در این رساله تلاش بر آن خواهد بود تا ضمن معرفی برخی از موجودات فوق طبیعی و رمز گونه در این دو اثر، جایگاه و تاثیر آنها را بر زندگی مردمان و شخصیتهای شاهنامه و هفت پیکر را نیز مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم. کلید واژه ها : فوق طبیعی، نماد، رمز، شاهنامه، هفت پیکر فصل اول : کلیات تحقیق 1-1) مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………… 2 1-2) بیان مسئله ……………………………………………………………………………………………………………….. 4 1-3) اهمیت و ضرورت تحقیق ………………………………………………………………………………………….. 4 1-4) اهداف تحقیق …………………………………………………………………………………………………………… 5 1-5) فرضیه‌ها یا پرسش های تحقیق …………………………………………………………………………………… 5 فصل دوم : پیشینه تحقیق 2-1) پیشینه تحقیق …………………………………………………………………………………………………………… 7 فصل سوم : روش تحقیق 3-1) روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………………….. 10 3-2) روش و ابزار گردآوری اطلاعات ………………………………………………………………………………. 10 3-3) محدودیت های تحقیق ……………………………………………………………………………………………. 10 فصل چهارم : تجزیه و تحلیل اطلاعات بخش اول ………………………………………………………………………………………………………………………. 12 4-1) زندگی نامه فردوسی و معرفی شاهنامه ………………………………………………………………………. 12 4-2) زندگی نامه و معرفی آثار نظامی گنجوی ……………………………………………………………………. 20 4-3) نام و توضیح برخی از عناصر فوق طبیعی، خیالی و افسانه ای در فرهنگ ایرانی……………………………………………………………………………………………………………………………… 27 بخش دوم ………………………………………………………………………………………………………………………. 35 الف 4-4) عناصر فوق طبیعی در شاهنامه فردوسی …………………………………………………………………….. 36 4-4-1) مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………….. 36 4-4-2) عنصر تجلی رنگها در شاهنامه ……………………………………………………………………………… 36 4-4-3) تجلی رنگهای گوناگون شاهنامه …………………………………………………………………………… 37 4-4-4) نمادینگی عنصر چهارگانه (آب، آتش، باد، خاک) ……………………………………………………. 43 4-4-5) نمادینگی عنصر درخت ……………………………………………………………………………………….. 50 4-4-6) تقدس و پرستش درخت در شاهنامه …………………………………………………………………….. 52 ا4-4-7) تبار درختی در شاهنامه ………………………………………………………………………………………. 53 4-4-8) هوم ………………………………………………………………………………………………………………….. 56 4-4-9) کرم هفتواد …………………………………………………………………………………………………………. 60 4-4-10) ضحاک ……………………………………………………………………………………………………………. 67 4-4-11) اژدها ……………………………………………………………………………………………………………….. 69 4-4-12) دیوان و ویژگی های ظاهری آنها در شاهنامه ………………………………………………………… 71 4-4-13) رخش ……………………………………………………………………………………………………………… 74 4-4-14) سیمرغ …………………………………………………………………………………………………………….. 82 4-5) عناصر فوق طبیعی در هفت پیکر نظامی …………………………………………………………………….. 86 4-5-1) مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………….. 86 4-5-2) چهره افسانه ای بهرام در هفت پیکر ……………………………………………………………………… 86 4-5-3) نمادشناسی عدد هفت در هفت پیکر ……………………………………………………………………… 89 4-5-4) تجلی رنگ در هفت پیکر …………………………………………………………………………………….. 91 4-5-5) نمادشناسی غار در هفت پیکر …………………………………………………………………………….. 101 فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات ب 5-1) نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………….. 106 5-2) پیشنهادات …………………………………………………………………………………………………………… 109 5-3) بیان محدودیت ها …………………………………………………………………………………………………. 110 پ منابع ……………………………………………………………………………………………………………………………. 111 مقدمه «انسان برای انتقال افکار ، عقاید و ذهنیات خود از گفتار یا نوشتار استفاده می کند . این زبان سرشار از اشارات و نشانه هایی است که به خودی خود معنایی ندارند، اما به دلیل کاربرد فراگیرشان دارای معنا هستند و یا اینکه انسان به ظن خود به آنها مفهومی بخشیده است .ولی هیچ کدام از این ها نماد نیستند، بلکه فقط تداعی کننده­ی نشانه اشیاء هستند.» این مطلب را هم بخوانید : (یونگ،16:1377) «آنچه ما نماد می نامیم یک اصطلاح است؛ یک نام یا نمایه ای است که افزون بر معنای قراردادی و آشکار روزمره­ی خود ، دارای معانی متناقضی نیز هست. نماد شامل چیزی گنگ،ناشناخته یا پنهان از ما است. اما دست یابی به حقیقت نیاز به بحث دارد؛ بنابراین یک کلمه یا نمایه هنگامی نمادین می شود که چیزی بیش از مفهوم آشکار خود داشته باشد . این کلمه یا نمایه جنبه­ی ناخودآگاه گسترده تری دارد که هرگز نه می تواند به گونه ای دقیق مشخص گردد و نه به طور کامل توضیح داده شود.» (همان :17)