واژگان کلیدی: ادراک، حواس پنجگانه، حس تعلق به مکان، فضای تجاری

فهرست مطالب
عنوان                                        
چکیده                                             صفحه
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1-  مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………….2
1-2- تعریف مسئله…………………………………………………………………………………………………………………..2
1-3- ضرورت تحقیق……………………………………………………………………………………………………………….3
1-4- سابقه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………3
1-5-فرضیه………………………………………………………………………………………………………………………………4
1-6- اهداف و سؤالات تحقیق…………………………………………………………………………………………………..4
1-7- روش گردآوری اطلاعات و روش تحقیق……………………………………………………………………………4

فصل دوم: مبانی نظری تحقیق
2-1-  مقدم…………………………………………………………………………………………………………………….     5
2-2- تاریخچه مراکز تجاری…………………………………………………………………………………………….     7
2-2-1- فضاهای تجاری اول……………………………………………………………………………………………          7
2-2-2- فضاهای تجاری در یونان باستان…………………………………………………………………………..          7
2-2-3- فضاهای تجاری در روم باستان…………………………………………………………………………….         8
2-2-4- فضاهای تجاری در قرون وسطا……………………………………………………………………………           9
2-2-5- انقلاب صنعتی…………………………………………………………………………………………………..          9
2-2-5-1- مغازه ها………………………………………………………………………………………………………. 9
2-2-5-2- شکل گیری پاساژهای خرید…………………………………………………………………………..          10
2-2-5-3-فروشگاه ها…………………………………………………………………………………………………..     11
2-2-6- قرن بیستم و تحولات در مراکز خرید………………………………………………………………….       13
2-2-7- الگوهای فرمی قابل طبقه بندی مراکز خرید در قرن بیستم……………………………………..          14
2-3- آشنایی با بازار ایران………………………………………………………………………………………………    15
2-3-1- واژه شناسی……………………………………………………………………………………………………..          15
2-3-2- پیدایش و پیشینه بازار……………………………………………………………………………………….  16
2-3-3- ساختار بازار……………………………………………………………………………………………………. 16
2-3-4- عناصر شاخص بازار ایرانی……………………………………………………………………………………. 17
2-3-4-1-  فضاهای مربوط به انبار داری و نگهداری کالا…………………………………………………….. 17
2-3-4-1-1- خان بار یا کالن بار……………………………………………………………………………………….    17
2-3-4-2- فضاهای مربوط به کالا های تولیدی……………………………………………………………………   17
2-3-4-3- فضاهای مربوط به فعالیتهای تجاری……………………………………………………………………     17
2-3-4-4-  فضاهای مربوط به فعالیتهای خدماتی…………………………………………………………………      18
2-3-4-5-  فضاهای مربوط به فعالیتهای عمومی………………………………………………………………….       18
2-3-4-6- فضاهای ارتباطی………………………………………………………………………………………………  18
2-3-5- کارکردهای اجتماعی…………………………………………………………………………………………….   19
2-3-6-  عوامل موثر در نحوه استقرار فعالیت ها در بازار……………………………………………………..          20
2-3-6-1- ارزش کالا و امنیت لازم…………………………………………………………………………………..      21
2-3-6-2- متجانس بودن فعالیت ها…………………………………………………………………………………..         21
2-3-6-3- بازار خطی………………………………………………………………………………………………………          21
2-3-6-4- بازار متمرکز…………………………………………………………………………………………………….          21
2-3-6-5- پوشش بازار……………………………………………………………………………………………………. 21
2-3-7-نمونه های موردی………………………………………………………………………………………………….          21
2-3-7-1-  بازار قزوین…………………………………………………………………………………………………….          21
2-3-7-2- بازار کاشان……………………………………………………………………………………………………..          23
2-3-8- جمع بندی…………………………………………………………………………………………………………..          26
2-4- ادراک……………………………………………………………………………………………………………………..   26
2-4-1- تاریخچه ادراک…………………………………………………………………………………………………….          27
2-4-1-1-  علم ادراک از نظر فلاسفه یونان………………………………………………………………………… 27
2-4-1-2- علم و ادراک از نظر حکمای جدید غرب…………………………………………………………….   28
2-4-2- عوامل مؤثر در ادراک…………………………………………………………………………………………….      30
2-4-2-1- نیازها………………………………………………………………………………………………………………       31
2-4-2-2- دفاع ادراکی……………………………………………………………………………………………………..          31

2-4-2-3- انتظار ادراکی…………………………………………………………………………………………………….          32
2-4-2-4- ادراک و تفاوت های فردی…………………………………………………………………………………      32
2-4-2-5- زمینه های اجتماعی……………………………………………………………………………………………   32
2-4-3- سازمان ها و تشکل ادراکی………………………………………………………………………………………          33
2-4-3-1- سازمان ادراکی…………………………………………………………………………………………………..          33
2-4-3-2- نظریه فیزیولوژیک ادراک…………………………………………………………………………………….  34
2-4-3-3- نظریه کنش متقابل ادراک…………………………………………………………………………………….  35
2-4-3-4- درک فضایی از دیدگاه روانشناسی بر اساس نظریه گشتالت……………………………………..         36
2-4-3-4-1- اصول روانشناسی گشتالت………………………………………………………………………………     37
2-4-4- پدیده های ادراکی………………………………………………………………………………………………….          38
2-4-4-1- ادراک فضا، فاصله و عمق…………………………………………………………………………………..     38
2-4-4-2- نشانه های ادراک فاصله……………………………………………………………………………………..  39
2-4-4-3- ثبات ادراکی………………………………………………………………………………………………………          40
2-4-4-3-1- ادراک اندزه…………………………………………………………………………………………………..  40
2-4-4-3-2- ثبات شکل……………………………………………………………………………………………………          40
2-4-4-3-3- ثبات رنگ…………………………………………………………………………………………………….          40
2-4-4-3-4- ثبات مکان……………………………………………………………………………………………………..          41
2-4-5- سیستم های ادراکی در یک انسان کامل………………………………………………………………………      41
2-4-5-1- تعادل و جهت یابی……………………………………………………………………………………………..      41
2-4-5-2- شنوایی………………………………………………………………………………………………………………     42
2-4-5-3- سیستم پوستی…………………………………………………………………………………………………….          42
2-4-5-4- سیستم های بویایی………………………………………………………………………………………………          44
2-4-4-5- سیستم بینایی ……………………………………………………………………………………………………..     44
2-4-6-  جایگاه ادراک در معماری و شهرسازی……………………………………………………………………..          44
2-5- حس مکان…………………………………………………………………………………………………………………       45
2-5-1- حس مکان از منظر روانشناسی محیطی……………………………………………………………………… 45
2-5-2- حس مکان از منظر پدیدار شناسی…………………………………………………………………………….        47
2-5-3- شکل گیری تعلق مکانی …………………………………………………………………………………………      47
2-5-3- صور و مظاهر مختلف حس مکان…………………………………………………………………………….          48
2-5-3-1- هویت مکان یا روح مکان……………………………………………………………………………………    48
2-5-3-2- عملکرد…………………………………………………………………………………………………………….        49
2-5-3-3- زمان پایدار………………………………………………………………………………………………………..          49
2-5-3-4- مرگ………………………………………………………………………………………………………………….       50
2-5-4- نمونه موردی شهر احساسات فرانسه………………………………………………………………………….           51
2-6- نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………..      54
فصل سوم: روش تحقیق
3-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………..       56
3-2- روش تحقیق………………………………………………………………………………………………………………       56
3-3- اندازه گیری متغیرهای کیفی………………………………………………………………………………………….         57
3-4- پرسشنامه…………………………………….. ……………………………………………………………………………       57
فصل چهارم: تحلیل داده ها
4-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………….. 60
4-2- عوامل مؤثر در ادراکات حسی……………………………………………………………………………………… 61
4-2-1 صوت………………………………………………………………………………………………………………………  62
4-2-2- نور و لامسه……………………………………………………………………………………………………………          62
4-2-3- ثقل……………………………………………………………………………………………………………………….    63
4-3- آگاهی از شرایط محیط و سازگاری با محیط…………………………………………………………………..      63
4-4-تحلیل عاملی پرسشنامه………………………………………………………………………………………………….          63
4-4-1- اندازه گیری متغیرهای کیفی………………………………………………………………………………………  64
4-4-2- آشنایی با مدل کانو……………………………………………………………………………………………………  64
4-4-3- نمونه موردی پاساژگلستان………………………………………………………………………………………..  66
4-4-4- تحلیل داده‌های پرسش‌نامه………………………………………………………………………………………..    68
4-4-4- 1- پایایی پرسش‌نامه……………………………………………………………………………………………….          68
4-4-4-1-1- بررسی پایایی با آلفای کرونباخ………………………………………………………………………….         68
4-4-4-2- روایی پرسش‌نامه…………………………………………………………………………………………………          69
4-4-4- 3- تحلیل نتایج پرسشنامه…………………………………………………………………………………………     73
4-6- تحلیل فرآیند ادراک محیط با استفاده از نظریه اکولوژیک ادراک…………………………………………         74
4-7- تفاوت بین ادراک شیئی و محیط……………………………………………………………………………………. 74
4-8- ادراک و تأثیر آن در حس تعلق به مکان…………………………………………………………………………..  75

این مطلب را هم بخوانید :

4-9- چگونگی ادراک در فضای غیربصری………………………………………………………………………………. 77
4-9-1- مکث……………………………………………………………………………………………………………………….  79
4-9-2-حرکت…………………………………………………………………………………………………………………….  80
4-9-3- سازماندهی(ترکیب مکثها و حرکت ها)………………………………………………………………………        80
4-9-4- سازماندهی غیر بصری مکث و حرکت……………………………………………………………………….  81
4-10-  احساسات منتج از فضای غیر بصری……………………………………………………………………………          82
4-10-1- فضای آرامش بخش……………………………………………………………………………………………….    82
4-10-2- ازدحام………………………………………………………………………………………………………………….     83
4-10-3- خلوت………………………………………………………………………………………………………………….     84
4-10-4- فضای شاد…………………………………………………………………………………………………………….          84
4-10-5- درک زیبایی فضا……………………………………………………………………………………………………. 85
4-11- نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………..      86
فصل پنجم: شناخت و معرفی سایت
5-1- معرفی منطقه………………………………………………………………………………………………………………..       90
5-2- اراضی عباس آباد………………………………………………………………………………………………………….          90
5-3- تاریخچه پیدایش منطقه عباس آباد…………………………………………………………………………………..       90
5-4- بافت شهری محله…………………………………………………………………………………………………………          92
5-5- اطلاعات آماری منطقه6………………………………………………………………………………………………….          93
5-6- تعداد مراکز خدماتی…………………………………………………………………………………………………….           93
5-7- موقعیت منطقه در تهران………………………………………………………………………………………………..    94
5-8- موقعیت محله در منطقه…………………………………………………………………………………………………   94
5-9- محله مورد بررسی…………………………………………………………………………………………………………          95
5-10- حمل و نقل شهری……………………………………………………………………………………………………..          95
5-10-1- ایستگاه های متروی موجود در منطقه………………………………………………………………………..   95
5-10-2- خطوط اتوبوسرانی موجود در منطقه………………………………………………………………………….  96
5-10-3- پارگینگ های عمومی …………………………………………………………………………………………….   96
5-10-4- وزاتخانه ها ادارات و سازمان ها………………………………………………………………………………. 96
5-11- فضای سبز و بوستان ها……………………………………………………………………………………………….        97
5-12- اماکن و هیئتهای مذهبی……………………………………………………………………………………………….   97
5-13- امکانات ورزشی………………………………………………………………………………………………………..          98
5-14- امکانات بهداشتی و درمانی………………………………………………………………………………………….       98
5-15- امکانات آموزشی و پژوهشی………………………………………………………………………………………        99
5-17- تقسیم بندی راه ها…………………………………………………………………………………………………….    99
5-18- عوارض زمین…………………………………………………………………………………………………………..          102
5-19- زلزله و گسل……………………………………………………………………………………………………………          103
5-20عوارض مصنوعی زمین…………………………………………………………………………………………………  105
5-21-  خط آسمان………………………………………………………………………………………………………………        106
5-22-عوامل فیزیکی…………………………………………………………………………………………………………….     106
5-23- روند طراحی و ارائه نقشه ها………….. ……………….. ………………………….. …………………………         112
5-23-1- علل انتخاب موضوع پروژه……………………………………………………………………………………..  112
5-23-2- نحوه شکل گیری کانسپت……………………………………………………………………………………….        112
5-23-3- دسترسی ها…………………………………………………………………………………………………………..          112
5-23-4- اقلیم……………………………………………………………………………………………………………………..   112
5-23-5- عملکردهای مجموعه……………………………………………………………………………………………..  113
5-23-6- مسائل و محدودیت ها…………………………………………………………………………………………… 113
5-23-7- امکانات و قابلیت ها………………………………………………………………………………………………         113
5-23-8- وجود شیب زمین…………………………………………………………………………………………………..          113
5-23-9- برنامه فیزیکی طرح………………………………………………………………………………………………..    114
5-23-10-مواد و مصالح……………………………………………………………………………………………………….          115
5-23-11-نظام طراحی و ارائه طرح……………………………………………………………………………………….. 117
منابع……………………………………………………………………………………………………………………………………   128

فهرست جداول
نمودار(2-1) رابطة ادراک و عوامل مؤثر بر توجه……………………………………………………………………….    45
نمودار(4-1) مدل رضایتمندی کانو…………………………………………………………………………………………..          65
جدول(4-2) محاسبه آلفای کرونباخ…………………………………………………………………………………………       69
جدول(3-4) بررسی کفایت نمونه…………………………………………………………………………………………….       70
جدول (4-4) آمار توصیفی امتیازات سوالات…………………………………………………………………………….       70
جدول(5-4) Total Variance Explained ……………………………………………………………………….           71
جدول (4-6) ماتریس هفت عامل استخراج شده و مرتب شده پس از چرخش……………………………       71
جدول (4-7) ماتریس هفت عامل استخراج شده و مرتب شده پس از چرخش…………………………..        72
جدول(4-8) متغیرهای بدست آمده از پرسشنامه………………………………………………………………….    72
جدول(4-9) طراحی پیام های فضا…………………………………………………………………………………….     87
جدول(4-10) احساسات منتج از فضای غیر بصری…………………………………………………………….. 87
جدول(5-1) اطلاعات آماری…………………………………………………………………………………………….      93
جدول (6-2) تعداد مراکز خدماتی……………………………………………………………………………………..          93
جدول(3-5) برنامه فیزیکی طرح……………………………………………………………………………………….. 114
جدول (5-4)برنامه فیزیکی فضاهای خدماتی و رفاهی شامل(کافی شاپ، رستوران، پست و …)…   114
جدول(5-5) جمع بندی کلی برنامه فیزیکی طرح………………………………………………………………..           115

فهرست تصاویر
تصویر(2-1) قانون مجاورت………………………………………………………………………………………………….          37
تصویر(2-2) قانون پیوستگی………………………………………………………………………………………………….          37
تصویر(2-3) غرفه فرانسه- نمایشگاه جهانی 2010 شانگهای……………………………………………………..     51
تصویر(2-4) ) غرفه فرانسه- نمایشگاه جهانی 2010 شانگهای…………………………………………………..       52
تصویر(5-1) موقعیت منطقه در شهر تهران………………………………………………………………………………        94
تصویر(5-2) موقعیت محله در منطقه …………………………………………………………………………………….          94
تصویر(5-3) محله مورد بررسی…………………………………………………………………………………………….     95
تصویر(5-4) راه های ارتباطی……………………………………………………………………………………………….  100
تصویر(5-5) بزرگراه مدرس………………………………………………………………………………………………… 101
تصویر(5-6) بزرگراه رسالت………………………………………………………………………………………………… 101
تصویر(5-7) خیابان آفریقا…………………………………………………………………………………………………….          101
تصویر(5-8) عکس هوایی از سایت………………………………………………………………………………………..        101
تصویر (5-9) دید چهار جهت به سایت…………………………………………………………………………………..  102
تصویر(5-10) شیب زمین …………………………………………………………………………………………………….      103
تصویر(5-11) نمایش گسل های منطقه……………………………………………………………………………………    104
تصویر(5-12) عوارض مصنوعی زمین…………………………………………………………………………………….. 105
تصویر(5-13) خط آسمان زمین. …………………………………………………………………………………………..    106
تصوی(5-14) جهت وزش باد در سایت.. ……………………………………………………………………………..     106
تصویر (5-15) جهت وزش نسیم محلی.. ………………………………………………………………………………     106
تصویر(5-16) جهت وزش باد در سایت. ……………………………………………………………………………..     107
تصویر (5-17) تابش آفتاب…….. …………………………………………………………………………………………      108
تصویر( 5-18) دیاگرام موقعیت خورشید در سایت… ……………………………………………………………..         108
تصویر(5-19) آلودگی صوتی.. …………………………………………………………………………………………….   111

فصل اول

کلیات تحقیق

1-1-مقدمه
برتری بینایی در زمان ما به وسیله جمع کثیری از نوآوری های تکنولوژی و تکثیر و تولید انبوه تصاویر تقویت شده است. به طوری که طراحان،  طراحی برای ناظر را در اولویت قرار داده و طراحی برای انسان را به فراموشی سپرده اند. تأکید بر زیبایی تنها بر سطوح ظاهری و تأثیرات لحظه ای که هیچ قدرت پایداری در طول زمان ندارند، ساختمان ها را به سوی فرآورده های تصویری که عاری از صمیمیت و ژرفای وجودی میباشند، برده است. با کاهش حضور افراد در عرصه های عمومی و کاهش سطح تعاملات اجتماعی و در پی آن افزایش فزاینده ی معضلات اجتماعی، نیاز و ضرورت به طراحی فضاهایی که زمینه ساز حضور بیشتر افراد در عرصه های عمومی باشد بیشتر احساس می شود.
1-2- تعریف مسئله
فضاهای تجاری به عنوان مکان هایی که بر طرف کننده اولین نیازهای مطرح شده توسط مازلو هستند، و بیشترین مراجعه کننده و رفت و آمد را در طول روز به خود می بینند، می توانند از طریق افزایش و ارتقاء گزینه های قابل عرضه به مردم، یک محیط دموکراتیک برای آنان ایجاد کنند. محیطی که احساسی از جاذبه ی ماندن و علاقه برای بازگشت به مکان را در افراد بوجود آورد. حسی که از آن به عنوان حس تعلق به مکان یاد می شود.