وکیل؛ عناصر و معماری آن

3-1-عناصر بازار وکیل ……………………………………………………………………………………………………… 19

عنوان                                                                                                               صفحه

3-1-1-راسته­ها و اجزای داخلی بازار وکیل………………………………………………………………….. 19

3-1-2-چهارسو(چهارسوق) …………………………………………………………………………………………… 28

3-1-3-حجره(دکان) ………………………………………………………………………………………………………. 30

3-1-4-تیمچه­ها و کاروانسرا(سرا)های وکیل ……………………………………………………………….. 30

3-1-4-1-تیمچه ………………………………………………………………………………………………………….. 27

3-1-4-2-کاروانسرا ………………………………………………………………………………………………………. 31

 

3-1-4-2-1-کاروانسرای بازار وکیل شمالی ……………………………………………………………. 31

3-1-4-2-2-کاروانسرای بازار وکیل جنوبی ……………………………………………………………. 35

3-1-5-سرای مشیر ……………………………………………………………………………………………………….. 36

2-3-تناسب معماری بازار وکیل و بازار لار………………………………………………………………………. 37

– فصل چهارم: نقش و کارکردهای بازار وکیل در حیات شهری شیراز

4-1-کارکرد اقتصادی بازار وکیل؛ مهمترین مؤلفه در حیات شهری شیراز …………………. 45

4-1-1- تناسب اقتصاد و فرهنگ بومی در حیات شهری شیراز…………………………………. 45

4-1-2- تغییر کارکرد اقتصادی بازار وکیل در عصر قاجار……………………………………………. 51

4-1-3-بازر وکیل و اقتصاد مبتنی بر فرهنگ ماشینی و مصرفی……………………………….. 56

این مطلب را هم بخوانید :

4-1-4-بازار وکیل و اقتصاد مبتنی بر فرهنگ حاشیه نشینی…………………………………….. 58

4-2- کارکردهای اجتماعی- مذهبی بازار وکیل…………………………………………………………….. 63

4-2-1- کارکرد عبوری- حرکتی بازار وکیل…………………………………………………………………. 63

4-2-2-بازار و گسترش تعاملات اجتماعی……………………………………………………………………. 69

4-3-کارکرد مذهبی- آموزشی بازار وکیل در گذر از سنت به مدرنیته………………………… 74

– فصل پنجم: جمع بندی و نتیجه گیری

– نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………… 85

– فهرست منابع…………………………………………………………………………………………………………………… 89

-پیوست­ها(تصاویر)………………………………………………………………………………………………………………. 95

– تصویر شماره 1………………………………………………………………………………………………………………… 96

– تصویر شماره 2………………………………………………………………………………………………………………… 97

– تصویر شماره3…………………………………………………………………………………………………………………. 97

– تصویر شماره4…………………………………………………………………………………………………………………. 98

– تصویر شماره5…………………………………………………………………………………………………………………. 98

– تصویر شماره6…………………………………………………………………………………………………………………. 99

– تصویر شماره7…………………………………………………………………………………………………………………. 101

– تصویر شماره8…………………………………………………………………………………………………………………. 102

– تصویر شماره9…………………………………………………………………………………………………………………. 103

– تصویر شماره10………………………………………………………………………………………………………………. 104

– تصویر شماره11………………………………………………………………………………………………………………. 104

– تصویر شماره12………………………………………………………………………………………………………………. 105

– تصویر شماره13………………………………………………………………………………………………………………. 105

– تصویر شماره14………………………………………………………………………………………………………………. 101

– تصویر شماره15………………………………………………………………………………………………………………. 106

– تصویر شماره16………………………………………………………………………………………………………………. 107

اتباع از آن است. کلمه «صدق» در اصل به معنای مطابقت گفتار و یا خبر، با خارج است و مجازا در اعتقاد و عزم و اراده و عمل نیز استعمال شده است. در این آیه مقصود از صدق، معنای مجازی و وسیع آن است، نه معنای لغوی و خاص آن. صاحب المنار در تفسیر آیه از کنار آن به سادگی عبور نموده و با عام دانستن معنای صادقین در آیه، از روایتهای مختلفی که از طرق شیعه و اهل سنت، در تطبیق صادقین به امام علیj و امامان شیعه وارد شده، چشم پوشی کرده است. ولی مفسران شیعه «صادقین» در آیه را به دو دلیل، حمل بر امیرالمومنینj کرده اند: یکی معیت و همراهی با آنها و دیگری اطلاق در دستور به تبعیت از ایشان.

واژگان کلیدی: آیه ابتلاء. مباهله. صادقین. تفسیر المنار. رشیدرضا

فهرست مطالب

فهرست مطالب… ‌أ

مقدمه. 1

فصل اول. 4

کلیات.. 4

اول: تعریف و محدوده مسئله. 5

دوم: پیشینه موضوع. 6

سوم: ضرورت تحقیق.. 7

چهارم: اهداف تحقیق.. 8

پنجم: سؤال اصلی.. 9

ششم: سؤالات فرعی.. 9

هفتم: فرضیه اصلی.. 10

هشتم: فرضیه‌های فرعی.. 10

نهم: معرفی مفسرین المنار. 11

معرفی تفسیرالمنار (تفسیر القرآن العظیم) 16

نقش احادیث در تفسیر المنار. 18

شیوه نقد روایات در المنار. 23

فصل دوم. 26

بررسی آیه ابتلاء 26

آیه: 27

 

اول: تبیین و بررسی دیدگاه صاحب المنار. 28

الف: تبیین نظرات… 28

ب: نقد و بررسی.. 32

دیدگاه اهل سنت: 34

دیدگاه شیعه: 37

دوم: تبیین آیه ابتلاء از دیدگاه امامیه. 43

الف: واژه شناسی.. 43

ب: بررسی دلالت آیه ابتلاء. 45

نتیجه گیری فصل: 53

این مطلب را هم بخوانید :

فصل سوم. 54

بررسی آیه‌ی مباهله. 54

آیه: 55

اول: تبیین و بررسی دیدگاه صاحب المنار. 56

الف: تبیین نظرات… 56

ب: نقد وبررسی.. 58

دوم: تبیین آیه مباهله از دیدگاه امامیه. 62

الف: واژه شناسی.. 62

ب: بررسی دلالت آیه مباهله. 64

اثبات ولایت امام علی(ع): 69

نتیجه گیری فصل: 71

رشید رضا و تفسیر وی به نام المنار دارد که در مورد 4 آیه از آیات الولایة قرآن شامل ولایت(مائده/ 55)، اولی الأمر(نساء/ 59)، اکمال(مائده/ 3) و ابلاغ(مائده/ 67) دچار اشتباه در برداشت، انحراف معنا و بعضاً تعصبات و لجاجت در تفسیر آیات شده است. در سلسله مطالب تحقیق ابتدا به بیان تفسیر وی و برداشت آیات شده، سپس با مقایسه‌ی نظرات المنار با سایر تفاسیر عامه و بررسی آن‌ها از دیدگاه مفسران شیعه به نقد و پاسخ اشکالات وارده پرداخته شده است. به طوری که کاملاً انحرافات و اشتباهات رشید رضا در موضوع امامت و ولایت امیرالمؤمنینj در المنار با پاسخ‌های مستدل و مستند قرآنی و روایات مسلم بیان شده و دیدگاه شیعه را به اثبات رسانده است.

واژگان کلیدی: آیه اولی الأمر، آیه ابلاغ، آیه اکمال، تفسیر المنار، رشید رضا

فهرست مطالب

مقدمه. 1

فصل اول: کلیات و مفاهیم. 4

گفتار اول: کلیات.. 5

الف) تعریف و تبیین موضوع. 5

ب) پیشینه تحقیق.. 7

ج) اهمیت موضوع. 7

د) ضرورت تحقیق.. 8

هـ) اهداف تحقیق.. 8

و) سؤالات اصلی و فرعی.. 9

1. سؤال اصلی تحقیق. 9
2. سؤالات فرعی تحقیق. 9

ز) فرضیه‌های تحقیق.. 9

1. فرضیه اصلی تحقیق. 10
2. فرضیه‌های فرعی تحقیق. 10

ح) روش تحقیق.. 10

گفتار دوم: مفاهیم. 11

الف) امامت.. 11

تعریف لغوی امامت.. 11

تعاریف متکلمان اسلامی.. 12

تعاریف عام. 12

 

تعاریف خاص… 13

نکات تکمیلی و نتایج به دست آمده از معنا و مفهوم امامت.. 14

ب) آیات الولایه. 15

1-آیه ولایت.. 15

2-آیه اولی الأمر. 15

3-آیه اکمال. 16

4-آیه ابلاغ. 17

گفتار سوم: آشنایی با تفسیر المنار و مولف آن رشید رضا 18

الف) تفسیر المنار. 18

این مطلب را هم بخوانید :

اشتراکات و تفاوت‌های عبده و رشید رضا در تفسیر. 20

ملاک‌های ضروری در تفسیر، از نگاه المنار. 21

ویژگی‌های تفسیر المنار. 23

تفسیر عقلانی دین.. 23

ارزش عقل در تفسیر المنار. 24

بازتاب روش عقلی در المنار. 24

گرایش اجتماعی المنار. 24

المنار، روایات تفسیری و روش برداشت از قرآن. 27

شیوه نقل روایات در تفسیر المنار. 28

کاستی‌های تفسیر المنار. 28

ب) جایگاه تفسیر المنار نزد اهل سنت و شیعه. 30

ج) مولف؛ رشید رضا 31

فصل دوم: نقد و بررسی دیدگاه المنار در مورد آیه ولایت… 34

گفتار اول: نظریه المنار در تفسیر آیه ولایت… 35

گفتار دوم: شأن نزول آیه. 38

سبب نزول آیه شریفه و اعتبار اسناد خبری.. 38

روایت یکم) « ابن عباس» و خبر سبب نزول آیه «ولایت» 43

روایت دوم) امام باقرj و قصه نزول آیه شریفه. 44

روایت سوم) امام صادقj و حکایت نزول آیه ولایت و منکران آن. 45

روایت چهارم) ابن عباس و حکایت نزول آیه به طریق دیگر. 45

روایت پنجم) عمار بن یاسر و حکایت نزول آیه کریمه. 46

روایت ششم) امام صادقj و بازگویی قصه نزول آیه ولایت.. 46

گفتار سوم: مقایسه نظریه المنار با تفاسیر مهم عامه. 47

نظریه‌ی اول: دیدگاه طبری.. 47

نظریه‌ی دوم: دیدگاه زمخشری.. 47

نظریه‌ی سوم: دیدگاه فخر رازی.. 47

نظریه‌ی چهارم: دیدگاه شهاب الدین الوسی.. 48

سروده «حسان بن ثابت» 49

گفتار چهارم: بررسی نظریه المنار در آیه ولایت با تفاسیر شیعه و روایات.. 51

گفتار پنجم: نقد نظریه‌ی المنار. 57

اشکال اول: تمسک به قاعده‌ی سیاق در معنایابی واژه‌ی ولی.. 57

اشکال دوم: به کار بردن لفظ جمع و اراده‌ی مفرد. 60

اشکال سوم: معنای رکوع در آیه خضوع است.. 62

اشکال چهارم: عدم استفاده‌ی علیj برای استدلال آیه ولایت به اثبات امامت و ولایت خویش… 63

فصل سوم: نقد و بررسی دیدگاه المنار در مورد آیه اولی الأمر. 65

گفتار اول: نظریه المنار در تفسیر آیه اولی الأمر. 66

گفتار دوم: شأن نزول آیه. 68

گفتار سوم: مقایسه نظریه المنار با تفسیر مهم عامه. 69

آیه اولی الأمر و مفسران اهل سنت.. 69

تبیین دو نظریه مفسرین اهل سنت در مورد مصادیق آیه اولی الأمر. 69

خاستگاه، تبیین و دلایل دو نظریه. 70

دیدگاه زمخشری در تفسیر کشاف از آیه اولی الأمر. 72

گفتار چهارم: بررسی نظریه المنار با تفاسیر شیعه و روایات.. 74

روایات تفسیرگر معنای مصداق لطظ اولی الأمر. 80

گفتار پنجم: نقد نظریه‌ی المنار. 86

اشکال اول: اولی الأمر چه کسانی هستند؟. 86

اشکال دوم: تفسیر اولی الأمر از امام معصوم ناسازگار با سیاق آیه. 86

اشکال سوم: عدم ذکر اسامی ائمهb در قرآن. 88

فصل چهارم: نقد و بررسی دیدگاه المنار در مورد آیات ابلاغ و اکمال. 89

گفتار اول: شأن نزول آیات.. 90

واقعه تاریخی شأن نزول آیات.. 90

احادیث تشکیک می‌کنند، و دسته ی آخر هم کلاً به نفع مذهب و گروه خود قضاوت می‌کنند. (فَتَقَطَّعُوا أَمرَهُم بَینَهُم زُبُراً کُلُّ حِزبِ بِمالَدَیهِم فَرِحُون) (مؤمنون / 53). لذا عَلَم دشمنی با اهل بیتb را برافراشته و منکر فضائل آنان می شوند. ما در این تحقیق در پی جستجوی آرای نزدیک فریقین هستیم تا بواسطه این مهم برای پویندگان حقیقت تحقیقی فارغ از هرگونه تعصب؛ فرا روی آنان قرار دهیم. از میان تفاسیر فراوان تفسیر معروف الدر المنثور و جلالین؛ از آنِ جلال الدین سیوطی که صاحب نزدیک به 600 تألیف بوده و مورد اعتماد اهل سنت است، انتخاب کرده و در موضوع آیات ولایت به تبیین و نقد آن پرداختیم. البته کتاب الدر المنثور سیوطی تنها به نقل  روایات تفسیری از پیامبر اعظمk پرداخته و در این راه از طبقات مختلف نقل روایت کرده است و به صحت و سقم روایات توجه نداشته و حتی روایاتی را نقل کرده که از نظر دلالت مدلل نیست و اصلاً قابل اعتماد نیستند. و همچنین در تفسیر جلالین که بصورت موجز و مختصر است فقط به شرح تحت الفظی آیات پرداخته و از بیان مطول تفسیری آیات اجتناب کرده است. که ان شاءالله به این مهم در این تحقیق بصورت مفصل خواهیم پرداخت.

واژگان کلیدی: سیوطی، شیعه، سنی، تفسیر، ولایت، فریقین، اجتهاد، اهل البیتb، اولی الامر

فهرست

پیشگفتار   4

فصل اول: کلیات.. 11

1-1. تعریف مسأله. 12

2-1. سؤال‌های اصلی. 12

3-1. اهمیت و جایگاه موضوع تحقیق. 13

4-1. اهداف تحقیق. 13

5-1. فرضیات تحقیق. 13

6-1. روش تحقیق. 14

7-1. نمونه و روش نمونه گیری. 14

فصل دوم: زندگانی سیوطی. 16

1-2. زندگانی.    17

2-2. تحصیلات سیوطی. 18

3-2. شاگردان سیوطی. 19

4-2. سیوطی و اجتهاد 21

5-2. اجتهاد سیوطی در تفسیر و علوم قرآنی. 21

6-2. جایگاه علمی سیوطی. 21

7-2. تألیفات.. 22

 

1-7-2. آثار او در تفسیر قرآن کریم. 22

2-7-2. آثار او در تفسیر آیات معین. 22

3-7-2. آثار وی در انواع علوم قرآنی. 23

8-2. معرفی کتاب تفسیر الدر المنثور بالمأثور. 24

9-2. معرفی اجمالی تفسیر جلالین. 25

فصل سوم: بررسی تفسیری آیه‌ی اطاعت.. 27

1-3. بررسی، تحلیل و تفسیر آیه اطاعت.. 28

2-3. نقد سیوطی. 34

3-3. بررسی دیدگاه شیعه. 35

این مطلب را هم بخوانید :

4-3. پاسخ به اشکالات.. 39

1-4-3. اشکالات اهل سنت به تفسیر شیعه. 39

2-4-3. اشکالات شیعه به تفسیر اهل سنت 40

5-3. اعتراف به جایگاه حضرت علی(ع)  41

6-3. اعتراف به فضیلت  43

7-3. اعتراف به دیانت 44

8-3. اعتراف به اعلمیت 45

9-3. اعتراف به محبوبیت حضرت علی(ع) نزد خداوند و پیامبر(ص) 46

10-3. اعتراف به وصایت حضرت علی(ع) 48

11-3. دشمنی وهابیت با حضرت علی(ع) 53

12-3. نتیجه. 57

فصل چهارم: بررسی تفسیری آیه‌ی ولایت.. 60