1-3-1- عوامل فیزیولوژیکی موثر بر ریشه‎زایی……………………………………………… 10

1-3-1-1- مواد قابل حمل…………………………………………………………………. 10

1-3-1-2- میزان اکسین…………………………………………………………………….. 11

1-3-1-3- وجود برگ و جوانه…………………………………………………………….. 11

1-3-1-4- میزان مواد غذایی موجود در گیاه………………………………………………… 12

1-3-1-5- مرحله رشد گیاه………………………………………………………………… 12

1-3-1-6- محل ساقه روی گیاه……………………………………………………………. 12

1-3-1-7- نوع بافت قلمه………………………………………………………………….. 13

1-3-1-8- زمان گرفتن قلمه……………………………………………………………….. 13

1-3-1-9- کربوهیدرات‎ها………………………………………………………………….. 14

1-3-1-10- شرایط فیزیولوژیکی پایه مادری……………………………………………….. 14

1-3-1-11- تاثیر آناتومی ساختمان قلمه بر ریشه‎زایی………………………………………. 15

1-3-1-12- تنظیم کننده‎های رشد گیاهی……………………………………………………. 16

1-3-1-13- زمان تهیه قلمه در طول سال…………………………………………………… 17

1-3-1-14- سن قلمه‎ها و نقش آن در ریشه‎زایی…………………………………………… 17

1-3-2- عوامل خارجی موثر بر ریشه‎زایی…………………………………………………….. 19

1-3-2-1- ایجاد زخم در انتهای قلمه………………………………………………………. 19

1-3-2-2- هرس پایه‎های مادری قبل از تهیه قلمه………………………………………….. 20

1-3-2-3- شرایط محیطی جهت ریشه‎دار شدن قلمه‎ها…………………………………….. 20

1-3-2-3-1- دما…………………………………………………………………………… 20

1-3-2-3-2- اتمسفر………………………………………………………………………. 21

1-3-2-3-3- سیستم مه افشانی…………………………………………………………….. 21

1-3-2-3-4- محیط کشت…………………………………………………………………. 21

1-3-2-3-5- آب………………………………………………………………………….. 22

1-3-2-3-6- نور…………………………………………………………………………… 23

1-3-2-3-7- تغذیه قلمه‎ها…………………………………………………………………. 24

1-3-2-3-8- ضد عفونی قلمه‎ها……………………………………………………………. 24

1-3-2-3-9- مواد تنظیم کننده رشد گیاهی…………………………………………………. 25

1-3-1- عوامل فیزیولوژیکی موثر بر ریشه‎زایی……………………………………………… 10

1-3-1-1- مواد قابل حمل…………………………………………………………………. 10

1-3-1-2- میزان اکسین…………………………………………………………………….. 11

1-3-1-3- وجود برگ و جوانه…………………………………………………………….. 11

1-3-1-4- میزان مواد غذایی موجود در گیاه………………………………………………… 12

1-3-1-5- مرحله رشد گیاه………………………………………………………………… 12

1-3-1-6- محل ساقه روی گیاه……………………………………………………………. 12

1-3-1-7- نوع بافت قلمه………………………………………………………………….. 13

1-3-1-8- زمان گرفتن قلمه……………………………………………………………….. 13

1-3-1-9- کربوهیدرات‎ها………………………………………………………………….. 14

1-3-1-10- شرایط فیزیولوژیکی پایه مادری……………………………………………….. 14

1-3-1-11- تاثیر آناتومی ساختمان قلمه بر ریشه‎زایی………………………………………. 15

1-3-1-12- تنظیم کننده‎های رشد گیاهی……………………………………………………. 16

1-3-1-13- زمان تهیه قلمه در طول سال…………………………………………………… 17

1-3-1-14- سن قلمه‎ها و نقش آن در ریشه‎زایی…………………………………………… 17

1-3-2- عوامل خارجی موثر بر ریشه‎زایی…………………………………………………….. 19

1-3-2-1- ایجاد زخم در انتهای قلمه………………………………………………………. 19

1-3-2-2- هرس پایه‎های مادری قبل از تهیه قلمه………………………………………….. 20

1-3-2-3- شرایط محیطی جهت ریشه‎دار شدن قلمه‎ها…………………………………….. 20

1-3-2-3-1- دما…………………………………………………………………………… 20

1-3-2-3-2- اتمسفر………………………………………………………………………. 21

1-3-2-3-3- سیستم مه افشانی…………………………………………………………….. 21

1-3-2-3-4- محیط کشت…………………………………………………………………. 21

1-3-2-3-5- آب………………………………………………………………………….. 22

1-3-2-3-6- نور…………………………………………………………………………… 23

1-3-2-3-7- تغذیه قلمه‎ها…………………………………………………………………. 24

1-3-2-3-8- ضد عفونی قلمه‎ها……………………………………………………………. 24

1-3-2-3-9- مواد تنظیم کننده رشد گیاهی…………………………………………………. 25

1-4- گونه‎های مورد استفاده در این پژوهش………………………………………………….. 27

1-4-1- گل کاغذی………………………………………………………………………… 27

1-4-2- شاه‎پسند درختی…………………………………………………………………… 27

1-4-3- شیشه‎شور………………………………………………………………………….. 28

1-4-4- ختمی درختی……………………………………………………………………… 28

1-5- اهداف پژوهش…………………………………………………………………………. 29

فصل دوم: مروری بر پژوهش‎های پیشین

2-1- پژوهش‎های صورت گرفته در ارتباط با ریشه‎زایی گونه‎های مورد بررسی……………….. 31

2-2- استفاده از هورمون‎های رشد در بهبود ریشه‎زایی سایر گونه‎ها……………………………. 33

2-3- جمع‎بندی پژوهش‎های انجام شده در ارتباط با اثر هورمون‎های گیاهی بر افزایش ریشه‎زایی قلمه‎ها   40

فصل سوم: مواد و روش‎ها

3-1‌- محل و سال اجرای آزمایش…………………………………………………………….. 42

3-2- طرح آزمایشی و تیمار‌ها………………………………………………………………… 42

3-2- نحوه‎ی اجرای آزمایش………………………………………………………………….. 43

3-2- اندازه‌گیری صفات مورد مطالعه…………………………………………………………. 44

3-3- تجزیه آماری……………………………………………………………………………. 44

 

فصل چهارم: نتایج و بحث

4-1- اثرات موقعیت قلمه و غلظت هورمون ایندول بوتریک اسید بر ریشه‎زایی قلمه‎های شاه‎پسند 46

4-1-1- درصد ریشه‎زایی…………………………………………………………………… 46

4-1-2- تعداد ریشه………………………………………………………………………… 50

4-1-3- طول متوسط ریشه…………………………………………………………………. 52

4-1-4- طول بزرگترین جوانه………………………………………………………………. 54

4-1-5- وزن تر ریشه………………………………………………………………………. 56

4-1-6- وزن خشک ریشه………………………………………………………………….. 58

4-2- اثرات موقعیت قلمه و غلظت هورمون ایندول بوتریک اسید بر ریشه‎زایی قلمه‎های گل کاغذی          60

4-2-1- درصد ریشه‎زایی…………………………………………………………………… 60

4-2-2- تعداد ریشه………………………………………………………………………… 64

4-2-3- طول ریشه…………………………………………………………………………. 66

4-2-4- طول بزرگترین جوانه………………………………………………………………. 68

4-2-5- وزن تر ریشه………………………………………………………………………. 70

4-2-6- وزن خشک ریشه………………………………………………………………….. 72

4-3- اثرات موقعیت قلمه و غلظت هورمون ایندول بوتریک اسید بر ریشه‎زایی قلمه‎های شیشه‎شور 74

4-3-1- درصد ریشه‎زایی…………………………………………………………………… 74

4-3-2- تعداد ریشه………………………………………………………………………… 78

4-3-3- طول ریشه…………………………………………………………………………. 80

4-3-4- طول بزرگترین جوانه………………………………………………………………. 82

4-3-5- وزن تر ریشه………………………………………………………………………. 84

4-3-6- وزن خشک ریشه………………………………………………………………….. 86

4-4- اثرات موقعیت قلمه و غلظت هورمون ایندول بوتریک اسید بر ریشه‎زایی قلمه‎های ختمی درختی     88

4-4-1- درصد ریشه‎زایی…………………………………………………………………… 88

4-4-2- تعداد ریشه………………………………………………………………………… 92

4-4-3- طول ریشه…………………………………………………………………………. 94

4-4-4- طول بزرگترین جوانه………………………………………………………………. 96

4-4-5- وزن تر ریشه………………………………………………………………………. 98

4-4-6- وزن خشک ریشه………………………………………………………………… 100

4-7- نتیجه‎گیری نهایی………………………………………………………………………. 102

4-8- پیشنهادات…………………………………………………………………………….. 103

منابع

منابع فارسی………………………………………………………………………………….. 105

منابع انگلیسی………………………………………………………………………………… 107

چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………. 114

 

 

فهرست جدول‌ها
جدول 4-1- نتایج تجزیه واریانس اثر موقعیت قلمه و غلظت هورمون ایندول بوتریک اسید بر ریشه‎زایی قلمه‎های شاه‎پسند  47

جدول 4-2- مقایسه میانگین اثر متقابل موقعیت قلمه و غلظت IBA بر صفات ریشه‎زایی اندازه‎گیری شده در شاه‎پسند (در هر قلمه) 49

جدول 4-3- نتایج تجزیه واریانس اثرات موقعیت قلمه و غلظت هورمون ایندول بوتریک اسید بر ریشه‎زایی قلمه‎های گل کاغذی (در هر قلمه) 61

جدول 4-4- مقایسه میانگین اثر متقابل موقعیت قلمه و غلظت IBA بر صفات ریشه‎زایی اندازه‎گیری شده در گل کاغذی (در هر قلمه) 63

جدول 4-5- نتایج تجزیه واریانس اثرات موقعیت قلمه و غلظت هورمون ایندول بوتریک اسید بر ریشه‎زایی قلمه‎های شیشه‎شور (در هر قلمه) 75

جدول 4-6- مقایسه میانگین اثر متقابل موقعیت قلمه و غلظت IBA بر صفات ریشه‎زایی اندازه‎گیری شده در قلمه‎های شیشه‎شور (در هر قلمه) 77

جدول 4-7- نتایج تجزیه واریانس اثرات موقعیت قلمه و غلظت هورمون ایندول بوتریک اسید بر ریشه‎زایی قلمه‎های ختمی درختی (در هر قلمه) 89

جدول 4-8- مقایسه میانگین اثر متقابل موقعیت قلمه و غلظت IBA بر صفات ریشه‎زایی اندازه‎گیری شده در قلمه‎های ختمی درختی (در هر قلمه) 91

 

فهرست شکل‌ها
شکل 4-1- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر درصد ریشه‎زایی قلمه‎های شاه‎پسند (در هر قلمه) 48

شکل 4-2- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر تعداد ریشه شاه‎پسند(در هر قلمه) 51

شکل 4-3- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر طول ریشه شاه‎پسند (در هر قلمه) 53

شکل 4-4- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر طول جوانه شاه‎پسند (در هر قلمه) 55

شکل 4-5- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر وزن تر ریشه شاه‎پسند (در هر قلمه) 57

شکل 4-6- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر وزن خشک ریشه شاه‎پسند (در هر قلمه) 59

شکل 4-7- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر درصد ریشه‎زایی قلمه‎های گل کاغذی (در هر قلمه) 62

شکل 4-8- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر تعداد ریشه قلمه‎های گل کاغذی (در هر قلمه) 65

شکل 4-9- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر طول ریشه قلمه‎های گل کاغذی (در هر قلمه) 67

شکل 4-10- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر طول جوانه قلمه‎های گل کاغذی (در هر قلمه) 69

شکل 4-11- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر وزن تر ریشه قلمه‎های گل کاغذی (در هر قلمه) 71

شکل 4-12- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر وزن خشک ریشه قلمه‎های گل کاغذی (در هر قلمه) 73

شکل 4-13- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر درصد ریشه‎زایی قلمه‎های شیشه‎شور (در هر قلمه) 76

شکل 4-14- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر تعداد ریشه قلمه‎های شیشه‎شور (در هر قلمه) 79

شکل 4-15- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر طول ریشه قلمه‎های شیشه‎شور (در هر قلمه) 81

شکل 4-16- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر طول جوانه قلمه‎های شیشه‎شور (در هر قلمه) 83

شکل 4-17- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر وزن تر ریشه قلمه‎های شیشه‎شور (در هر قلمه) 85

شکل 4-18- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر وزن خشک ریشه قلمه‎های شیشه‎شور (در هر قلمه) 87

شکل 4-19- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر درصد ریشه‎زایی ختمی درختی (در هر قلمه) 90

شکل 4-20- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر تعداد ریشه قلمه‎های ختمی درختی (در هر قلمه) 93

شکل 4-21- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر طول ریشه قلمه‎های ختمی درختی (در هر قلمه) 95

شکل 4-22- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر طول جوانه قلمه‎های ختمی درختی (در هر قلمه) 97

شکل 4-23- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر وزن تر ریشه قلمه‎های ختمی درختی (در هر قلمه) 99

شکل 4-24- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر وزن خشک ریشه قلمه‎های ختمی درختی (در هر قلمه) 101

 

چکیده
به منظور بررسی اثر غلظت‎های مختلف ایندول بوتیریک اسید (IBA)‎ (صفر، 1000، 2000 و 4000 میلی‎گرم در لیتر) و موقعیت قلمه (انتهایی، میانی و تحتانی) بر ریشه‎زایی قلمه‎های ساقه گل کاغذی (Bougainvillea spectabilis)، ختمی درختی (Hibiscus syriacus)، شیشه‎شور (Callistemon viminalis) و شاه‎پسند درختی (Lantana camara L.) پژوهش‎هایی در قالب چهار طرح آزمایشی جداگانه به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در گلخانه‎ای در شهرستان لامرد در سال 93-1392 اجرا شد. نتایج این پژوهش نشان داد که در قلمه‎های ساقه هر چهار گونه زینتی با

 

1-4- گونه‎های مورد استفاده در این پژوهش………………………………………………….. 27

1-4-1- گل کاغذی………………………………………………………………………… 27

1-4-2- شاه‎پسند درختی…………………………………………………………………… 27

1-4-3- شیشه‎شور………………………………………………………………………….. 28

1-4-4- ختمی درختی……………………………………………………………………… 28

1-5- اهداف پژوهش…………………………………………………………………………. 29

فصل دوم: مروری بر پژوهش‎های پیشین

2-1- پژوهش‎های صورت گرفته در ارتباط با ریشه‎زایی گونه‎های مورد بررسی……………….. 31

2-2- استفاده از هورمون‎های رشد در بهبود ریشه‎زایی سایر گونه‎ها……………………………. 33

2-3- جمع‎بندی پژوهش‎های انجام شده در ارتباط با اثر هورمون‎های گیاهی بر افزایش ریشه‎زایی قلمه‎ها   40

فصل سوم: مواد و روش‎ها

3-1‌- محل و سال اجرای آزمایش…………………………………………………………….. 42

3-2- طرح آزمایشی و تیمار‌ها………………………………………………………………… 42

3-2- نحوه‎ی اجرای آزمایش………………………………………………………………….. 43

3-2- اندازه‌گیری صفات مورد مطالعه…………………………………………………………. 44

3-3- تجزیه آماری……………………………………………………………………………. 44

 

فصل چهارم: نتایج و بحث

4-1- اثرات موقعیت قلمه و غلظت هورمون ایندول بوتریک اسید بر ریشه‎زایی قلمه‎های شاه‎پسند 46

4-1-1- درصد ریشه‎زایی…………………………………………………………………… 46

4-1-2- تعداد ریشه………………………………………………………………………… 50

4-1-3- طول متوسط ریشه…………………………………………………………………. 52

4-1-4- طول بزرگترین جوانه………………………………………………………………. 54

4-1-5- وزن تر ریشه………………………………………………………………………. 56

4-1-6- وزن خشک ریشه………………………………………………………………….. 58

4-2- اثرات موقعیت قلمه و غلظت هورمون ایندول بوتریک اسید بر ریشه‎زایی قلمه‎های گل کاغذی          60

4-2-1- درصد ریشه‎زایی…………………………………………………………………… 60

4-2-2- تعداد ریشه………………………………………………………………………… 64

این مطلب را هم بخوانید :

4-2-3- طول ریشه…………………………………………………………………………. 66

4-2-4- طول بزرگترین جوانه………………………………………………………………. 68

4-2-5- وزن تر ریشه………………………………………………………………………. 70

4-2-6- وزن خشک ریشه………………………………………………………………….. 72

4-3- اثرات موقعیت قلمه و غلظت هورمون ایندول بوتریک اسید بر ریشه‎زایی قلمه‎های شیشه‎شور 74

4-3-1- درصد ریشه‎زایی…………………………………………………………………… 74

4-3-2- تعداد ریشه………………………………………………………………………… 78

4-3-3- طول ریشه…………………………………………………………………………. 80

4-3-4- طول بزرگترین جوانه………………………………………………………………. 82

4-3-5- وزن تر ریشه………………………………………………………………………. 84

4-3-6- وزن خشک ریشه………………………………………………………………….. 86

4-4- اثرات موقعیت قلمه و غلظت هورمون ایندول بوتریک اسید بر ریشه‎زایی قلمه‎های ختمی درختی     88

4-4-1- درصد ریشه‎زایی…………………………………………………………………… 88

4-4-2- تعداد ریشه………………………………………………………………………… 92

4-4-3- طول ریشه…………………………………………………………………………. 94

4-4-4- طول بزرگترین جوانه………………………………………………………………. 96

4-4-5- وزن تر ریشه………………………………………………………………………. 98

4-4-6- وزن خشک ریشه………………………………………………………………… 100

4-7- نتیجه‎گیری نهایی………………………………………………………………………. 102

4-8- پیشنهادات…………………………………………………………………………….. 103

منابع

منابع فارسی………………………………………………………………………………….. 105

منابع انگلیسی………………………………………………………………………………… 107

چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………. 114

 

 

فهرست جدول‌ها
جدول 4-1- نتایج تجزیه واریانس اثر موقعیت قلمه و غلظت هورمون ایندول بوتریک اسید بر ریشه‎زایی قلمه‎های شاه‎پسند  47

جدول 4-2- مقایسه میانگین اثر متقابل موقعیت قلمه و غلظت IBA بر صفات ریشه‎زایی اندازه‎گیری شده در شاه‎پسند (در هر قلمه) 49

جدول 4-3- نتایج تجزیه واریانس اثرات موقعیت قلمه و غلظت هورمون ایندول بوتریک اسید بر ریشه‎زایی قلمه‎های گل کاغذی (در هر قلمه) 61

جدول 4-4- مقایسه میانگین اثر متقابل موقعیت قلمه و غلظت IBA بر صفات ریشه‎زایی اندازه‎گیری شده در گل کاغذی (در هر قلمه) 63

جدول 4-5- نتایج تجزیه واریانس اثرات موقعیت قلمه و غلظت هورمون ایندول بوتریک اسید بر ریشه‎زایی قلمه‎های شیشه‎شور (در هر قلمه) 75

جدول 4-6- مقایسه میانگین اثر متقابل موقعیت قلمه و غلظت IBA بر صفات ریشه‎زایی اندازه‎گیری شده در قلمه‎های شیشه‎شور (در هر قلمه) 77

جدول 4-7- نتایج تجزیه واریانس اثرات موقعیت قلمه و غلظت هورمون ایندول بوتریک اسید بر ریشه‎زایی قلمه‎های ختمی درختی (در هر قلمه) 89

جدول 4-8- مقایسه میانگین اثر متقابل موقعیت قلمه و غلظت IBA بر صفات ریشه‎زایی اندازه‎گیری شده در قلمه‎های ختمی درختی (در هر قلمه) 91

 

فهرست شکل‌ها
شکل 4-1- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر درصد ریشه‎زایی قلمه‎های شاه‎پسند (در هر قلمه) 48

شکل 4-2- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر تعداد ریشه شاه‎پسند(در هر قلمه) 51

شکل 4-3- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر طول ریشه شاه‎پسند (در هر قلمه) 53

شکل 4-4- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر طول جوانه شاه‎پسند (در هر قلمه) 55

شکل 4-5- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر وزن تر ریشه شاه‎پسند (در هر قلمه) 57

شکل 4-6- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر وزن خشک ریشه شاه‎پسند (در هر قلمه) 59

شکل 4-7- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر درصد ریشه‎زایی قلمه‎های گل کاغذی (در هر قلمه) 62

شکل 4-8- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر تعداد ریشه قلمه‎های گل کاغذی (در هر قلمه) 65

شکل 4-9- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر طول ریشه قلمه‎های گل کاغذی (در هر قلمه) 67

شکل 4-10- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر طول جوانه قلمه‎های گل کاغذی (در هر قلمه) 69

شکل 4-11- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر وزن تر ریشه قلمه‎های گل کاغذی (در هر قلمه) 71

شکل 4-12- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر وزن خشک ریشه قلمه‎های گل کاغذی (در هر قلمه) 73

شکل 4-13- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر درصد ریشه‎زایی قلمه‎های شیشه‎شور (در هر قلمه) 76

شکل 4-14- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر تعداد ریشه قلمه‎های شیشه‎شور (در هر قلمه) 79

شکل 4-15- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر طول ریشه قلمه‎های شیشه‎شور (در هر قلمه) 81

شکل 4-16- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر طول جوانه قلمه‎های شیشه‎شور (در هر قلمه) 83

شکل 4-17- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر وزن تر ریشه قلمه‎های شیشه‎شور (در هر قلمه) 85

شکل 4-18- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر وزن خشک ریشه قلمه‎های شیشه‎شور (در هر قلمه) 87

شکل 4-19- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر درصد ریشه‎زایی ختمی درختی (در هر قلمه) 90

شکل 4-20- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر تعداد ریشه قلمه‎های ختمی درختی (در هر قلمه) 93

شکل 4-21- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر طول ریشه قلمه‎های ختمی درختی (در هر قلمه) 95

شکل 4-22- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر طول جوانه قلمه‎های ختمی درختی (در هر قلمه) 97

شکل 4-23- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر وزن تر ریشه قلمه‎های ختمی درختی (در هر قلمه) 99

شکل 4-24- مقایسه میانگین مربوط به اثر موقعیت قلمه (A) و غلظت IBA (پی‎پی‎ام) (B) بر وزن خشک ریشه قلمه‎های ختمی درختی (در هر قلمه) 101

 

چکیده
به منظور بررسی اثر غلظت‎های مختلف ایندول بوتیریک اسید (IBA)‎ (صفر، 1000، 2000 و 4000 میلی‎گرم در لیتر) و موقعیت قلمه (انتهایی، میانی و تحتانی) بر ریشه‎زایی قلمه‎های ساقه گل کاغذی (Bougainvillea spectabilis)، ختمی درختی (Hibiscus syriacus)، شیشه‎شور (Callistemon viminalis) و شاه‎پسند درختی (Lantana camara L.) پژوهش‎هایی در قالب چهار طرح آزمایشی جداگانه به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در گلخانه‎ای در شهرستان لامرد در سال 93-1392 اجرا شد. نتایج این پژوهش نشان داد که در قلمه‎های ساقه هر چهار گونه زینتی با

مقدمه. 2

   فصل اول؛ کلیات تحقیق

1-بیان مسأله. 4

2- اهمیت و ضرورت تحقیق. 6

3- اهداف تحقیق. 7

4- سوالات تحقیق. 7

5- فرضیات تحقیق. 8

6- متغیرهای تحقیق. 8

7- تعریف مفاهیم. 8

انقلاب.. 8

ژئوپلیتیک… 9

شیعه. 11

ژئوپلیتیک مذهب (تشیع) 12

ژئوپلیتیک شیعه. 13

ژئوپلیتیک فرهنگی یا ژئوکالچر. 15

خاورمیانه. 16

هلال شیعی.. 17

8- روش تحقیق. 18

9- فرایند تحقیق. 19

ابزار جمع آوری داده ها 19

10- پیشینه تحقیق. 19

1-ژئوپلیتیک شیعه / فرانسوا توال. 19

برآورد نهایی توال از وضعیت ژئوپلیتیک شیعه  21

تجزیه و تحلیل. 22

2-ژئوپلیتیک شیعه و ارتقای جایگاه  … / احمدی   25

3-بازتاب انقلاب اسلامی ایران بر …/ کریمی و حمیدی   26

4-الگوی مفهومی ژئوپولیتیك شیعه … / کلاه مال همدانی   27

5-نقش فرهنگ سیاسی شیعه در انقلاب … / حسنی   28

مقدمه. 2

   فصل اول؛ کلیات تحقیق

1-بیان مسأله. 4

2- اهمیت و ضرورت تحقیق. 6

3- اهداف تحقیق. 7

4- سوالات تحقیق. 7

5- فرضیات تحقیق. 8

6- متغیرهای تحقیق. 8

7- تعریف مفاهیم. 8

انقلاب.. 8

ژئوپلیتیک… 9

شیعه. 11

ژئوپلیتیک مذهب (تشیع) 12

ژئوپلیتیک شیعه. 13

ژئوپلیتیک فرهنگی یا ژئوکالچر. 15

خاورمیانه. 16

هلال شیعی.. 17

8- روش تحقیق. 18

9- فرایند تحقیق. 19

ابزار جمع آوری داده ها 19

10- پیشینه تحقیق. 19

1-ژئوپلیتیک شیعه / فرانسوا توال. 19

برآورد نهایی توال از وضعیت ژئوپلیتیک شیعه  21

تجزیه و تحلیل. 22

2-ژئوپلیتیک شیعه و ارتقای جایگاه  … / احمدی   25

3-بازتاب انقلاب اسلامی ایران بر …/ کریمی و حمیدی   26

4-الگوی مفهومی ژئوپولیتیك شیعه … / کلاه مال همدانی   27

5-نقش فرهنگ سیاسی شیعه در انقلاب … / حسنی   28

سازماندهی تحقیق. 28

فصل دوم؛ چهارچوب نظری تحقیق

مبانی نظری.. 30

مبانی هستی شناسانه شیعه. 31

مبانی فقهی و اصولی شیعه. 33

معنویت دینی.. 37

هویت تشیع وبسترهای تاریخی آن. 37

دوره پیش مدرن وویژگی های آن. 37

دوره مدرن وویژگی های آن. 37

دوره پست مدرن وویژگی های آن. 38

جدول1- روند تحولات هویت شیعه. 39

تحلیل فرصتها وتهدید های تشیع درژئوپلیتیک پست مدرن  39

آموزه های انقلاب اسلامی.. 39

توسعه و نفوذ. 40

برخی از ویژگی های شیعه. 41

ژئوپلیتیک مقاومت.. 42

روش ها و نظریه های جدید. 42

بازخوانی ژئوپلیتیک شیعه. 46

نقش مذهب در مباحث ژئوپلیتیکی.. 48

گفتمان سازی غرب.. 49

فصل سوم؛ ژئوپلیتیک شیعه و انقلاب اسلامی ایران

بخش اول: بحث و بررسی اصول و مبانی.. 53

گستره جغرافیایی – ژئوپلیتیکی شیعیان در جهان  53

جغرافیای سیاسی شیعیان در خاورمیانه. 54

چالش ها و مسایل خاورمیانه. 55

مولفه هاو ظرفیت های ژئوپلیتیکی شیعه. 56

ظرفیت های معنوی – سیاسی شیعه. 57

ظرفیتهای جغرافیایی شیعه. 60

جمعیت و پراکندگی شیعان جهان. 61

رویكرد تعاملی وتقابلی جنبش های شیعی خاورمیانه  61

جنبش شیعی ایران. 62

جنبش شیعی عراق. 67

جنبش شیعی لبنان. 70

جنبش شیعی بحرین.. 75

بخش دوم؛ تأثیر فرهنگ سیاسی شیعه بر پیروزی انقلاب اسلامی   80

تبیین مفهوم فرهنگ سیاسی شیعه. 82

انقلاب اسلامی و نقش فرهنگ سیاسی شیعه در تحقق آن  89

گسترش و پذیرش اندیشه‌ها و ایدئولوژی‌های جایگزین   100

گسترش روحیه انقلابی.. 105

بخش سوم؛ تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر تشیع   107

تاثیر جهانی انقلاب اسلامی ایران. 107

تاثیرات منطقه ای انقلاب اسلامی ایران. 108

تاثیر انقلاب اسلامی بر مشارکت سیاسی شیعیان  109

مشارکت سیاسی شیعیان در عراق. 110

مشارکت سیاسی شیعیان در بحرین.. 112

مشارکت سیاسی شیعیان در عربستان. 115

مشارکت سیاسی شیعیان در کویت.. 118

مشارکت سیاسی شیعیان در لبنان. 118

اهمیت و اولویت یافتن تشیع. 121

احیای هویت شیعی و بیداری شیعیان. 122

قدرت یابی شیعیان در سطح ملی و بین المللی.. 122

اختلافات میان شیعه و سنی در خاورمیانه. 123

فصل چهارم؛ خلاصه،جمع بندی ونتیجه گیری

خلاصه. 127

جمع بندی و نتیجه گیری.. 128

فهرست منابع. 131

کتاب های فارسی.. 131

مقالات فارسی.. 136

سایر منابع فارسی.. 139

کتاب های عربی.. 140

منابع انگلیسی.. 140

چکیده انگلیسی……144

 

چکیده:

تشیع از قرن شانزدهم میلادی مذهب رسمی ایران بوده است. معتقدات، رهبری و نهاد های شیعه، نقش مهمی در سیاست خارجی ایران داشته و اسلام شیعی از آغاز با سیاست آمیخته بوده؛ چنانکه می توان گفت تاریخ و معتقدات شیعه زیربنای ایدئولوژی انقلاب اسلامی و یکی از مهمترین ریشه های آن بوده است. از طرف دیگر پس از پیروزی انقلاب اسلامی بحث صدور انقلاب و تأثیرگذاری انقلاب اسلامی ایران بر جوامع شیعی پررنگ شد. این پژوهش درصدد پاسخگویی به این سوال است که اولا انقلاب اسلامی ایران چه تأثیری بر ژئوپلیتیک تشیع داشته است و ثانیا مذهب تشیع چه تأثیری بر انقلاب اسلامی ایران داشته است.  فرضیه پژوهش این است که یک رابطه دو سویه میان انقلاب اسلامی ایران و مذهب تشیع وجود دارد که هر کدام در جهت تقویت دیگری عمل می کنند. این پایان نامه قصد دارد تا با روش توصیفی تحلیلی  تأثیرات متقابل انقلاب اسلامی ایران و ژئوپلیتیک شیعه در خاورمیانه و شمال آفریقا را بر روی یکدیگر بررسی نماید. در پایان اینگونه نتیجه گرفته می شود که ارزش ها و اصول مکتبی فقه تشیع باعث شده تا مردم شیعه ایران به کمک رهبری قدرتمند شیعه نسبت به وضع موجود واکنش نشان داده و انقلاب اسلامی ایران را پدید آورند. از سویی دیگر انقلاب اسلامی ایران نیز با اهمیت و اولویت بخشیدن به تشیع، احیای هویت شیعی و بیداری شیعیان و همچنین قدرتمند کردن شیعیان در سطح ملی و بین المللی موجب گسترش حوزه نفوذ تشیع در منطقه خاورمیانه شده است.

 

کلید واژه ها: انقلاب اسلامی، ایران، تشیع، مذهب، ایدئولوژی

مقدمه

انقلاب اسلامی ایران مهم‌ترین جنبش اسلامی معاصر است که نماد و مظهر اسلام‌گرایی در عصر حاضر به شمار می‌آید؛ این انقلاب حرکتی بود که به جهت ویژگی‌های خاص و منحصر به فرد خود، تعجب و شگفتی تمام اندیشمندان غربی و شرقی را برانگیخت و به تعبیری وجدانهای غربی را در دو بعد (دولتی و مردمی) تکان داد و به صورت معمایی برای تحلیلگران سیاسی و اجتماعی جلوه‌گر شد. ویژگی‌های خاص انقلاب اسلامی باعث شد که این حرکت مورد توجه فراوان اندیشمندان غرب و شرق قرار گیرد و همه سعی در تبیین و تحلیل آن داشته باشند. لذا هر کدام به نوعی این حرکت را تحلیل کردند. اما این تحلیل‌ها بسیار مختلف و متنوع و گاه متناقض می‌نماید. آن‌چه این نظریه‌پردازان را دچار مشکل کرده و موجبات تناقض را در این نظریه‌ها فراهم آورده این است که بر اساس تعاریف و کلیشه‌‌های موجود غربی، امام خمینی (ره) در عین این‌که یک عالم کاملاً سنتی بود، در اوج دوران مدرن و حاکمیت مدرنیته، انقلابی به راه می‌اندازد که در عمل حرکتی فرا مدرن است.

اندیشمندان غربی با حرکتی روبرو هستند که از طرفی نام آن را جز انقلاب نمی‌توان گذاشت، و نام انقلاب هم همواره تداعی‌گر نوعی پیشرفت و ترقی است ـ انقلاب در ادبیات غرب یعنی دگرگونی در راستای پیشرفت و ترقی ـ از طرف دیگر در متن این حرکت با پدیده‌ا‏ی به نام مذهب روبرو می‌شوند که نماد جمود و تحجّر و عقب‌ماندگی و مانع ترقی و پیشرفت است. به عبارت دیگر موج اعتراض‏های مذهبی برای مبارزه و مخالفت با شاه به انگاره‏هایی استناد می‏کند که به سیزده سده پیش باز می‏گردند و در عین حال خواسته‏هایی در زمینه عدالت اجتماعی و غیره را مطرح می‏کند که به نظر می‏رسد در راستای اندیشه یا کنش ترقی‏خواهانه حرکت می‏کنند.  امام خمینی (ره) در اوج ناباوری تحلیل‏گران بین‌المللی با عقاید مذهبی که غرب آن‏ها را کهنه و قرون‏ وسطایی می‏دانست جهان را تکان داد.

از طرف دیگر هنگامی که این انقلاب برخاسته از دل مذهب تشیع به پیروزی رسید، پتانسیل انقلابی اش فروکش نکرد و به جهت‌دهی جنبش های شیعی پرداخت. در این پایان نامه سعی می شود تا تأثیر فرهنگ سیاسی شیعه بر پیروزی انقلاب اسلامی و از طرف دیگر تأثیرات جهانی انقلاب اسلامی بر روی جوامع شیعه مورد بررسی و تحقیق قرار گیرد.

فصل اول

 

سازماندهی تحقیق. 28

فصل دوم؛ چهارچوب نظری تحقیق

مبانی نظری.. 30

مبانی هستی شناسانه شیعه. 31

مبانی فقهی و اصولی شیعه. 33

معنویت دینی.. 37

هویت تشیع وبسترهای تاریخی آن. 37

دوره پیش مدرن وویژگی های آن. 37

دوره مدرن وویژگی های آن. 37

دوره پست مدرن وویژگی های آن. 38

جدول1- روند تحولات هویت شیعه. 39

تحلیل فرصتها وتهدید های تشیع درژئوپلیتیک پست مدرن  39

آموزه های انقلاب اسلامی.. 39

توسعه و نفوذ. 40

برخی از ویژگی های شیعه. 41

ژئوپلیتیک مقاومت.. 42

روش ها و نظریه های جدید. 42

بازخوانی ژئوپلیتیک شیعه. 46

نقش مذهب در مباحث ژئوپلیتیکی.. 48

گفتمان سازی غرب.. 49

فصل سوم؛ ژئوپلیتیک شیعه و انقلاب اسلامی ایران

بخش اول: بحث و بررسی اصول و مبانی.. 53

گستره جغرافیایی – ژئوپلیتیکی شیعیان در جهان  53

جغرافیای سیاسی شیعیان در خاورمیانه. 54

چالش ها و مسایل خاورمیانه. 55

مولفه هاو ظرفیت های ژئوپلیتیکی شیعه. 56

ظرفیت های معنوی – سیاسی شیعه. 57

ظرفیتهای جغرافیایی شیعه. 60

این مطلب را هم بخوانید :

جمعیت و پراکندگی شیعان جهان. 61

رویكرد تعاملی وتقابلی جنبش های شیعی خاورمیانه  61

جنبش شیعی ایران. 62

جنبش شیعی عراق. 67

جنبش شیعی لبنان. 70

جنبش شیعی بحرین.. 75

بخش دوم؛ تأثیر فرهنگ سیاسی شیعه بر پیروزی انقلاب اسلامی   80

تبیین مفهوم فرهنگ سیاسی شیعه. 82

انقلاب اسلامی و نقش فرهنگ سیاسی شیعه در تحقق آن  89

گسترش و پذیرش اندیشه‌ها و ایدئولوژی‌های جایگزین   100

گسترش روحیه انقلابی.. 105

بخش سوم؛ تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر تشیع   107

تاثیر جهانی انقلاب اسلامی ایران. 107

تاثیرات منطقه ای انقلاب اسلامی ایران. 108

تاثیر انقلاب اسلامی بر مشارکت سیاسی شیعیان  109

مشارکت سیاسی شیعیان در عراق. 110

مشارکت سیاسی شیعیان در بحرین.. 112

مشارکت سیاسی شیعیان در عربستان. 115

مشارکت سیاسی شیعیان در کویت.. 118

مشارکت سیاسی شیعیان در لبنان. 118

اهمیت و اولویت یافتن تشیع. 121

احیای هویت شیعی و بیداری شیعیان. 122

قدرت یابی شیعیان در سطح ملی و بین المللی.. 122

اختلافات میان شیعه و سنی در خاورمیانه. 123

فصل چهارم؛ خلاصه،جمع بندی ونتیجه گیری

خلاصه. 127

جمع بندی و نتیجه گیری.. 128

فهرست منابع. 131

کتاب های فارسی.. 131

مقالات فارسی.. 136

سایر منابع فارسی.. 139

کتاب های عربی.. 140

منابع انگلیسی.. 140

چکیده انگلیسی……144

 

چکیده:

تشیع از قرن شانزدهم میلادی مذهب رسمی ایران بوده است. معتقدات، رهبری و نهاد های شیعه، نقش مهمی در سیاست خارجی ایران داشته و اسلام شیعی از آغاز با سیاست آمیخته بوده؛ چنانکه می توان گفت تاریخ و معتقدات شیعه زیربنای ایدئولوژی انقلاب اسلامی و یکی از مهمترین ریشه های آن بوده است. از طرف دیگر پس از پیروزی انقلاب اسلامی بحث صدور انقلاب و تأثیرگذاری انقلاب اسلامی ایران بر جوامع شیعی پررنگ شد. این پژوهش درصدد پاسخگویی به این سوال است که اولا انقلاب اسلامی ایران چه تأثیری بر ژئوپلیتیک تشیع داشته است و ثانیا مذهب تشیع چه تأثیری بر انقلاب اسلامی ایران داشته است.  فرضیه پژوهش این است که یک رابطه دو سویه میان انقلاب اسلامی ایران و مذهب تشیع وجود دارد که هر کدام در جهت تقویت دیگری عمل می کنند. این پایان نامه قصد دارد تا با روش توصیفی تحلیلی  تأثیرات متقابل انقلاب اسلامی ایران و ژئوپلیتیک شیعه در خاورمیانه و شمال آفریقا را بر روی یکدیگر بررسی نماید. در پایان اینگونه نتیجه گرفته می شود که ارزش ها و اصول مکتبی فقه تشیع باعث شده تا مردم شیعه ایران به کمک رهبری قدرتمند شیعه نسبت به وضع موجود واکنش نشان داده و انقلاب اسلامی ایران را پدید آورند. از سویی دیگر انقلاب اسلامی ایران نیز با اهمیت و اولویت بخشیدن به تشیع، احیای هویت شیعی و بیداری شیعیان و همچنین قدرتمند کردن شیعیان در سطح ملی و بین المللی موجب گسترش حوزه نفوذ تشیع در منطقه خاورمیانه شده است.

 

کلید واژه ها: انقلاب اسلامی، ایران، تشیع، مذهب، ایدئولوژی

مقدمه

انقلاب اسلامی ایران مهم‌ترین جنبش اسلامی معاصر است که نماد و مظهر اسلام‌گرایی در عصر حاضر به شمار می‌آید؛ این انقلاب حرکتی بود که به جهت ویژگی‌های خاص و منحصر به فرد خود، تعجب و شگفتی تمام اندیشمندان غربی و شرقی را برانگیخت و به تعبیری وجدانهای غربی را در دو بعد (دولتی و مردمی) تکان داد و به صورت معمایی برای تحلیلگران سیاسی و اجتماعی جلوه‌گر شد. ویژگی‌های خاص انقلاب اسلامی باعث شد که این حرکت مورد توجه فراوان اندیشمندان غرب و شرق قرار گیرد و همه سعی در تبیین و تحلیل آن داشته باشند. لذا هر کدام به نوعی این حرکت را تحلیل کردند. اما این تحلیل‌ها بسیار مختلف و متنوع و گاه متناقض می‌نماید. آن‌چه این نظریه‌پردازان را دچار مشکل کرده و موجبات تناقض را در این نظریه‌ها فراهم آورده این است که بر اساس تعاریف و کلیشه‌‌های موجود غربی، امام خمینی (ره) در عین این‌که یک عالم کاملاً سنتی بود، در اوج دوران مدرن و حاکمیت مدرنیته، انقلابی به راه می‌اندازد که در عمل حرکتی فرا مدرن است.

اندیشمندان غربی با حرکتی روبرو هستند که از طرفی نام آن را جز انقلاب نمی‌توان گذاشت، و نام انقلاب هم همواره تداعی‌گر نوعی پیشرفت و ترقی است ـ انقلاب در ادبیات غرب یعنی دگرگونی در راستای پیشرفت و ترقی ـ از طرف دیگر در متن این حرکت با پدیده‌ا‏ی به نام مذهب روبرو می‌شوند که نماد جمود و تحجّر و عقب‌ماندگی و مانع ترقی و پیشرفت است. به عبارت دیگر موج اعتراض‏های مذهبی برای مبارزه و مخالفت با شاه به انگاره‏هایی استناد می‏کند که به سیزده سده پیش باز می‏گردند و در عین حال خواسته‏هایی در زمینه عدالت اجتماعی و غیره را مطرح می‏کند که به نظر می‏رسد در راستای اندیشه یا کنش ترقی‏خواهانه حرکت می‏کنند.  امام خمینی (ره) در اوج ناباوری تحلیل‏گران بین‌المللی با عقاید مذهبی که غرب آن‏ها را کهنه و قرون‏ وسطایی می‏دانست جهان را تکان داد.

از طرف دیگر هنگامی که این انقلاب برخاسته از دل مذهب تشیع به پیروزی رسید، پتانسیل انقلابی اش فروکش نکرد و به جهت‌دهی جنبش های شیعی پرداخت. در این پایان نامه سعی می شود تا تأثیر فرهنگ سیاسی شیعه بر پیروزی انقلاب اسلامی و از طرف دیگر تأثیرات جهانی انقلاب اسلامی بر روی جوامع شیعه مورد بررسی و تحقیق قرار گیرد.

فصل اول

2-3-1-2- باد………………………………………………………………………………………………………………………. 9

2-3-1-3- مقدار کل بارندگی و شدت آنها……………………………………………………………………….. 10

2-3-1-4- موجودات زنده………………………………………………………………………………………………….. 10

2-3-1-5- نیروی ثقل……………………………………………………………………………………………………………..11

2-3-2- عامل مقاومت…………………………………………………………………………………………………………. 11

2-3-3- عامل حفاظت…………………………………………………………………………………………………………. 11

2-3-3-1- تراکم جمعیت………………………………………………………………………………………………….. 12

2-3-3-2- پوشش گیاهی…………………………………………………………………………………………………… 12

2-4- اثرات فرسایش …………………………………………………………………………………………………………. 13

2-4-1- اثرات فرسایش در محل………………………………………………………………………………………… 13

2-4-2- اثرات فرسایش در خارج از محل…………………………………………………………………………. 13

2-4-2-1- اثرات فرسایش در پر شدن سریع سدها………………………………………………………… 14

2-4-2-2- اثرات فرسایش بر کاهش حاصلخیزی خاک…………………………………………………… 14

2-4-2-3- اثرات فرسایش بر کاهش عملکرد گیاه…………………………………………………………… 15

2-4-2-4- اثرات فرسایش بر سلامت انسان……………………………………………………………………… 15

2-5- حد قابل قبول فرسایش ………………………………………………………………………………………….. 15

2-6- مراحل مختلف فرسایش ………………………………………………………………………………………….. 17

2-6-1- جدا شدن ذرات از توده های اصلی خاک………………………………………………………….. 17

2-6-2-انتقال ذرات جدا شده ………………………………………………………………………………………….. 17

2-6-3-تجمع و انباشته شدن مواد…………………………………………………………………………………… 17

2-7- مهم ترین مناطق مستعد فرسایش…………………………………………………………………………. 18

2-8-رسوب گذاری……………………………………………………………………………………………………………… 19

2-9- پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………………….. 22

  فصل سوم

3-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………. 27

3-2- مواد و روش ها ………………………………………………………………………………………………………… 28

فهرست مطالب                                                                                                                            پ

3-2-1- مواد………………………………………………………………………………………………………………………….28

2-3-1-2- باد………………………………………………………………………………………………………………………. 9

2-3-1-3- مقدار کل بارندگی و شدت آنها……………………………………………………………………….. 10

2-3-1-4- موجودات زنده………………………………………………………………………………………………….. 10

2-3-1-5- نیروی ثقل……………………………………………………………………………………………………………..11

2-3-2- عامل مقاومت…………………………………………………………………………………………………………. 11

2-3-3- عامل حفاظت…………………………………………………………………………………………………………. 11

2-3-3-1- تراکم جمعیت………………………………………………………………………………………………….. 12

2-3-3-2- پوشش گیاهی…………………………………………………………………………………………………… 12

2-4- اثرات فرسایش …………………………………………………………………………………………………………. 13

2-4-1- اثرات فرسایش در محل………………………………………………………………………………………… 13

2-4-2- اثرات فرسایش در خارج از محل…………………………………………………………………………. 13

2-4-2-1- اثرات فرسایش در پر شدن سریع سدها………………………………………………………… 14

2-4-2-2- اثرات فرسایش بر کاهش حاصلخیزی خاک…………………………………………………… 14

2-4-2-3- اثرات فرسایش بر کاهش عملکرد گیاه…………………………………………………………… 15

2-4-2-4- اثرات فرسایش بر سلامت انسان……………………………………………………………………… 15

2-5- حد قابل قبول فرسایش ………………………………………………………………………………………….. 15

2-6- مراحل مختلف فرسایش ………………………………………………………………………………………….. 17

2-6-1- جدا شدن ذرات از توده های اصلی خاک………………………………………………………….. 17

2-6-2-انتقال ذرات جدا شده ………………………………………………………………………………………….. 17

2-6-3-تجمع و انباشته شدن مواد…………………………………………………………………………………… 17

2-7- مهم ترین مناطق مستعد فرسایش…………………………………………………………………………. 18

2-8-رسوب گذاری……………………………………………………………………………………………………………… 19

2-9- پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………………….. 22

  فصل سوم

3-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………. 27

3-2- مواد و روش ها ………………………………………………………………………………………………………… 28

فهرست مطالب                                                                                                                            پ

3-2-1- مواد………………………………………………………………………………………………………………………….28

3-2- 2-روش ها ……………………………………………………………………………………………………………….. 28

3-3- محدوده مطالعاتی……………………………………………………………………………………………………… 29

3-4- مشخصات سد ماکو…………………………………………………………………………………………………… 32

3-4- 1- مشخصات بدنه سد خاکی ماکو…………………………………………………………………………. 33

3-4-2- مشخصات سر ریز سد………………………………………………………………………………………….. 34

3-4-3- مشخصات خروجی آبگیر تحتانی………………………………………………………………………… 35

3-5- سیستم رودخانه های محدوده مورد مطالعاتی……………………………………………………….. 36

3-5-1- رودخانه قزلار چای………………………………………………………………………………………………….36

3-5-2- رودخانه امامقلی چای…………………………………………………………………………………………. 36

3-5-3- رودخانه زنگمار……………………………………………………………………………………………………. 36

3-6- مورفومتری حوضه آبریز………………………………………………………………………………………….. 37

3-6-1- تقسیم بندی منطقه مورد مطالعه به واحد های کاری………………………………………. 37

3-6-2-مساحت حوضه………………………………………………………………………………………………………. 38

3-6-3- پروفیل طولی واحدهای کاری……………………………………………………………………………… 38

3-6-4-محیط حوضه ………………………………………………………………………………………………………… 39

3-6-5- شکل حوضه ………………………………………………………………………………………………………… 39

3-6-5-1- ضریب فشردگی(گراویلیوس)………………………………………………………………………….. 39

3-6-5-2- مستطیل معادل……………………………………………………………………………………………….. 40

3-6-6- ارتفاع حوضه ………………………………………………………………………………………………………… 40

3-6-7-شیب حوضه  ………………………………………………………………………………………………………… 41

3-7- مطالعات هواشناسی منطقه مورد مطالعه………………………………………………………………… 42

3-7-1- ایستگاههای هواشناسی موجود در منطقه…………………………………………………………. 42

3-7-2 – اقلیم کلی منطقه مورد مطالعه…………………………………………………………………………. 44

3-7-3- بارندگی و دمای منطقه مورد مطالعه………………………………………………………………….. 48

3-8- زمین شناسی و خاک شناسی منطقه مورد مطالعه…………………………………………………..49

3-9- اشکال مختلف فرسایش در سطح حوضه ………………………………………………………………..52

3-9-1- فرسایش شیاری……………………………………………………………………………………………………. 52

3-9-2- فرسایش کنار رودخانه ای……………………………………………………………………………………. 53

3-9-3- فرسایش خندقی………………………………………………………………………………………………….. 53

3-10- بافت جامعه روستایی منطقه مورد مطالعه…………………………………………………………… 54

3-11- مدل EPM……………………………………………………………………………………………………………. 55

3-11-1-محاسن روش مدلEPM ………………………………………………………………………………… 55

3-11-2- معایب روش مدل EPM…………………………………………………………………………………. 56

3-12- مدل MPSIAC………………………………………………………………………………………………….. 55

3-12-1- محاسن روش مدل MPSIAC……………………………………………………………………… 58

3-12- 2- معایب روش مدل MPSIAC………………………………………………………………………. 58

فصل چهارم

4-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………60

4-2- تشریح مدل های تحقیق………………………………………………………………………………………….. 61

4-2-1- تشریح مدل EPM……………………………………………………………………………………………… 61

4-2-1-1- شدت فرسایش………………………………………………………………………………………………… 61

4-2-1-2-فرسایش ویژه…………………………………………………………………………………………………….. 65

4-2-1-3-تعیین ضریب رسوبدهی حوضه به روش EPM…………………………………………………66

4-2-1-4- دبی رسوب ویژه………………………………………………………………………………………………. 67

4-2-1-5- دبی رسوب کل………………………………………………………………………………………………… 67

4-2-2- مدلMPSIAC ………………………………………………………………………………………………… 68

4-2-2-1- عامل زمین شناسی…………………………………………………………………………………………. 68

4-2-2-2- عامل خاک………………………………………………………………………………………………………… 70

4-2-2-3- عامل آب و هوا………………………………………………………………………………………………… 71

4-2-2-4-عامل رواناب……………………………………………………………………………………………………….. 72

4-2-2-5-عامل شیب………………………………………………………………………………………………………… 74

4-2-2-6-عامل پوشش زمین……………………………………………………………………………………………. 74

4-2-2-7- عامل کاربری سرزمین…………………………………………………………………………………….. 75

4-2-2-8- عامل فرسایش مناطق بالا دست…………………………………………………………………….. 77

4-2-2-9- عامل فرسایش رودخانه ای……………………………………………………………………………… 77

4-2-2-10- تعیین میزان فرسایش و رسوب با مدل MPSIAC……………………………….. 82

4-3- نتایج……………………………………………………………………………………………………………………………..85

4-4- ارزیابی اعتبار مدل ها…………………………………………………………………………………………………91

4-5- حساسیت سنجی مدل ها…………………………………………………………………………………………93

فصل پنجم

5-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………..95

5-2- نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………….. 96

5-3- پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………….. 97

چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………… 99

منابع و مآخذ  …………………………………………………………………………………………………………………… 100

 

    فهرست جداول

جدول 2-1- نرخ رسوب گذاری در مخازن سدها در مناطق مختلف جهان……………………… 20

جدول2-2- وضعیت رسوب در تعدادی از سدهای مخزنی ایران………………………………………….21

جدول 3-1- پارامترهای مورفومتریک حوضه آبریز……………………………………………………………….41

جدول 3-2- مشخصات ایستگاههای هواشناسی منطقه مورد مطالعه………………………………. 43

جدول 3-3- مقادیر متوسط بارندگی و دمای سالیانه در حوضه مورد مطالعه………………….. 48

جدول 3-4- شرایط سنگ شناسی و خاک شناسی منطقه مورد مطالعه………………………… 50

جدول 3-5- عوامل موثر در مدل MPSIAC و نحوه امتیاز دهی به آن ها………………….. 57

جدول 4-1- مقادیر ضریب حساسیت سنگ و خاک به فرسایش…………………………………… ..62

جدول4-2- ضریب کاربری اراضی………………………………………………………………………………………….62

جدول4-3- مقادیر ضریب فرسایش منطقه………………………………………………………………………. 63

جدول4-4- طبقه بندی کیفی فرسایش در روش EPM……………………………………………………64

جدول 4-5- تعیین عامل زمین شناسی در تولید رسوب…………………………………………………….. 68

جدول4-6- ارقام مدت و دوره بازگشت بارندگی در حوضه آبریز سد ماکو……………………. 71

جدول 4-7- مقادیر ضریب هرزآب با توجه به نوع پوشش گیاهی، خاک و میزان شیب 73

جدول4-8- ارتفاع رواناب و دبی پیک ویژه سالانه ………………………………………………………….. 73

جدول 4-9- درصد زمین لخت و درصد پوشش گیاهی حوضه های سد ماکو…………… 75

جدول4-10  نحوه امتیاز دهی هفت عامل مورد نیاز مدل BLM………………………………… 78

جدول 4-11- تعیین میزان فرسایش و رسوب در حوضه های مورد مطالعه ………………. 81

جدول4-12 نتایج حاصل برای مدل EPM…………………………………………………………………….. 84

جدول4-13- نتایج حاصل برای مدل MPSIAC…………………………………………………………. 85

جدول 4-14 روند رسوب گذاری و کاهش حجم مخزن بوسیله MPSIAC………………. 86

جدول 4-15- روند رسوب گذاری و کاهش حجم مخزن بوسیله MPSIAC…………… 86

جدول 4-16- روند رسوب گذاری و کاهش حجم مخزن بوسیلهEPM……………………… 78

جدول 4-17- روند رسوب گذاری و کاهش حجم مخزن بوسیلهEPM……………………….. 87

جدول4-18- مقادیر سطح، حجم و ارتفاع مخزن در زمان احداث………………………………. 88

جدول4-19- مقادیر سطح، حجم و ارتفاع مخزن براساس هیدرو گرافی 1382………….. 89

جدول 4-20- مقادیر سطح، حجم و ارتفاع مخزن براساس هیدرو گرافی 1387…………. 90

جدول 4-21- اعتبار سنجی مدل ها براساس هیدروگرافی1382…………………………………….92

جدول 4-22- اعتبار سنجی مدل ها براساس هیدروگرافی1387……………………………………92

جدول 4-23- اعتبار سنجی مدل ها براساس میانگین دو هیدروگرافی………………………….. 92

جدول 4-23- حساسیت سنجی میزان رسوب حاصل از دو مدل EPM و MPSIAC…….93

فهرست تصاویر

شکل3-1- موقعیت جغرافیایی منطقه مورد مطالعه………………………………………………………………….30

شکل 3-2- موقعیت جغرافیایی حوضه آبریز………………………………………………………………………….. 31

شکل 3-3- نمایی از دریاچه سدماکو………………………………………………………………………………………. 32

شکل3-4- نمایی از تاج سد ماکو…………………………………………………………………………………………….. 33

شکل 3-5- نمایی از سرریز سد ماکو………………………………………………………………………………………. 34

شکل 3-6- نمایی از تخلیه کننده تحتانی………………………………………………………………………………. 35

شکل 3-7- واحدهای هیدرولوژیک منطقه مورد مطالعه……………………………………………………………37

شکل 3-8-پروفیل طولی رودخانه قزلار چای و امامقلی چای……………………………………………….. 38

شکل 3-9- نمودار اقلیم نمای آمبرژه در منطقه مورد مطالعه……………………………………………… 45

شکل3-10- نمودار اقلیم نمای دومارتین و دومارتین اصلاح شده منطقه مورد مطالعه…….. 46

شکل 3-11- نمودار اقلیم نمای سیلیانینف منطقه مورد مطالعه…………………………………………. 47

شکل 3-12- نقشه زمین شناسی منطقه مورد مطالعه………………………………………………………….. 51

شکل 3-13- نمونه ای از فرسایش شیاری منطقه مورد مطالعه…………………………………………… 52

شکل 3-14- نمونه ای از فرسایش کنار رودخانه ای…………………………………………………………….. 53

شکل4-1- نموگراف ویشمایر…………………………………………………………………………………………………… ..70

شکل4-2- نقشه پوشش گیاهی حوضه آبریز سد ماکو………………………………………………………….. …76

شکل 4-3- منحنی نشان دهنده وضعیت سطح و نسبت تولید رسوب……………………………….. …83

 

چکیده

فرآیند فرسایش خاک از جمله فرآیندهایی است که منابع آب و خاک و در نهایت تمدن کشاورزی و فرهنگی یک کشور را مورد تهدید قرار می دهد.  فرآیند فرسایش  بسیار پیچیده  است  و عوامل زیادی در آن

 

3-2- 2-روش ها ……………………………………………………………………………………………………………….. 28

3-3- محدوده مطالعاتی……………………………………………………………………………………………………… 29

3-4- مشخصات سد ماکو…………………………………………………………………………………………………… 32

3-4- 1- مشخصات بدنه سد خاکی ماکو…………………………………………………………………………. 33

3-4-2- مشخصات سر ریز سد………………………………………………………………………………………….. 34

3-4-3- مشخصات خروجی آبگیر تحتانی………………………………………………………………………… 35

3-5- سیستم رودخانه های محدوده مورد مطالعاتی……………………………………………………….. 36

3-5-1- رودخانه قزلار چای………………………………………………………………………………………………….36

3-5-2- رودخانه امامقلی چای…………………………………………………………………………………………. 36

3-5-3- رودخانه زنگمار……………………………………………………………………………………………………. 36

3-6- مورفومتری حوضه آبریز………………………………………………………………………………………….. 37

3-6-1- تقسیم بندی منطقه مورد مطالعه به واحد های کاری………………………………………. 37

3-6-2-مساحت حوضه………………………………………………………………………………………………………. 38

3-6-3- پروفیل طولی واحدهای کاری……………………………………………………………………………… 38

3-6-4-محیط حوضه ………………………………………………………………………………………………………… 39

3-6-5- شکل حوضه ………………………………………………………………………………………………………… 39

3-6-5-1- ضریب فشردگی(گراویلیوس)………………………………………………………………………….. 39

3-6-5-2- مستطیل معادل……………………………………………………………………………………………….. 40

3-6-6- ارتفاع حوضه ………………………………………………………………………………………………………… 40

3-6-7-شیب حوضه  ………………………………………………………………………………………………………… 41

3-7- مطالعات هواشناسی منطقه مورد مطالعه………………………………………………………………… 42

3-7-1- ایستگاههای هواشناسی موجود در منطقه…………………………………………………………. 42

3-7-2 – اقلیم کلی منطقه مورد مطالعه…………………………………………………………………………. 44

3-7-3- بارندگی و دمای منطقه مورد مطالعه………………………………………………………………….. 48

3-8- زمین شناسی و خاک شناسی منطقه مورد مطالعه…………………………………………………..49

3-9- اشکال مختلف فرسایش در سطح حوضه ………………………………………………………………..52

3-9-1- فرسایش شیاری……………………………………………………………………………………………………. 52

3-9-2- فرسایش کنار رودخانه ای……………………………………………………………………………………. 53

این مطلب را هم بخوانید :

3-9-3- فرسایش خندقی………………………………………………………………………………………………….. 53

3-10- بافت جامعه روستایی منطقه مورد مطالعه…………………………………………………………… 54

3-11- مدل EPM……………………………………………………………………………………………………………. 55

3-11-1-محاسن روش مدلEPM ………………………………………………………………………………… 55

3-11-2- معایب روش مدل EPM…………………………………………………………………………………. 56

3-12- مدل MPSIAC………………………………………………………………………………………………….. 55

3-12-1- محاسن روش مدل MPSIAC……………………………………………………………………… 58

3-12- 2- معایب روش مدل MPSIAC………………………………………………………………………. 58

فصل چهارم

4-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………60

4-2- تشریح مدل های تحقیق………………………………………………………………………………………….. 61

4-2-1- تشریح مدل EPM……………………………………………………………………………………………… 61

4-2-1-1- شدت فرسایش………………………………………………………………………………………………… 61

4-2-1-2-فرسایش ویژه…………………………………………………………………………………………………….. 65

4-2-1-3-تعیین ضریب رسوبدهی حوضه به روش EPM…………………………………………………66

4-2-1-4- دبی رسوب ویژه………………………………………………………………………………………………. 67

4-2-1-5- دبی رسوب کل………………………………………………………………………………………………… 67

4-2-2- مدلMPSIAC ………………………………………………………………………………………………… 68

4-2-2-1- عامل زمین شناسی…………………………………………………………………………………………. 68

4-2-2-2- عامل خاک………………………………………………………………………………………………………… 70

4-2-2-3- عامل آب و هوا………………………………………………………………………………………………… 71

4-2-2-4-عامل رواناب……………………………………………………………………………………………………….. 72

4-2-2-5-عامل شیب………………………………………………………………………………………………………… 74

4-2-2-6-عامل پوشش زمین……………………………………………………………………………………………. 74

4-2-2-7- عامل کاربری سرزمین…………………………………………………………………………………….. 75

4-2-2-8- عامل فرسایش مناطق بالا دست…………………………………………………………………….. 77

4-2-2-9- عامل فرسایش رودخانه ای……………………………………………………………………………… 77

4-2-2-10- تعیین میزان فرسایش و رسوب با مدل MPSIAC……………………………….. 82

4-3- نتایج……………………………………………………………………………………………………………………………..85

4-4- ارزیابی اعتبار مدل ها…………………………………………………………………………………………………91

4-5- حساسیت سنجی مدل ها…………………………………………………………………………………………93

فصل پنجم

5-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………..95

5-2- نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………….. 96

5-3- پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………….. 97

چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………… 99

منابع و مآخذ  …………………………………………………………………………………………………………………… 100

 

    فهرست جداول

جدول 2-1- نرخ رسوب گذاری در مخازن سدها در مناطق مختلف جهان……………………… 20

جدول2-2- وضعیت رسوب در تعدادی از سدهای مخزنی ایران………………………………………….21

جدول 3-1- پارامترهای مورفومتریک حوضه آبریز……………………………………………………………….41

جدول 3-2- مشخصات ایستگاههای هواشناسی منطقه مورد مطالعه………………………………. 43

جدول 3-3- مقادیر متوسط بارندگی و دمای سالیانه در حوضه مورد مطالعه………………….. 48

جدول 3-4- شرایط سنگ شناسی و خاک شناسی منطقه مورد مطالعه………………………… 50

جدول 3-5- عوامل موثر در مدل MPSIAC و نحوه امتیاز دهی به آن ها………………….. 57

جدول 4-1- مقادیر ضریب حساسیت سنگ و خاک به فرسایش…………………………………… ..62

جدول4-2- ضریب کاربری اراضی………………………………………………………………………………………….62

جدول4-3- مقادیر ضریب فرسایش منطقه………………………………………………………………………. 63

جدول4-4- طبقه بندی کیفی فرسایش در روش EPM……………………………………………………64

جدول 4-5- تعیین عامل زمین شناسی در تولید رسوب…………………………………………………….. 68

جدول4-6- ارقام مدت و دوره بازگشت بارندگی در حوضه آبریز سد ماکو……………………. 71

جدول 4-7- مقادیر ضریب هرزآب با توجه به نوع پوشش گیاهی، خاک و میزان شیب 73

جدول4-8- ارتفاع رواناب و دبی پیک ویژه سالانه ………………………………………………………….. 73

جدول 4-9- درصد زمین لخت و درصد پوشش گیاهی حوضه های سد ماکو…………… 75

جدول4-10  نحوه امتیاز دهی هفت عامل مورد نیاز مدل BLM………………………………… 78

جدول 4-11- تعیین میزان فرسایش و رسوب در حوضه های مورد مطالعه ………………. 81

جدول4-12 نتایج حاصل برای مدل EPM…………………………………………………………………….. 84

جدول4-13- نتایج حاصل برای مدل MPSIAC…………………………………………………………. 85

جدول 4-14 روند رسوب گذاری و کاهش حجم مخزن بوسیله MPSIAC………………. 86

جدول 4-15- روند رسوب گذاری و کاهش حجم مخزن بوسیله MPSIAC…………… 86

جدول 4-16- روند رسوب گذاری و کاهش حجم مخزن بوسیلهEPM……………………… 78

جدول 4-17- روند رسوب گذاری و کاهش حجم مخزن بوسیلهEPM……………………….. 87

جدول4-18- مقادیر سطح، حجم و ارتفاع مخزن در زمان احداث………………………………. 88

جدول4-19- مقادیر سطح، حجم و ارتفاع مخزن براساس هیدرو گرافی 1382………….. 89

جدول 4-20- مقادیر سطح، حجم و ارتفاع مخزن براساس هیدرو گرافی 1387…………. 90

جدول 4-21- اعتبار سنجی مدل ها براساس هیدروگرافی1382…………………………………….92

جدول 4-22- اعتبار سنجی مدل ها براساس هیدروگرافی1387……………………………………92

جدول 4-23- اعتبار سنجی مدل ها براساس میانگین دو هیدروگرافی………………………….. 92

جدول 4-23- حساسیت سنجی میزان رسوب حاصل از دو مدل EPM و MPSIAC…….93

فهرست تصاویر

شکل3-1- موقعیت جغرافیایی منطقه مورد مطالعه………………………………………………………………….30

شکل 3-2- موقعیت جغرافیایی حوضه آبریز………………………………………………………………………….. 31

شکل 3-3- نمایی از دریاچه سدماکو………………………………………………………………………………………. 32

شکل3-4- نمایی از تاج سد ماکو…………………………………………………………………………………………….. 33

شکل 3-5- نمایی از سرریز سد ماکو………………………………………………………………………………………. 34

شکل 3-6- نمایی از تخلیه کننده تحتانی………………………………………………………………………………. 35

شکل 3-7- واحدهای هیدرولوژیک منطقه مورد مطالعه……………………………………………………………37

شکل 3-8-پروفیل طولی رودخانه قزلار چای و امامقلی چای……………………………………………….. 38

شکل 3-9- نمودار اقلیم نمای آمبرژه در منطقه مورد مطالعه……………………………………………… 45

شکل3-10- نمودار اقلیم نمای دومارتین و دومارتین اصلاح شده منطقه مورد مطالعه…….. 46

شکل 3-11- نمودار اقلیم نمای سیلیانینف منطقه مورد مطالعه…………………………………………. 47

شکل 3-12- نقشه زمین شناسی منطقه مورد مطالعه………………………………………………………….. 51

شکل 3-13- نمونه ای از فرسایش شیاری منطقه مورد مطالعه…………………………………………… 52

شکل 3-14- نمونه ای از فرسایش کنار رودخانه ای…………………………………………………………….. 53

شکل4-1- نموگراف ویشمایر…………………………………………………………………………………………………… ..70

شکل4-2- نقشه پوشش گیاهی حوضه آبریز سد ماکو………………………………………………………….. …76

شکل 4-3- منحنی نشان دهنده وضعیت سطح و نسبت تولید رسوب……………………………….. …83

 

چکیده

فرآیند فرسایش خاک از جمله فرآیندهایی است که منابع آب و خاک و در نهایت تمدن کشاورزی و فرهنگی یک کشور را مورد تهدید قرار می دهد.  فرآیند فرسایش  بسیار پیچیده  است  و عوامل زیادی در آن

1-2-3- نشانگرهای پروتئینی و پروتئومیک… 15

1-2-4- پروتئومیک و تنش… 27

1-2-5- پروتئومیک و تنش شوری.. 28

فصل دوم: مواد و روش‌ها

2-1- مواد و روش انجام آزمایش… 35

2-1-1- مشخصات محل اجرای آزمایش… 35

2-1-2- مواد گیاهی مورد استفاده 35

2-1-3- روش انجام آزمایش… 36

2-1-4- برداشت ریشه ها 37

2-2- صفات مورد اندازه‌گیری.. 38

2-3- تجزیه‌های آماری.. 40

2-4- آزمایشات الکتروفورز دو بعدی.. 40

2-4-1- تهیه ژل بعد اول (IEF) 41

2-4-2- استخراج پروتئین.. 42

2-4-3- حل کردن پروتئین.. 43

2-4-4- تهیه ژل بعد دوم (SDS-PAGE) 45

2-4-5- رنگ‌آمیزی.. 48

2-4-6- تصویر برداری و تجزیه کمی لکه‌های پروتئینی.. 51

فصل سوم: نتایج و بحث

3-1- تجزیه واریانس صفات.. 53

3-2- اثر کلرید سدیم بر خصوصیات ریشه. 53

3-3- اثر کلرید سدیم بر میزان پرولین.. 57

3-4- تجزیه و تحلیل پروتئوم بافت ریشه. 58

1-2-3- نشانگرهای پروتئینی و پروتئومیک… 15

1-2-4- پروتئومیک و تنش… 27

1-2-5- پروتئومیک و تنش شوری.. 28

فصل دوم: مواد و روش‌ها

2-1- مواد و روش انجام آزمایش… 35

2-1-1- مشخصات محل اجرای آزمایش… 35

2-1-2- مواد گیاهی مورد استفاده 35

2-1-3- روش انجام آزمایش… 36

2-1-4- برداشت ریشه ها 37

2-2- صفات مورد اندازه‌گیری.. 38

2-3- تجزیه‌های آماری.. 40

2-4- آزمایشات الکتروفورز دو بعدی.. 40

2-4-1- تهیه ژل بعد اول (IEF) 41

2-4-2- استخراج پروتئین.. 42

2-4-3- حل کردن پروتئین.. 43

2-4-4- تهیه ژل بعد دوم (SDS-PAGE) 45

2-4-5- رنگ‌آمیزی.. 48

2-4-6- تصویر برداری و تجزیه کمی لکه‌های پروتئینی.. 51

فصل سوم: نتایج و بحث

3-1- تجزیه واریانس صفات.. 53

3-2- اثر کلرید سدیم بر خصوصیات ریشه. 53

3-3- اثر کلرید سدیم بر میزان پرولین.. 57

3-4- تجزیه و تحلیل پروتئوم بافت ریشه. 58

3-5- نقش پروتئین‌های شناسایی شده 68

3-5-1- متابولیسم انرژی.. 69

3-5-2- مهار ROS و سم زدایی.. 73

3-5-3- ترجمه پروتئین، پردازش و تخریب.. 76

3-5-4- پروتئین‌های مرتبط با دیواره سلولی.. 78

3-5-5- پروتئین‌های مرتبط با متابولیسم اسیدهای آمینه  و هورمون‌ها 80

3-5-6- شبکه انتقال سیگنال درگیر در پاسخ به تنش کلرید سدیم. 83

3-5-7- اسکلت سلولی.. 84

3-5-8- پروتئین‌های مرتبط با رونویسی.. 85

3-5-9- پروتئین‌های مرتبط با همبستگی سطح mRNA و پروتئین­های مربوطه. 86

منابع

منابع. 8

 

چکیده:

گندم (Triticum aestivum L.) یكی از قدیمی­ترین و اولین گیاهان زراعی ‌است كه به عنوان ماده اولیه تهیه نان در تغذیه بشر نقش اساسی ایفا کرده است. با توجه به رشد جمعیت و نیاز روز­ افزون به

 

3-5- نقش پروتئین‌های شناسایی شده 68

3-5-1- متابولیسم انرژی.. 69

3-5-2- مهار ROS و سم زدایی.. 73

3-5-3- ترجمه پروتئین، پردازش و تخریب.. 76

این مطلب را هم بخوانید :

3-5-4- پروتئین‌های مرتبط با دیواره سلولی.. 78

3-5-5- پروتئین‌های مرتبط با متابولیسم اسیدهای آمینه  و هورمون‌ها 80

3-5-6- شبکه انتقال سیگنال درگیر در پاسخ به تنش کلرید سدیم. 83

3-5-7- اسکلت سلولی.. 84

3-5-8- پروتئین‌های مرتبط با رونویسی.. 85

3-5-9- پروتئین‌های مرتبط با همبستگی سطح mRNA و پروتئین­های مربوطه. 86

منابع

منابع. 8

 

چکیده:

گندم (Triticum aestivum L.) یكی از قدیمی­ترین و اولین گیاهان زراعی ‌است كه به عنوان ماده اولیه تهیه نان در تغذیه بشر نقش اساسی ایفا کرده است. با توجه به رشد جمعیت و نیاز روز­ افزون به

1-3- فرضیه تحقیق: یکی از علت های اصلی خرابی کانال ها، عدم طراحی مناسب پایداری شیب می باشد، به این صورت که شیب پایدار در یک خاک با توجه به پارامترهای طراحی کانال و همچنین شرایط ساخت و بهره برداری ممکن است متفاوت باشد. بنابراین تعیین یک هندسه دقیق در مورد بدنه کانال برای پایداری آن بسیار حائز اهمیت است. لذا در این پروژه فرضیه های زیر مورد بررسی و آزمون قرار گرفتند: الف) هندسه مقطع عرضی کانال در پایداری شیب جانبی آن تأثیر گذار است. ب) شیب پایدار کانال در خاک های مختلف متفاوت می باشد. ج) شرایط بهره برداری در پایداری شیب مؤثر می باشد. 1-4- اهداف تحقیق: در تحقیق حاضر با بکارگیری دو نوع خاک ریزدانه و درشت دانه و در نظر گرفتن متغیر های پایداری شیب جانبی کانال در دو حالت ساخت و بهره برداری و همچنین تعیین نقش کاهش سریع سطح آب و پارامتر زمان در پایداری شیب، مدلسازی دوبعدی انجام شده و اقدام به ارائه یکسری ضوابط فنی جهت کم کردن اثرات نامطلوب کاهش سریع آب بر پایداری شیب جانبی خاکریز خواهد شد. 2-1- مقدمه: در صورتی که سطح زمین بصورت شیبدار، تحت زاویه ای با افق قرار گرفته باشد، تشکیل یک سطح شیبدار را می دهد که ممکن است به یکی از سه حالت شیب های طبیعی زمین، شیب های که به وسیله خاکبرداری ها بوجود می آیند و شیب های که توسط خاکریزها بوجود می آیند باشد. در خیلی از حالات لازم می شود ایمنی یک شیب طبیعی یا مصنوعی، که ممکن است در اثر گودبرداری یا خاکریزی ایجاد شده باشد توسط مهندسین کنترل گردد. در این کنترل می باید تنش های برشی ایجاد شده در امتداد بحرانی ترین و محتمل ترین سطح لغزشی محاسبه شده و با مقاومت برشی خاک مقایسه گردد. به چنین فرایندی تحلیل پایداری شیب اطلاق می گردد. شکل (2-1): لغزش شیروانی خاک[1] همانطور که در شکل (2-1) نشان داده شده است، در این شیب خاکی یکی از مولفه های وزن تمایل به حرکت دادن توده خاک به سمت پایین دارد. وقتی این مولفه به قدر کافی بزرگ باشد لغزش شیب خاک رخ می دهد. از دیدگاه ایستایی، لغزش وقتی رخ می دهد که نیروهای رانش ناشی از مولفه وزن، بر نیروهای مقاوم ناشی از مقاومت برشی خاک در سطح لغزش غلبه نمایند. لغزش سطح شیبدار مخصوصاً اگر بالای سطح آن ساختمان و یا تأسیساتی بنا شده باشد و یا لغزش شیب ها در سدهای خاکی و سازه های انتقال آب از جمله کانال های آب، خسارت جبران ناپذیری را بوجود می آورد. به همین دلیل این سطوح باید طوری طراحی شوند که با رعایت کامل اصول از نقطه نظر اقتصادی، دارای ضریب اطمینان کافی و مطمئن و همچنین پایدار باشد. در این سطوح نیرو های ثقلی و تراوش، عامل اصلی برهم زننده پایداری شیب ها، اعم از طبیعی یا غیر آن می باشد. به طور کلی، می توان علت اصلی شکست سطوح شیبدار را بیشتر شدن تنش برشی از مقاومت برشی در سطح شکست دانست و بنابراین محاسبات پایداری سطوح شیبدار، در حقیقت مقایسه نیروهایی که باعث گسیختگی می شوند با نیروهای که از گسیختگی جلوگیری می کنند در سطح شکست می باشد. نیروهای که در محاسبات مربوط به پایداری سطوح شیبدار در نظر گرفته می شوند، عبارتند از: الف) نیروهای مخرب: 1-3- فرضیه تحقیق: یکی از علت های اصلی خرابی کانال ها، عدم طراحی مناسب پایداری شیب می باشد، به این صورت که شیب پایدار در یک خاک با توجه به پارامترهای طراحی کانال و همچنین شرایط ساخت و بهره برداری ممکن است متفاوت باشد. بنابراین تعیین یک هندسه دقیق در مورد بدنه کانال برای پایداری آن بسیار حائز اهمیت است. لذا در این پروژه فرضیه های زیر مورد بررسی و آزمون قرار گرفتند: الف) هندسه مقطع عرضی کانال در پایداری شیب جانبی آن تأثیر گذار است. ب) شیب پایدار کانال در خاک های مختلف متفاوت می باشد. ج) شرایط بهره برداری در پایداری شیب مؤثر می باشد. 1-4- اهداف تحقیق: در تحقیق حاضر با بکارگیری دو نوع خاک ریزدانه و درشت دانه و در نظر گرفتن متغیر های پایداری شیب جانبی کانال در دو حالت ساخت و بهره برداری و همچنین تعیین نقش کاهش سریع سطح آب و پارامتر زمان در پایداری شیب، مدلسازی دوبعدی انجام شده و اقدام به ارائه یکسری ضوابط فنی جهت کم کردن اثرات نامطلوب کاهش سریع آب بر پایداری شیب جانبی خاکریز خواهد شد. 2-1- مقدمه: در صورتی که سطح زمین بصورت شیبدار، تحت زاویه ای با افق قرار گرفته باشد، تشکیل یک سطح شیبدار را می دهد که ممکن است به یکی از سه حالت شیب های طبیعی زمین، شیب های که به وسیله خاکبرداری ها بوجود می آیند و شیب های که توسط خاکریزها بوجود می آیند باشد. در خیلی از حالات لازم می شود ایمنی یک شیب طبیعی یا مصنوعی، که ممکن است در اثر گودبرداری یا خاکریزی ایجاد شده باشد توسط مهندسین کنترل گردد. در این کنترل می باید تنش های برشی ایجاد شده در امتداد بحرانی ترین و محتمل ترین سطح لغزشی محاسبه شده و با مقاومت برشی خاک مقایسه گردد. به چنین فرایندی تحلیل پایداری شیب اطلاق می گردد. شکل (2-1): لغزش شیروانی خاک[1] همانطور که در شکل (2-1) نشان داده شده است، در این شیب خاکی یکی از مولفه های وزن تمایل به حرکت دادن توده خاک به سمت پایین دارد. وقتی این مولفه به قدر کافی بزرگ باشد لغزش شیب خاک رخ می دهد. از دیدگاه ایستایی، لغزش وقتی رخ می دهد که نیروهای رانش ناشی از مولفه وزن، بر نیروهای مقاوم ناشی از مقاومت برشی خاک در سطح لغزش غلبه نمایند. لغزش سطح شیبدار مخصوصاً اگر بالای سطح آن ساختمان و یا تأسیساتی بنا شده باشد و یا لغزش شیب ها در سدهای خاکی و سازه های انتقال آب از جمله کانال های آب، خسارت جبران ناپذیری را بوجود می آورد. به همین دلیل این سطوح باید طوری طراحی شوند که با رعایت کامل اصول از نقطه نظر اقتصادی، دارای ضریب اطمینان ک این مطلب را هم بخوانید : این مطلب را هم بخوانید : افی و مطمئن و همچنین پایدار باشد. در این سطوح نیرو های ثقلی و تراوش، عامل اصلی برهم زننده پایداری شیب ها، اعم از طبیعی یا غیر آن می باشد. به طور کلی، می توان علت اصلی شکست سطوح شیبدار را بیشتر شدن تنش برشی از مقاومت برشی در سطح شکست دانست و بنابراین محاسبات پایداری سطوح شیبدار، در حقیقت مقایسه نیروهایی که باعث گسیختگی می شوند با نیروهای که از گسیختگی جلوگیری می کنند در سطح شکست می باشد. نیروهای که در محاسبات مربوط به پایداری سطوح شیبدار در نظر گرفته می شوند، عبارتند از: الف) نیروهای مخرب: به مجموع نیروهای که باعث لغزش سطوح شیبدار می شوند، نیروهای مخرب می گویند. یکی از مهمترین این نیروها، وزن توده خاک بالای سطح شکست می باشد. ممکن است ترکیبی از چند عامل باعث لغزش شود. برخی از این عوامل عبارتند از: *- افزایش بار خارجی روی سطح شیبدار نظیر ساختمان، آب و…. به مجموع نیروهای که باعث لغزش سطوح شیبدار می شوند، نیروهای مخرب می گویند. یکی از مهمترین این نیروها، وزن توده خاک بالای سطح شکست می باشد. ممکن است ترکیبی از چند عامل باعث لغزش شود. برخی از این عوامل عبارتند از: *- افزایش بار خارجی روی سطح شیبدار نظیر ساختمان، آب و….

بررسی و مطالعه شرایط بهینه تولید رادیوایزوتوپ های کوتاه عمر با استفاده از دستگاه پلاسمای کانونی موضوع مورد تحقیق پروژه حاضر است. رادیوایزوتوپ‌های کوتاه عمر که درپزشکی کاربرد دارند شامل:18F (110 دقیقه)؛ 13N (10دقیقه)؛  15O (5/2 دقیقه)؛ 11C (20دقیقه) هستند. تکنیک تصویربرداری گسیل پوزیترونی با استفاده از این رادیوایزوتوپ ها مزایای گسترده ای نسبت به سایر روش ها دارد. برخی از کاربردهای آن عبارتند از : آشکارسازی بافت های سرطانی ، تعیین گسترش آن در بدن ، بررسی موثر بودن عمل درمان، تعیین بازگشت مجدد سرطان پس از عمل، تعیین اثرات حمله قلبی. استفاده از سیکلوترون تصویربرداری گسیل پوزیترونی را به روشی گرانقیمت تبدیل کرده است. بنابراین لازم است سایر روش ها مورد بررسی قرار گرفته تا هزینه ها را کاهش داده و امکان استفاده از آن را برای همه فراهم کرد. به همین منظور دستگاه پلاسمای کانونی به دلایل گفته شده مورد توجه جدی قرار گرفته است. اهداف مورد بررسی در این تحقیق شامل: 1) آشنایی با دستگاه پلاسمای کانونی و مطالعه فازهای مختلف آن. 2) بررسی مکانیسم های شتاب و مطالعه طیف دوترون های پر انرژی شامل روش های اندازه گیری طیف های دوترون 3) بررسی تولید رادیوایزوتوپ های کوتاه عمر در دستگاه پلاسمای کانونی. 4) شرایط بهینه سازی شامل: محاسبه اکتیویته طیف های آزمایشگاهی، رابطه بین توان تابع نمایی و اکتیویته و همچنین برای بهینه سازیِ تولید رادیوایزوتوپ ها می توان در مد تکرار کارکرده و یا انرژی دستگاه را بالا برد و یا شرایط دیگر را بررسی کرد.

فهرست مطالب

عنوان…………………………………………………………………………………………………… شماره صفحه

چکیده………………………………………………………………………………………………………… 1

1- آشنایی با دستگاه پلاسمای کانونی و کاربردهای آن………………………………………… 2

  1-1 ساختار کلی دستگاه پلاسمای کانونی…………………………………………………………. 4

1-1-1 دینامیک پلاسمای کانونی………………………………………………………………… 6

الف)فازشکست…………………………………………………………………………………….. 7

ب)فاز شتاب گیری محوری……………………………………………………………………… 8

ج)فاز شعاعی………………………………………………………………………………………. 9

1-2 کاربردهای پلاسمای کانونی……………………………………………………………………. 13

2 سازوکارشتاب یون ها و مطالعه طیف دوترون های پرانرژی در  دستگاه پلاسمای کانونی……………………. 15

2-1 سازوکارشتاب یون ها………………………………………………………………………….. 16

2-1-1 فرآیند شتاب………………………………………………………………………………. 17

2-1-2 مدل های شتاب…………………………………………………………………………… 18

       2-1-2-1 ناپایداری ها………………………………………………………………………… 18

2-1-2-2 مقاومت غیر عادی………………………………………………………………… 21

2-1-2-3 موج پلاسما…………………………………………………………………………. 22

2-1-2-4 موج شوک………………………………………………………………………….. 23

2-2 مطالعه طیف دوترون های پرانرژی…………………………………………………………….. 24

2-2-1 روش های اندازه گیری دوترون های پر انرژی ………………………………………. 24

2-2-1-1 طیف سنج مغناطیسی……………………………………………………………….. 24

2-2-1-2 فعال سازی هسته ای……………………………………………………………….. 31

بررسی و مطالعه شرایط بهینه تولید رادیوایزوتوپ های کوتاه عمر با استفاده از دستگاه پلاسمای کانونی موضوع مورد تحقیق پروژه حاضر است. رادیوایزوتوپ‌های کوتاه عمر که درپزشکی کاربرد دارند شامل:18F (110 دقیقه)؛ 13N (10دقیقه)؛  15O (5/2 دقیقه)؛ 11C (20دقیقه) هستند. تکنیک تصویربرداری گسیل پوزیترونی با استفاده از این رادیوایزوتوپ ها مزایای گسترده ای نسبت به سایر روش ها دارد. برخی از کاربردهای آن عبارتند از : آشکارسازی بافت های سرطانی ، تعیین گسترش آن در بدن ، بررسی موثر بودن عمل درمان، تعیین بازگشت مجدد سرطان پس از عمل، تعیین اثرات حمله قلبی. استفاده از سیکلوترون تصویربرداری گسیل پوزیترونی را به روشی گرانقیمت تبدیل کرده است. بنابراین لازم است سایر روش ها مورد بررسی قرار گرفته تا هزینه ها را کاهش داده و امکان استفاده از آن را برای همه فراهم کرد. به همین منظور دستگاه پلاسمای کانونی به دلایل گفته شده مورد توجه جدی قرار گرفته است. اهداف مورد بررسی در این تحقیق شامل: 1) آشنایی با دستگاه پلاسمای کانونی و مطالعه فازهای مختلف آن. 2) بررسی مکانیسم های شتاب و مطالعه طیف دوترون های پر انرژی شامل روش های اندازه گیری طیف های دوترون 3) بررسی تولید رادیوایزوتوپ های کوتاه عمر در دستگاه پلاسمای کانونی. 4) شرایط بهینه سازی شامل: محاسبه اکتیویته طیف های آزمایشگاهی، رابطه بین توان تابع نمایی و اکتیویته و همچنین برای بهینه سازیِ تولید رادیوایزوتوپ ها می توان در مد تکرار کارکرده و یا انرژی دستگاه را بالا برد و یا شرایط دیگر را بررسی کرد.

فهرست مطالب

عنوان…………………………………………………………………………………………………… شماره صفحه

چکیده………………………………………………………………………………………………………… 1

1- آشنایی با دستگاه پلاسمای کانونی و کاربردهای آن………………………………………… 2

  1-1 ساختار کلی دستگاه پلاسمای کانونی…………………………………………………………. 4

1-1-1 دینامیک پلاسمای کانونی………………………………………………………………… 6

الف)فازشکست…………………………………………………………………………………….. 7

ب)فاز شتاب گیری محوری……………………………………………………………………… 8

ج)فاز شعاعی………………………………………………………………………………………. 9

1-2 کاربردهای پلاسمای کانونی……………………………………………………………………. 13

2 سازوکارشتاب یون ها و مطالعه طیف دوترون های پرانرژی در  دستگاه پلاسمای کانونی……………………. 15

2-1 سازوکارشتاب یون ها………………………………………………………………………….. 16

2-1-1 فرآیند شتاب………………………………………………………………………………. 17

2-1-2 مدل های شتاب…………………………………………………………………………… 18

       2-1-2-1 ناپایداری ها………………………………………………………………………… 18

2-1-2-2 مقاومت غیر عادی………………………………………………………………… 21

2-1-2-3 موج پلاسما…………………………………………………………………………. 22

2-1-2-4 موج شوک………………………………………………………………………….. 23

2-2 مطالعه طیف دوترون های پرانرژی…………………………………………………………….. 24

2-2-1 روش های اندازه گیری دوترون های پر انرژی ………………………………………. 24

2-2-1-1 طیف سنج مغناطیسی……………………………………………………………….. 24

2-2-1-2 فعال سازی هسته ای……………………………………………………………….. 31

2-2-1-3 تحلیل گر سهمی تامسون………………………………………………………….. 37

2-2-1-4 زمان پرواز یون……………………………………………………………………… 44

3- بررسی تولید رادیوایزوتوپ های کوتاه عمر در دستگاه پلاسمای کانونی……………. 46

3-1 فرآیند تولید رادیوایزوتوپ در دستگاه پلاسمای کانونی………………………………… 47

3-1-1 روش درونی…………………………………………………………………………… 48

3-1-2 روش بیرونی…………………………………………………………………………… 49

3-1-3 مقایسه روش درونی با روش بیرونی…………………………………………….. 49

3-2 رادیوایزوتوپ های تولید شده در دستگاه پلاسمای کانونی……………………………… 50

3-3 فرایند تولید نیتروژن13 از طریق واکنش12C(d,n)13N ………………………………. 52

4- بهینه سازی تولید رادیوایزوتوپ های کوتاه عمر در دستگاه پلاسمای کانونی……… 55

  4-1 فرآیند محاسبه اکتیویته طیف دوترون………………………………………………………… 56

4-1-1 نرخ واکنش……………………………………………………………………………….. 56

4-1-2 محاسبه تعداد هسته های نیتروژن13………………………………………………… 60

4-1-3 محاسبه اکتیویته…………………………………………………………………………… 63

4-2 مقایسه اکتیویته آزمایشگاهی با اکتیویته محاسبه شده از طیف دوترون………………… 63

4-3 بررسی رابطه توان تابع نمایی(n) واکتیویته(A) ………………………………………….. 64

4-3-1 محاسبه اکتیویته طیف های آزمایشگاهی ……………………………………………. 64

4-3-2 رابطه تئوری بین اکتیویته(A) وتوان(n)……………………………………………… 71

4-4 بهینه سازی تولید رادیوایزوتوپ های کوتاه عمر در دستگاه پلاسمای کانونی……… 78

4-4-1 عوامل موثر بر میزان اکتیویته …………………………………………………………… 78

4-4-1-1 نرخ تکرار………………………………………………………………………….. 78

4-4-1-2 انرژی دستگاه……………………………………………………………………… 86

5- نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………. 88

6-مراجع…………………………………………………………………………………………………… 92

 

شکل(1-1):نمایی ساده از دستگاه پلاسمای کانونی نوع مدر(سمت چپ) و نوع فیلیپوف(سمت راست)………… 5

شکل(1-2): حرکت لایه جریان و فازهای مختلف آن در پلاسمای کانونی نوع مدر……….. 6

شکل(1-3): واپاشی ستون پلاسما وگسیل پرتوهای مختلف……………………………………. 12

شکل(1-4): مراحل تشکیل پینچ پلاسما…………………………………………………………….. 12

شکل(2-1): اغتشاش در ستون پلاسما به صورت شماتیک……………………………………… 18

شکل(2-2): اختلال در پینچ……………………………………………………………………………. 19

شکل(2-3): ناپایداری سوسیسی(m=0)، سمت چپ؛ ناپایداری کینک(m=1)، سمت راست؛…………………….      20

شکل(2-4): محفظه طیف سنج مغناطیسی به طور شماتیک……………………………………… 26

شکل(2-5): ویژگی ردها در نواحی مختلف طیف روی آشکارساز CR-39 ……………… 30

شکل(2-6): فعال سازی هسته ای به عنوان تابعی از عمق……………………………………….. 32

شکل(2-7): سیستم استخراج یونی در تحلیل گر سهمی تامسون برای مطالعه باریکه های یونی در دستگاه پلاسمای کانونی………………………………………………………………………………………………………………… 41

شکل(2-8): تصویری از تحلیل‌گر تامسون مورد استفاده در مطالعات پلاسمای کانونی…… 42

شکل(2-9): مثالی از طیف نگار تامسون در فشارهای مختلف…………………………………. 43

شکل(2-10): طیف انرژی دوترون اندزه گیری شده با تحلیل گر سهمی تامسون………….. 43

شکل(2-9): زمان پرواز به صورت شماتیک(دایره های سیاه نشان دهنده ذرات سبکتر و دایره های تو خالی نشان دهنده ذرات سنگین)……………………………………………………………………………………………… 44

شکل(3-1): نمایی از فعال سازی گرافیت در دستگاه NX2 ………………………………….. 53

شکل(2-3): آشکارسازی گرافیت به صورت شماتیک……………………………………………. 54

شکل(4-1): توان توقف دوترون ها در گرافیت…………………………………………………… 58

شکل(4-2): سطح مقطع واکنش 12C(d,n)13N گرفته شده از EXFOR ………………… 59

شکل(4-3): نرخ واکنش،thick target yield………………………………………………….. 59

شکل(4-4): طیف دوترون……………………………………………………………………………… 62

شکل(4-5):اکتیویته محاسبه شده برای گزیده ای از طیف های دوترون در فشار4mbar . 65

شکل(4-6):اکتیویته محاسبه شده برای گزیده ای از طیف های دوترون در فشار6mbar.. 66

شکل(4-7):اکتیویته محاسبه شده برای گزیده ای از طیف های دوترون در فشار8mbar.. 67

شکل(4-8): یک طیف دوترون با nهای مختلف و اکتیویته متفاوت………………………….. 70

شکل(4-9): زاویه بین هدف و دوترون های خارج شده از پینچ………………………………. 72

شکل(4-10): اکتیویته بر حسب n……………………………………………………………………. 76

شکل(4-11): رابطه n وA ……………………………………………………………………………. 77

شکل(4-12): نمودار اکتیویته بر حسب نرخ تکرار……………………………………………….. 80

شکل(4-13): نمودار اکتیویته بر حسب زمان بمباران هدف…………………………………….. 81

شکل(4-14): نمودار اکتیویته بر حسب نرخ تکرار برای طیف شماره 1 مجموعه 4mbar 82

شکل(4-15): اکتیویته بر حسب نرخ تکرار(فرکانس های بالا)…………………………………. 83

 

جدول(2-1): پارامتر های واکنش هسته ای از هدفB4C ……………………………………… 34

جدول(2-2): پارامترهای مربوط به واکنش هسته ای هدفBN……………………………….. 35

جدول(3-1): رادیوایزوتوپ های قابل تولید در دستگاه پلاسمای کانونی……………………. 51

جدول(4-1): مقادیر n گزارش شده در مراجع مختلف………………………………………….. 61

جدول(4-2): گزیده ای از طیف های دوترون در فشار4mbar ……………………………… 68

جدول(4-3): گزیده ای از طیف های دوترون در فشار6mbar………………………………. 68

 

2-2-1-3 تحلیل گر سهمی تامسون………………………………………………………….. 37

2-2-1-4 زمان پرواز یون……………………………………………………………………… 44

3- بررسی تولید رادیوایزوتوپ های کوتاه عمر در دستگاه پلاسمای کانونی……………. 46

3-1 فرآیند تولید رادیوایزوتوپ در دستگاه پلاسمای کانونی………………………………… 47

3-1-1 روش درونی…………………………………………………………………………… 48

3-1-2 روش بیرونی…………………………………………………………………………… 49

3-1-3 مقایسه روش درونی با روش بیرونی…………………………………………….. 49

3-2 رادیوایزوتوپ های تولید شده در دستگاه پلاسمای کانونی……………………………… 50

3-3 فرایند تولید نیتروژن13 از طریق واکنش12C(d,n)13N ………………………………. 52

4- بهینه سازی تولید رادیوایزوتوپ های کوتاه عمر در دستگاه پلاسمای کانونی……… 55

  4-1 فرآیند محاسبه اکتیویته طیف دوترون………………………………………………………… 56

4-1-1 نرخ واکنش……………………………………………………………………………….. 56

4-1-2 محاسبه تعداد هسته های نیتروژن13………………………………………………… 60

4-1-3 محاسبه اکتیویته…………………………………………………………………………… 63

4-2 مقایسه اکتیویته آزمایشگاهی با اکتیویته محاسبه شده از طیف دوترون………………… 63

4-3 بررسی رابطه توان تابع نمایی(n) واکتیویته(A) ………………………………………….. 64

4-3-1 محاسبه اکتیویته طیف های آزمایشگاهی ……………………………………………. 64

4-3-2 رابطه تئوری بین اکتیویته(A) وتوان(n)……………………………………………… 71

4-4 بهینه سازی تولید رادیوایزوتوپ های کوتاه عمر در دستگاه پلاسمای کانونی……… 78

4-4-1 عوامل موثر بر میزان اکتیویته …………………………………………………………… 78

4-4-1-1 نرخ تکرار………………………………………………………………………….. 78

4-4-1-2 انرژی دستگاه……………………………………………………………………… 86

5- نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………. 88

6-مراجع…………………………………………………………………………………………………… 92

 

شکل(1-1):نمایی ساده از دستگاه پلاسمای کانونی نوع مدر(سمت چپ) و نوع فیلیپوف(سمت راست)………… 5

شکل(1-2): حرکت لایه جریان و فازهای مختلف آن در پلاسمای کانونی نوع مدر……….. 6

شکل(1-3): واپاشی ستون پلاسما وگسیل پرتوهای مختلف……………………………………. 12

این مطلب را هم بخوانید :

شکل(1-4): مراحل تشکیل پینچ پلاسما…………………………………………………………….. 12

شکل(2-1): اغتشاش در ستون پلاسما به صورت شماتیک……………………………………… 18

شکل(2-2): اختلال در پینچ……………………………………………………………………………. 19

شکل(2-3): ناپایداری سوسیسی(m=0)، سمت چپ؛ ناپایداری کینک(m=1)، سمت راست؛…………………….      20

شکل(2-4): محفظه طیف سنج مغناطیسی به طور شماتیک……………………………………… 26

شکل(2-5): ویژگی ردها در نواحی مختلف طیف روی آشکارساز CR-39 ……………… 30

شکل(2-6): فعال سازی هسته ای به عنوان تابعی از عمق……………………………………….. 32

شکل(2-7): سیستم استخراج یونی در تحلیل گر سهمی تامسون برای مطالعه باریکه های یونی در دستگاه پلاسمای کانونی………………………………………………………………………………………………………………… 41

شکل(2-8): تصویری از تحلیل‌گر تامسون مورد استفاده در مطالعات پلاسمای کانونی…… 42

شکل(2-9): مثالی از طیف نگار تامسون در فشارهای مختلف…………………………………. 43

شکل(2-10): طیف انرژی دوترون اندزه گیری شده با تحلیل گر سهمی تامسون………….. 43

شکل(2-9): زمان پرواز به صورت شماتیک(دایره های سیاه نشان دهنده ذرات سبکتر و دایره های تو خالی نشان دهنده ذرات سنگین)……………………………………………………………………………………………… 44

شکل(3-1): نمایی از فعال سازی گرافیت در دستگاه NX2 ………………………………….. 53

شکل(2-3): آشکارسازی گرافیت به صورت شماتیک……………………………………………. 54

شکل(4-1): توان توقف دوترون ها در گرافیت…………………………………………………… 58

شکل(4-2): سطح مقطع واکنش 12C(d,n)13N گرفته شده از EXFOR ………………… 59

شکل(4-3): نرخ واکنش،thick target yield………………………………………………….. 59

شکل(4-4): طیف دوترون……………………………………………………………………………… 62

شکل(4-5):اکتیویته محاسبه شده برای گزیده ای از طیف های دوترون در فشار4mbar . 65

شکل(4-6):اکتیویته محاسبه شده برای گزیده ای از طیف های دوترون در فشار6mbar.. 66

شکل(4-7):اکتیویته محاسبه شده برای گزیده ای از طیف های دوترون در فشار8mbar.. 67

شکل(4-8): یک طیف دوترون با nهای مختلف و اکتیویته متفاوت………………………….. 70

شکل(4-9): زاویه بین هدف و دوترون های خارج شده از پینچ………………………………. 72

شکل(4-10): اکتیویته بر حسب n……………………………………………………………………. 76

شکل(4-11): رابطه n وA ……………………………………………………………………………. 77

شکل(4-12): نمودار اکتیویته بر حسب نرخ تکرار……………………………………………….. 80

شکل(4-13): نمودار اکتیویته بر حسب زمان بمباران هدف…………………………………….. 81

شکل(4-14): نمودار اکتیویته بر حسب نرخ تکرار برای طیف شماره 1 مجموعه 4mbar 82

شکل(4-15): اکتیویته بر حسب نرخ تکرار(فرکانس های بالا)…………………………………. 83

 

جدول(2-1): پارامتر های واکنش هسته ای از هدفB4C ……………………………………… 34

جدول(2-2): پارامترهای مربوط به واکنش هسته ای هدفBN……………………………….. 35

جدول(3-1): رادیوایزوتوپ های قابل تولید در دستگاه پلاسمای کانونی……………………. 51

جدول(4-1): مقادیر n گزارش شده در مراجع مختلف………………………………………….. 61

جدول(4-2): گزیده ای از طیف های دوترون در فشار4mbar ……………………………… 68

جدول(4-3): گزیده ای از طیف های دوترون در فشار6mbar………………………………. 68

1-8- هدف آزمایش…………………………………………………………………………………………………..6

فصل دوم : بررسی منابع

2-1- پیری………………………………………………………………………………………………………… 8

2-2- اتیلن و نقش آن در پیری گل های بریده……………………………………………………………. 8

2-2-1- عوامل مؤثر در تولید اتیلن ………………………………………………………………………… 9

2-2-2- بیوسنتز اتیلن………………………………………………………………………………………….. 9

2-3- تیمار با مواد ضد اتیلن………………………………………………………………………………….. .10

2-3-1- سدیم نیتروپروساید………………………………………………………………………………….. .10

2-4-انسداد آوندی………………………………………………………………………………………………. 11

فصل سوم : مواد  و روش­ها

3-1- مواد گیاهی………………………………………………………………………………………………… 13

3-2- نحوه آماده سازی گل ها و انجام تیمار سدیم نیتروپروساید…………………………………….. 13

3-3- پیاده کردن طرح آزمایشی و معرفی تیمارها ………………………………………………………. 13

3-4- صفات کمی و کیفی مورد اندازه گیری………………………………………………………………. 15

3-4-1- عمر گلجایی…………………………………………………………………………………………… 15

3-4-2- جذب محلول ………………………………………………………………………………………… 15

3-4-3- درصد ماده خشک…………………………………………………………………………………… 15

3-4-4- شمارش باکتری………………………………………………………………………………………. 15

3-4-4-1- تهیه محیط کشت…………………………………………………………………………………. 16

3-4-4-2- شمارش باکتری در محلول پالس……………………………………………………………… 16

3-4-4-3- شمارش باکتری در ساقه……………………………………………………………………….. 16

3-4-5- روند باز شدن گل و گلچه و کاهش قطر گل………………………………………………….. 17

3-4-6- کاهش درجه بریکس (درصد ساکارز موجود در ساقه­ی گل)……………………………….. 18

3-4-7- محتوای کلروفیل……………………………………………………………………………………………19

3-4-8- اندازه گیری اتیلن…………………………………………………………………………………………..19

3-4-9- محتوای پروتئین گلبرگ…………………………………………………………………………………..20

3-5- تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………………………………………………..20

فصل چهارم : نتایج و بحث

1-8- هدف آزمایش…………………………………………………………………………………………………..6

فصل دوم : بررسی منابع

2-1- پیری………………………………………………………………………………………………………… 8

2-2- اتیلن و نقش آن در پیری گل های بریده……………………………………………………………. 8

2-2-1- عوامل مؤثر در تولید اتیلن ………………………………………………………………………… 9

2-2-2- بیوسنتز اتیلن………………………………………………………………………………………….. 9

2-3- تیمار با مواد ضد اتیلن………………………………………………………………………………….. .10

2-3-1- سدیم نیتروپروساید………………………………………………………………………………….. .10

2-4-انسداد آوندی………………………………………………………………………………………………. 11

فصل سوم : مواد  و روش­ها

3-1- مواد گیاهی………………………………………………………………………………………………… 13

3-2- نحوه آماده سازی گل ها و انجام تیمار سدیم نیتروپروساید…………………………………….. 13

3-3- پیاده کردن طرح آزمایشی و معرفی تیمارها ………………………………………………………. 13

3-4- صفات کمی و کیفی مورد اندازه گیری………………………………………………………………. 15

3-4-1- عمر گلجایی…………………………………………………………………………………………… 15

3-4-2- جذب محلول ………………………………………………………………………………………… 15

3-4-3- درصد ماده خشک…………………………………………………………………………………… 15

3-4-4- شمارش باکتری………………………………………………………………………………………. 15

3-4-4-1- تهیه محیط کشت…………………………………………………………………………………. 16

3-4-4-2- شمارش باکتری در محلول پالس……………………………………………………………… 16

3-4-4-3- شمارش باکتری در ساقه……………………………………………………………………….. 16

3-4-5- روند باز شدن گل و گلچه و کاهش قطر گل………………………………………………….. 17

3-4-6- کاهش درجه بریکس (درصد ساکارز موجود در ساقه­ی گل)……………………………….. 18

3-4-7- محتوای کلروفیل……………………………………………………………………………………………19

3-4-8- اندازه گیری اتیلن…………………………………………………………………………………………..19

3-4-9- محتوای پروتئین گلبرگ…………………………………………………………………………………..20

3-5- تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………………………………………………..20

فصل چهارم : نتایج و بحث

4-1- عمر گلجایی………………………………………………………………………………………………. .22

4-2- درجه بریکس……………………………………………………………………………………………… .25

4-3- باکتری ساقه……………………………………………………………………………………………….. 27

4-4- باکتری محلول…………………………………………………………………………………………….. 29

4-5- باز شدن گل و گلچه…………………………………………………………………………………….. 31

4-6- درصد ماده خشک……………………………………………………………………………………….. 33

4-7- جذب محلول……………………………………………………………………………………………… 35

4-8- اتیلن………………………………………………………………………………………………………… 37

4-9- کلروفیل b………………………………………………………………………………………………………..39

4-10- کلروفیل a………………………………………………………………………………………………………………..41

4-11- پروتئین گلبرگ…………………………………………………………………………………………………43

4-12- بحث………………………………………………………………………………………………………………46

نتیجه گیری کلی…………………………………………………………………………………………………… ..48

پیشنهادها……………………………………………………………………………………………………………. ..48

منابع………………………………………………………………………………………………………………….. ..49

 

فهرست جداول

جدول 4-1- تجزیه­ی واریانس اثر سدیم نیتروپروساید بر برخی خصوصیات………………………. 22

جدول 4-2- مقایسه­ی میانگین اثر سدیم نیتروپروساید بر برخی خصوصیات……………………….. 23

فهرست اشکال

شکل 2-1- تصویر سدیم نیتروپروساید…………………………………………………………………………….10

شکل 3-1- روش پیاده کردن طرح آزمایشی………………………………………………………………………14

شکل 3-2- تهیه محیط کشت باکتری……………………………………………………………………………….17

شکل 3-3- انداره گیری قطر گل رز…………………………………………………………………………………18

شکل 3-4- اندازه گیری قطر گل آفتابگردان………………………………………………………………………18

شکل 3-5- تهیه نمونه از برگ ها……………………………………………………………………………………19

شکل 3-6- روش استفاده از اسپکتروفتومتر………………………………………………………………………19

شکل3-7- نمونه های تهیه شده برای اندازه گیری اتیلن………………………………………………………19

شکل 3-8- نمونه گیری از هوای داخل ظرف……………………………………………………………………19

شکل 3-9- بالون حاوی گلبرگ و اسید سالیسیلیک و اسید سولفوریک روی هیتر……………………..20

شکل 4-1- اثر تکی سدیم نیتروپروساید بر عمر گلجایی گلهای رز، لیسیانتوس و آفتابگردان……….24

شکل 4-2- اثرمتقابل سدیم نیتروپروساید بر عمر گلجایی گلهای رز، لیسیانتوس و آفتابگردان……….25

شکل 4-3- اثر تکی سدیم نیتروپروساید بر درجه بریکس گلهای رز، لیسیانتوس و آفتابگردان………26

شکل 4-4- اثرمتقابل سدیم نیتروپروساید بر درجه بریکس گلهای رز، لیسیانتوس و آفتابگردان……..27

شکل 4-5- اثر تکی سدیم نیتروپروساید بر باکتری ساقه گلهای رز، لیسیانتوس و آفتابگردان………..28

شکل 4-6- اثر متقابل سدیم نیتروپروساید بر باکتری ساقه گلهای رز، لیسیانتوس و آفتابگردان………29

شکل 4-7- اثر تکی سدیم نیتروپروساید بر باکتری محلول گلهای رز، لیسیانتوس و آفتابگردان………30

شکل 4-8-  اثر متقابل سدیم نیتروپروساید بر باکتری محلول گلهای رز، لیسیانتوس و آفتابگردان……31

شکل4-9- اثر تکی سدیم نیتروپروساید بر باز شدن گل و گلچه گلهای رز…………………………………..32 

شکل4-10-اثرمتقابل سدیم نیتروپروساید برباز شدن گل و گلچه گلهای رز…………………………………33

شکل 4-11- اثر تکی سدیم نیتروپروساید بر درصد ماده خشک گلهای رز……………………………………34

شکل 4-12- اثرمتقابل سدیم نیتروپروساید بر درصد ماده خشک گلهای رز…………………………………..35

شکل 4-13- اثر تکی سدیم نیتروپروساید بر جذب محلول گلهای رز، لیسیانتوس و آفتابگردان………36

شکل 4-14- اثر متقابل سدیم نیتروپروساید بر جذب محلول گلهای رز، لیسیانتوس و آفتابگردان…….37

شکل 4-15- اثر تکی سدیم نیتروپروساید بر تولید اتیلن گلهای رز، لیسیانتوس و آفتابگردان…………..38

شکل 4-16- اثر متقابل سدیم نیتروپروساید بر تولید اتیلن گلهای رز، لیسیانتوس و آفتابگردان………..39

شکل 4-17- اثر تکی سدیم نیتروپروساید بر کلروفیل b گلهای رز، لیسیانتوس و آفتابگردان…………..40

 

4-1- عمر گلجایی………………………………………………………………………………………………. .22

4-2- درجه بریکس……………………………………………………………………………………………… .25

4-3- باکتری ساقه……………………………………………………………………………………………….. 27

4-4- باکتری محلول…………………………………………………………………………………………….. 29

4-5- باز شدن گل و گلچه…………………………………………………………………………………….. 31

4-6- درصد ماده خشک……………………………………………………………………………………….. 33

4-7- جذب محلول……………………………………………………………………………………………… 35

4-8- اتیلن………………………………………………………………………………………………………… 37

4-9- کلروفیل b………………………………………………………………………………………………………..39

4-10- کلروفیل a………………………………………………………………………………………………………………..41

4-11- پروتئین گلبرگ…………………………………………………………………………………………………43

4-12- بحث………………………………………………………………………………………………………………46

نتیجه گیری کلی…………………………………………………………………………………………………… ..48

پیشنهادها……………………………………………………………………………………………………………. ..48

منابع………………………………………………………………………………………………………………….. ..49

 

فهرست جداول

جدول 4-1- تجزیه­ی واریانس اثر سدیم نیتروپروساید بر برخی خصوصیات………………………. 22

جدول 4-2- مقایسه­ی میانگین اثر سدیم نیتروپروساید بر برخی خصوصیات……………………….. 23

فهرست اشکال

شکل 2-1- تصویر سدیم نیتروپروساید…………………………………………………………………………….10

شکل 3-1- روش پیاده کردن طرح آزمایشی………………………………………………………………………14

شکل 3-2- تهیه محیط کشت باکتری……………………………………………………………………………….17

شکل 3-3- انداره گیری قطر گل رز…………………………………………………………………………………18

شکل 3-4- اندازه گیری قطر گل آفتابگردان………………………………………………………………………18

شکل 3-5- تهیه نمونه از برگ ها……………………………………………………………………………………19

شکل 3-6- روش استفاده از اسپکتروفتومتر………………………………………………………………………19

شکل3-7- نمونه های تهیه شده برای اندازه گیری اتیلن………………………………………………………19

 

این مطلب را هم بخوانید :

شکل 3-8- نمونه گیری از هوای داخل ظرف……………………………………………………………………19

شکل 3-9- بالون حاوی گلبرگ و اسید سالیسیلیک و اسید سولفوریک روی هیتر……………………..20

شکل 4-1- اثر تکی سدیم نیتروپروساید بر عمر گلجایی گلهای رز، لیسیانتوس و آفتابگردان……….24

شکل 4-2- اثرمتقابل سدیم نیتروپروساید بر عمر گلجایی گلهای رز، لیسیانتوس و آفتابگردان……….25

شکل 4-3- اثر تکی سدیم نیتروپروساید بر درجه بریکس گلهای رز، لیسیانتوس و آفتابگردان………26

شکل 4-4- اثرمتقابل سدیم نیتروپروساید بر درجه بریکس گلهای رز، لیسیانتوس و آفتابگردان……..27

شکل 4-5- اثر تکی سدیم نیتروپروساید بر باکتری ساقه گلهای رز، لیسیانتوس و آفتابگردان………..28

شکل 4-6- اثر متقابل سدیم نیتروپروساید بر باکتری ساقه گلهای رز، لیسیانتوس و آفتابگردان………29

شکل 4-7- اثر تکی سدیم نیتروپروساید بر باکتری محلول گلهای رز، لیسیانتوس و آفتابگردان………30

شکل 4-8-  اثر متقابل سدیم نیتروپروساید بر باکتری محلول گلهای رز، لیسیانتوس و آفتابگردان……31

شکل4-9- اثر تکی سدیم نیتروپروساید بر باز شدن گل و گلچه گلهای رز…………………………………..32 

شکل4-10-اثرمتقابل سدیم نیتروپروساید برباز شدن گل و گلچه گلهای رز…………………………………33

شکل 4-11- اثر تکی سدیم نیتروپروساید بر درصد ماده خشک گلهای رز……………………………………34

شکل 4-12- اثرمتقابل سدیم نیتروپروساید بر درصد ماده خشک گلهای رز…………………………………..35

شکل 4-13- اثر تکی سدیم نیتروپروساید بر جذب محلول گلهای رز، لیسیانتوس و آفتابگردان………36

شکل 4-14- اثر متقابل سدیم نیتروپروساید بر جذب محلول گلهای رز، لیسیانتوس و آفتابگردان…….37

شکل 4-15- اثر تکی سدیم نیتروپروساید بر تولید اتیلن گلهای رز، لیسیانتوس و آفتابگردان…………..38

شکل 4-16- اثر متقابل سدیم نیتروپروساید بر تولید اتیلن گلهای رز، لیسیانتوس و آفتابگردان………..39

شکل 4-17- اثر تکی سدیم نیتروپروساید بر کلروفیل b گلهای رز، لیسیانتوس و آفتابگردان…………..40

واژگان کلیدی: تورم، کیهان شناسی استاندارد، معادلات اینشتین.

فهرست مطالب

مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….1

فصل اول: مبانی ریاضی کیهان شناسی استاندارد…………………………………………………………………………………………………………2

1-1 کیهان شناسی  ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….3

1-2 اصل کیهان شناختی  ………………………………………………………………………………………………………………………………………3

1-3 استفاده از تعبیر ریاضی اصل کیهان شناختی برای رسیدن به مدل فریدمن  …………………………………………………………….5

1-4  متریک رابرتسون- واکر  ………………………………………………………………………………………………………………………………..8

1-5  معادلات اینشتین ………………………………………………………………………………………………………………………………………….13

1-6 مدل فریدمن  ………………………………………………………………………………………………………………………………………………15

فصل دوم: مشکلات مدل استاندارد………….  …………………………………………………………………………………………………………..19

2-1  کیهان شناسی استاندارد  ………………………………………………………………………………………………………………………………20

2-2  جهان در حال انبساط  …………………………………………………………………………………………………………………………………21

2-3  مسئله تخت بودن  ………………………………………………………………………………………………………………………………………24

2-4 مسئله افق  ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….25

2-5 مسئله تک قطبی مغناطیسی  ………………………………………………………………………………………………………………………….26

فصل سوم: مدل تورمی “آلن گوث” رهیافتی برای برون رفت از مشکلات مدل استاندارد ……………………………………………27

3-1 مدل تورمی …………………………………………………………………………………………………………………………………………………28

3-2 ساز و کار مدل تورمی گوث  ………………………………………………………………………………………………………………………..32

3-3 جهان تورمی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….38

3-4 مشکلات سناریوی جهان تورمی گوث …………………………………………………………………………………………………………..46

فصل چهارم: مدل تورمی جدید- مدل تورمی آشوبناک……………………………………………………………………………………………..48

4-1 مدل تورمی جدید  ……………………………………………………………………………………………………………………………………….49

واژگان کلیدی: تورم، کیهان شناسی استاندارد، معادلات اینشتین.

فهرست مطالب

مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….1

فصل اول: مبانی ریاضی کیهان شناسی استاندارد…………………………………………………………………………………………………………2

1-1 کیهان شناسی  ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….3

1-2 اصل کیهان شناختی  ………………………………………………………………………………………………………………………………………3

1-3 استفاده از تعبیر ریاضی اصل کیهان شناختی برای رسیدن به مدل فریدمن  …………………………………………………………….5

1-4  متریک رابرتسون- واکر  ………………………………………………………………………………………………………………………………..8

1-5  معادلات اینشتین ………………………………………………………………………………………………………………………………………….13

1-6 مدل فریدمن  ………………………………………………………………………………………………………………………………………………15

فصل دوم: مشکلات مدل استاندارد………….  …………………………………………………………………………………………………………..19

2-1  کیهان شناسی استاندارد  ………………………………………………………………………………………………………………………………20

2-2  جهان در حال انبساط  …………………………………………………………………………………………………………………………………21

2-3  مسئله تخت بودن  ………………………………………………………………………………………………………………………………………24

2-4 مسئله افق  ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….25

2-5 مسئله تک قطبی مغناطیسی  ………………………………………………………………………………………………………………………….26

فصل سوم: مدل تورمی “آلن گوث” رهیافتی برای برون رفت از مشکلات مدل استاندارد ……………………………………………27

3-1 مدل تورمی …………………………………………………………………………………………………………………………………………………28

3-2 ساز و کار مدل تورمی گوث  ………………………………………………………………………………………………………………………..32

3-3 جهان تورمی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….38

3-4 مشکلات سناریوی جهان تورمی گوث …………………………………………………………………………………………………………..46

فصل چهارم: مدل تورمی جدید- مدل تورمی آشوبناک……………………………………………………………………………………………..48

4-1 مدل تورمی جدید  ……………………………………………………………………………………………………………………………………….49

4-2  نظریه  در مدل  و سناریوی تورمی جدید ……………………………………………..55

4-3 سناریوی  پالایش شده مدل تورمی جدید  ………………………………………………………………………………………………………59

4-4 مشکلات مدل تورمی جدید  …………………………………………………………………………………………………………………………64

4-5 سناریوی تورمی آشوبناک  …………………………………………………………………………………………………………………………….65

4-6 مدل پایه  …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..76

4-7 شرایط اولیه  ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….82

فصل پنجم: آخرین شواهد رصدی در مورد تورم کیهانی…………………………………………………………………………………………..84

5-1 مقدمه  ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….85

5-2 پتانسیل های درجه 2 و درجه 4 تصحیح شده تابشی  ……………………………………………………………………………………….88

5-3 پتانسیل هیگز  ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..92

5-4 پتانسیل   ……………………………………………………………………………………………………….94

5-5 پتانسیل با توان چهار همراه با جفت شدگی گرانشی غیر کمینه  …………………………………………………………………………97

مراجع  …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….100

چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………………………………….103

مقدمه

در سال 1915 میلادی آلبرت اینشتین نظریه نسبیت عام خود را معرفی کرد. این نظریه، جایگزینی برای قوانین کلاسیکی گرانش نیوتون بود. به مرور زمان این نظریه درستی  خود را با شواهد تجربی به

 

4-2  نظریه  در مدل  و سناریوی تورمی جدید ……………………………………………..55

4-3 سناریوی  پالایش شده مدل تورمی جدید  ………………………………………………………………………………………………………59

4-4 مشکلات مدل تورمی جدید  …………………………………………………………………………………………………………………………64

4-5 سناریوی تورمی آشوبناک  …………………………………………………………………………………………………………………………….65

4-6 مدل پایه  …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..76

4-7 شرایط اولیه  ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….82

فصل پنجم: آخرین شواهد رصدی در مورد تورم کیهانی…………………………………………………………………………………………..84

5-1 مقدمه  ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….85

5-2 پتانسیل های درجه 2 و درجه 4 تصحیح شده تابشی  ……………………………………………………………………………………….88

5-3 پتانسیل هیگز  ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..92

5-4 پتانسیل   ……………………………………………………………………………………………………….94

5-5 پتانسیل با توان چهار همراه با جفت شدگی گرانشی غیر کمینه  …………………………………………………………………………97

مراجع  …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….100

این مطلب را هم بخوانید :

چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………………………………….103

مقدمه

در سال 1915 میلادی آلبرت اینشتین نظریه نسبیت عام خود را معرفی کرد. این نظریه، جایگزینی برای قوانین کلاسیکی گرانش نیوتون بود. به مرور زمان این نظریه درستی  خود را با شواهد تجربی به

7-1- کشت بافت………………………………………………………………………………………………….5

8-1- اهمیت وکاربردهای کشت بافت در باغبانی…………………………………………………………………………………………6

9-1- اهمیت وکاربردهای کشت بافت در گیاهان دارویی………………………………………………………………………..7

10-1- هدف ار انجام تحقیق……………………………………………………………………………………………………..8

فصل دوم

2- بررسی منابع علمی………………………………………………………………………………………………………………………..9

1-2- ریزازدیادی درون شیشه ای………………………………………………………………………………………………………9

2-2- اثرات نوع محیط کشت بر باززایی…………………………………………………………………………………….9

3-2- اثرات نوع ریزنمونه بر باززایی…………………………………………………………………………………………………………….12

4-2- ریشه زایی…………………………………………………………………………………………………………………………………..14

فصل سوم

3- مواد و روش ………………………………………………….15

1-3- مکان و زمان انجام تحقیق………………………………………………………………………………………………………15

2-3- آماده سازی محیط کشت………………………………………………………………………………………………………15

1-2-3- محلول های ذخیره مواد معدنی محیط کشت MS……………………………………………………………………………………………………………..16

2-2-3- محلول های ذخیره مواد تنظیم کننده رشدی…………………………………………………………………………………………………………………….17

3-2-3- محلول ذخیره کیتوسان……………………………………………………………………………………………………..17

4-2-3- سایر مواد…………………………………………………………………………………………………………………………..17

3-3- ضدعفونی بذر……………………………………………………………………………………………………………..17

4-3- کاشت بذر و شرایط نگهداری ………………………………………………………………………………………………………18

5-3- تهیه ریزنمونه………………………………………………………………………….18

6-3- آزمایش1: تعیین اثر محیط کشت در جوانه­زنی بذور گیاه مریم­گلی­کبیر ………………………………………………………………………………19

7-3- آزمایش2: بررسی اثر نوع ریزنمونه و محیط کشت بر القاء جوانه و باززایی شاخساره مریم­گلی­کبیر………………………………………19

8-3-آزمایش3: بررسی اثر نوع و ترکیبات هورمونی بر القاء جوانه و باززایی شاخساره مریم­گلی­کبیر………………………………………………20

9- 3- کاشت ریزنمونه…………………………………………………………………………………………………………………………………21

10-3- آزمایش 4: بررسی اثر غلظت نمک در محیط کشت پایه MS و تیمار هورمونی بر ریشه­رایی شاخساره­های باززاشده مریم­گلی­کبیر ………………………………….21

11-3- صفات مورد ارزیابی …………………………………22

7-1- کشت بافت………………………………………………………………………………………………….5

8-1- اهمیت وکاربردهای کشت بافت در باغبانی…………………………………………………………………………………………6

9-1- اهمیت وکاربردهای کشت بافت در گیاهان دارویی………………………………………………………………………..7

10-1- هدف ار انجام تحقیق……………………………………………………………………………………………………..8

فصل دوم

2- بررسی منابع علمی………………………………………………………………………………………………………………………..9

1-2- ریزازدیادی درون شیشه ای………………………………………………………………………………………………………9

2-2- اثرات نوع محیط کشت بر باززایی…………………………………………………………………………………….9

3-2- اثرات نوع ریزنمونه بر باززایی…………………………………………………………………………………………………………….12

4-2- ریشه زایی…………………………………………………………………………………………………………………………………..14

فصل سوم

3- مواد و روش ………………………………………………….15

1-3- مکان و زمان انجام تحقیق………………………………………………………………………………………………………15

2-3- آماده سازی محیط کشت………………………………………………………………………………………………………15

1-2-3- محلول های ذخیره مواد معدنی محیط کشت MS……………………………………………………………………………………………………………..16

2-2-3- محلول های ذخیره مواد تنظیم کننده رشدی…………………………………………………………………………………………………………………….17

3-2-3- محلول ذخیره کیتوسان……………………………………………………………………………………………………..17

4-2-3- سایر مواد…………………………………………………………………………………………………………………………..17

3-3- ضدعفونی بذر……………………………………………………………………………………………………………..17

4-3- کاشت بذر و شرایط نگهداری ………………………………………………………………………………………………………18

5-3- تهیه ریزنمونه………………………………………………………………………….18

6-3- آزمایش1: تعیین اثر محیط کشت در جوانه­زنی بذور گیاه مریم­گلی­کبیر ………………………………………………………………………………19

7-3- آزمایش2: بررسی اثر نوع ریزنمونه و محیط کشت بر القاء جوانه و باززایی شاخساره مریم­گلی­کبیر………………………………………19

8-3-آزمایش3: بررسی اثر نوع و ترکیبات هورمونی بر القاء جوانه و باززایی شاخساره مریم­گلی­کبیر………………………………………………20

9- 3- کاشت ریزنمونه…………………………………………………………………………………………………………………………………21

10-3- آزمایش 4: بررسی اثر غلظت نمک در محیط کشت پایه MS و تیمار هورمونی بر ریشه­رایی شاخساره­های باززاشده مریم­گلی­کبیر ………………………………….21

11-3- صفات مورد ارزیابی …………………………………22

12-3- طرح آزمایشی و تجزیه آماری داده ها …………………………………………………………………………23

فصل چهارم

4- نتایج…………………………………………………………………………………………………………………24

1-4- آزمایش 1: جوانه زنی …………………………………………………………………………………………………24

1-1-4- اثر زمان­های مختلف ضدعفونی بر درصد و سرعت جوانه­زنی …………………………………………………………………………………………….24

2-1-4- اثر محیط­های مختلف کشت بر درصد و سرعت جوانه­زنی …………………………………………………………………………………………………25

3-1-4- اثر غلظت­های مختلف کیتوسان بر درصد و سرعت جوانه­زنی ……………………………………………………………………………………………26

4-1-4- اثر سطوح مختلف pH بر درصد و سرعت جوانه­زنی …………………………………………………………………………………………………………..27

2-4- القاء جوانه و باززایی مستقیم …………………………………………………………………………………………………28

3-4- آزمایش 2: بررسی اثر نوع ریزنمونه و محیط کشت بر القاء جوانه و باززایی شاخساره مریم­گلی­کبیر ……………………………………29

1-3-4- تأثیر نوع ریزنمونه و محیط کشت بر القاء جوانه…………………………………………………………………………………………………………………30

1-1-3-4- تأثیر نوع ریزنمونه بر القاء جوانه در محیط حاوی BAP ……………………………………………………………………………………………….30

2-1-3-4- تأثیر نوع ریزنمونه بر القاء جوانه در محیط حاوی Kin …………………………………………………………………………………………………31

3-1-3-4- تأثیر نوع ریزنمونه بر القاء جوانه در محیط حاوی TDZ………………………………………………………………………………………………..33

2-3-4- تأثیر نوع ریزنمونه و محیط کشت بر باززایی شاخه……………………………………………………………………………………………………………..34

1-2-3-4- تأثیر نوع ریزنمونه بر باززایی شاخه در محیط حاوی BAP ………………………………………………………………………………………….34

2-2-3-4- تأثیر نوع ریزنمونه بر باززایی شاخه در محیط حاوی Kin …………………………………………………………………………………………….36

3-2-3-4- تأثیر نوع ریزنمونه بر باززایی شاخه در محیط حاوی TDZ ………………………………………………………………………………………….38

4-4-  آزمایش 3: بررسی اثر نوع و ترکیبات هورمونی بر القاء جوانه و باززایی شاخساره مریم­گلی­کبیر …………………………………………39

1-4-4- اثر ترکیبات و غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد بر القاء جوانه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر……………………………..40

2-4-4- اثر ترکیبات و غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد بر القاء جوانه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­­کبیر…………………44

3-4-4- اثر ترکیبات و غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد بر باززایی شاخه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر ……………………….48

4-4-4- اثر ترکیبات و غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد بر باززایی شاخه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر…………….52

5-4- آزمایش 4: بررسی اثر غلظت نمک در محیط کشت پایه MS و تیمار هورمونی بر ریشه­زایی شاخساره­های باززاشده مریم­گلی­کبیر ……………………………………………………………………………………………………………………………………56

6-4- ………………………………………………………………………………………………………………….59

فصل پنجم

5- بحث…………………………………………………………………………………………………………………………60

1-5- جوانه زنی…………………………………………………………………………………………………………………….60

2-5- اثرات نوع ریزنمونه در باززایی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………61

3-5- اثرات نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد گیاهی بر باززایی…………………………………………………………………………………………………….64

4-5- اثرات ترکیبات مختلف تنظیم­کننده­های رشد گیاهی بر ریشه­زایی…………………………………………………………………………………………66

5-5- نتیجه گیری کلی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..68

6-5- پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………………………………………………..69

منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….70

 

 فهرست جداول

جدول1-3: ترکیب محلول های ذخیره پنج نمک غیر آلی در فرمولاسیون موراشیگ و اسکوگ (1962) ……………………….16

جدول 2-3: ترکیبات مختلف تنظیم­کننده­های رشد گیاهی مورد استفاده در القای جوانه و باززایی شاخساره  از ریزنمونه های مورد استفاده در مریم گلی کبیر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………20

جدول 1-4: درصد و سرعت جوانه زنی بذور مریم گلی کبیر در محیط های مختلف MS، WA وWFP……………………………………..25

جدول 2-4: اثر سطوح مختلف pH بر سرعت و درصد جوانه زنی بذور مریم گلی کبیر. ……………………………………………………………….28

جدول 3-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متفابل نوع ریزنمونه و BAP بر القاء جوانه در گیاه مریم گلی کبیر………………………………30

جدول 4-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع ریزنمونه و Kin بر القاء جوانه در گیاه مریم گلی کبیر…………………………….32

جدول 5-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع ریزنمونه و TDZ  بر القاء جوانه در گیاه مریم گلی کبیر……………………………..33

جول 6-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع ریزنمونه و BAP بر باززایی شاخه در گیاه مریم­گلی­کبیر……………………………….35

جدول 7-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع ریزنمونه و Kin بر باززایی شاخه در گیاه مریم­گلی­کبیر………………………………37

جدول 8-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع ریزنمونه و TDZ بر باززایی شاخه در گیاه مریم­گلی­کبیر…………………………….38

جدول 9-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و BAP بر القاء جوانه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر………………………………………………………………………………………………………..39

جدول 10-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و Kin بر القاء جوانه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….42

جدول 11-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و TDZ بر القاء جوانه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر………………………………………………………………………………………….43

12-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشدIAA  و BAP بر القاء جوانه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر………………………………………………………………………………………………………45

جدول 13-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و Kin بر القاء جوانه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر………………………………………………………………………………………………………46

جدول 14-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و TDZ بر القاء جوانه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….48

جدول 15-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و BAP بر باززایی شاخه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….49

جدول 16-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و Kin بر باززایی شاخه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….50

جدول 17-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و TDZ بر باززایی شاخه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….51

جدول 18-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و BAP بر باززایی شاخه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………53

جدول 19-4- جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و Kin بر باززایی شاخه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………54

جدول 20-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و TDZ بر باززایی شاخه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………56

جدول 21-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل غلظت نمک در محیط کشت پایه MS و تیمار هورمونی بر میانگین تعداد ریشه و طول ریشه در گیاه مریم­گلی­کبیر ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….57

فهرست اشکال

شکل 1-3: ریزنمونه های تهیه شده از گیاهچه های حاصل از کشت بذور ضدعفونی شده در شرایط استریل………………………………..19

شکل 1-4: اثر غلظت­های مختلف کیتوسان بر رنگ برگ و اندازه طول گیاهچه­های مریم­گلی­کبیر در محیط پایه MS ………………27

شکل 2-4: ریزنمونه­های هیپوکوتیل و کوتیلدون مریم­گلی­کبیر قرارگرفته در محیط باززایی که پس از حدود یک ماه، سیاه شده و از بین رفتند…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………28

شکل 3-4: القاء جوانه و باززایی شاخساره در ریزنمونه گره در محیط کشت MS حاوی تنظیم­کننده­های رشد…………………………….29

شکل 4-4: ریشه زایی و سازگاری. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………59

 

فهرست نمودارها

نمودار 1-4: اثر زمان های مختلف استریلیزاسیون بر سرعت و درصد جوانه زنی در بذور مریم­گلی­کبی…………………………………………25

نمودار 2-4: اثر غلظت­های مختلف کیتوسان بر سرعت و درصد جوانه­زنی بذور مریم­گلی­کبیر   ……………………………………………………26

نمودار 3-4: پاسخ نوع ریزنمونه مریم­گلی­کبیر بر میانگین تعداد جوانه القا شده در محیط MS حاوی غلظت­های مختلف BAP..31

نمودار 4-4: اثر غلظت­های مختلف BAP بر میانگین القاء جوانه در گیاه مریم­گلی­کبیر در محیط MS ……………………………………….31

نمودار 5-4: مقایسه میانگین­های برش­دهی اثر متقابل نوع ریزنمونه و تیمار هورمونی Kin بر القاء جوانه در گیاه مریم­گلی­کبیر…32

نمودار 6-4: مقایسه میانگین اثر نوع ریزنمونه مریم­گلی­کبیر بر میانگین تعداد جوانه القا شده در محیط MS حاوی غلظت های    مختلف TDZ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..34

نمودار 7-4: مقایسه میانگین اثر غلظت­های مختلف TDZ بر القاء جوانه در گیاه مریم­گلی­کبیر ……………………………………………………34

نمودار 8-4: مقایسه میانگین اثر نوع ریزنمونه مریم­گلی­کبیر بر میانگین شاخه باززایی شده در محیط MS حاوی غلظت­های مختلف BAP ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..35

نمودار 9-4: مقایسه میانگین اثر غلظت­های مختلف BAP بر باززایی شاخه در گیاه مریم­گلی­کبیر ……………………………………………..36

نمودار 10-4: مقایسه میانگین­های برش­دهی اثر متقابل نوع ریزنمونه و Kin بر باززایی شاخه در گیاه مریم­گلی­کبیر…………………..37

نمودار 11-4: مقایسه میانگین اثر نوع ریزنمونه بر میانگین شاخه باززایی شده مریم­گلی­کبیر در محیط MS حاوی غلظت­های مختلف TDZ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..39

نمودار 12-4: مقایسه میانگین اثر غلظت­های مختلف TDZ بر باززایی شاخه مریم­گلی­کبیر در محیط MS ………………………………..39

نمودار 13-4: مقایسه میانگین اثر ساده غلظت­های مختلف هورمون BAP بر القاء جوانه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر………………41

نمودار 14-4: مقایسه میانگین­های برش­دهی اثر متقابل غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد Kin و IAA بر القاء جوانه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………42

نمودار 15-4: مقایسه میانگین­های برش­دهی اثر متقابل غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد TDZ و IAA بر القاء جوانه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………44

نمودار 16-4: مقایسه میانگین­های برش­دهی اثر متقابل غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد BAP و IAA بر القاء جوانه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..45

نمودار 17-4: مقایسه میانگین اثر ساده غلظت­های مختلف Kin بر القاء جوانه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر…………………..47

نمودار 18-4: مقایسه میانگین اثر ساده غلظت­های مختلف IAA بر القاء جوانه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر…………………47

نمودار 19-4: مقایسه میانگین اثر ساده غلظت­های مختلف TDZ بر القاء جوانه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر………………..48

نمودار 20-4: مقایسه میانگین اثر ساده غلظت­های مختلف BAP بر باززایی شاخه از ریزنمونه گره مریم­گلی کبیر………………………49

نمودار 21-4: مقایسه میانگین اثر ساده غلظت­های مختلف Kin بر باززایی شاخه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر………………………….50

نمودار 22-4: مقایسه میانگین­های برش­دهی اثر متقابل غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد TDZ و IAA بر باززایی شاخه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..52

نمودار 23-4: مقایسه میانگین اثر ساده غلظت­های مختلف BAP بر باززایی شاخه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی کبیر………….53

نمودار 24-4: : مقایسه میانگین­های برش­دهی اثر متقابل غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد Kin و IAA بر باززایی شاخه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر………………………………………………………………………………………………………………………………………………….55

نمودار 25-4: مقایسه میانگین اثر ساده غلظت­های مختلف TDZ بر باززایی شاخه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر……………56

نمودار 26-4: اثر محیط­های مختلف ریشه­زایی بر میانگین تعداد ریشه­های تولید شده در محیط کشت MS حاوی غلظت­های مختلف IAA و IBA در مریم­گلی­کبیر………………………………………………………………………………………………………………………………………………58

نمودار 27-4: اثر محیط­های مختلف ریشه­زایی بر میانگین طول ریشه­های تولید شده در محیط کشت MS حاوی غلظت­های مختلف IAA و IBA در مریم­گلی­کبیر

 

12-3- طرح آزمایشی و تجزیه آماری داده ها …………………………………………………………………………23

فصل چهارم

4- نتایج…………………………………………………………………………………………………………………24

1-4- آزمایش 1: جوانه زنی …………………………………………………………………………………………………24

1-1-4- اثر زمان­های مختلف ضدعفونی بر درصد و سرعت جوانه­زنی …………………………………………………………………………………………….24

2-1-4- اثر محیط­های مختلف کشت بر درصد و سرعت جوانه­زنی …………………………………………………………………………………………………25

3-1-4- اثر غلظت­های مختلف کیتوسان بر درصد و سرعت جوانه­زنی ……………………………………………………………………………………………26

4-1-4- اثر سطوح مختلف pH بر درصد و سرعت جوانه­زنی …………………………………………………………………………………………………………..27

2-4- القاء جوانه و باززایی مستقیم …………………………………………………………………………………………………28

3-4- آزمایش 2: بررسی اثر نوع ریزنمونه و محیط کشت بر القاء جوانه و باززایی شاخساره مریم­گلی­کبیر ……………………………………29

1-3-4- تأثیر نوع ریزنمونه و محیط کشت بر القاء جوانه…………………………………………………………………………………………………………………30

1-1-3-4- تأثیر نوع ریزنمونه بر القاء جوانه در محیط حاوی BAP ……………………………………………………………………………………………….30

2-1-3-4- تأثیر نوع ریزنمونه بر القاء جوانه در محیط حاوی Kin …………………………………………………………………………………………………31

3-1-3-4- تأثیر نوع ریزنمونه بر القاء جوانه در محیط حاوی TDZ………………………………………………………………………………………………..33

2-3-4- تأثیر نوع ریزنمونه و محیط کشت بر باززایی شاخه……………………………………………………………………………………………………………..34

1-2-3-4- تأثیر نوع ریزنمونه بر باززایی شاخه در محیط حاوی BAP ………………………………………………………………………………………….34

2-2-3-4- تأثیر نوع ریزنمونه بر باززایی شاخه در محیط حاوی Kin …………………………………………………………………………………………….36

3-2-3-4- تأثیر نوع ریزنمونه بر باززایی شاخه در محیط حاوی TDZ ………………………………………………………………………………………….38

4-4-  آزمایش 3: بررسی اثر نوع و ترکیبات هورمونی بر القاء جوانه و باززایی شاخساره مریم­گلی­کبیر …………………………………………39

1-4-4- اثر ترکیبات و غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد بر القاء جوانه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر……………………………..40

2-4-4- اثر ترکیبات و غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد بر القاء جوانه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­­کبیر…………………44

3-4-4- اثر ترکیبات و غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد بر باززایی شاخه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر ……………………….48

4-4-4- اثر ترکیبات و غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد بر باززایی شاخه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر…………….52

5-4- آزمایش 4: بررسی اثر غلظت نمک در محیط کشت پایه MS و تیمار هورمونی بر ریشه­زایی شاخساره­های باززاشده مریم­گلی­کبیر ……………………………………………………………………………………………………………………………………56

6-4- ………………………………………………………………………………………………………………….59

این مطلب را هم بخوانید :

فصل پنجم

5- بحث…………………………………………………………………………………………………………………………60

1-5- جوانه زنی…………………………………………………………………………………………………………………….60

2-5- اثرات نوع ریزنمونه در باززایی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………61

3-5- اثرات نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد گیاهی بر باززایی…………………………………………………………………………………………………….64

4-5- اثرات ترکیبات مختلف تنظیم­کننده­های رشد گیاهی بر ریشه­زایی…………………………………………………………………………………………66

5-5- نتیجه گیری کلی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..68

6-5- پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………………………………………………..69

منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….70

 

 فهرست جداول

جدول1-3: ترکیب محلول های ذخیره پنج نمک غیر آلی در فرمولاسیون موراشیگ و اسکوگ (1962) ……………………….16

جدول 2-3: ترکیبات مختلف تنظیم­کننده­های رشد گیاهی مورد استفاده در القای جوانه و باززایی شاخساره  از ریزنمونه های مورد استفاده در مریم گلی کبیر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………20

جدول 1-4: درصد و سرعت جوانه زنی بذور مریم گلی کبیر در محیط های مختلف MS، WA وWFP……………………………………..25

جدول 2-4: اثر سطوح مختلف pH بر سرعت و درصد جوانه زنی بذور مریم گلی کبیر. ……………………………………………………………….28

جدول 3-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متفابل نوع ریزنمونه و BAP بر القاء جوانه در گیاه مریم گلی کبیر………………………………30

جدول 4-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع ریزنمونه و Kin بر القاء جوانه در گیاه مریم گلی کبیر…………………………….32

جدول 5-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع ریزنمونه و TDZ  بر القاء جوانه در گیاه مریم گلی کبیر……………………………..33

جول 6-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع ریزنمونه و BAP بر باززایی شاخه در گیاه مریم­گلی­کبیر……………………………….35

جدول 7-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع ریزنمونه و Kin بر باززایی شاخه در گیاه مریم­گلی­کبیر………………………………37

جدول 8-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع ریزنمونه و TDZ بر باززایی شاخه در گیاه مریم­گلی­کبیر…………………………….38

جدول 9-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و BAP بر القاء جوانه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر………………………………………………………………………………………………………..39

جدول 10-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و Kin بر القاء جوانه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….42

جدول 11-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و TDZ بر القاء جوانه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر………………………………………………………………………………………….43

12-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشدIAA  و BAP بر القاء جوانه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر………………………………………………………………………………………………………45

جدول 13-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و Kin بر القاء جوانه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر………………………………………………………………………………………………………46

جدول 14-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و TDZ بر القاء جوانه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….48

جدول 15-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و BAP بر باززایی شاخه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….49

جدول 16-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و Kin بر باززایی شاخه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….50

جدول 17-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و TDZ بر باززایی شاخه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….51

جدول 18-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و BAP بر باززایی شاخه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………53

جدول 19-4- جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و Kin بر باززایی شاخه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………54

جدول 20-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و TDZ بر باززایی شاخه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………56

جدول 21-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل غلظت نمک در محیط کشت پایه MS و تیمار هورمونی بر میانگین تعداد ریشه و طول ریشه در گیاه مریم­گلی­کبیر ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….57

فهرست اشکال

شکل 1-3: ریزنمونه های تهیه شده از گیاهچه های حاصل از کشت بذور ضدعفونی شده در شرایط استریل………………………………..19

شکل 1-4: اثر غلظت­های مختلف کیتوسان بر رنگ برگ و اندازه طول گیاهچه­های مریم­گلی­کبیر در محیط پایه MS ………………27

شکل 2-4: ریزنمونه­های هیپوکوتیل و کوتیلدون مریم­گلی­کبیر قرارگرفته در محیط باززایی که پس از حدود یک ماه، سیاه شده و از بین رفتند…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………28

شکل 3-4: القاء جوانه و باززایی شاخساره در ریزنمونه گره در محیط کشت MS حاوی تنظیم­کننده­های رشد…………………………….29

شکل 4-4: ریشه زایی و سازگاری. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………59

 

فهرست نمودارها

نمودار 1-4: اثر زمان های مختلف استریلیزاسیون بر سرعت و درصد جوانه زنی در بذور مریم­گلی­کبی…………………………………………25

نمودار 2-4: اثر غلظت­های مختلف کیتوسان بر سرعت و درصد جوانه­زنی بذور مریم­گلی­کبیر   ……………………………………………………26

نمودار 3-4: پاسخ نوع ریزنمونه مریم­گلی­کبیر بر میانگین تعداد جوانه القا شده در محیط MS حاوی غلظت­های مختلف BAP..31

نمودار 4-4: اثر غلظت­های مختلف BAP بر میانگین القاء جوانه در گیاه مریم­گلی­کبیر در محیط MS ……………………………………….31

نمودار 5-4: مقایسه میانگین­های برش­دهی اثر متقابل نوع ریزنمونه و تیمار هورمونی Kin بر القاء جوانه در گیاه مریم­گلی­کبیر…32

نمودار 6-4: مقایسه میانگین اثر نوع ریزنمونه مریم­گلی­کبیر بر میانگین تعداد جوانه القا شده در محیط MS حاوی غلظت های    مختلف TDZ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..34

نمودار 7-4: مقایسه میانگین اثر غلظت­های مختلف TDZ بر القاء جوانه در گیاه مریم­گلی­کبیر ……………………………………………………34

نمودار 8-4: مقایسه میانگین اثر نوع ریزنمونه مریم­گلی­کبیر بر میانگین شاخه باززایی شده در محیط MS حاوی غلظت­های مختلف BAP ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..35

نمودار 9-4: مقایسه میانگین اثر غلظت­های مختلف BAP بر باززایی شاخه در گیاه مریم­گلی­کبیر ……………………………………………..36

نمودار 10-4: مقایسه میانگین­های برش­دهی اثر متقابل نوع ریزنمونه و Kin بر باززایی شاخه در گیاه مریم­گلی­کبیر…………………..37

نمودار 11-4: مقایسه میانگین اثر نوع ریزنمونه بر میانگین شاخه باززایی شده مریم­گلی­کبیر در محیط MS حاوی غلظت­های مختلف TDZ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..39

نمودار 12-4: مقایسه میانگین اثر غلظت­های مختلف TDZ بر باززایی شاخه مریم­گلی­کبیر در محیط MS ………………………………..39

نمودار 13-4: مقایسه میانگین اثر ساده غلظت­های مختلف هورمون BAP بر القاء جوانه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر………………41

نمودار 14-4: مقایسه میانگین­های برش­دهی اثر متقابل غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد Kin و IAA بر القاء جوانه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………42

نمودار 15-4: مقایسه میانگین­های برش­دهی اثر متقابل غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد TDZ و IAA بر القاء جوانه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………44

نمودار 16-4: مقایسه میانگین­های برش­دهی اثر متقابل غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد BAP و IAA بر القاء جوانه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..45

نمودار 17-4: مقایسه میانگین اثر ساده غلظت­های مختلف Kin بر القاء جوانه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر…………………..47

نمودار 18-4: مقایسه میانگین اثر ساده غلظت­های مختلف IAA بر القاء جوانه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر…………………47

نمودار 19-4: مقایسه میانگین اثر ساده غلظت­های مختلف TDZ بر القاء جوانه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر………………..48

نمودار 20-4: مقایسه میانگین اثر ساده غلظت­های مختلف BAP بر باززایی شاخه از ریزنمونه گره مریم­گلی کبیر………………………49

نمودار 21-4: مقایسه میانگین اثر ساده غلظت­های مختلف Kin بر باززایی شاخه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر………………………….50

نمودار 22-4: مقایسه میانگین­های برش­دهی اثر متقابل غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد TDZ و IAA بر باززایی شاخه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..52

نمودار 23-4: مقایسه میانگین اثر ساده غلظت­های مختلف BAP بر باززایی شاخه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی کبیر………….53

نمودار 24-4: : مقایسه میانگین­های برش­دهی اثر متقابل غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد Kin و IAA بر باززایی شاخه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر………………………………………………………………………………………………………………………………………………….55

نمودار 25-4: مقایسه میانگین اثر ساده غلظت­های مختلف TDZ بر باززایی شاخه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر……………56

نمودار 26-4: اثر محیط­های مختلف ریشه­زایی بر میانگین تعداد ریشه­های تولید شده در محیط کشت MS حاوی غلظت­های مختلف IAA و IBA در مریم­گلی­کبیر………………………………………………………………………………………………………………………………………………58

نمودار 27-4: اثر محیط­های مختلف ریشه­زایی بر میانگین طول ریشه­های تولید شده در محیط کشت MS حاوی غلظت­های مختلف IAA و IBA در مریم­گلی­کبیر

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول: کلیات… 2

1-1 مقدمه. 3

1-2 اجزای مختلف راکتورهای هسته‏ای.. 4

1-3 راکتورهای هسته ای قدرت… 8

1-4 انواع راکتور های قدرت… 9

1-4-1 راکتورهای آب سبک…. 9

1-4-2 راکتور آب تحت فشار 10

1-4-3 راکتورهای آب جوشان.. 16

1-4-4 راکتور حرارتی گازی.. 20

1-4-5 راکتور های زاینده سریع با فلز مایع(LMFBR/FBR) 26

1-4-6 راکتور های خنک شونده با مواد آلی.. 27

فصل دوم: مجتمع سوخت و المانهای سوخت در راکتورهای هسته‎ای.. 28

2-1 مقدمه. 29

2-2 توصیف مجموعه سوخت… 31

2-3 میله سوخت… 33

2-4 انتقال حرارت در فضای خالی بین سوخت و غلاف… 35

2-5 غلاف… 36

2-6 مواد مورد استفاده در راکتور و غلاف راکتور 37

2-7 مواد مناسب برای غلاف در راکتور 38

2-8 تعریف حالات شکست میله سوخت و محاسبات شکست… 40

2-9 پیشینه. 41

فصل سوم: روش تحقیق.. 43

3-1 تاریخچه MCNP.. 44

3-2 واکنش ها و داده های هسته ای.. 44

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول: کلیات… 2

1-1 مقدمه. 3

1-2 اجزای مختلف راکتورهای هسته‏ای.. 4

1-3 راکتورهای هسته ای قدرت… 8

1-4 انواع راکتور های قدرت… 9

1-4-1 راکتورهای آب سبک…. 9

1-4-2 راکتور آب تحت فشار 10

1-4-3 راکتورهای آب جوشان.. 16

1-4-4 راکتور حرارتی گازی.. 20

1-4-5 راکتور های زاینده سریع با فلز مایع(LMFBR/FBR) 26

1-4-6 راکتور های خنک شونده با مواد آلی.. 27

فصل دوم: مجتمع سوخت و المانهای سوخت در راکتورهای هسته‎ای.. 28

2-1 مقدمه. 29

2-2 توصیف مجموعه سوخت… 31

2-3 میله سوخت… 33

2-4 انتقال حرارت در فضای خالی بین سوخت و غلاف… 35

2-5 غلاف… 36

2-6 مواد مورد استفاده در راکتور و غلاف راکتور 37

2-7 مواد مناسب برای غلاف در راکتور 38

2-8 تعریف حالات شکست میله سوخت و محاسبات شکست… 40

2-9 پیشینه. 41

فصل سوم: روش تحقیق.. 43

3-1 تاریخچه MCNP.. 44

3-2 واکنش ها و داده های هسته ای.. 44

3-3 مشخصات چشمه. 46

3-4 تالی و خروجی.. 46

3-5 هندسه درMCNP.. 47

3-6 پارامترهای مهم MCNP.. 47

3-7 صفحات بازتابنده 48

3-7-1 صفحات و مرزهای سفید. 48

3-7-2 مرزهای تناوبی1 49

3-8 چشمه و معیارهای آن.. 49

3-9 رسم نمودار  تالی حین اجرای برنامه. 51

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل.. 53

4-1 مقدمه. 54

4-2 شروع شبیه سازی.. 54

4-3 نمودارهای شار نوترونی و فوتونی ناشی از میله ی سوخت  بدون ترک… 56

4-3-1 تغییرات شار برای ترک به ابعاد ( 1/0 × 8/0 × 1/0 سانتی متر ) 59

4-3-2 تغییرات شار برای ترک به ابعاد ( 3/0 × 8/0 × 1/0 سانتی متر ) 61

4-3-3 تغییرات شار برای ترک به ابعاد ( 5/0 × 8/0 × 1/0 سانتی متر ) 63

4-3-4 تغییرات شار برای ترک به ابعاد ( 7/0 × 8/0 × 1/0 سانتی متر ) 65

4-3-5 تغییرات شار برای ترک به ابعاد ( 8/0 × 8/0 × 1/0 سانتی متر ) 67

4-3-6 تغییرات شار برای ترک به ابعاد ( 1 × 8/0 × 1/0 سانتی متر ) 69

4-4 بحث… 71

4-5 توان.. 71

4-5-1 جدولها و نمودارهای شار بر حسب انرژی.. 73

4-5-2 جدولها و نمودارهای شار بر حسب فاصله. 77

4-6 مشاهدات… 83

فصل پنجم : نتیجه گیری… 84

5-1 نتیجه گیری.. 85

5-2 محدودیت ها 85

5-3 پیشنهادات… 85

منابع.. 86

 

فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول 3-1) پارامترهای مهم MCNP.. 47

جدول 3-2) کارت های چشمه. 50

جدول 3-3) ثابت های مورد MCNP4C… 52

جدول 4-1) ابعاد قرص سوخت شبیه سازی شده 54

جدول 4-5-1-1) شار نوترونی برحسب انرژی فواصل مختلف قرص سوخت بدون ترک فاصله (cm)a. 73

جدول 4-5-1-2) شار نوترونی برحسب انرژی فواصل مختلف قرص سوخت با ترک ( a ×8 /0×1/0 ) 74

جدول 4-5-1-3) شار فوتونی بر حسب انرژی فواصل مختلف برای قرص سوخت بدون ترک… 75

جدول 4-5-1-4) شار فوتونی برحسب انرژی فواصل مختلف قرص سوخت با ترک ( a ×8 /0×1/0 ) 76

جدول 4-5-2-1) شار خروجی نوترونی برحسب فاصله با ترک به ابعاد ( a ×8 /0×1/0 ) 77

جدول 4-5-2-2) شار خروجی نوترونی برحسب فاصله با ترک در مجتمع سوخت ( a ×8 /0×1/0 ) 78

جدول 4 -5-2-3) شار خروجی نوترونی برحسب فاصله در مجتمع سوخت ( a ×8 /0×1/0 ) 79

جدول 4 -5-2-4) شار خروجی فوتونی برحسب فاصله با ترک به ابعاد ( a ×8 /0×1/0 ) 80

جدول 4 -5-2-5) شار خروجی فوتونی برحسب فاصله در مجتمع سوخت با ترک ( a ×8 /0×1/0 ) 81

جدول 4 -5-2-6) شار خروجی فوتونی برحسب فاصله در مجتمع سوخت با ترک ( a ×8 /0×1/0 ) 82

فهرست شکل ها

عنوان صفحه

شکل 1-1) اجزای اصلی یک راکتور هسته ای.. 5

شکل 1-2) مقطع قلب راکتور تحت فشار 10

شکل 1-3) مولد بخار راکتور آب تحت فشار 11

شکل 1-4) دستگاه فشار راکتور تحت فشار 13

شکل 1-5) نمایش قسمت های اصلی یک دستگاه تغذیه بخار یک راکتور تحت فشار 14

شکل 1-6) یک مجموعه سوخت راکتور تحت راکتور تحت فشار 15

شکل 1-7) سطح مقطع یک راکتور آب جوشان؛جریان آب با پیکان‏ها مشخص شده است… 18

شکل 1-8) عملکرد راکتور حرارتی گازی.. 19

شکل 1-9) راکتور گازی پیشرفته. 21

شکل 1-10) نمودار راکتور گازی درجه بالا MW 25

شکل 1-11) نمودار دستگاه بخار در یک راکتور اب سنگین 26

شکل 2-1) دیاگرام طرح تولید و سیکل تجزیه فعالیت محصولات شکاف در مدار خنک کننده اولیه 30

شکل 2-2) طرح یک مجتمع سوخت1000- VVER 33

شکل 2-3) حالات شکست و اندازه گیری های شکست توجه آنالیز واکنشی مبنی بر مطالعه SNL 41

شکل 3-1) هندسه کد MCNP4.. 47

شکل 3-2) تعریف مرزهای سفید. 48

شکل 3-3) تعریف مرزهای تناوبی.. 49

شکل 3-4) چشمه‏ی نقطه‏ای با انرژی هیستوگرامی.. 51

شکل 4-1)  میله سوخت شبیه سازی پژوهش…. 55

شکل 4-2) شبیه سازی میله سوخت درون قلب راکتور به کمک کد MCNP.. 56

شکل 4-3) نمایی از بالا ی قرص و ترک وارد برآن.. 56

فهرست نمودارها

عنوان صفحه

نمودار4- 1) شار نوترونی قرص سوخت در فاصله 4/0سانتی متری بدون ترک… 57

نمودار 4-2) شار نوترونی قرص سوخت در فاصله 5 سانتی متری بدون ترک… 57

نمودار4-3) شار فوتونی قرص سوخت در فاصله 4/0 سانتی متری بدون ترک… 58

نمودار4-4) شار فوتونی قرص سوخت در فاصله 5 سانتی متری بدون ترک… 58

نمودار 4-3-1-1) شار نوترونی قرص سوخت در فاصله 4/0 سانتی متری همراه با ترک… 59

نمودار 4-3-1-2) شار نوترونی قرص سوخت در فاصله 5 سانتی متری همراه با ترک… 59

نمودار 4-3-1-3) شار فوتونی قرص سوخت در فاصله 4/0 سانتی متری همراه با ترک… 60

نمودار 4-3-1-4) شار فوتونی قرص سوخت در فاصله 5  سانتی متری همراه با ترک… 60

نمودار 4-3-2-1) شار نوترونی در فاصله 4/0 سانتی متری همراه با  ترک… 61

نمودار 4-3-2-2) شار نوترونی در فاصله 5 سانتی متری همراه با  ترک… 61

نمودار 4-3-2-3) شار فوتونی در فاصله 4/0 سانتی متری همراه با ترک… 62

نمودار 4-3-2-4) شار فوتونی در فاصله 5 سانتی متری همراه با ترک… 62

نمودار 4-3-3-1) شار نوترونی در فاصله 4/0 سانتی متری همراه با ترک… 63

نمودار 4-3-3-2) شار نوترونی در فاصله 5  سانتی متری همراه با ترک… 63

نمودار 4-3-3-3) شار فوتونی در فاصله 4/0  سانتی متری همراه با ترک… 64

نمودار 4-3-3-4) شار فوتونی در فاصله 5  سانتی متری همراه با  ترک… 64

نمودار 4-3-4-1) شار نوترونی در فاصله 4/0 سانتی متری همراه با  ترک… 65

نمودار 4-3-4-2) شار نوترونی در فاصله 5 سانتی متری همراه با ترک… 65

نمودار 4-3-4-3) شار فوتونی در فاصله 4/0  سانتی متری همراه با ترک… 66

نمودار 4-3-4-4) شار فوتونی در فاصله 5  سانتی متری همراه با ترک… 66

نمودار 4-3-5-1) شار نوترونی در فاصله 4/0 سانتی متری همراه با  ترک… 67

نمودار 4-3-5-2) شار نوترونی در فاصله 5  سانتی متری همراه با ترک… 67

نمودار 4-3-5-3) شار فوتونی در فاصله 0.4  سانتی متری همراه با ترک… 68

نمودار 4-3-5-4) شار فوتونی در فاصله 5 سانتی متری همراه با  ترک… 68

نمودار 4-3-6-1) شار نوترونی در فاصله 4/0 سانتی متری همراه با ترک… 69

نمودار 4-3-6-2) شار نوترونی در فاصله 5 سانتی متری همراه با ترک… 69

نمودار 4-3-6-3) شار فوتونی در فاصله 4/0 سانتی متری همراه با ترک… 70

نمودار 4-3-6-4) شار فوتونی در فاصله 5  سانتی متری همراه با ترک… 70

نمودار 4 -5-1-1) شار نوترونی بر حسب انرژی در فواصل مختلف برای قرص سوخت بدون ترک… 73

نمودار 4 -5-1-2) شار نوترونی برحسب انرژی در فواصل مختلف برای قرص سوخت با ترک… 74

نمودار 4-5-1-3) شار فوتونی بر حسب انرژی در فواصل مختلف برای قرص سوخت بدون ترک… 75

نمودار 4-5-1-4) شار فوتونی بر حسب انرژی فواصل مختلف قرص سوخت با ترک ( a ×8 /0×1/0 ) 76

نمودار 4-5-2-1) شار خروجی نوترونی برحسب فاصله با ترک به ابعاد ( a ×8 /0×1/0 ) 77

نمودار 4-5-2-2) شار خروجی نوترونی برحسب فاصله با ترک در مجتمع سوخت ( a ×8 /0×1/0 ) 78

نمودار 4- 5-2-3) شار خروجی نوترونی برحسب فاصله در مجتمع سوخت به ابعاد ( a ×8 /0×1/0 ) 79

نمودار 4-5-2-4) شار خروجی فوتونی برحسب فاصله با ترک به ابعاد ( a ×8 /0×1/0 ) 80

نمودار 4-5-2-5) شار خروجی فوتونی برحسب فاصله در مجتمع سوخت با ترک ( a ×8 /0×1/0 ) 81

نمودار 4-5-2-6) شار خروجی فوتونی برحسب فاصله در مجتمع سوخت با ترک ( a ×8 /0×1/0 ) 82

 

چکیده

در روند حادثه های شدید (Severe Accident) قرص های سوخت دچار تورم شده و سپس باعث وارد کردن آسیب به غلاف سوخت و در نتیجه شکستگی غلاف می گردد. شکستگی غلاف باعث آسیب به میله ی سوخت مجاور و تغییر شار در ناحیه ی مورد نظر و میگردد.

در این تحقیق اثر تورم عناصر سوخت روی شارهای نوترون و گاما با استفاده از کدMCNP4C  مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. برای این منظور ابتدا یک المان سوخت به شکل استوانه ای که حاوی سوخت UO2 با غنای 5% ، طول  4/67 سانتی متر و شعاع 1 سانتی متر  است بعنوان هندسهء مسئله در نظر گرفته شده است. سپس یک ترک که ابعاد آن از محور مرکزی سوخت تا سطح خارجی سوخت گسترش می یابد ، روی قرص ایجاد می شود. پس از کامل کردن هندسهء  شار نوترونی و شارگامایی برای فواصل  مختلف یعنی 1 ، 2 ، 3 ، 5 ، 20 و 50 سانتی متری از محور مرکزی سوخت محاسبه شده است.

شار گاما و نوترون ، همچنین برای ترک هایی با ابعاد مختلف نیز محاسبه گردیده است . نتایج حاصل نشان می دهد که تغییرات شارهای گاما و نوترون برای فواصل 5 سانتی متری و بیشتر تغییرات قابل ملاحظه ای را نشان می دهد.

کلمات کلیدی: قرص سوخت ، غلاف سوخت ، شار نوترون

1فصل اول

 

3-3 مشخصات چشمه. 46

3-4 تالی و خروجی.. 46

3-5 هندسه درMCNP.. 47

3-6 پارامترهای مهم MCNP.. 47

3-7 صفحات بازتابنده 48

3-7-1 صفحات و مرزهای سفید. 48

3-7-2 مرزهای تناوبی1 49

3-8 چشمه و معیارهای آن.. 49

3-9 رسم نمودار  تالی حین اجرای برنامه. 51

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل.. 53

4-1 مقدمه. 54

4-2 شروع شبیه سازی.. 54

4-3 نمودارهای شار نوترونی و فوتونی ناشی از میله ی سوخت  بدون ترک… 56

4-3-1 تغییرات شار برای ترک به ابعاد ( 1/0 × 8/0 × 1/0 سانتی متر ) 59

4-3-2 تغییرات شار برای ترک به ابعاد ( 3/0 × 8/0 × 1/0 سانتی متر ) 61

4-3-3 تغییرات شار برای ترک به ابعاد ( 5/0 × 8/0 × 1/0 سانتی متر ) 63

4-3-4 تغییرات شار برای ترک به ابعاد ( 7/0 × 8/0 × 1/0 سانتی متر ) 65

4-3-5 تغییرات شار برای ترک به ابعاد ( 8/0 × 8/0 × 1/0 سانتی متر ) 67

4-3-6 تغییرات شار برای ترک به ابعاد ( 1 × 8/0 × 1/0 سانتی متر ) 69

4-4 بحث… 71

4-5 توان.. 71

4-5-1 جدولها و نمودارهای شار بر حسب انرژی.. 73

4-5-2 جدولها و نمودارهای شار بر حسب فاصله. 77

4-6 مشاهدات… 83

فصل پنجم : نتیجه گیری… 84

5-1 نتیجه گیری.. 85

5-2 محدودیت ها 85

5-3 پیشنهادات… 85

این مطلب را هم بخوانید :

منابع.. 86

 

فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول 3-1) پارامترهای مهم MCNP.. 47

جدول 3-2) کارت های چشمه. 50

جدول 3-3) ثابت های مورد MCNP4C… 52

جدول 4-1) ابعاد قرص سوخت شبیه سازی شده 54

جدول 4-5-1-1) شار نوترونی برحسب انرژی فواصل مختلف قرص سوخت بدون ترک فاصله (cm)a. 73

جدول 4-5-1-2) شار نوترونی برحسب انرژی فواصل مختلف قرص سوخت با ترک ( a ×8 /0×1/0 ) 74

جدول 4-5-1-3) شار فوتونی بر حسب انرژی فواصل مختلف برای قرص سوخت بدون ترک… 75

جدول 4-5-1-4) شار فوتونی برحسب انرژی فواصل مختلف قرص سوخت با ترک ( a ×8 /0×1/0 ) 76

جدول 4-5-2-1) شار خروجی نوترونی برحسب فاصله با ترک به ابعاد ( a ×8 /0×1/0 ) 77

جدول 4-5-2-2) شار خروجی نوترونی برحسب فاصله با ترک در مجتمع سوخت ( a ×8 /0×1/0 ) 78

جدول 4 -5-2-3) شار خروجی نوترونی برحسب فاصله در مجتمع سوخت ( a ×8 /0×1/0 ) 79

جدول 4 -5-2-4) شار خروجی فوتونی برحسب فاصله با ترک به ابعاد ( a ×8 /0×1/0 ) 80

جدول 4 -5-2-5) شار خروجی فوتونی برحسب فاصله در مجتمع سوخت با ترک ( a ×8 /0×1/0 ) 81

جدول 4 -5-2-6) شار خروجی فوتونی برحسب فاصله در مجتمع سوخت با ترک ( a ×8 /0×1/0 ) 82

فهرست شکل ها

عنوان صفحه

شکل 1-1) اجزای اصلی یک راکتور هسته ای.. 5

شکل 1-2) مقطع قلب راکتور تحت فشار 10

شکل 1-3) مولد بخار راکتور آب تحت فشار 11

شکل 1-4) دستگاه فشار راکتور تحت فشار 13

شکل 1-5) نمایش قسمت های اصلی یک دستگاه تغذیه بخار یک راکتور تحت فشار 14

شکل 1-6) یک مجموعه سوخت راکتور تحت راکتور تحت فشار 15

شکل 1-7) سطح مقطع یک راکتور آب جوشان؛جریان آب با پیکان‏ها مشخص شده است… 18

شکل 1-8) عملکرد راکتور حرارتی گازی.. 19

شکل 1-9) راکتور گازی پیشرفته. 21

شکل 1-10) نمودار راکتور گازی درجه بالا MW 25

شکل 1-11) نمودار دستگاه بخار در یک راکتور اب سنگین 26

شکل 2-1) دیاگرام طرح تولید و سیکل تجزیه فعالیت محصولات شکاف در مدار خنک کننده اولیه 30

شکل 2-2) طرح یک مجتمع سوخت1000- VVER 33

شکل 2-3) حالات شکست و اندازه گیری های شکست توجه آنالیز واکنشی مبنی بر مطالعه SNL 41

شکل 3-1) هندسه کد MCNP4.. 47

شکل 3-2) تعریف مرزهای سفید. 48

شکل 3-3) تعریف مرزهای تناوبی.. 49

شکل 3-4) چشمه‏ی نقطه‏ای با انرژی هیستوگرامی.. 51

شکل 4-1)  میله سوخت شبیه سازی پژوهش…. 55

شکل 4-2) شبیه سازی میله سوخت درون قلب راکتور به کمک کد MCNP.. 56

شکل 4-3) نمایی از بالا ی قرص و ترک وارد برآن.. 56

فهرست نمودارها

عنوان صفحه

نمودار4- 1) شار نوترونی قرص سوخت در فاصله 4/0سانتی متری بدون ترک… 57

نمودار 4-2) شار نوترونی قرص سوخت در فاصله 5 سانتی متری بدون ترک… 57

نمودار4-3) شار فوتونی قرص سوخت در فاصله 4/0 سانتی متری بدون ترک… 58

نمودار4-4) شار فوتونی قرص سوخت در فاصله 5 سانتی متری بدون ترک… 58

نمودار 4-3-1-1) شار نوترونی قرص سوخت در فاصله 4/0 سانتی متری همراه با ترک… 59

نمودار 4-3-1-2) شار نوترونی قرص سوخت در فاصله 5 سانتی متری همراه با ترک… 59

نمودار 4-3-1-3) شار فوتونی قرص سوخت در فاصله 4/0 سانتی متری همراه با ترک… 60

نمودار 4-3-1-4) شار فوتونی قرص سوخت در فاصله 5  سانتی متری همراه با ترک… 60

نمودار 4-3-2-1) شار نوترونی در فاصله 4/0 سانتی متری همراه با  ترک… 61

نمودار 4-3-2-2) شار نوترونی در فاصله 5 سانتی متری همراه با  ترک… 61

نمودار 4-3-2-3) شار فوتونی در فاصله 4/0 سانتی متری همراه با ترک… 62

نمودار 4-3-2-4) شار فوتونی در فاصله 5 سانتی متری همراه با ترک… 62

نمودار 4-3-3-1) شار نوترونی در فاصله 4/0 سانتی متری همراه با ترک… 63

نمودار 4-3-3-2) شار نوترونی در فاصله 5  سانتی متری همراه با ترک… 63

نمودار 4-3-3-3) شار فوتونی در فاصله 4/0  سانتی متری همراه با ترک… 64

نمودار 4-3-3-4) شار فوتونی در فاصله 5  سانتی متری همراه با  ترک… 64

نمودار 4-3-4-1) شار نوترونی در فاصله 4/0 سانتی متری همراه با  ترک… 65

نمودار 4-3-4-2) شار نوترونی در فاصله 5 سانتی متری همراه با ترک… 65

نمودار 4-3-4-3) شار فوتونی در فاصله 4/0  سانتی متری همراه با ترک… 66

نمودار 4-3-4-4) شار فوتونی در فاصله 5  سانتی متری همراه با ترک… 66

نمودار 4-3-5-1) شار نوترونی در فاصله 4/0 سانتی متری همراه با  ترک… 67

نمودار 4-3-5-2) شار نوترونی در فاصله 5  سانتی متری همراه با ترک… 67

نمودار 4-3-5-3) شار فوتونی در فاصله 0.4  سانتی متری همراه با ترک… 68

نمودار 4-3-5-4) شار فوتونی در فاصله 5 سانتی متری همراه با  ترک… 68

نمودار 4-3-6-1) شار نوترونی در فاصله 4/0 سانتی متری همراه با ترک… 69

نمودار 4-3-6-2) شار نوترونی در فاصله 5 سانتی متری همراه با ترک… 69

نمودار 4-3-6-3) شار فوتونی در فاصله 4/0 سانتی متری همراه با ترک… 70

نمودار 4-3-6-4) شار فوتونی در فاصله 5  سانتی متری همراه با ترک… 70

نمودار 4 -5-1-1) شار نوترونی بر حسب انرژی در فواصل مختلف برای قرص سوخت بدون ترک… 73

نمودار 4 -5-1-2) شار نوترونی برحسب انرژی در فواصل مختلف برای قرص سوخت با ترک… 74

نمودار 4-5-1-3) شار فوتونی بر حسب انرژی در فواصل مختلف برای قرص سوخت بدون ترک… 75

نمودار 4-5-1-4) شار فوتونی بر حسب انرژی فواصل مختلف قرص سوخت با ترک ( a ×8 /0×1/0 ) 76

نمودار 4-5-2-1) شار خروجی نوترونی برحسب فاصله با ترک به ابعاد ( a ×8 /0×1/0 ) 77

نمودار 4-5-2-2) شار خروجی نوترونی برحسب فاصله با ترک در مجتمع سوخت ( a ×8 /0×1/0 ) 78

نمودار 4- 5-2-3) شار خروجی نوترونی برحسب فاصله در مجتمع سوخت به ابعاد ( a ×8 /0×1/0 ) 79

نمودار 4-5-2-4) شار خروجی فوتونی برحسب فاصله با ترک به ابعاد ( a ×8 /0×1/0 ) 80

نمودار 4-5-2-5) شار خروجی فوتونی برحسب فاصله در مجتمع سوخت با ترک ( a ×8 /0×1/0 ) 81

نمودار 4-5-2-6) شار خروجی فوتونی برحسب فاصله در مجتمع سوخت با ترک ( a ×8 /0×1/0 ) 82

 

چکیده

در روند حادثه های شدید (Severe Accident) قرص های سوخت دچار تورم شده و سپس باعث وارد کردن آسیب به غلاف سوخت و در نتیجه شکستگی غلاف می گردد. شکستگی غلاف باعث آسیب به میله ی سوخت مجاور و تغییر شار در ناحیه ی مورد نظر و میگردد.

در این تحقیق اثر تورم عناصر سوخت روی شارهای نوترون و گاما با استفاده از کدMCNP4C  مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. برای این منظور ابتدا یک المان سوخت به شکل استوانه ای که حاوی سوخت UO2 با غنای 5% ، طول  4/67 سانتی متر و شعاع 1 سانتی متر  است بعنوان هندسهء مسئله در نظر گرفته شده است. سپس یک ترک که ابعاد آن از محور مرکزی سوخت تا سطح خارجی سوخت گسترش می یابد ، روی قرص ایجاد می شود. پس از کامل کردن هندسهء  شار نوترونی و شارگامایی برای فواصل  مختلف یعنی 1 ، 2 ، 3 ، 5 ، 20 و 50 سانتی متری از محور مرکزی سوخت محاسبه شده است.

شار گاما و نوترون ، همچنین برای ترک هایی با ابعاد مختلف نیز محاسبه گردیده است . نتایج حاصل نشان می دهد که تغییرات شارهای گاما و نوترون برای فواصل 5 سانتی متری و بیشتر تغییرات قابل ملاحظه ای را نشان می دهد.

کلمات کلیدی: قرص سوخت ، غلاف سوخت ، شار نوترون

1فصل اول

1-5-1- گندم. 8

1-5-2- اقلیم مناسب.. 8

1-5-3- میزان حرارت و رطوبت مورد نیاز رشد. 9

1-5-4- زمان كاشت.. 9

1-5-5- تناوب زراعی.. 9

1-5-6- ارقام مناسب كاشت.. 10

1-5-7- میزان بذر مورد نیاز در هكتار 10

1-5-8- ارتفاع گیاه 10

1-5-9- خاك مناسب.. 10

1-5-10- نیاز كودی.. 11

1-5-11-تعداد بوته در یك هكتار 11

1-5-12- طریقه آبیاری.. 11

1-5-13- میزان آب مصرفی در هكتار و دور آبیاری.. 12

1-5-14- علف های هرز مزارع گندم. 12

1-5-15- آفات و بیماریها 12

1-5-16- كنترل علفهای هرز 13

1-5-17- عوامل سوء بر گندم. 13

1-5-18- عملكرد دانه. 14

1-6- منطقه مورد مطالعه وشرایط آن. 14

فصل دوم: پیشینه تحقیق

مقدمه. 17

2-1- مطالعات درداخل. 17

2-2- مطالعات در خارج. 20

فصل سوم : مواد وروش ها

3-1- روش تحقیق.. 24

 

فصل چهارم: نتایج و بحث

4-1- مقدمه. 32

1-5-1- گندم. 8

1-5-2- اقلیم مناسب.. 8

1-5-3- میزان حرارت و رطوبت مورد نیاز رشد. 9

1-5-4- زمان كاشت.. 9

1-5-5- تناوب زراعی.. 9

1-5-6- ارقام مناسب كاشت.. 10

1-5-7- میزان بذر مورد نیاز در هكتار 10

1-5-8- ارتفاع گیاه 10

1-5-9- خاك مناسب.. 10

1-5-10- نیاز كودی.. 11

1-5-11-تعداد بوته در یك هكتار 11

1-5-12- طریقه آبیاری.. 11

1-5-13- میزان آب مصرفی در هكتار و دور آبیاری.. 12

1-5-14- علف های هرز مزارع گندم. 12

1-5-15- آفات و بیماریها 12

1-5-16- كنترل علفهای هرز 13

1-5-17- عوامل سوء بر گندم. 13

1-5-18- عملكرد دانه. 14

1-6- منطقه مورد مطالعه وشرایط آن. 14

فصل دوم: پیشینه تحقیق

مقدمه. 17

2-1- مطالعات درداخل. 17

2-2- مطالعات در خارج. 20

فصل سوم : مواد وروش ها

3-1- روش تحقیق.. 24

 

فصل چهارم: نتایج و بحث

4-1- مقدمه. 32

4-1-1- روش آبیاری.. 34

4-1-2- نحوه کشت.. 36

4-1-3- تراکم کشت.. 37

4-1-3- رقم مورد استفاده 38

4-1-4- میزان آبكشی سالانه. 39

4-2- تحلیل استنباطی داده ها 40

4-2-1- تخمین توابع شوری و نتایج آن. 40

4-2-2- تابع تولید گندم. 43

4-2-3- محاسبه هزینه صریح آبكشی.. 47

4-2-4- اندازه‌ی بهینه برداشت در حالت رقابت آزاد. 48

4-2-5- اندازه‌ی بهینه‌ی برداشت در حالت اعمال مدیریت.. 48

4-2-6- تابع هزینه. 50

4-3-6-1- تابع هزینه‌ی استخراج آب جهت تولید گندم. 50

4-3-7- تابع رفاه 52

4-3-7-2- تأثیر شوری آب زیرزمینی بر رفاه جامعه. 54

 

فصل پنجم : نتیجه گیری وبحث

نتایج. 56

پیشنهادها 59

فهرست منابع وماخذ

منابع فارسی.. 61

منابع انگلیسی.. 66

فهرست جدول­ها

جدول (4-1) اطلاعات روش آبیاری توسط كشاورز 34

جدول (4-2) اطلاعات بافت خاک.. 35

جدول (4-3) اطلاعات نحوه کشت.. 36

جدول (4-4) اطلاعات تراکم کشت………………………………………………………………….. 37

جدول (4-5) اطلاعات رقم مورداستفاده 38

جدول (4-6) میزان كل آبكشی سالانه بهره‌برداران مورد مطالعه برای یك هكتارکشت در سال 91-90  39

جدول (4-7) نتایج حاصل از تخمین مدل‌های خطی و خطی- لگاریتمی شوری.. 41

جدول (4-8) نتایج حاصل از تخمین مدل‌  لگاریتمی شوری.. 42

جدول (4-9) نتایج حاصل از تخمین تابع تولید گندم  شهرستان ارسنجان سال 91-90  45

جدول (4-10) محاسبه هزینه استخراج هر واحد آب از چاه در سال زراعی 91-90 (ریال) 47

جدول (4-11) میزان بهره‌برداری بهینه از منابع آب در حالت اعمال مدیریت، در نرخ‌های مختلف تنزیل   49

جدول (4-12)  نتایج حاصل از تخمین تابع خطی هزینه‌ی متغیر گندم (ریال) 50

جدول (4-13) میزان تغییر رفاه ناشی از افت سطح آب زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه سال 91-90  53

جدول (4-14) میزان تغییر رفاه ناشی از افت سطح آب زیرزمینی به دلیل افزایش هر دسی زیمنس بر متر شوری آب در منطقه مورد مطالعه 91-90. 54

 

فهرست نمودارها

نمودار 4-1 توزیع درصد فراوانی روش آبیاری.. 34

نمودار 4-2 توزیع درصد فراوانی بافت خاک.. 35

نمودار 4-3 توزیع درصد فراوانی نحوه کشت.. 36

نمودار 4-4 توزیع درصد فراوانی تراکم کشت.. 37

نمودار 4-5 توزیع درصد فراوانی رقم مورد استفاده 38

 

چکیده

برداشت بیش از حد ازسفره های آب زیر زمینی به علت عدم مدیریت صحیح منجربه کاهش سطح آب های زیر زمینی گردیده واز آن جایی که اقتصاد روستا بر پایه کشاورزی وکشاورزی نیز وابسته به آب است، کاهش سطح آب زیر زمینی، رفاه کشاورزان راتحت تاثیرقرارمی دهد. در مطالعه حاضرابتدا تابع شوری ، سپس تابع تولید ودر ادامه تابع هزینه و سپس تابع رفاه تخمین زده می شود.داده های مورد نیاز از طریق نمونه ای به اندازه تعداد 109 کشاورز درشهرستان ارسنجان در سال زراعی 90-91 جمع آوری شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که به علت برداشت بیش از حد از منابع آب ، رفاه هرکشاورز به ازای هرمترمکعب  افت سطح آب زیرزمینی 1193560 ریال کاهش می یابد

مقدمه

جمعیت ایران درحال افزایش است، بنابراین تقاضا برای غذا، خدمات بهداشتی، مسکن، کالاهای بادوام مصرفی و سرمایه ای نیز بالا می رود. توسعه ی بخش های کشاورزی، صنعت، ساختمان و خدمات به سهم خود تقاضا برای آب را افزایش می دهند. اگر این افزایش در حجم تقاضا به شکل صحیحی مدیریت نشود، ممکن است بخش آب با افزایش تقاضای اضافی مواجه و ناچار با تعارضات و مشکلات مرتبط با تخصیص آب به شکل گسترده تری روبرو شود. بدیهی ست که این رویداد مانع توسعه ی پایدار بخش آب می شود.

افزایش تقاضا تاکنون با افزایش عرضه ی آب تأمین شده است. بخش خصوصی به استحصال آب از منابع زیرزمینی پرداخته و بخش عمومی به احداث سدهای مخزنی، انحرافی و شبکه های انتقال آب اقدام کرده است. منابع زیرزمینی بیشتر از جریان تغذیه ی طبیعی خود مورد بهره برداری قرار گرفته اند. به دلیل برداشت بیشتر از حد مجاز در 176 دشت از حدود 620 دشت ایران، حفرچاه جدید ممنوع شده است. اضافه ی برداشت در مناطقی مانند کرمان باعث تخریب مخازن زیرزمینی آب و نشست زمین شده و در گرگان به دلیل تخلیه ی سفره های آب شیرین و کاهش فشار آب آن ها، آب شور دریا به سفره های مزبور نفوذ و آب باقی مانده را شور کرده است. بر اثر حفر چاه های متعدد و تجاوز به آب خوان های قنات ها، بسیاری از آن ها خشک شده و زمین های مشروب آن ها از یک جریان پایدار آب محروم گشته ا ند. بنابراین عرضه ی آب اضافی از منابع سطحی و یا منابع زیرزمینی با هزینه های فزاینده ای در آینده همراه خواهد بود. با این وصف مدیریت عرضه آب در آینده از طریق استحصال آب های جدید از منابع سطحی یا زیرزمینی و یا از طریق تصفیه ی پس آب ها و آب های آلوده بسیار پرهزینه خواهد بود. بنابراین به نظر می رسد چالش های تقاضای آب را از طریق مدیریت تقاضا می توان مرتفع کرد. حتی در مصارف کشاورزی نیز آب در بسیاری از مناطق و دشت ها به بهترین مصرف اجتماعی خود نمی رسد، کمبود آب در دشت های خشک و گرم، ایجاب می کند که محصولاتی کشت شوند که آب کمی مصرف می کنند. برای نمونه مشاهده می شود که در خراسان چغندرقند که نیاز زیادی به آب دارد کشت می شود. درخوزستان که ذخایر آب فراهم تر است این محصول به شکل فراوان کشت نمی شود و به جای آن نیشکر کاشته می شود که دارای نیاز آبی زیادی در دوره کم آبی رودخانه هاست.

بنابراین باید نگاهی ویژه به منابع آب زیر زمینی داشته باشیم.این مطالعه نیز درصدد آن است که هزینه های تخریب منابع آب زیر زمینی ناشی از اضافه برداشت را تخمین زند.

 

4-1-1- روش آبیاری.. 34

4-1-2- نحوه کشت.. 36

4-1-3- تراکم کشت.. 37

4-1-3- رقم مورد استفاده 38

4-1-4- میزان آبكشی سالانه. 39

4-2- تحلیل استنباطی داده ها 40

4-2-1- تخمین توابع شوری و نتایج آن. 40

4-2-2- تابع تولید گندم. 43

4-2-3- محاسبه هزینه صریح آبكشی.. 47

4-2-4- اندازه‌ی بهینه برداشت در حالت رقابت آزاد. 48

4-2-5- اندازه‌ی بهینه‌ی برداشت در حالت اعمال مدیریت.. 48

4-2-6- تابع هزینه. 50

4-3-6-1- تابع هزینه‌ی استخراج آب جهت تولید گندم. 50

4-3-7- تابع رفاه 52

4-3-7-2- تأثیر شوری آب زیرزمینی بر رفاه جامعه. 54

 

فصل پنجم : نتیجه گیری وبحث

نتایج. 56

پیشنهادها 59

فهرست منابع وماخذ

منابع فارسی.. 61

منابع انگلیسی.. 66

فهرست جدول­ها

جدول (4-1) اطلاعات روش آبیاری توسط كشاورز 34

جدول (4-2) اطلاعات بافت خاک.. 35

جدول (4-3) اطلاعات نحوه کشت.. 36

جدول (4-4) اطلاعات تراکم کشت………………………………………………………………….. 37

جدول (4-5) اطلاعات رقم مورداستفاده 38

این مطلب را هم بخوانید :

جدول (4-6) میزان كل آبكشی سالانه بهره‌برداران مورد مطالعه برای یك هكتارکشت در سال 91-90  39

جدول (4-7) نتایج حاصل از تخمین مدل‌های خطی و خطی- لگاریتمی شوری.. 41

جدول (4-8) نتایج حاصل از تخمین مدل‌  لگاریتمی شوری.. 42

جدول (4-9) نتایج حاصل از تخمین تابع تولید گندم  شهرستان ارسنجان سال 91-90  45

جدول (4-10) محاسبه هزینه استخراج هر واحد آب از چاه در سال زراعی 91-90 (ریال) 47

جدول (4-11) میزان بهره‌برداری بهینه از منابع آب در حالت اعمال مدیریت، در نرخ‌های مختلف تنزیل   49

جدول (4-12)  نتایج حاصل از تخمین تابع خطی هزینه‌ی متغیر گندم (ریال) 50

جدول (4-13) میزان تغییر رفاه ناشی از افت سطح آب زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه سال 91-90  53

جدول (4-14) میزان تغییر رفاه ناشی از افت سطح آب زیرزمینی به دلیل افزایش هر دسی زیمنس بر متر شوری آب در منطقه مورد مطالعه 91-90. 54

 

فهرست نمودارها

نمودار 4-1 توزیع درصد فراوانی روش آبیاری.. 34

نمودار 4-2 توزیع درصد فراوانی بافت خاک.. 35

نمودار 4-3 توزیع درصد فراوانی نحوه کشت.. 36

نمودار 4-4 توزیع درصد فراوانی تراکم کشت.. 37

نمودار 4-5 توزیع درصد فراوانی رقم مورد استفاده 38

 

چکیده

برداشت بیش از حد ازسفره های آب زیر زمینی به علت عدم مدیریت صحیح منجربه کاهش سطح آب های زیر زمینی گردیده واز آن جایی که اقتصاد روستا بر پایه کشاورزی وکشاورزی نیز وابسته به آب است، کاهش سطح آب زیر زمینی، رفاه کشاورزان راتحت تاثیرقرارمی دهد. در مطالعه حاضرابتدا تابع شوری ، سپس تابع تولید ودر ادامه تابع هزینه و سپس تابع رفاه تخمین زده می شود.داده های مورد نیاز از طریق نمونه ای به اندازه تعداد 109 کشاورز درشهرستان ارسنجان در سال زراعی 90-91 جمع آوری شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که به علت برداشت بیش از حد از منابع آب ، رفاه هرکشاورز به ازای هرمترمکعب  افت سطح آب زیرزمینی 1193560 ریال کاهش می یابد

مقدمه

جمعیت ایران درحال افزایش است، بنابراین تقاضا برای غذا، خدمات بهداشتی، مسکن، کالاهای بادوام مصرفی و سرمایه ای نیز بالا می رود. توسعه ی بخش های کشاورزی، صنعت، ساختمان و خدمات به سهم خود تقاضا برای آب را افزایش می دهند. اگر این افزایش در حجم تقاضا به شکل صحیحی مدیریت نشود، ممکن است بخش آب با افزایش تقاضای اضافی مواجه و ناچار با تعارضات و مشکلات مرتبط با تخصیص آب به شکل گسترده تری روبرو شود. بدیهی ست که این رویداد مانع توسعه ی پایدار بخش آب می شود.

افزایش تقاضا تاکنون با افزایش عرضه ی آب تأمین شده است. بخش خصوصی به استحصال آب از منابع زیرزمینی پرداخته و بخش عمومی به احداث سدهای مخزنی، انحرافی و شبکه های انتقال آب اقدام کرده است. منابع زیرزمینی بیشتر از جریان تغذیه ی طبیعی خود مورد بهره برداری قرار گرفته اند. به دلیل برداشت بیشتر از حد مجاز در 176 دشت از حدود 620 دشت ایران، حفرچاه جدید ممنوع شده است. اضافه ی برداشت در مناطقی مانند کرمان باعث تخریب مخازن زیرزمینی آب و نشست زمین شده و در گرگان به دلیل تخلیه ی سفره های آب شیرین و کاهش فشار آب آن ها، آب شور دریا به سفره های مزبور نفوذ و آب باقی مانده را شور کرده است. بر اثر حفر چاه های متعدد و تجاوز به آب خوان های قنات ها، بسیاری از آن ها خشک شده و زمین های مشروب آن ها از یک جریان پایدار آب محروم گشته ا ند. بنابراین عرضه ی آب اضافی از منابع سطحی و یا منابع زیرزمینی با هزینه های فزاینده ای در آینده همراه خواهد بود. با این وصف مدیریت عرضه آب در آینده از طریق استحصال آب های جدید از منابع سطحی یا زیرزمینی و یا از طریق تصفیه ی پس آب ها و آب های آلوده بسیار پرهزینه خواهد بود. بنابراین به نظر می رسد چالش های تقاضای آب را از طریق مدیریت تقاضا می توان مرتفع کرد. حتی در مصارف کشاورزی نیز آب در بسیاری از مناطق و دشت ها به بهترین مصرف اجتماعی خود نمی رسد، کمبود آب در دشت های خشک و گرم، ایجاب می کند که محصولاتی کشت شوند که آب کمی مصرف می کنند. برای نمونه مشاهده می شود که در خراسان چغندرقند که نیاز زیادی به آب دارد کشت می شود. درخوزستان که ذخایر آب فراهم تر است این محصول به شکل فراوان کشت نمی شود و به جای آن نیشکر کاشته می شود که دارای نیاز آبی زیادی در دوره کم آبی رودخانه هاست.

بنابراین باید نگاهی ویژه به منابع آب زیر زمینی داشته باشیم.این مطالعه نیز درصدد آن است که هزینه های تخریب منابع آب زیر زمینی ناشی از اضافه برداشت را تخمین زند.

1-1مقدمه. 2

فصل دوم  (کلیات فیزیکی آشکارسازها( 7

2-1                   مقدمه.. 8

2-2                   برهمکنش تابش با ماده 8

2-3                   برهمکنش ذرات باردار. 9

2-3-1برهمکنش‌های کولنی.. 9

2-3-2گسیل تابش الکترومغناطیسی (تابش ترمزی). 10

2-4                   برهمکنش فوتون با ماده 11

2-4-1اثر فوتوالکتریک… 12

2-4-2پراکندگی کامپتون. 13

2-4-3تولید زوج.. 15

2-5                   اصول پایه در آشکارسازی تابش…. 16

2-6                   آشکارسازهای سوسوزن. 17

2-7                   لامپ تکثیر کننده ی فوتونی.. 18

2-8                   پیش تقویت کننده 20

2-9                   تقویت کننده 21

2-10تحلیلگر چند کاناله. 21

فصل سوم ) اصول آشکارسازهای سوسوزن و آشنایی با روش مونت‌کارلو و کد (MCNPX.. 22

3-1                   مقدمه. . 23

3-2                   لومینسانس…. 24

3-3                   فلوئورسانس و فسفرسانس…. 24

3-4                   سوسوزن‌ها 24

3-5                   سوسوزن‌های غیرآلی.. 25

3-6                   فرآیند سوسوزنی در مواد غیر آلی.. 25

3-7                   آشکارساز CsI، به‌عنوان یک سوسوزن غیرآلی.. 27

3-8                   روش مونت کارلو و استفاده از کد MCNPX.. 28

3-8-1منشأ روش مونت کارلو. 28

3-9                   روش مونت کارلو. 29

1-1مقدمه. 2

فصل دوم  (کلیات فیزیکی آشکارسازها( 7

2-1                   مقدمه.. 8

2-2                   برهمکنش تابش با ماده 8

2-3                   برهمکنش ذرات باردار. 9

2-3-1برهمکنش‌های کولنی.. 9

2-3-2گسیل تابش الکترومغناطیسی (تابش ترمزی). 10

2-4                   برهمکنش فوتون با ماده 11

2-4-1اثر فوتوالکتریک… 12

2-4-2پراکندگی کامپتون. 13

2-4-3تولید زوج.. 15

2-5                   اصول پایه در آشکارسازی تابش…. 16

2-6                   آشکارسازهای سوسوزن. 17

2-7                   لامپ تکثیر کننده ی فوتونی.. 18

2-8                   پیش تقویت کننده 20

2-9                   تقویت کننده 21

2-10تحلیلگر چند کاناله. 21

فصل سوم ) اصول آشکارسازهای سوسوزن و آشنایی با روش مونت‌کارلو و کد (MCNPX.. 22

3-1                   مقدمه. . 23

3-2                   لومینسانس…. 24

3-3                   فلوئورسانس و فسفرسانس…. 24

3-4                   سوسوزن‌ها 24

3-5                   سوسوزن‌های غیرآلی.. 25

3-6                   فرآیند سوسوزنی در مواد غیر آلی.. 25

3-7                   آشکارساز CsI، به‌عنوان یک سوسوزن غیرآلی.. 27

3-8                   روش مونت کارلو و استفاده از کد MCNPX.. 28

3-8-1منشأ روش مونت کارلو. 28

3-9                   روش مونت کارلو. 29

3-10اساس روش محاسبه. 29

3-11 کد MCNPX   30

3-11-1  استفاده از کد. 30

3-11-2  کارت سلول. 33

3-11-3  کارت سطوح.. 34

3-11-4  کارت داده 35

3-11-5  کارت نوع مسأله (MODE) 35

3-11-6  کارت اهمیت (IMP) 36

3-11-7  چشمه. 36

3-12انواع خروجی استاندارد (تالی ها). 37

3-13 تالی F8    37

3-14 متغیر GEB.. 38

فصل چهارم  (طیف سنجی پرتوهای گاما به وسیله ی آشکارسازهای 2 و 3 اینچی (CsI(Tl) 40

4-1                   مقدمه. . 41

4-2                   اندازه گیری طیف چشمه های تک انرژی گاما 41

4-3                   کالیبراسیون. 42

4-4                   طیف مشخصه. 45

4-5                   FWHM (تمام پهنا در نیم ارتفاع). 47

4-6                   ضرایب GEB.. 49

4-7                   شبیه سازی طیف ها به وسیله ی کد MCNPX.. 52

4-7-1مقایسه ی طیف های شبیه سازی شده با طیف های تجربی.. 52

4-8                   تابع پاسخ در محدوده ی فوتوپیک… 57

4-8-1مقایسه ی توابع پاسخ تجربی و محاسباتی.. 57

4-9                   اندازه ی بلور سوسوزن. 60

4-9-1تأثیر ابعاد سوسوزن بر تابع پاسخ.. 60

4-9-2سهم قله ها در طیف ها 63

فصل پنجم ) بحث و نتیجه گیری(.. 64

5-1                   مقایسه ی طیف های تجربی و شبیه سازی شده در انرژی های پایین.. 65

5-2                   مقایسه ی طیف های تجربی و شبیه سازی شده در انرژی های بالا. 66

5-3                   مقایسه ی توابع پاسخ نظری و تجربی.. 66

5-4                   بررسی اثر ابعاد بلور سوسوزن بر تابع پاسخ.. 66

5-5                   مقایسه ی FWHM… 67

5-6                   سهم هر قله در کل طیف ( ). 67

منابع: 69

فهرست شکل‌ها

شکل ‏1‑1: طیف نوعی آشکارساز سوسوزن در (الف) انرژی بالا و (ب) انرژی پایین.. 4

شکل ‏2‑1: مسیر ذره سنگین و مسیر ذرات سبک درون ماده 10

شکل ‏2‑2: اثر فوتوالکتریک… 12

شکل ‏2‑3: تک قله با انرژی جنبشی کل متناظر با انرژی پرتوی گامای فرودی.. 13

شکل ‏2‑4: وابستگی سطح مقطع کامپتون به (الف) عدد اتمی ماده پراکننده و (ب) انرژی فوتون فرودی.. 14

شکل ‏2‑5: توزیع انرژی الکترون مربوط به پدید ه ی کامپتون 15

شکل ‏2‑6: وابستگی سطح مقطع تولید زوج به (الف) عدد اتمی ماده پراکننده و (ب) انرژی فوتون فرودی.. 16

شکل ‏2‑7: طرح‌واره آشکارساز سوسوزن و الکترونیک آن. 18

شکل ‏2‑8: طرحی از لوله تکثیر کننده ی فوتونی.. 19

شکل ‏3‑1: نمایش ترازهای انرژی مجاز در سوسوزن غیر آلی 26

شکل ‏3‑2: کارت سلول در شبیه سازی.. 34

شکل ‏3‑3: کارت سطوح در شبیه سازی یدور سزیم. 35

شکل ‏3‑4: مثالی از تعریف چشمه در MCNP. 37

شکل ‏3‑5: نمونه ای از فایل متنی برای شبیه سازی آشکارساز. 39

شکل ‏4‑1: خروجی MCA ( شمارش ها برحسب کانال). 43

شکل ‏4‑2: منحنی کالیبراسیون آشکارساز 2 اینچی.. 44

شکل ‏4‑3: منحنی کالیبراسیون آشکارساز 3 اینچی.. 44

شکل ‏4‑4: طیف زمینه ثبت شده بوسیله ی آشکارساز 3 اینچی.. 46

شکل ‏4‑5: طیف سدیم-22 بهمراه زمینه حاصل از آشکارساز 3 اینچی.. 46

شکل ‏4‑6: طیف مشخصه ی سدیم-22 حاصل از آشکارساز 3 اینچی.. 47

شکل ‏4‑7: فوتوپیک گاوسی به همراه زمینه. 48

شکل ‏4‑8: فوتوپیک گاوسی.. 49

شکل ‏4‑9: منحنی برازش FWHM برای آشکارساز 2 اینچی.. 50

شکل ‏4‑10: منحنی برازش FWHM برای آشکارساز 3 اینچی.. 50

شکل ‏4‑11: طیف کبالت-60 حاصل از شبیه سازی آشکارساز CsI. 51

شکل ‏4‑12:مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 2 اینچی برای چشمه Co60. 53

شکل ‏4‑13:مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز2 اینچی برای چشمه Cs137. 53

شکل ‏4‑14:مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 2 اینچی برای چشمه Na22. 54

شکل ‏4‑15:مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 2 اینچی برای چشمه Zn65. 54

شکل ‏4‑16:مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 3 اینچی برای چشمه Co60. 55

شکل ‏4‑17:مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 3 اینچی برای چشمه Cs137. 55

شکل ‏4‑18: مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 3 اینچی برای چشمه Na22. 56

شکل ‏4‑19: مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 3 اینچی برای چشمه Zn65. 56

شکل ‏4‑20: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 511 Zn-65. 57

شکل ‏4‑21: : مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 1115Zn-65 58

شکل ‏4‑22: : مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 1173 Co-60. 58

شکل ‏4‑23: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 1332 Co-60. 59

شکل ‏4‑24: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 1275 Na-22. 59

شکل ‏4‑25: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 662 Cs-137. 60

 

3-10اساس روش محاسبه. 29

3-11 کد MCNPX   30

3-11-1  استفاده از کد. 30

3-11-2  کارت سلول. 33

3-11-3  کارت سطوح.. 34

3-11-4  کارت داده 35

3-11-5  کارت نوع مسأله (MODE) 35

3-11-6  کارت اهمیت (IMP) 36

3-11-7  چشمه. 36

3-12انواع خروجی استاندارد (تالی ها). 37

3-13 تالی F8    37

3-14 متغیر GEB.. 38

فصل چهارم  (طیف سنجی پرتوهای گاما به وسیله ی آشکارسازهای 2 و 3 اینچی (CsI(Tl) 40

4-1                   مقدمه. . 41

4-2                   اندازه گیری طیف چشمه های تک انرژی گاما 41

4-3                   کالیبراسیون. 42

4-4                   طیف مشخصه. 45

4-5                   FWHM (تمام پهنا در نیم ارتفاع). 47

4-6                   ضرایب GEB.. 49

4-7                   شبیه سازی طیف ها به وسیله ی کد MCNPX.. 52

4-7-1مقایسه ی طیف های شبیه سازی شده با طیف های تجربی.. 52

4-8                   تابع پاسخ در محدوده ی فوتوپیک… 57

4-8-1مقایسه ی توابع پاسخ تجربی و محاسباتی.. 57

4-9                   اندازه ی بلور سوسوزن. 60

4-9-1تأثیر ابعاد سوسوزن بر تابع پاسخ.. 60

4-9-2سهم قله ها در طیف ها 63

فصل پنجم ) بحث و نتیجه گیری(.. 64

5-1                   مقایسه ی طیف های تجربی و شبیه سازی شده در انرژی های پایین.. 65

این مطلب را هم بخوانید :

5-2                   مقایسه ی طیف های تجربی و شبیه سازی شده در انرژی های بالا. 66

5-3                   مقایسه ی توابع پاسخ نظری و تجربی.. 66

5-4                   بررسی اثر ابعاد بلور سوسوزن بر تابع پاسخ.. 66

5-5                   مقایسه ی FWHM… 67

5-6                   سهم هر قله در کل طیف ( ). 67

منابع: 69

فهرست شکل‌ها

شکل ‏1‑1: طیف نوعی آشکارساز سوسوزن در (الف) انرژی بالا و (ب) انرژی پایین.. 4

شکل ‏2‑1: مسیر ذره سنگین و مسیر ذرات سبک درون ماده 10

شکل ‏2‑2: اثر فوتوالکتریک… 12

شکل ‏2‑3: تک قله با انرژی جنبشی کل متناظر با انرژی پرتوی گامای فرودی.. 13

شکل ‏2‑4: وابستگی سطح مقطع کامپتون به (الف) عدد اتمی ماده پراکننده و (ب) انرژی فوتون فرودی.. 14

شکل ‏2‑5: توزیع انرژی الکترون مربوط به پدید ه ی کامپتون 15

شکل ‏2‑6: وابستگی سطح مقطع تولید زوج به (الف) عدد اتمی ماده پراکننده و (ب) انرژی فوتون فرودی.. 16

شکل ‏2‑7: طرح‌واره آشکارساز سوسوزن و الکترونیک آن. 18

شکل ‏2‑8: طرحی از لوله تکثیر کننده ی فوتونی.. 19

شکل ‏3‑1: نمایش ترازهای انرژی مجاز در سوسوزن غیر آلی 26

شکل ‏3‑2: کارت سلول در شبیه سازی.. 34

شکل ‏3‑3: کارت سطوح در شبیه سازی یدور سزیم. 35

شکل ‏3‑4: مثالی از تعریف چشمه در MCNP. 37

شکل ‏3‑5: نمونه ای از فایل متنی برای شبیه سازی آشکارساز. 39

شکل ‏4‑1: خروجی MCA ( شمارش ها برحسب کانال). 43

شکل ‏4‑2: منحنی کالیبراسیون آشکارساز 2 اینچی.. 44

شکل ‏4‑3: منحنی کالیبراسیون آشکارساز 3 اینچی.. 44

شکل ‏4‑4: طیف زمینه ثبت شده بوسیله ی آشکارساز 3 اینچی.. 46

شکل ‏4‑5: طیف سدیم-22 بهمراه زمینه حاصل از آشکارساز 3 اینچی.. 46

شکل ‏4‑6: طیف مشخصه ی سدیم-22 حاصل از آشکارساز 3 اینچی.. 47

شکل ‏4‑7: فوتوپیک گاوسی به همراه زمینه. 48

شکل ‏4‑8: فوتوپیک گاوسی.. 49

شکل ‏4‑9: منحنی برازش FWHM برای آشکارساز 2 اینچی.. 50

شکل ‏4‑10: منحنی برازش FWHM برای آشکارساز 3 اینچی.. 50

شکل ‏4‑11: طیف کبالت-60 حاصل از شبیه سازی آشکارساز CsI. 51

شکل ‏4‑12:مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 2 اینچی برای چشمه Co60. 53

شکل ‏4‑13:مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز2 اینچی برای چشمه Cs137. 53

شکل ‏4‑14:مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 2 اینچی برای چشمه Na22. 54

شکل ‏4‑15:مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 2 اینچی برای چشمه Zn65. 54

شکل ‏4‑16:مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 3 اینچی برای چشمه Co60. 55

شکل ‏4‑17:مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 3 اینچی برای چشمه Cs137. 55

شکل ‏4‑18: مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 3 اینچی برای چشمه Na22. 56

شکل ‏4‑19: مقایسه طیف های تجربی و شبیه سازی آشکارساز 3 اینچی برای چشمه Zn65. 56

شکل ‏4‑20: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 511 Zn-65. 57

شکل ‏4‑21: : مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 1115Zn-65 58

شکل ‏4‑22: : مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 1173 Co-60. 58

شکل ‏4‑23: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 1332 Co-60. 59

شکل ‏4‑24: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 1275 Na-22. 59

شکل ‏4‑25: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 662 Cs-137. 60

فصل دوم

2-1-1ویژگی های جغرافیایی : …………………… 8

2-1-2 ویژگی های اقلیمی استان گیلان: ……………. 9

2-1-3 رودها و منابع آبی مهم:………………….. 11

2-1-4 تاریخچه: ……………………………… 12

2-1-5 گیلان در دوره صفویه و کیاییان: …………… 13

2-1-6 میرزا کوچک خان جنگلی و دکتر حشمت ………… 15

2-1-7 انسان شناسی :………………………….. 16

2-1-7-1 گروههای قومی گیلان:……………………. 16

2-1-7-2 نژاد: ………………………………. 17

2-1-7-3 زبان: ………………………………. 17

2-1-7-4 مذهب: ………………………………. 18

2-1-8 اقتصاد: ………………………………. 19

2-1-8-1 قابلیتهای كشاورزی ومنابع طبیعی استان گیلان . 19

2-1-8-2 قابلیتهای صنعتی ومعدنی استان گیلان ……… 20

2-2-1 تفاوت معماری بومی با معماری سنتی:………… 22

2-2-2 معماری بومی روستایی و شهری استان گیلان ……. 22

2-2-3 معماری روستایی گیلان ……………………. 23

2-2-3-1 تلمبار : ……………………………. 23

2-2-3-2 کتام: ………………………………. 25

2-2-3-3 کندوج……………………………….. 26

2-2-4 انواع بناها در گیلان…………………….. 28

2-2-4-1 گالی پوش خانه  ………………………. 28

2-2-4-2 لته سر………………………………. 29

2-2-4-3 سفالی خانه ………………………….. 30

2-2-4-4 سیمکاخانه  ………………………….. 31

2-2-5 معماری شهری گیلان ………………………. 31

2-2-5-1 جهت بنا …………………………….. 33

فصل دوم

2-1-1ویژگی های جغرافیایی : …………………… 8

2-1-2 ویژگی های اقلیمی استان گیلان: ……………. 9

2-1-3 رودها و منابع آبی مهم:………………….. 11

2-1-4 تاریخچه: ……………………………… 12

2-1-5 گیلان در دوره صفویه و کیاییان: …………… 13

2-1-6 میرزا کوچک خان جنگلی و دکتر حشمت ………… 15

2-1-7 انسان شناسی :………………………….. 16

2-1-7-1 گروههای قومی گیلان:……………………. 16

2-1-7-2 نژاد: ………………………………. 17

2-1-7-3 زبان: ………………………………. 17

2-1-7-4 مذهب: ………………………………. 18

2-1-8 اقتصاد: ………………………………. 19

2-1-8-1 قابلیتهای كشاورزی ومنابع طبیعی استان گیلان . 19

2-1-8-2 قابلیتهای صنعتی ومعدنی استان گیلان ……… 20

2-2-1 تفاوت معماری بومی با معماری سنتی:………… 22

2-2-2 معماری بومی روستایی و شهری استان گیلان ……. 22

2-2-3 معماری روستایی گیلان ……………………. 23

2-2-3-1 تلمبار : ……………………………. 23

2-2-3-2 کتام: ………………………………. 25

2-2-3-3 کندوج……………………………….. 26

2-2-4 انواع بناها در گیلان…………………….. 28

2-2-4-1 گالی پوش خانه  ………………………. 28

2-2-4-2 لته سر………………………………. 29

2-2-4-3 سفالی خانه ………………………….. 30

2-2-4-4 سیمکاخانه  ………………………….. 31

2-2-5 معماری شهری گیلان ………………………. 31

2-2-5-1 جهت بنا …………………………….. 33

2-2-5-2 شکل ساختمان …………………………. 34

2-2-5-3 فرم بنا …………………………….. 34

2-2-5-4 ارتباط با طبیعت ……………………… 35

2-2-5-5 سیرکولاسیون…………………………… 36

2-2-6 نتیجه گیری ……………………………. 36

فصل سوم

3-1-تاریخچه چوب …………………………….. 39

3-2 جنگل …………………………………… 39

3-3 اهمیت جنگل ……………………………… 41

3-4 نقش زیست محیطی جنگل ……………………… 42

3-5 گونه ها، تیپ ها و جوامع جنگلی گیلان ………… 42

3-6 جوامع جنگلی گیلان…………………………. 44

3-6-1 جامعه اوری، کچفوتوس ……………………. 45

3-6-2 جامعه راش  ……………………………. 46

3-6-3 جامعه بلوط، ممرز  ……………………… 47

3-6-4 جامعه آزاد ……………………………. 48

3-6-5 جامعه انجیلی  …………………………. 49

3-6-6 جامعه لرگ، توسکا و سفیدپلت  …………….. 50

3-6-7 جامعه شمشاد …………………………… 51

3-6-8 جامعه زربین …………………………… 52

3-7 بهره برداری از جنگل های گیلان ……………… 53

3-8 نتیجه گیری ……………………………… 55

فصل چهارم

4-1-1آثار چوبی در دوران تاریخی ……………….. 56

4-1-2 تاریخچه چوب در ایران …………………… 57

4-1-3 خواص چوب ……………………………… 59

4-1-4 انواع ساختارهای چوبی در معماری ………….. 60

4-1-4-1 ارسی ……………………………….. 60

4-1-4-2 پله ………………………………… 61

4-1-4-3 تخت ………………………………… 62

4-1-4-4 تیرهای چوبی …………………………. 62

4-1-4-5 در …………………………………. 63

4-1-4-6 زیارتنامه ها و کتیبه های چوبی  ………… 64

4-1-4-7 ستون های چوبی ……………………….. 65

4-1-4-8 شیرسر ………………………………. 65

4-1-4-9 صندوق قبر …………………………… 65

4-1-4-10 ضریح ………………………………. 66

4-1-4-11 قاب  ………………………………. 66

4-1-4-12 گره چینی و کاربرد آینه ………………. 67

4-1-4-13 گلدسته …………………………….. 67

4-1-4-14 منبر ……………………………….. 68

4-1-4-15 نرده ………………………………. 68

4-1-4-16 نورگیرهای چوبی یا دارافزین  ………….. 69

4-2 عناصر سازه ای گیلان ………………………. 70

4-2-1 پی …………………………………… 70

4-2-1-1 پی شیکیلی  ………………………….. 70

4-2-1-2 پی سگت چاه ………………………….. 72

4-2-1-3 پی پاکونه …………………………… 73

4-2-2 ستون  ………………………………… 77

4-2-3 انواع دیوار …………………………… 78

4-2-3-1 دیوار زگالی …………………………. 78

4-2-3-2 دیوار زگمه ای ( دارورچین)……………… 81

4-2-3-3 دیوار خشتی آجاری …………………….. 83

4-2-4 انواع سقف …………………………….. 86

4-2-4-1 گالی پوش ……………………………. 86

4-2-4-2 لت پوش ……………………………… 88

4-2-5 عناصر معماری ………………………….. 94

4-2-5-1 کف سازی …………………………….. 94

4-2-5-2 پله ………………………………… 95

4-2-5-3 نرده ……………………………….. 96

4-2-5-4 در و پنجره های چوبی  …………………. 98

4-2-5-5 دستک منازل  …………………………. 99

4-2-5-6 پوشش بامی چوبی ………………………. 100

4-2-6 اتصالات  ………………………………. 105

4-2-6-1 اتصال کام و زبانه  …………………… 105

4-2-6-2 اتصال نیم به نیم  ……………………. 105

4-2-6-3 اتصال گوه بندی……………………….. 106

4-2-6-4 انواع اتصالات استفاده شده در بناهای گیلان…. 106

4-2-7 نتیجه گیری ……………………………. 108

فصل پنجم

5-1-نگاهی به پژوهش پیش رو:……………………. 110

5-2-روند انجام پژوهش: ……………………….. 111

5-3-نتایج:………………………………….. 112

5-4-فرضیه…………………………………… 114

5-5-پیشنهاد ها برای پژوهش های آینده: ………….. 115

منابع:……………………………………… 116

فصل اول- کلیات

1-1-بیان مساله :

ایران به لحاظ تنوع اقلیمی یک نمونه خاص در میان سایر کشورهای دنیا به حساب می آید و شاید کمتر کشوری را بتوان یافت که تا این حد برخوردار از اقلیم های مختلف باشد. در ایران هوای گرم و خشک، سرد و کوهستانی، معتدل و مرطوب و گرم و مرطوب را می توان در نواحی مختلف کشور مشاهده کرد.

این تنوع آب و هوایی تاثیر مستقیمی بر سبک زندگی مردم و همچنین معماری و شهر سازی آنان گذاشته است به طوری که بناها و نحوه ی شهرسازی و مصالحی که در هر ناحیه استفاده شده است در هر منطقه بستگی به اقلیم آنجا دارد. در هر مکانی با توجه به آب و هوای آن ناحیه و  نیاز انسان ها به سرما یا گرمای بیشتر و رسیدن به شرایط آسایش معماری متفاوتی را می توان دید و همچنین مصالحی که برای ساخت بناها استفاده می شده از مصالح بوم آورد آن منطقه بوده است.

در گذشته به دلیل حمل ونقل سخت مصالح سعی می شده که از مصالح در دسترس همان مناطق برای ساخت بناها استفاده شود. در این میان حاشیه ی شمالی رشته کوه البرز که در جنوب دریای مازندران قرار دارد واجد کیفیت اقلیمی خاص و متفاوت نسبت به سایر مناطق ایران است و مهمترین ویژگی و وجه تمایز آن با سایر مناطق ایران برخورداری از بارش های فراوان و رطوبت هوا است.

همچنین به لحاظ محیطی نزدیکی به دریا و بدنه های پهناور و بزرگ جنگلی، این منطقه از ایران را نسبت به سایر پهنه های اقلیمی متفاوت می کند. استان گیلان به عنوان غربی ترین و مرطوبترین بخش این خطه دارای نوع خاصی از معماری بومی است که به صورت سازگار با آب و هوای این منطقه در طول سالیان دراز شکل گرفته است.

در این استان چه در معماری شهری و چه در معماری روستایی نوع خاصی از معماری را می توان مشاهده کرد که در راستای غنی بودن جنگل ها و وجود چوب در این منطقه می باشد. همان طور که گفته شد در گذشته از مصالح بوم آورد برای ساختن بناها استفاده می شده است. در این استان به دلیل وجود جنگل های پهناور و همچنین خاک حاصلخیز از چوب درختان برای ساخت بناها استفاده می کردند، به طوری که در همه ی ساختمان ها هم در شهر و هم روستاها از چوب استفاده شده است.

اغلب بناهای این استان از پی تا سقف آن ها از چوب ساخته شده است و به دلیل این که از چوب های مقاوم استفاده می کردند این ساختمان ها عمر طولانی داشته اند و زود از بین نمی رفتند. برای ساخت این ساختمان ها از روشهای گوناگونی استفاده می شده است. در این استان شاهد تنوع زیادی از ساختمان ها که هر کدام در نوع خود جذابیت ویژه ای دارند را هستیم. در آن زمان در این استان بیشتر از آن که بناها در ساخت ساختمان ها نقش اساسی داشته باشند نجارها نقش مهمی را ایفا می کردند. نحوه کار با چوب ، نحوه اتصال آن ها، ابزارهایی که برای ساخت آن ها استفاده می شده و این که از چه نوع چوبی در کجا استفاده شود در تبحر نجارها بوده است.

به دلیل رطوبت بالای این منطقه چوب بهترین گزینه برای ساخت بناها بوده چون هر مصالح دیگری در مقابل رطوبت زیاد مانند چوب مقاومت نداشته و زود از بین می رفتند.انتخاب چوبهایی که در نقاط مختلف یک بنا استفاده می شده از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. نکته دیگر این است که چوبها علاوه بر این که مزایای زیادی دارند معایبی هم نیز دارند. شناسایی چوبها و این که هر چوبی با توجه به مزایایی که دارد بهترین کاربرد را در کدام قسمت ساختمان دارد نیازمند تجربه و شناخت بسیاری از درختان داردکه در آن دوره نجارها و بناها به مقدار کافی این شناخت را داشتند.

چوب در ساختن ساختمان های استان گیلان، هم نقش سازه ای بسیار قوی و هم نقش معماری قوی داشته است. در دیگر نقاط کشور از چوب اگر استفاده می کردند برای عناصر معماری نظیر درب و پنجره بوده ولی در شمال ایران و به خصوص در استان گیلان چوب نقش همه متریال هایی که در بقیه نقاط کشور استفاده می کردند را ایفا می کرده است. در این استان نیز برای ساخت اسکلت بنا هم از چوب استفاده می شده است ولی برای ساخت پی به روش های مختلف تا سقف ها و ستون ها و دیوارها و همچنین برای ساخت تمام عناصر سازه ای از چوب به روشهای مختلف بهره می بردند. برای ساخت همه عناصرمعماری نظیر درب، پنجره، پله، نرده و… نیز فقط از این عنصر بهره برده و همچنین در ساخت وسایل منزل نیز از چوب استفاده می شده است.

این تحقیق به دنبال بررسی و تحلیل حضور عنصر چوب در معماری بومی این منطقه است و در پی آن است که با مطالعات میدانی و کتابخانه ای و حضور بر سر بناهای بومی این استان، به دسته بندی و تحقیق پیرامون حضور عناصر چوبی در معماری و ساختار بناهای این منطقه بپردازد. پرداختن به موضوعاتی نظیر شناخت انواع چوب های مورد استفاده، جایگاه حضور این چوب ها در بناها، روش های عمل آوری و آماده سازی چوب، استفاده از چوب به عنوان عنصر تزئینی، حضور چوب به عنوان عنصر سازه ای در بنا و موضوعات مشابه، بخش های اصلی این تحقیق را تشکیل می دهد.

1-2-سوابق تحقیق :

نگاهی گذرا به تاریخ ما را به وضوح به این نکته می رساند که چوب در عرصه های مختلف زندگی بشر ماده و مصالحی پر حضور بوده است. بنابراین چندان عجیب نخواهد بود چنان چه انتظار داشته باشیم که افراد بسیاری در ادوار تاریخی گذشته و حوزه های متفاوت جغرافیایی قدم در راه پژوهشی مرتبط با چوب گذاشته باشند. حال چه این پژوهش ها مستقیما با حوزه ی ساختمان و معماری مرتبط بوده باشد و چه از زوایایی دیگر به موضوع چوب نظری افکنده باشد.

از آن جا که محوریت پژوهش پیش رو مربوط به حضور چوب در معماری و ساختمان است.طبیعی است که ما نیز در معرفی سوابق تحقیق به سراغ آن دسته از منابعی برویم که ارتباط بیشتری با این مسأله داشته باشد در یک دسته بندی کلی این موارد را می توان در حوزه های زیر معرفی کرد:

الف- کتاب ها

ب- مقالات علمی

ج- پژوهش های دانشگاهی

د- سایر پژوهش ها

نکته ای که پیش از بیان پیشینه ی تحقیق باید به آن توجه کرد این است که با توجه به ظرفیت های موجود در پژوهش پیش رو در این جا ناچاریم تنها از مواردی محدود نام ببریم و طبیعتا به سراغ آن دسته از منابع خواهیم رفت که در مسیر این پژوهش ما را یاری می رساند.

الف- کتابها

از مهمترین کتاب هایی که در این جا قابل ذکر است می توان موارد زیر را برشمرد:

1 – برومبرژه،کریستیان،1370،مسکن و معماری در جامعه ی روستایی گیلان،علاءالدین گوشه گیر،تهران، چاپ اول

زمرشیدی،حسین،1389،معماری ایران اجرای ساختمان با مصالح سنتی،تهران، چاپ یازدهم 2 –

3 – معماریان، غلامحسین،1391، معماری مسکونی ایرانی گوده شناسی برونگرا،تهران، چاپ ششم

4 – رحمانیان، جمشید 1387، طراحی سازه های چوبی، انتشارات دانشگاه علم وصنعت، تهران

5-Holan, Jerri,1990, Norwegian Wood: A Tradition of Building, Rizzoli First edition

6-Makoto, Suzuki,1979, Wooden Houses, Harry N Abrams; 1st Am. ed. Edition

7-A. J. Bicknell & Co,2006, Victorian Wooden and Brick Houses with Details, Dover Publications

 

ب- مقالات علمی :

درباره ی مقالات، اشاره به این نکته ضروری است که متاسفانه مقالات چندانی در مجلات معتبر علمی داخلی در ارتباط با محورهای چوب و معماری وجود ندارد و تعداد انگشت شماری در این زمینه قابل اشاره است اما اگر خارج از این محور به موضوع چوب نگاه بیندازیم می توانیم به مجلات و به تبع آن مقالات بسیاری دسترسی داشته باشیم. برای مثال می توان به مقالات قابل توجهی که به صورت تخصصی به چوب شناسی و جنگل شناسی مربوط اند اشاره کرد اما در میان مقالات مرتبط با چوب و معماری نمونه های زیر قابل ذکر هستند:

1 – یوسفی،1385،واچینی و دوباره چینی خانه های روستایی جلگه ی شرق استان گیلان، مجله کندوج، شماره 2

خاکپور،1384،ساخت خانه های شیکیلی در گیلان،نشریه هنرهای زیبا،شماره 25 2 –

3 – موسوی،1386، خانه ی میرسیار،مجله کندوج،شماره 4

4- Stephen, Tobriner,1999, Wooden Architecture and Earthquakes in Turkey

5-YAMATO, Satoshi,2005, The Tradition of Wooden Architecture in Japan

6-Adem Dogangun, Iskender Tuluk,2008, Traditional wooden buildings and their damages during earthquakes in Turkey

ج- پژوهش های دانشگاهی

این پژوهش ها عمدتا در دو دسته پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکتری و همچنین طرح های پژوهش دانشگاهی قابل بررسی هستند. متاسفانه در این زمینه نیز دست ما چندان پر نیست و تنها به برخی موارد محدود یافت شده اکتفا می کنیم.

1 – کریمی، محمد صادق ،1390، چوب در گذشته معماری ایران و نقش آن در معماری پایدار، دانشگاه علوم تحقیقات واحد تهران

2 – علایی ،علی، 1388، کاربرد چوب در ساختمان، دانشگاه علم و صنعت

3 – حسینی، سپیده، 1391، انواع چوب و کاربرد آن ها، دانشگاه علوم تحقیقات واحد تهران

د- سایر پژوهش ها:

منظور از سایر طرح های پژوهشی آن دسته از پژوهش ها است که بیرون از موارد 3 گانه فوق یافت می شوند. مثلا پژوهش هایی توسط سازمان ها و نهاد ها و حتی شرکت های خصوصی به انجام می رسند مثلا بنیاد مسکن- میراث فرهنگی یا وزارت راه و شهرسازی. مواردی از این پژوهش ها قابل ذکراند:

1 – چرختاب مقدم،نعمتی مژده،حسینی،1391،بررسی معماری چوبی کرانه جنوبی دریای خزر، سازمان مسکن استان گیلان

2 – عظیمی- جمشیدیان،1384،بررسی اثرات کالبدی اجرای طرح هادی روستایی غرب گیلان، بنیاد مسکن استان گیلان

1-3-پرسش های تحقیق :

 

2-2-5-2 شکل ساختمان …………………………. 34

2-2-5-3 فرم بنا …………………………….. 34

2-2-5-4 ارتباط با طبیعت ……………………… 35

2-2-5-5 سیرکولاسیون…………………………… 36

2-2-6 نتیجه گیری ……………………………. 36

فصل سوم

3-1-تاریخچه چوب …………………………….. 39

3-2 جنگل …………………………………… 39

3-3 اهمیت جنگل ……………………………… 41

3-4 نقش زیست محیطی جنگل ……………………… 42

3-5 گونه ها، تیپ ها و جوامع جنگلی گیلان ………… 42

3-6 جوامع جنگلی گیلان…………………………. 44

3-6-1 جامعه اوری، کچفوتوس ……………………. 45

3-6-2 جامعه راش  ……………………………. 46

3-6-3 جامعه بلوط، ممرز  ……………………… 47

3-6-4 جامعه آزاد ……………………………. 48

3-6-5 جامعه انجیلی  …………………………. 49

3-6-6 جامعه لرگ، توسکا و سفیدپلت  …………….. 50

3-6-7 جامعه شمشاد …………………………… 51

3-6-8 جامعه زربین …………………………… 52

3-7 بهره برداری از جنگل های گیلان ……………… 53

3-8 نتیجه گیری ……………………………… 55

فصل چهارم

4-1-1آثار چوبی در دوران تاریخی ……………….. 56

4-1-2 تاریخچه چوب در ایران …………………… 57

4-1-3 خواص چوب ……………………………… 59

4-1-4 انواع ساختارهای چوبی در معماری ………….. 60

4-1-4-1 ارسی ……………………………….. 60

این مطلب را هم بخوانید :

4-1-4-2 پله ………………………………… 61

4-1-4-3 تخت ………………………………… 62

4-1-4-4 تیرهای چوبی …………………………. 62

4-1-4-5 در …………………………………. 63

4-1-4-6 زیارتنامه ها و کتیبه های چوبی  ………… 64

4-1-4-7 ستون های چوبی ……………………….. 65

4-1-4-8 شیرسر ………………………………. 65

4-1-4-9 صندوق قبر …………………………… 65

4-1-4-10 ضریح ………………………………. 66

4-1-4-11 قاب  ………………………………. 66

4-1-4-12 گره چینی و کاربرد آینه ………………. 67

4-1-4-13 گلدسته …………………………….. 67

4-1-4-14 منبر ……………………………….. 68

4-1-4-15 نرده ………………………………. 68

4-1-4-16 نورگیرهای چوبی یا دارافزین  ………….. 69

4-2 عناصر سازه ای گیلان ………………………. 70

4-2-1 پی …………………………………… 70

4-2-1-1 پی شیکیلی  ………………………….. 70

4-2-1-2 پی سگت چاه ………………………….. 72

4-2-1-3 پی پاکونه …………………………… 73

4-2-2 ستون  ………………………………… 77

4-2-3 انواع دیوار …………………………… 78

4-2-3-1 دیوار زگالی …………………………. 78

4-2-3-2 دیوار زگمه ای ( دارورچین)……………… 81

4-2-3-3 دیوار خشتی آجاری …………………….. 83

4-2-4 انواع سقف …………………………….. 86

4-2-4-1 گالی پوش ……………………………. 86

4-2-4-2 لت پوش ……………………………… 88

4-2-5 عناصر معماری ………………………….. 94

4-2-5-1 کف سازی …………………………….. 94

4-2-5-2 پله ………………………………… 95

4-2-5-3 نرده ……………………………….. 96

4-2-5-4 در و پنجره های چوبی  …………………. 98

4-2-5-5 دستک منازل  …………………………. 99

4-2-5-6 پوشش بامی چوبی ………………………. 100

4-2-6 اتصالات  ………………………………. 105

4-2-6-1 اتصال کام و زبانه  …………………… 105

4-2-6-2 اتصال نیم به نیم  ……………………. 105

4-2-6-3 اتصال گوه بندی……………………….. 106

4-2-6-4 انواع اتصالات استفاده شده در بناهای گیلان…. 106

4-2-7 نتیجه گیری ……………………………. 108

فصل پنجم

5-1-نگاهی به پژوهش پیش رو:……………………. 110

5-2-روند انجام پژوهش: ……………………….. 111

5-3-نتایج:………………………………….. 112

5-4-فرضیه…………………………………… 114

5-5-پیشنهاد ها برای پژوهش های آینده: ………….. 115

منابع:……………………………………… 116

فصل اول- کلیات

1-1-بیان مساله :

ایران به لحاظ تنوع اقلیمی یک نمونه خاص در میان سایر کشورهای دنیا به حساب می آید و شاید کمتر کشوری را بتوان یافت که تا این حد برخوردار از اقلیم های مختلف باشد. در ایران هوای گرم و خشک، سرد و کوهستانی، معتدل و مرطوب و گرم و مرطوب را می توان در نواحی مختلف کشور مشاهده کرد.

این تنوع آب و هوایی تاثیر مستقیمی بر سبک زندگی مردم و همچنین معماری و شهر سازی آنان گذاشته است به طوری که بناها و نحوه ی شهرسازی و مصالحی که در هر ناحیه استفاده شده است در هر منطقه بستگی به اقلیم آنجا دارد. در هر مکانی با توجه به آب و هوای آن ناحیه و  نیاز انسان ها به سرما یا گرمای بیشتر و رسیدن به شرایط آسایش معماری متفاوتی را می توان دید و همچنین مصالحی که برای ساخت بناها استفاده می شده از مصالح بوم آورد آن منطقه بوده است.

در گذشته به دلیل حمل ونقل سخت مصالح سعی می شده که از مصالح در دسترس همان مناطق برای ساخت بناها استفاده شود. در این میان حاشیه ی شمالی رشته کوه البرز که در جنوب دریای مازندران قرار دارد واجد کیفیت اقلیمی خاص و متفاوت نسبت به سایر مناطق ایران است و مهمترین ویژگی و وجه تمایز آن با سایر مناطق ایران برخورداری از بارش های فراوان و رطوبت هوا است.

همچنین به لحاظ محیطی نزدیکی به دریا و بدنه های پهناور و بزرگ جنگلی، این منطقه از ایران را نسبت به سایر پهنه های اقلیمی متفاوت می کند. استان گیلان به عنوان غربی ترین و مرطوبترین بخش این خطه دارای نوع خاصی از معماری بومی است که به صورت سازگار با آب و هوای این منطقه در طول سالیان دراز شکل گرفته است.

در این استان چه در معماری شهری و چه در معماری روستایی نوع خاصی از معماری را می توان مشاهده کرد که در راستای غنی بودن جنگل ها و وجود چوب در این منطقه می باشد. همان طور که گفته شد در گذشته از مصالح بوم آورد برای ساختن بناها استفاده می شده است. در این استان به دلیل وجود جنگل های پهناور و همچنین خاک حاصلخیز از چوب درختان برای ساخت بناها استفاده می کردند، به طوری که در همه ی ساختمان ها هم در شهر و هم روستاها از چوب استفاده شده است.

اغلب بناهای این استان از پی تا سقف آن ها از چوب ساخته شده است و به دلیل این که از چوب های مقاوم استفاده می کردند این ساختمان ها عمر طولانی داشته اند و زود از بین نمی رفتند. برای ساخت این ساختمان ها از روشهای گوناگونی استفاده می شده است. در این استان شاهد تنوع زیادی از ساختمان ها که هر کدام در نوع خود جذابیت ویژه ای دارند را هستیم. در آن زمان در این استان بیشتر از آن که بناها در ساخت ساختمان ها نقش اساسی داشته باشند نجارها نقش مهمی را ایفا می کردند. نحوه کار با چوب ، نحوه اتصال آن ها، ابزارهایی که برای ساخت آن ها استفاده می شده و این که از چه نوع چوبی در کجا استفاده شود در تبحر نجارها بوده است.

به دلیل رطوبت بالای این منطقه چوب بهترین گزینه برای ساخت بناها بوده چون هر مصالح دیگری در مقابل رطوبت زیاد مانند چوب مقاومت نداشته و زود از بین می رفتند.انتخاب چوبهایی که در نقاط مختلف یک بنا استفاده می شده از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. نکته دیگر این است که چوبها علاوه بر این که مزایای زیادی دارند معایبی هم نیز دارند. شناسایی چوبها و این که هر چوبی با توجه به مزایایی که دارد بهترین کاربرد را در کدام قسمت ساختمان دارد نیازمند تجربه و شناخت بسیاری از درختان داردکه در آن دوره نجارها و بناها به مقدار کافی این شناخت را داشتند.

چوب در ساختن ساختمان های استان گیلان، هم نقش سازه ای بسیار قوی و هم نقش معماری قوی داشته است. در دیگر نقاط کشور از چوب اگر استفاده می کردند برای عناصر معماری نظیر درب و پنجره بوده ولی در شمال ایران و به خصوص در استان گیلان چوب نقش همه متریال هایی که در بقیه نقاط کشور استفاده می کردند را ایفا می کرده است. در این استان نیز برای ساخت اسکلت بنا هم از چوب استفاده می شده است ولی برای ساخت پی به روش های مختلف تا سقف ها و ستون ها و دیوارها و همچنین برای ساخت تمام عناصر سازه ای از چوب به روشهای مختلف بهره می بردند. برای ساخت همه عناصرمعماری نظیر درب، پنجره، پله، نرده و… نیز فقط از این عنصر بهره برده و همچنین در ساخت وسایل منزل نیز از چوب استفاده می شده است.

این تحقیق به دنبال بررسی و تحلیل حضور عنصر چوب در معماری بومی این منطقه است و در پی آن است که با مطالعات میدانی و کتابخانه ای و حضور بر سر بناهای بومی این استان، به دسته بندی و تحقیق پیرامون حضور عناصر چوبی در معماری و ساختار بناهای این منطقه بپردازد. پرداختن به موضوعاتی نظیر شناخت انواع چوب های مورد استفاده، جایگاه حضور این چوب ها در بناها، روش های عمل آوری و آماده سازی چوب، استفاده از چوب به عنوان عنصر تزئینی، حضور چوب به عنوان عنصر سازه ای در بنا و موضوعات مشابه، بخش های اصلی این تحقیق را تشکیل می دهد.

1-2-سوابق تحقیق :

نگاهی گذرا به تاریخ ما را به وضوح به این نکته می رساند که چوب در عرصه های مختلف زندگی بشر ماده و مصالحی پر حضور بوده است. بنابراین چندان عجیب نخواهد بود چنان چه انتظار داشته باشیم که افراد بسیاری در ادوار تاریخی گذشته و حوزه های متفاوت جغرافیایی قدم در راه پژوهشی مرتبط با چوب گذاشته باشند. حال چه این پژوهش ها مستقیما با حوزه ی ساختمان و معماری مرتبط بوده باشد و چه از زوایایی دیگر به موضوع چوب نظری افکنده باشد.

از آن جا که محوریت پژوهش پیش رو مربوط به حضور چوب در معماری و ساختمان است.طبیعی است که ما نیز در معرفی سوابق تحقیق به سراغ آن دسته از منابعی برویم که ارتباط بیشتری با این مسأله داشته باشد در یک دسته بندی کلی این موارد را می توان در حوزه های زیر معرفی کرد:

الف- کتاب ها

ب- مقالات علمی

ج- پژوهش های دانشگاهی

د- سایر پژوهش ها

نکته ای که پیش از بیان پیشینه ی تحقیق باید به آن توجه کرد این است که با توجه به ظرفیت های موجود در پژوهش پیش رو در این جا ناچاریم تنها از مواردی محدود نام ببریم و طبیعتا به سراغ آن دسته از منابع خواهیم رفت که در مسیر این پژوهش ما را یاری می رساند.

الف- کتابها

از مهمترین کتاب هایی که در این جا قابل ذکر است می توان موارد زیر را برشمرد:

1 – برومبرژه،کریستیان،1370،مسکن و معماری در جامعه ی روستایی گیلان،علاءالدین گوشه گیر،تهران، چاپ اول

زمرشیدی،حسین،1389،معماری ایران اجرای ساختمان با مصالح سنتی،تهران، چاپ یازدهم 2 –

3 – معماریان، غلامحسین،1391، معماری مسکونی ایرانی گوده شناسی برونگرا،تهران، چاپ ششم

4 – رحمانیان، جمشید 1387، طراحی سازه های چوبی، انتشارات دانشگاه علم وصنعت، تهران

5-Holan, Jerri,1990, Norwegian Wood: A Tradition of Building, Rizzoli First edition

6-Makoto, Suzuki,1979, Wooden Houses, Harry N Abrams; 1st Am. ed. Edition

7-A. J. Bicknell & Co,2006, Victorian Wooden and Brick Houses with Details, Dover Publications

 

ب- مقالات علمی :

درباره ی مقالات، اشاره به این نکته ضروری است که متاسفانه مقالات چندانی در مجلات معتبر علمی داخلی در ارتباط با محورهای چوب و معماری وجود ندارد و تعداد انگشت شماری در این زمینه قابل اشاره است اما اگر خارج از این محور به موضوع چوب نگاه بیندازیم می توانیم به مجلات و به تبع آن مقالات بسیاری دسترسی داشته باشیم. برای مثال می توان به مقالات قابل توجهی که به صورت تخصصی به چوب شناسی و جنگل شناسی مربوط اند اشاره کرد اما در میان مقالات مرتبط با چوب و معماری نمونه های زیر قابل ذکر هستند:

1 – یوسفی،1385،واچینی و دوباره چینی خانه های روستایی جلگه ی شرق استان گیلان، مجله کندوج، شماره 2

خاکپور،1384،ساخت خانه های شیکیلی در گیلان،نشریه هنرهای زیبا،شماره 25 2 –

3 – موسوی،1386، خانه ی میرسیار،مجله کندوج،شماره 4

4- Stephen, Tobriner,1999, Wooden Architecture and Earthquakes in Turkey

5-YAMATO, Satoshi,2005, The Tradition of Wooden Architecture in Japan

6-Adem Dogangun, Iskender Tuluk,2008, Traditional wooden buildings and their damages during earthquakes in Turkey

ج- پژوهش های دانشگاهی

این پژوهش ها عمدتا در دو دسته پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکتری و همچنین طرح های پژوهش دانشگاهی قابل بررسی هستند. متاسفانه در این زمینه نیز دست ما چندان پر نیست و تنها به برخی موارد محدود یافت شده اکتفا می کنیم.

1 – کریمی، محمد صادق ،1390، چوب در گذشته معماری ایران و نقش آن در معماری پایدار، دانشگاه علوم تحقیقات واحد تهران

2 – علایی ،علی، 1388، کاربرد چوب در ساختمان، دانشگاه علم و صنعت

3 – حسینی، سپیده، 1391، انواع چوب و کاربرد آن ها، دانشگاه علوم تحقیقات واحد تهران

د- سایر پژوهش ها:

منظور از سایر طرح های پژوهشی آن دسته از پژوهش ها است که بیرون از موارد 3 گانه فوق یافت می شوند. مثلا پژوهش هایی توسط سازمان ها و نهاد ها و حتی شرکت های خصوصی به انجام می رسند مثلا بنیاد مسکن- میراث فرهنگی یا وزارت راه و شهرسازی. مواردی از این پژوهش ها قابل ذکراند:

1 – چرختاب مقدم،نعمتی مژده،حسینی،1391،بررسی معماری چوبی کرانه جنوبی دریای خزر، سازمان مسکن استان گیلان

2 – عظیمی- جمشیدیان،1384،بررسی اثرات کالبدی اجرای طرح هادی روستایی غرب گیلان، بنیاد مسکن استان گیلان

1-3-پرسش های تحقیق :

1-5 – ضروریت مدیریت نماتد سیست سیب زمینی                                              11

1-6 –اهداف پژوهش                                                                                11

1-2 -1- فرضیه های تحقیق                                                                         12

فصل دوم: بررسی و مرور منابع

2-1-نماتدهای پارازیت گیاهی                                                                       14

2-2-اهمیت نماتدهای گیاهی                                                                        16

2-3نماتدسیست طلایی سیب زمینی                                                                 18

2 -3-1-تاریخچه ی پیدایش و پراکنش جغرافیایی نماتد سیست سیب زمینی                            18

2 -3-2-جایگاه Globodera در طبقه بندی نماتدها                                            18

2-4-خصوصیات نماتد و بیماریزایی Globodera rostochiensis                          22

2 -4-1-خصوصیات مرفولوژیکی و مورفومتریکی                                                 22

2 -4-2-بیولوژی و بافت شناسی بیماری                                                           24

2 -5-آستانه ی خسارت اقتصادی نماتدها                                                                   26

2 -5-1- خسارت اقتصادی نماتدطلایی Globodera rostochiensis                           28

2-6-راهکارهای کنترل نماتد                                                                         30

2 -6-1-اقدامات زراعی                                                                              30

2 -6-2-اقدامات بهداشتی                                                                            30

2 -6-3-کنترل بیولوژیکی                                                                             31

2 -6-4-کنترل شیمیایی                                                                               31

2-6-5-مدیریت تلفیقی                                                                               32

فصل سوم: مواد و روش ها

3-1 – جمع آوری خاک آلوده                                                                      34

3-2 –استخراج سیست ها به روش فنویک                                                         34

3-3 – نحوه ی تهیه Cone top  و شناسایی سیست ها                                         35

3-3-1- تهیه گلیسرین ژل                                                                           36

3-4 – تعیین جمعیت تخم و لارو نماتد در خاک                                                 36

3-5 – تهیه خاک استریل                                                                                      37

3-6 – تهیه بذر و آماده سازی برای کاشت                                                         38

1-5 – ضروریت مدیریت نماتد سیست سیب زمینی                                              11

1-6 –اهداف پژوهش                                                                                11

1-2 -1- فرضیه های تحقیق                                                                         12

فصل دوم: بررسی و مرور منابع

2-1-نماتدهای پارازیت گیاهی                                                                       14

2-2-اهمیت نماتدهای گیاهی                                                                        16

2-3نماتدسیست طلایی سیب زمینی                                                                 18

2 -3-1-تاریخچه ی پیدایش و پراکنش جغرافیایی نماتد سیست سیب زمینی                            18

2 -3-2-جایگاه Globodera در طبقه بندی نماتدها                                            18

2-4-خصوصیات نماتد و بیماریزایی Globodera rostochiensis                          22

2 -4-1-خصوصیات مرفولوژیکی و مورفومتریکی                                                 22

2 -4-2-بیولوژی و بافت شناسی بیماری                                                           24

2 -5-آستانه ی خسارت اقتصادی نماتدها                                                                   26

2 -5-1- خسارت اقتصادی نماتدطلایی Globodera rostochiensis                           28

2-6-راهکارهای کنترل نماتد                                                                         30

2 -6-1-اقدامات زراعی                                                                              30

2 -6-2-اقدامات بهداشتی                                                                            30

2 -6-3-کنترل بیولوژیکی                                                                             31

2 -6-4-کنترل شیمیایی                                                                               31

2-6-5-مدیریت تلفیقی                                                                               32

فصل سوم: مواد و روش ها

3-1 – جمع آوری خاک آلوده                                                                      34

3-2 –استخراج سیست ها به روش فنویک                                                         34

3-3 – نحوه ی تهیه Cone top  و شناسایی سیست ها                                         35

3-3-1- تهیه گلیسرین ژل                                                                           36

3-4 – تعیین جمعیت تخم و لارو نماتد در خاک                                                 36

3-5 – تهیه خاک استریل                                                                                      37

3-6 – تهیه بذر و آماده سازی برای کاشت                                                         38

3-7 – تلقیح تخم و لارو                                                                                      39

3-8 – بررسی تیمارها                                                                                40

فصل چهارم : نتیجه و بحث

4-1– تشخیص نماتدسیست طلایی سیب زمینی                                                  40

4-2– ارزیابی تغییرات فاکتورهای رشدی و نماتدی روی ارقام سیب زمینی مارفونا و سانته  41

4-2-1-بررسی جدول مقایسه ی میانگین ها ترکیب های تیماری                                44

4-2– 2-جدول مقایسه ی میانگین تیمارها                                                         51

فصل پنجم: نتیجه گیری

5-1– نتیجه گیری                                                                                     71

5-2– پیشنهادات                                                                                      74

منابع                                                                                                    75

پیوست                                                                                                 83

چکیده انگلیسی                                                                                        96

 

فهرست جدول ها

جدول 4-1 مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری                                                         47

جدول 4-2- مقایسه ی میانگین تیمارها در وزن تر ریشه                                         52

جدول 4-3 مقایسه ی میانگین تیمارها در وزن تر غده                                            53

جدول 4-4- مقایسه ی میانگین تیمارها در وزن تر اندام هوایی                                  55

جدول 4-5- مقایسه ی میانگین تیمارها در تعداد سیست های روی ریشه                      56

جدول 4-6- مقایسه ی میانگین تیمارها در تعداد لاروهای تری                                 58

جدول 4-7- مقایسه ی میانگین تیمارها در سیست های فنویک                                 59

جدول 4-8- مقایسه ی میانگین تیمارها در تخم و لارو در هر سیست                          61

جدول 4-9- مقایسه ی میانگین تیمارها                                                             61

جدول 4-10- تجزیه واریانس وزن تر ریشه                                                       63

جدول 4-11- تجزیه واریانس وزن تر غده                                                         64

جدول 4-12- تجزیه واریانس وزن تر اندام هوایی                                                          65

جدول 4-13- تجزیه واریانس تعداد سیست های روی ریشه                                    66

جدول 4-14- تجزیه واریانس تعدادلاروها در تری                                                         67

جدول 4-15- تجزیه واریانس تعداد سیست های موجود در فنویک                                      68

جدول 4-16- تجزیه واریانس تعداد تخم و لارو موجود در سیست ها                         6

 

فهرست نمودارها

نمودار 4-1 مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری         فاکتور وزن تر ریشه                         48

نمودار 4-2- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتور وزن تر غده                        48

نمودار 4-3- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتور وزن تر اندام هوایی               49

نمودار 4-4- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتورسیست های روی ریشه           49

نمودار 4-5- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتور لاروهای تری                      50

نمودار 4-6- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتورسیست های فنویک                50

نمودار 4-7- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتور تخم و لارو در هر سیست       51

نمودار 4-8- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور وزن تر ریشه                                                 52

نمودار 4-9- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور وزن تر غده                                         54

نمودار 4-10- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور وزن تر اندام هوایی                              55

نمودار 4-11- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور سیست های روی ریشه                         57

نمودار 4-12- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور لاروهای تری                                     58

نمودار 4-13- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور سیستهای فنویک                                 60

نمودار 4-14- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور تخم و لارو در هر سیست                      61

 

فهرست شکل ها

شکل 3-1 استخراج سیست به روش فنویک                                                       34

شکل 3-2- سیست                                                                                   35

شکل 3-3-Cone top                                                                                        36

شکل 3-4- سیست خرد کن                                                                         35

شکل 3-5- سوسپانسیون تخم ولارو                                                                        37

شکل 3-6- دستگاه استریل خاک                                                                              38

شکل 3-7- کاشت                                                                                            39

شکل 3-8- تلقیح تخم و لارو به ریشه                                                             40

شکل 3-9- وضعیت گلدان ها دو ماه پس از تلقیح                                                              41

شکل 3-10- تری صد گرم از خاک گلدن ها                                                      41

شکل 3-11- نمونه های فنویک شده                                                                     42

شکل 3-12-لارو سن دو Globodera rostochiensis                                         42

شکل 4-1- نقوش انتهای بدن نماتد ماده بالغ Globodera rostochiensis                              44

 

چکیده

نماتد Globodera rostochiensis  تا قبل از سال 1387 از ایران گزارش نشده بود .آلودگی بالای نماتد در مزارع کشت سیب زمینی استان همدان تهدیدی جدی برای تولید سیب زمینی که محصول اقتصادی ، این منطقه می باشد محسوب می گردد.

با توجه به جدی بودن خسارت Globodera rostochiensis  برای ایران ،تا کنون اطلاعات چندانی درباره ی تعیین آستانه ی خسارت اقتصادی نماتد در ارقام مورد کشت در استان همدان جمع آوری نشده

 

3-7 – تلقیح تخم و لارو                                                                                      39

3-8 – بررسی تیمارها                                                                                40

فصل چهارم : نتیجه و بحث

4-1– تشخیص نماتدسیست طلایی سیب زمینی                                                  40

4-2– ارزیابی تغییرات فاکتورهای رشدی و نماتدی روی ارقام سیب زمینی مارفونا و سانته  41

4-2-1-بررسی جدول مقایسه ی میانگین ها ترکیب های تیماری                                44

4-2– 2-جدول مقایسه ی میانگین تیمارها                                                         51

فصل پنجم: نتیجه گیری

5-1– نتیجه گیری                                                                                     71

5-2– پیشنهادات                                                                                      74

منابع                                                                                                    75

پیوست                                                                                                 83

چکیده انگلیسی                                                                                        96

 

فهرست جدول ها

جدول 4-1 مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری                                                         47

جدول 4-2- مقایسه ی میانگین تیمارها در وزن تر ریشه                                         52

جدول 4-3 مقایسه ی میانگین تیمارها در وزن تر غده                                            53

جدول 4-4- مقایسه ی میانگین تیمارها در وزن تر اندام هوایی                                  55

جدول 4-5- مقایسه ی میانگین تیمارها در تعداد سیست های روی ریشه                      56

جدول 4-6- مقایسه ی میانگین تیمارها در تعداد لاروهای تری                                 58

جدول 4-7- مقایسه ی میانگین تیمارها در سیست های فنویک                                 59

جدول 4-8- مقایسه ی میانگین تیمارها در تخم و لارو در هر سیست                          61

جدول 4-9- مقایسه ی میانگین تیمارها                                                             61

جدول 4-10- تجزیه واریانس وزن تر ریشه                                                       63

جدول 4-11- تجزیه واریانس وزن تر غده                                                         64

جدول 4-12- تجزیه واریانس وزن تر اندام هوایی                                                          65

جدول 4-13- تجزیه واریانس تعداد سیست های روی ریشه                                    66

این مطلب را هم بخوانید :

جدول 4-14- تجزیه واریانس تعدادلاروها در تری                                                         67

جدول 4-15- تجزیه واریانس تعداد سیست های موجود در فنویک                                      68

جدول 4-16- تجزیه واریانس تعداد تخم و لارو موجود در سیست ها                         6

 

فهرست نمودارها

نمودار 4-1 مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری         فاکتور وزن تر ریشه                         48

نمودار 4-2- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتور وزن تر غده                        48

نمودار 4-3- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتور وزن تر اندام هوایی               49

نمودار 4-4- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتورسیست های روی ریشه           49

نمودار 4-5- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتور لاروهای تری                      50

نمودار 4-6- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتورسیست های فنویک                50

نمودار 4-7- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتور تخم و لارو در هر سیست       51

نمودار 4-8- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور وزن تر ریشه                                                 52

نمودار 4-9- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور وزن تر غده                                         54

نمودار 4-10- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور وزن تر اندام هوایی                              55

نمودار 4-11- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور سیست های روی ریشه                         57

نمودار 4-12- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور لاروهای تری                                     58

نمودار 4-13- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور سیستهای فنویک                                 60

نمودار 4-14- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور تخم و لارو در هر سیست                      61

 

فهرست شکل ها

شکل 3-1 استخراج سیست به روش فنویک                                                       34

شکل 3-2- سیست                                                                                   35

شکل 3-3-Cone top                                                                                        36

شکل 3-4- سیست خرد کن                                                                         35

شکل 3-5- سوسپانسیون تخم ولارو                                                                        37

شکل 3-6- دستگاه استریل خاک                                                                              38

شکل 3-7- کاشت                                                                                            39

شکل 3-8- تلقیح تخم و لارو به ریشه                                                             40

شکل 3-9- وضعیت گلدان ها دو ماه پس از تلقیح                                                              41

شکل 3-10- تری صد گرم از خاک گلدن ها                                                      41

شکل 3-11- نمونه های فنویک شده                                                                     42

شکل 3-12-لارو سن دو Globodera rostochiensis                                         42

شکل 4-1- نقوش انتهای بدن نماتد ماده بالغ Globodera rostochiensis                              44

 

چکیده

نماتد Globodera rostochiensis  تا قبل از سال 1387 از ایران گزارش نشده بود .آلودگی بالای نماتد در مزارع کشت سیب زمینی استان همدان تهدیدی جدی برای تولید سیب زمینی که محصول اقتصادی ، این منطقه می باشد محسوب می گردد.

با توجه به جدی بودن خسارت Globodera rostochiensis  برای ایران ،تا کنون اطلاعات چندانی درباره ی تعیین آستانه ی خسارت اقتصادی نماتد در ارقام مورد کشت در استان همدان جمع آوری نشده

چشمه‏های استانداردCo 60،Na  22، Cs 137 و Zn 65 توسط آشکارسازهای سوسوزن 2 اینچی و 3 اینچی CsI(Tl) انجام شده است. نتایج حاصل از واپیچش با طیف این چشمه‏ها مطابقت خوبی دارد. در نهایت واپیچش بر روی طیف گامای زمینه بدست آمده با هر دو آشکارساز نیز انجام شده و چشمه‏های انرژی گامای موجود در طیف زمینه مشخص شده‏اند.

واژه های کلیدی: آشکاساز CsI، ماتریس پاسخ، کد MCNPX، طیف نگاری گاما، واپیچش طیف گاما.

فهرست مطالب

فصل اول :مقدمه……………..………………………….……………………….1

1-1تاریخچه آشکارسازهای سوسوزن. 2

1-2بیان مسأله. 4

1-3سازماندهی مطالب… 5

فصل دوم:اصول آشکارسازهای سوسوزن…………..……………..…….…………….7

2-1 مقدمه. 8

2-2انواع سوسوزن‏ها…………………………………………………………………………..10

2-2-1 سوسوزن‏های آلی.. 11

2-2-1-1 انواع سوسوزن‏های آلی……………………………………………………………….11

2-2-2سوسوزن‏های غیرآلی(سوسوزن‏های بلوری). 12

2-2-3ویژگی‏های مهم بعضی سوسوزن‏های غیر آلی.. 13

2-3مکانیزم فرایند سوسوزنی.. 15

2-3-1وابستگی گسیل فوتون به زمان. 19

2-4آشکارسازهای سوسوزن. 20

2-4-1لامپ تکثیرکننده‏ی فوتون. 21

2-4-1-1 تکثیر الکترون در تکثیرکننده‏ی فوتون. 24

2-4-2پیش تقویت کننده 24

2-4-3تقویت کننده 25

2-4-4 تحلیلگر چند کاناله. 26

2-5 مشکلات استفاده از آشکارسازهای سوسوزن. 26

2-5-1 چشمه‏های زمینه در آشکارسازهای سوسوزن. 26

2-5-2زمان مرگ شمارنده‏های سوسوزن……………………………………………………….27

2-5-3چیدمان آزمایش…. 28

چشمه‏های استانداردCo 60،Na  22، Cs 137 و Zn 65 توسط آشکارسازهای سوسوزن 2 اینچی و 3 اینچی CsI(Tl) انجام شده است. نتایج حاصل از واپیچش با طیف این چشمه‏ها مطابقت خوبی دارد. در نهایت واپیچش بر روی طیف گامای زمینه بدست آمده با هر دو آشکارساز نیز انجام شده و چشمه‏های انرژی گامای موجود در طیف زمینه مشخص شده‏اند.

واژه های کلیدی: آشکاساز CsI، ماتریس پاسخ، کد MCNPX، طیف نگاری گاما، واپیچش طیف گاما.

فهرست مطالب

فصل اول :مقدمه……………..………………………….……………………….1

1-1تاریخچه آشکارسازهای سوسوزن. 2

1-2بیان مسأله. 4

1-3سازماندهی مطالب… 5

فصل دوم:اصول آشکارسازهای سوسوزن…………..……………..…….…………….7

2-1 مقدمه. 8

2-2انواع سوسوزن‏ها…………………………………………………………………………..10

2-2-1 سوسوزن‏های آلی.. 11

2-2-1-1 انواع سوسوزن‏های آلی……………………………………………………………….11

2-2-2سوسوزن‏های غیرآلی(سوسوزن‏های بلوری). 12

2-2-3ویژگی‏های مهم بعضی سوسوزن‏های غیر آلی.. 13

2-3مکانیزم فرایند سوسوزنی.. 15

2-3-1وابستگی گسیل فوتون به زمان. 19

2-4آشکارسازهای سوسوزن. 20

2-4-1لامپ تکثیرکننده‏ی فوتون. 21

2-4-1-1 تکثیر الکترون در تکثیرکننده‏ی فوتون. 24

2-4-2پیش تقویت کننده 24

2-4-3تقویت کننده 25

2-4-4 تحلیلگر چند کاناله. 26

2-5 مشکلات استفاده از آشکارسازهای سوسوزن. 26

2-5-1 چشمه‏های زمینه در آشکارسازهای سوسوزن. 26

2-5-2زمان مرگ شمارنده‏های سوسوزن……………………………………………………….27

2-5-3چیدمان آزمایش…. 28

فصل سوم:طیف نگاری اشعه ی گاما………….……..……………………………..30

3-1مقدمه. 31

3-2بر هم‏کنش تابش گاما با ماده 31

3-2-1 اثر فوتو الکتریک… 32

3-2-2 پراکندگی کامپتون. 32

3-2-3 تولید زوج.. 35

3-3 طیف نگاری پرتو‏های X و گاما 37

3-3-1 رابطه‏ی بین توزیع ارتفاع تپ و طیف انرژی.. 38

3-3-2 قدرت تفکیک انرژی.. 39

3-3-3 تعیین رابطه‏ی کانال-انرژی.. 40

3- 4مدهای ذخیره‏ی انرژی درآشکارساز. 41

3-4-1 ذخیره‏ی انرژی توسط فوتون‏های با MeV 022/1 > E.. 42

3-4-2 ذخیره ی انرژی توسط فوتون‏های با انرژی بزرگ تر از  MeV 022/1.. 43

3-5 تابع پاسخ و ماتریس پاسخ آشکار ساز. 47

50……………… فصل چهارم:محاسبه ی ماتریس پاسخ آشکارسازهای 2 اینچی و 3 اینچی یدور سزیم

4-1مقدمه 51

4-2اندازه‏گیری طیف چشمه‏های تک انرژی گاما 51

4-2-1تعیین رابطه‏ی بین شماره‏ی کانال-انرژی.. 52

4-2-2طیف‏های آزمایشگاهی.. 54

4-2-3محاسبه‏ی  پهنا در نیم بیشینه (FWHM). 57

4-2-4محاسبه‏ی ضرایب GEB.. 59

4-3شبیه سازی با کدmcnpx. 61

4-3-1ساختار فایل ورودی.. 62

4-3-2اجرای برنامه. 63

4-3-3خروجی برنامه. 64

4-3-4مقایسه‏ی طیف‏های شبیه سازی شده با طیف‏های تجربی.. 64

4-3-4-1مقایسه‏ی طیف‏های شبیه سازی شده با طیف‏های تجربی در آشکارساز2 اینچی………….64

4-3-4-2مقایسه‏ی طیف‏های شبیه سازی شده با طیف‏های تجربی در آشکارساز 3 اینچی.. 67

4-4محاسبه‏ی تابع پاسخ آشکارساز2 اینچی یدور سزیم. 69

4-4-1محاسبه‏ی ماتریس پاسخ و ماتریس معکوس… 73

4-4-2واپیچش طیف‏های آزمایشگاهی.. 76

4-4-2-1واپیچش طیف‏های آزمایشگاهی در آشکارساز 2 اینچی یدور سزیم. 76

4-4-2-2واپیچش طیف‏های آزمایشگاهی در آشکارساز 3 اینچی یدور سزیم. 81

4-4-3واپیچش طیف زمینه. 91

4-5جمع بندی مطالب و نتیجه‏گیری.. 87

منابع وماخذ………………………………………………………………………………..89

فهرست شکل‏ها

شکل ‏2‑1: فرآیندهای اساسی در یک آشکارسازی سوسوزن. 10

شکل ‏2‑2: طیف‏های گسیلی از CsI(Na)، CsI(Tl)، NaI(Tl) وآنتراسین. 15

شکل ‏2‑3 :نوارهای مجاز و ممنوع انرژی یک بلور. 16

شکل‏2‑4: وابستگی نور خروجی NaI(Tl)، CsI(Tl) و CsI(Na) به دما . 18

شکل ‏2‑5: (الف)تپ ولتاژ از جریان نمایی به دست می‏آید.(ب) شکل تپ برای RC>>T 20

شکل ‏2‑6: سیستم آشکارساز سوسوزن و الکترونیک به کار رفته در آن. 21

شکل ‏2‑7 : نمودار طرز کار تکثیر کننده‏ی فوتونی. . 22

شکل ‏2‑8: آشکارساز 2 اینچی……………………………………………………………..28

شکل ‏2‑9: سیستم آشکارسازی استفاده شده در آزمایشگاه 29

شکل ‏3‑1: وابستگی سطح مقطع فوتوالکتریک به (الف) انرژی فوتون و (ب) عدد اتمی ماده . 32

شکل ‏3‑2: اثر کامپتون. 33

شکل ‏3‑3: وابستگی سطح مقطع کامپتون به (الف) انرژی فوتون و (ب) عدد اتمی ماده. 34

شکل ‏3‑4 : تولید زوج.. 36

شکل ‏3‑5: وابستگی سطح مقطع تولید زوج به (الف) انرژی فوتون و (ب) عدد اتمی ماده 37

شکل ‏3‑6 اهمیت نسبی سه برهم‏کنش عمده‏ی گاما 37

شکل‏3‑7:  طیف انرژی یک چشمه‏ی تک انرژی گاما 39

شکل‏3‑8 : قدرت تفکیک انرژی آشکارساز با Г  بیان می‏شود. 41

شکل ‏3‑9: فرایندهایی که در آشکاسازی پرتو گاما رخ می‏دهند. 45

شکل‏3‑10: نمونه پاسخ یک آشکارساز به پرتوهای گامای تک انرژی.. 46

شکل‏3‑11: طیف ارتفاع تپ اندازه گرفته شده‏ی حاصل از طیف چشمه‏ی تک انرژی 46

شکل‏4‑1: نمودار انرژی برحسب کانال اشکار سازin 2  in 2 یدور سزیم. 54

شکل ‏4‑2: طیف ازمایشگاهی Cs137. 55

شکل‏4‑3: طیف آزمایشگاهی Co60. 55

شکل‏4‑4: طیف آزمایشگاهی Na22. 56

شکل‏4‑5: طیف آزمایشگاهی Zn65. 56

شکل ‏4‑6:  طیف آزمایشگاهی زمینه. 57

شکل ‏4‑7: فوتوپیک شامل تابع گوسی و پس زمینه. 58

شکل ‏4‑8: فوتوپیک گوسی شکل. 58

شکل ‏4‑9: نمودار برازش داده‏های تجربیFWHM  با رابطه (3-18) در آشکارساز 2 اینچی.. 60

شکل ‏4‑10: نمودار برازش داده‏های تجربی FWHM  با رابطه (3-18) در آشکارساز 3 اینچی.. 61

شکل‏4‑11: مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شده  CS137 و طیف تجربی.. 65

شکل‏4‑12: مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شدهNa22با طیف تجربی.. 65

شکل ‏4‑13: مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شده Co60 با طیف تجربی……………………………..66

شکل ‏4‑14:  مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شده Zn65با طیف تجربی.. 66

شکل ‏4‑15:مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شده Co60 با طیف تجربی.. 67

شکل ‏4‑16: مقایسه‏ی طیف شبیه سازی CS137 با طیف تجربی.. 67

شکل ‏4‑17: مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شده Na22 با طیف تجربی.. 68

شکل ‏4‑18: مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شده Zn65 با طیف تجربی.. 68

شکل ‏4‑19: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز 2اینچی برای انرژی keV511.. 70

شکل ‏4‑20: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژیkeV1115.. 70

شکل ‏4‑21: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز 2اینچی برای انرژیkeV 1173.. 71

شکل ‏4‑22: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2اینچی برای انرژی  keV 1275.. 71

شکل‏4‑23: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2اینچی برای انرژی keV 1332.. 72

شکل ‏4‑24: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 662.. 72

شکل ‏4‑25: طیف حاصل از ضرب ماتریس پاسخ در ماتریس چشمه تک انرژی سزیم. 74

شکل ‏4‑26: طیف حاصل از ضرب ماتریس پاسخ در ماتریس چشمه دو انرژی سدیم. 75

شکل ‏4‑27: واپیچش طیف حاصل از ضرب ماتریس پاسخ در ماتریس چشمه تک انرژی سزیم. 75

شکل ‏4‑28: واپیچش طیف حاصل از ضرب ماتریس پاسخ در ماتریس چشمه دوانرژی سدیم. 76

شکل ‏4‑29 الف:طیف آزمایشگاهیCs137 با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 2 اینچی ب:  واپیچش طیف Cs137. 77

شکل ‏4‑30 الف: طیف آزمایشگاهیCo60 با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 2 اینچی ب:  واپیچش طیفCo60. 78

شکل ‏4‑31 الف: طیف آزمایشگاهیNa22 با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 2 اینچی  ب:  واپیچش طیفNa22. 79

شکل ‏4‑32 الف: طیف آزمایشگاهی Zn65با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 2 اینچی ب:  واپیچش طیفZn65. 80

شکل ‏4‑33 الف: طیف آزمایشگاهیCo60 با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 3 اینچی  ب:  واپیچش طیفCo60. 81

شکل ‏4‑34 الف:طیف آزمایشگاهیCs137 با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 3 اینچی ب:  واپیچش طیف Cs137. 82

شکل ‏4‑35  الف: طیف آزمایشگاهیNa22 با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 3 اینچی  ب:  واپیچش طیفNa22. 83

شکل ‏4‑36 الف: طیف آزمایشگاهی Zn65با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 3 اینچی ب:  واپیچش طیفZn65. 84

شکل ‏4‑37 الف: طیف آزمایشگاهی زمینه با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 2 اینچی ب:  واپیچش طیف زمینه. 85

شکل ‏4‑38   الف: طیف آزمایشگاهی زمینه با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 3 اینچی ب:  واپیچش طیف زمینه. 86

 

فصل سوم:طیف نگاری اشعه ی گاما………….……..……………………………..30

3-1مقدمه. 31

3-2بر هم‏کنش تابش گاما با ماده 31

3-2-1 اثر فوتو الکتریک… 32

3-2-2 پراکندگی کامپتون. 32

3-2-3 تولید زوج.. 35

3-3 طیف نگاری پرتو‏های X و گاما 37

3-3-1 رابطه‏ی بین توزیع ارتفاع تپ و طیف انرژی.. 38

3-3-2 قدرت تفکیک انرژی.. 39

3-3-3 تعیین رابطه‏ی کانال-انرژی.. 40

3- 4مدهای ذخیره‏ی انرژی درآشکارساز. 41

3-4-1 ذخیره‏ی انرژی توسط فوتون‏های با MeV 022/1 > E.. 42

3-4-2 ذخیره ی انرژی توسط فوتون‏های با انرژی بزرگ تر از  MeV 022/1.. 43

3-5 تابع پاسخ و ماتریس پاسخ آشکار ساز. 47

50……………… فصل چهارم:محاسبه ی ماتریس پاسخ آشکارسازهای 2 اینچی و 3 اینچی یدور سزیم

4-1مقدمه 51

4-2اندازه‏گیری طیف چشمه‏های تک انرژی گاما 51

4-2-1تعیین رابطه‏ی بین شماره‏ی کانال-انرژی.. 52

4-2-2طیف‏های آزمایشگاهی.. 54

4-2-3محاسبه‏ی  پهنا در نیم بیشینه (FWHM). 57

4-2-4محاسبه‏ی ضرایب GEB.. 59

4-3شبیه سازی با کدmcnpx. 61

4-3-1ساختار فایل ورودی.. 62

4-3-2اجرای برنامه. 63

4-3-3خروجی برنامه. 64

4-3-4مقایسه‏ی طیف‏های شبیه سازی شده با طیف‏های تجربی.. 64

4-3-4-1مقایسه‏ی طیف‏های شبیه سازی شده با طیف‏های تجربی در آشکارساز2 اینچی………….64

4-3-4-2مقایسه‏ی طیف‏های شبیه سازی شده با طیف‏های تجربی در آشکارساز 3 اینچی.. 67

این مطلب را هم بخوانید :

4-4محاسبه‏ی تابع پاسخ آشکارساز2 اینچی یدور سزیم. 69

4-4-1محاسبه‏ی ماتریس پاسخ و ماتریس معکوس… 73

4-4-2واپیچش طیف‏های آزمایشگاهی.. 76

4-4-2-1واپیچش طیف‏های آزمایشگاهی در آشکارساز 2 اینچی یدور سزیم. 76

4-4-2-2واپیچش طیف‏های آزمایشگاهی در آشکارساز 3 اینچی یدور سزیم. 81

4-4-3واپیچش طیف زمینه. 91

4-5جمع بندی مطالب و نتیجه‏گیری.. 87

منابع وماخذ………………………………………………………………………………..89

فهرست شکل‏ها

شکل ‏2‑1: فرآیندهای اساسی در یک آشکارسازی سوسوزن. 10

شکل ‏2‑2: طیف‏های گسیلی از CsI(Na)، CsI(Tl)، NaI(Tl) وآنتراسین. 15

شکل ‏2‑3 :نوارهای مجاز و ممنوع انرژی یک بلور. 16

شکل‏2‑4: وابستگی نور خروجی NaI(Tl)، CsI(Tl) و CsI(Na) به دما . 18

شکل ‏2‑5: (الف)تپ ولتاژ از جریان نمایی به دست می‏آید.(ب) شکل تپ برای RC>>T 20

شکل ‏2‑6: سیستم آشکارساز سوسوزن و الکترونیک به کار رفته در آن. 21

شکل ‏2‑7 : نمودار طرز کار تکثیر کننده‏ی فوتونی. . 22

شکل ‏2‑8: آشکارساز 2 اینچی……………………………………………………………..28

شکل ‏2‑9: سیستم آشکارسازی استفاده شده در آزمایشگاه 29

شکل ‏3‑1: وابستگی سطح مقطع فوتوالکتریک به (الف) انرژی فوتون و (ب) عدد اتمی ماده . 32

شکل ‏3‑2: اثر کامپتون. 33

شکل ‏3‑3: وابستگی سطح مقطع کامپتون به (الف) انرژی فوتون و (ب) عدد اتمی ماده. 34

شکل ‏3‑4 : تولید زوج.. 36

شکل ‏3‑5: وابستگی سطح مقطع تولید زوج به (الف) انرژی فوتون و (ب) عدد اتمی ماده 37

شکل ‏3‑6 اهمیت نسبی سه برهم‏کنش عمده‏ی گاما 37

شکل‏3‑7:  طیف انرژی یک چشمه‏ی تک انرژی گاما 39

شکل‏3‑8 : قدرت تفکیک انرژی آشکارساز با Г  بیان می‏شود. 41

شکل ‏3‑9: فرایندهایی که در آشکاسازی پرتو گاما رخ می‏دهند. 45

شکل‏3‑10: نمونه پاسخ یک آشکارساز به پرتوهای گامای تک انرژی.. 46

شکل‏3‑11: طیف ارتفاع تپ اندازه گرفته شده‏ی حاصل از طیف چشمه‏ی تک انرژی 46

شکل‏4‑1: نمودار انرژی برحسب کانال اشکار سازin 2  in 2 یدور سزیم. 54

شکل ‏4‑2: طیف ازمایشگاهی Cs137. 55

شکل‏4‑3: طیف آزمایشگاهی Co60. 55

شکل‏4‑4: طیف آزمایشگاهی Na22. 56

شکل‏4‑5: طیف آزمایشگاهی Zn65. 56

شکل ‏4‑6:  طیف آزمایشگاهی زمینه. 57

شکل ‏4‑7: فوتوپیک شامل تابع گوسی و پس زمینه. 58

شکل ‏4‑8: فوتوپیک گوسی شکل. 58

شکل ‏4‑9: نمودار برازش داده‏های تجربیFWHM  با رابطه (3-18) در آشکارساز 2 اینچی.. 60

شکل ‏4‑10: نمودار برازش داده‏های تجربی FWHM  با رابطه (3-18) در آشکارساز 3 اینچی.. 61

شکل‏4‑11: مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شده  CS137 و طیف تجربی.. 65

شکل‏4‑12: مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شدهNa22با طیف تجربی.. 65

شکل ‏4‑13: مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شده Co60 با طیف تجربی……………………………..66

شکل ‏4‑14:  مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شده Zn65با طیف تجربی.. 66

شکل ‏4‑15:مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شده Co60 با طیف تجربی.. 67

شکل ‏4‑16: مقایسه‏ی طیف شبیه سازی CS137 با طیف تجربی.. 67

شکل ‏4‑17: مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شده Na22 با طیف تجربی.. 68

شکل ‏4‑18: مقایسه‏ی طیف شبیه سازی شده Zn65 با طیف تجربی.. 68

شکل ‏4‑19: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز 2اینچی برای انرژی keV511.. 70

شکل ‏4‑20: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژیkeV1115.. 70

شکل ‏4‑21: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز 2اینچی برای انرژیkeV 1173.. 71

شکل ‏4‑22: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2اینچی برای انرژی  keV 1275.. 71

شکل‏4‑23: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2اینچی برای انرژی keV 1332.. 72

شکل ‏4‑24: مقایسه‏ی تابع پاسخ تجربی و محاسباتی آشکارساز2 اینچی برای انرژی keV 662.. 72

شکل ‏4‑25: طیف حاصل از ضرب ماتریس پاسخ در ماتریس چشمه تک انرژی سزیم. 74

شکل ‏4‑26: طیف حاصل از ضرب ماتریس پاسخ در ماتریس چشمه دو انرژی سدیم. 75

شکل ‏4‑27: واپیچش طیف حاصل از ضرب ماتریس پاسخ در ماتریس چشمه تک انرژی سزیم. 75

شکل ‏4‑28: واپیچش طیف حاصل از ضرب ماتریس پاسخ در ماتریس چشمه دوانرژی سدیم. 76

شکل ‏4‑29 الف:طیف آزمایشگاهیCs137 با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 2 اینچی ب:  واپیچش طیف Cs137. 77

شکل ‏4‑30 الف: طیف آزمایشگاهیCo60 با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 2 اینچی ب:  واپیچش طیفCo60. 78

شکل ‏4‑31 الف: طیف آزمایشگاهیNa22 با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 2 اینچی  ب:  واپیچش طیفNa22. 79

شکل ‏4‑32 الف: طیف آزمایشگاهی Zn65با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 2 اینچی ب:  واپیچش طیفZn65. 80

شکل ‏4‑33 الف: طیف آزمایشگاهیCo60 با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 3 اینچی  ب:  واپیچش طیفCo60. 81

شکل ‏4‑34 الف:طیف آزمایشگاهیCs137 با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 3 اینچی ب:  واپیچش طیف Cs137. 82

شکل ‏4‑35  الف: طیف آزمایشگاهیNa22 با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 3 اینچی  ب:  واپیچش طیفNa22. 83

شکل ‏4‑36 الف: طیف آزمایشگاهی Zn65با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 3 اینچی ب:  واپیچش طیفZn65. 84

شکل ‏4‑37 الف: طیف آزمایشگاهی زمینه با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 2 اینچی ب:  واپیچش طیف زمینه. 85

شکل ‏4‑38   الف: طیف آزمایشگاهی زمینه با انتخاب انرژی‏های موجود در ماتریس پاسخ آشکارساز 3 اینچی ب:  واپیچش طیف زمینه. 86

1-6-1- فرضیه / فرضیه های اصلی پژوهش……………………….6

1-6-2- فرضیه فرعی پژوهش…………………………………………..6

1-7-   متغیرهای پژوهش ………………………………………………6

1-8-  روش تحقیق………………………………………………………………7

1-8-1-  روش گردآوری اطلاعات……………………………………………..7

1-8-2- تجزیه و تحلیل داده و اطلاعات………………………………………….8

1-9- قلمرو تحقیق(زمان، مکان، موضوع)………………………….8

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

1-10- محدودیت ها و مشکلات تحقیق…………………………………………………….8

1-11- نوآوری پژوهش……………………………………………………………………9

1-12 دستاوردهای پژوهش………………………………………………………….9

1-13-  خلاصه تحقیق………………………………………………………………….11

فصل دوم :  ادبیات و مبانی نظری……………………………………………..12

2-1- مقدمه…………………………………………………………………………13

2-2- مبانی نظری……………………………………………………………………..14

2-2-1-   شهر……………………………………………………………………………..14

2-2-2-   برنامه……………………………………………………………………………14

2-2-3-   برنامه ریزی……………………………………………………………….15

2-2-4-   برنامه ریزی شهری……………………………………………………………..15

2-2-5- کالبد شهر……………………………………………………………………..15

2-2-6-   تقسیمات کالبدی شهر……………………………………………….16

2-2-7- کاربری اراضی شهری…………………………………………………..18

2-2-8-  برنامه ریزی کاربری اراضی شهری………………………………….18

2-2-9- فضا………………………………………………………………………..19

2-2-10- فضای سبز شهری……………………………………………….19

2-2-11-   انواع فضای سبز…………………………………………………………20

2-2-12-   نقش و اهمیت فضای سبز در شهرها……………………………………..22

1-6-1- فرضیه / فرضیه های اصلی پژوهش……………………….6

1-6-2- فرضیه فرعی پژوهش…………………………………………..6

1-7-   متغیرهای پژوهش ………………………………………………6

1-8-  روش تحقیق………………………………………………………………7

1-8-1-  روش گردآوری اطلاعات……………………………………………..7

1-8-2- تجزیه و تحلیل داده و اطلاعات………………………………………….8

1-9- قلمرو تحقیق(زمان، مکان، موضوع)………………………….8

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

1-10- محدودیت ها و مشکلات تحقیق…………………………………………………….8

1-11- نوآوری پژوهش……………………………………………………………………9

1-12 دستاوردهای پژوهش………………………………………………………….9

1-13-  خلاصه تحقیق………………………………………………………………….11

فصل دوم :  ادبیات و مبانی نظری……………………………………………..12

2-1- مقدمه…………………………………………………………………………13

2-2- مبانی نظری……………………………………………………………………..14

2-2-1-   شهر……………………………………………………………………………..14

2-2-2-   برنامه……………………………………………………………………………14

2-2-3-   برنامه ریزی……………………………………………………………….15

2-2-4-   برنامه ریزی شهری……………………………………………………………..15

2-2-5- کالبد شهر……………………………………………………………………..15

2-2-6-   تقسیمات کالبدی شهر……………………………………………….16

2-2-7- کاربری اراضی شهری…………………………………………………..18

2-2-8-  برنامه ریزی کاربری اراضی شهری………………………………….18

2-2-9- فضا………………………………………………………………………..19

2-2-10- فضای سبز شهری……………………………………………….19

2-2-11-   انواع فضای سبز…………………………………………………………20

2-2-12-   نقش و اهمیت فضای سبز در شهرها……………………………………..22

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

2-2-13-   اصول مدیریت فضای سبز شهری………………………………………….26

2-2-14-  پارک……………………………………………………………………………..29

2-2-15- اهمیت پارک های شهری………………………………………………….29

2-2-16-   سلسله مراتب پارکهای شهری……………………….30

2-2-17-   همجواری های سازگار و ناسازگار با کاربری فضای سبز شهری و پارک ها……………….31

2-2-18-  تجهیزات و تاسیسات فضای سبز و پاركها……………….33

2-2-19-  تعریف و هدف توسعه………………………………………………34

2-2-20-   توسعه پایدار و اهداف آن……………………………………..34

2-2-21-  سیاستهای اصولی توسعه پایدار……………………………………35

2-2-22-  توسعه پایدار شهری……………………………………………….36

2-2-23- شاخص های توسعه پایدار شهری……………………………………..39

2-2-24-   ارتباط کاربری فضای سبز در توسعه پایدار شهری…………………………………40

2-2-25 – استراتژی توسعه شهر (CDS )…………………………………………….45

2-2-26- اهداف اصلی استراتژی توسعه شهر…………………………………..46

2-2-27- ارتباط کاربری فضای سبز با استراتژی توسعه شهر………………….47

2-2-28- آشنایی با تاریخچه فضای سبز شهری……………………..48

2-2-28-1- تاریخچه فضای سبز در جهان…………………………………….48

2-2-28-2-  تاریخچه فضای سبز در ایران………………………………………….49

2-2-29- شهر و باغ از دیدگاه اسلام………………………………………….53

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

2-2-30-  نظریه ها……………………………………………………………………54

2-2-31-  سابقه پژوهش ها و مطالعات انجام گرفته داخلی………………………….58

2-2-32- خلاصه فصل………………………………………………………..61

فصل سوم :  بررسی  ویژگی های جغرافیا یی محدوده  تحقیق………………………………….62

3-1- مقدمه…………………………………………………………………..63

3-2- بخش اول: ویژگی های جغرافیای طبیعی محدوده تحقیق……………………..64

3-2-1- موقعیت جغرافیایی استان مازندران…………………………………..64

3-2-2- موقعیت جغرافیایی شهرستان عباس آباد……………………68

3-2-3- موقعیت جغرافیایی سلمانشهر………………………………………………66

3-2-4-  ژئومورفولوژی…………………………………………………………..70

3-2-5-  توپوگرافی………………………………………………………………73

3-2-6- بررسی مسائل اقلیمی……………………….73

3-2-6-1-  دما………………………………………………………..74

3-2-6-2-  بارندگی………………………………………….74

3-2-6-3-  رطوبت نسبی……………………………..74

3-2-6-4- باد……………………………………………………………….75

3-2-7-  منابع آب………………………………………………………..76

3-2-8- پوشش گیاهی……………………………………………....77

3-3- بخش دوم: ویژگی های جغرافیای انسانی محدوده تحقیق……………78

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

3-3-1- استان مازندران……………………………………………..78

3-3-2-  شهرستان عباس آباد…………………………………………….81

3-3-3- وجه تسمیه سلمانشهر…………………………………………………………………82

3-3-4-  تاریخچه و ایجاد  شهرسلمانشهر……………………………………………84

3-3-5-  جمعیت و تحولات آن……………………………………………………….85

3-3-6-  زمان دو برابر شدن جمعیت…………………………………………………88

3-3-7-  پیش بینی جمعیت و آینده نگری…………………………………………………….89

3-3-8- ویژگی های کالبدی سلمانشهر……………………………………………………90

3-3-9-  فضای سبز سلمانشهر…………………………………………………………95

3-3-9-1- فضاهای سبز عمومی سلمانشهر……………………………………………95

3-3-9-2- فضاهای سبز نیمه عمومی سلمانشهر……………………………………….98

3-3-9-3- فضاهای سبز خیابانی سلمانشهر…………………………………….98

3-3-10- ارزیابی پارک های سلمانشهر………………………………………………….99

3-3-10-1- پارک طلارود……………………………………………………………….99

3-3-10-1-1- موقعیت………………………………………………………………99

3-3-10-1-2-پوشش گیاهی………………………………….100

3-3-10-1-3- تجهیزات……………………………………………………..100

3-3-10-1-4- تاسیسات……………………………………………………….101

3-3-10-1-5- عناصر تزئینی…………………………………………………….101

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

3-3-10-1-6- دسترسی به پارک………………………………………………………….101

3-3-10-1-7- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک………………………………..101

3-3-10-2- پارک فجر…………………………………………………………103

3-3-10-2-1- موقعیت ………………………………………………..103

3-3-10-2-2- پوشش گیاهی………………………………………………103

3-3-10-2-3- تجهیزات………………………………………………….103

3-3-10-2-4- تاسیسات……………………………………………..104

3-3-10-2-5- عناصر تزئینی……………………………………………………….104

3-3-10-2-6- دسترسی به پارک……………………………………….104

3-3-10-2-7- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک………………………….105

3-3-10-3- پارک گلستان………………………………………………….107

3-3-10-3-1- موقعیت…………………………………………………………107

3-3-10-3-2- پوشش گیاهی…………………………………………….107

3-3-10-3-3- تجهیزات………………………………………107

3-3-10-3-4- تاسیسات……………………………………………….108

3-3-10-3-5- عناصر تزئینی…………………………………………………108

3-3-10-3-6- دسترسی به پارک………………………………………….108

3-3-10-3-7- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک…………………………..108

3-3-10-4-  پارک شمشادی………………………………………………109

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

3-3-10-4-1- موقعیت……………………………………………………..109

3-3-10-4-2- پوشش گیاهی………………………………………..110

3-3-10-4-3-تجهیزات…………………………………………..110

3-3-10-4-4- تاسیسات……………………………………………………111

3-3-10-4-5- دسترسی به پارک………………………………..111

3-3-10-4-6- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک…………………………….111

3-3-10-5- پارک ساحلی جمشیدآباد……………………..113

3-3-10-5-1- موقعیت……………………………………………..113

3-3-10-5-2- پوشش گیاهی………………………………………113

3-3-10-5-3- تجهیزات…………………………………………………………….114

3-3-10-5-4- تاسیسات………………………………………………………115

3-3-10-5-5- دسترسی به پارک…………………………………………………………115

3-3-10-5-6- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک……………………………….115

3-3-10-6- پارک یاسمن………………………………………………………………………..116

3-3-10-6-1- موقعیت………………………………………………….116

3-3-10-6-2- پوشش گیاهی……………………………………………116

3-3-10-6-3- تجهیزات……………………………………………………..117

3-3-10-6-4- تاسیسات و عناصر تزئینی………………………………………….117

3-3-10-6-5- دسترسی به پارک………………………………………………..118

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

3-3-10-6-6- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک………………………………….118

3-3-10-7- پارک کوثر…………………………………………………………………….119

3-3-10-7-1- موقعیت و دلایل انتخاب پارك كوثر به عنوان نمونه بررسی……………………119

3-3-10-7-2- پرسشنامه ……………………………………120

3-3-10-7-3- پوشش گیاهی…………………………………121

3-3-10-7-4-تجهیزات………………………………………………………………121

3-3-10-7-5- تاسیسات…………………………………..123

3-3-10-7-6- عناصر تزئینی…………………………………………………………….123

3-3-10-7-7- دسترسی به پارک…………………………………….124

3-3-10-7-8- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک……………………….124

3-3-11- خلاصه فصل…………………………………………………………………….127

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق……………………………130

4-1- مقدمه…………………………………………………………………………….131

4-2- وضعیت فضای سبز در شهرهای کشور……………………….132

 4-3- سرانه فضای سبز سلمان شهر …………………………………………………..132

4-3-1- پیش بینی سرانه ، سطح پیشنهادی موردنیاز فضاهای سبز سلمان شهر…………………………134

4-4- روند توسعه کاربری فضای سبز سلمان شهر………………………………………….136

4-5- بررسی سابقه قوانین مرتبط با کاربری فضای سبز شهری……………………………..138

4-5-1- تحلیل مسائل قانونی و حقوقی فضای سبز شهری………………….140

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                               صفحه

4-6- معیار های مکانی فضای سبز شهری……………………………………141

4-6-1- مرکزیت…………………………………………………141

4-6-2- سلسله مراتب…………………………………………141

4-6-3- دسترسی……………………………………………………..142

4-6-4- سازگاری با کاربری های مجاور……………………….142

4-6-5- مطلوبیت………………………………………………………………..142

4-7- ملاحظات پدافند غیرعامل در طراحی فضاهای سبز شهری………………143

4-8- ویژگی های محدوده مورد مطالعه……………………………..145

4-8-1- محدوده سلمان شهر و توسعه آتی آن…………………………..145

4-8-2- محلات سلمان شهر…………………………………………149

4-8-3- سلسله مراتب شبکه دسترسی سلمان شهر……………………………………..152

4-8-4- نتایج بررسی پرسشنامه پارک کوثر…………………………………………155

4-9- بررسی و تحلیل محلات سلمان شهر ، جمعیت و مساحت فضای سبز پیشنهادی………..163

4-10- بررسی وضعیت کاربری فضای سبز سلمان شهر با توسعه پایدار شهری……………..168

4-11- تنگناها و مشکلات برنامه ریزی کاربری فضای سبز سلمان شهر…………………………173

4-12- فرصتها و تهدیدهای آتی برنامه ریزی کاربری فضای سبز سلمان شهر…………….174

4-13- خلاصه فصل…………………………………………….177

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات……………………….180

5-1- مقدمه……………………………………………………..181

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

5-2- اثبات فرضیه ها…………………………………………………….182

5-2-1- فرضیه اول…………………………………………………………..182

5-2-2- فرضیه دوم………………………………………….182

5-3-  نتیجه گیری…………………………………………………184

5-4- پیشنهادات…………………………………………………..187

منابع و ماخذ………………………………….193

پیوستها……………………………………………………………………………..199

چکیده به زبان انگلیسی……………………………………..201

چکیده

شهر یك سیستم اكولوژی پیچیده است كه دارای سه بخش طبیعی، اجتماعی و اقتصادی و حتی در بعضی مواقع سیاسی است به خصوص در ایام انتخابات. فضای سبز شهری، زیربنای بخش طبیعی شهر و همچنین بخش اصلی تولید طبیعی در ساختار شهر است. قرار گرفتن در فضای مدرن و افزایش جمعیت و رشد شهرنشینی، شهرها را به کانون تجمع های زیستی و فعالیت های مختلف و متنوع تبدیل کرده و ضرورت ایجاد کاربری‌های جدید شهری، برای پاسخگویی به نیازهای روزافزون شهرنشینان به تدریج باعث کاهش سهم پارک ها و فضای سبز شهری گردیده است که ماحصل آن آلودگیهای زیست محیطی موجود می‌باشد. پارکها و فضاهای سبز شهری از اهمیت استراتژیکی زیادی برای بهبود شرایط زیستی جوامع شهری امروزی برخوردارند و می توانند در توسعه رشد فرهنگی شهروندان تاثیرگذار باشند چرا که مبنای توسعه حقیقی و پایدار توسعه فرهنگی بوده و به مثابه ریشه ای است که درخت را تغذیه می کند.

 روش انجام این پژوهش توصیفی- تحلیلی و کاربردی است .داده ها و آمارهای موجود با استفاده از           نرم افزارهای Excel , Auto cad, Arc Gis ترسیم شده است و به بررسی و تحلیل کاربری فضای سبز(پارک محله ای) با تاکید بر توسعه پایدار شهری پرداخته شده است. شهر سلمانشهر به عنوان نمونه موردی انتخاب شده است. به منظور دستیابی به توسعه پایدار شهری سلمانشهر، نیاز به شناسایی و تقویت شاخص های پایداری در شهر می باشیم،از آن جمله کمیت و کیفیت پارک ها و فضاهای سبز شهری،دسترسی عادلانه به کاربری های شهری و استفاده بهینه از آن. نتایج حاصله از آن حاكی است كه سرانه اختصاص یافته به کاربری فضای سبز سلمان شهر برابر با 27/11 مترمربع است كه با استانداردهای ارائه شده از سوی وزارت راه و شهرسازی كه 12- 7 مترمربع تعیین شده است،مطابقت دارد اما هیچ همخوانی بین جمعیت و پارکها وفضای سبز سلمان شهر وجود ندارد و این کاربری بدون سلسله مراتب شهری و به صورت غیرعلمی مکان یابی و بدون برنامه ریزی دقیق مدیران جانمایی شده است و پیشنهاداتی نظیر علمی و مکانیزه نمودن مدیریت از حالت سنتی به علم روز، ضرورت استفاده از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)، استفاده از ابزار قانونی و تامین اعتبارات لازم، مشارکت شهروندان و تشکیل انجمن های محلی(NGO)، طرح راهبردی فضای سبز، مکان یابی و احداث پارکهای جدید براساس سلسله مراتب که در آن اصول برنامه ریزی و استانداردهای مکان یابی آن و غیره در نظر گرفته شده است.

كلیدواژه ها: فضای سبز ، استراتژی توسعه شهری(CDS)، توسعه پایدار شهری ، سلمانشهر

1-1-  مقدمه

امروزه از شهر به عنوان موتور محرکه توسعه کشورها یاد می کنند، به طوری که شهر مرکز تبدیل فن آوری است و هر روز فنون جدید خلق و ابداع و در شهرها به کار گرفته می شود. اثرات شهرنشینی، توسعه شهری سبب دور شدن شهروندان از طبیعت می شود.  فضای سبز شهری بخش جاندار ساخت كالبدی شهر است و امروزه به عنوان یكی از عناصر بافت شهر در جهت كاهش آسیب پذیری شهر و افزایش كارایی بافت شهری در برابر مخاطرات طبیعی نظیر سیل ، زلزله مورد توجه است. پارکها و فضای سبز شهری، محیط زیست انسان را قابل سکونت کرده، با آثار سوء گسترش صنعت و کاربرد نادرست تکنولوژی مقابله می کند یعنی تعادل بخشی به متابولیسم شهر از یک سو و بالا بردن سطح زیبایی از سوی دیگر، سبب افزایش کیفیت زیستی در شهرها می شود چرا که به نحو موثری می تواند در کاهش گردوغبار ، آلودگی های شیمیایی ، آلودگی هوا ، تعدیل درجه حرارت ، افزایش نسبی رطوبت و تلطیف هوا ایفای وظیفه کند. بحثی که می بایست در این پژوهش به آن پرداخته شود با عنوان بررسی و تحلیل کاربری فضای سبز( پارک محله ای) با تاکید بر توسعه پایدار شهری و نمونه موردی آن شهر سلمان شهر می باشد. در این فصل که به کلیات تحقیق اختصاص داده شده است ابتدا به طرح بیان مسئله و اهداف موضوع تحقیق می پردازیم، سپس اهمیت موضوع، سوالات، فرضیات، اهداف ، متغیرها بیان می شوند و در ادامه روش تحقیق ، روش گردآوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل داده ها، قلمرو تحقیق و همچنین مشکلاتی که فرا روی این تحقیق بوده است، پرداخته می شود.

1-2-  بیان مسئله

 

امروزه کاربری های عمومی به عنوان یکی از نیازهای اساسی جامعه شهری می باشد که به دلایلی               چون تراکم بالای جمعیت و عدم توجه به شعاع دسترسی و آستانه های جمعیتی در ارتباط با مکان یابی نامناسب کاربری ها قادر به ارائه کارکردهای مطلوب به شهروندان نمی باشد. شهر نشینی ، توسعه شهری و بدنبال آن مشکلات اجتماعی- اقتصادی و کالبدی در شهرها باعث تعارض میان شهرها و محیط زیست طبیعی،کاهش فضای سبز و بیگانگی شهروندان از یکدیگر می شود . فضای سبز شهری نوعی از سطوح کاربری زمین شهری است که با پوشش گیاهی انسان ساخت و واجد بازدهی اجتماعی- اکولوژی می باشد و اهمیت آن امروزه به عنوان یکی از عناصر اصلی سیمای شهری در جهت نیل به شاخص های                 توسعه یافتگی جوامع شهری محسوب شده و بازسازی و دست یابی به فضاهای زیستی در قالب رویکرد توسعه پایدار، اندیشه توسعه پایدار شهری را شکل می دهد که در سالهای اخیر فضای سبز شهری بخصوص پارکهای محله ای به عنوان بازگشت به طبیعت و یکی از مهمترین

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

2-2-13-   اصول مدیریت فضای سبز شهری………………………………………….26

2-2-14-  پارک……………………………………………………………………………..29

2-2-15- اهمیت پارک های شهری………………………………………………….29

2-2-16-   سلسله مراتب پارکهای شهری……………………….30

2-2-17-   همجواری های سازگار و ناسازگار با کاربری فضای سبز شهری و پارک ها……………….31

2-2-18-  تجهیزات و تاسیسات فضای سبز و پاركها……………….33

2-2-19-  تعریف و هدف توسعه………………………………………………34

2-2-20-   توسعه پایدار و اهداف آن……………………………………..34

2-2-21-  سیاستهای اصولی توسعه پایدار……………………………………35

2-2-22-  توسعه پایدار شهری……………………………………………….36

2-2-23- شاخص های توسعه پایدار شهری……………………………………..39

2-2-24-   ارتباط کاربری فضای سبز در توسعه پایدار شهری…………………………………40

2-2-25 – استراتژی توسعه شهر (CDS )…………………………………………….45

2-2-26- اهداف اصلی استراتژی توسعه شهر…………………………………..46

2-2-27- ارتباط کاربری فضای سبز با استراتژی توسعه شهر………………….47

2-2-28- آشنایی با تاریخچه فضای سبز شهری……………………..48

2-2-28-1- تاریخچه فضای سبز در جهان…………………………………….48

2-2-28-2-  تاریخچه فضای سبز در ایران………………………………………….49

2-2-29- شهر و باغ از دیدگاه اسلام………………………………………….53

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

2-2-30-  نظریه ها……………………………………………………………………54

2-2-31-  سابقه پژوهش ها و مطالعات انجام گرفته داخلی………………………….58

2-2-32- خلاصه فصل………………………………………………………..61

فصل سوم :  بررسی  ویژگی های جغرافیا یی محدوده  تحقیق………………………………….62

3-1- مقدمه…………………………………………………………………..63

 

این مطلب را هم بخوانید :

3-2- بخش اول: ویژگی های جغرافیای طبیعی محدوده تحقیق……………………..64

3-2-1- موقعیت جغرافیایی استان مازندران…………………………………..64

3-2-2- موقعیت جغرافیایی شهرستان عباس آباد……………………68

3-2-3- موقعیت جغرافیایی سلمانشهر………………………………………………66

3-2-4-  ژئومورفولوژی…………………………………………………………..70

3-2-5-  توپوگرافی………………………………………………………………73

3-2-6- بررسی مسائل اقلیمی……………………….73

3-2-6-1-  دما………………………………………………………..74

3-2-6-2-  بارندگی………………………………………….74

3-2-6-3-  رطوبت نسبی……………………………..74

3-2-6-4- باد……………………………………………………………….75

3-2-7-  منابع آب………………………………………………………..76

3-2-8- پوشش گیاهی……………………………………………....77

3-3- بخش دوم: ویژگی های جغرافیای انسانی محدوده تحقیق……………78

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

3-3-1- استان مازندران……………………………………………..78

3-3-2-  شهرستان عباس آباد…………………………………………….81

3-3-3- وجه تسمیه سلمانشهر…………………………………………………………………82

3-3-4-  تاریخچه و ایجاد  شهرسلمانشهر……………………………………………84

3-3-5-  جمعیت و تحولات آن……………………………………………………….85

3-3-6-  زمان دو برابر شدن جمعیت…………………………………………………88

3-3-7-  پیش بینی جمعیت و آینده نگری…………………………………………………….89

3-3-8- ویژگی های کالبدی سلمانشهر……………………………………………………90

3-3-9-  فضای سبز سلمانشهر…………………………………………………………95

3-3-9-1- فضاهای سبز عمومی سلمانشهر……………………………………………95

3-3-9-2- فضاهای سبز نیمه عمومی سلمانشهر……………………………………….98

3-3-9-3- فضاهای سبز خیابانی سلمانشهر…………………………………….98

3-3-10- ارزیابی پارک های سلمانشهر………………………………………………….99

3-3-10-1- پارک طلارود……………………………………………………………….99

3-3-10-1-1- موقعیت………………………………………………………………99

3-3-10-1-2-پوشش گیاهی………………………………….100

3-3-10-1-3- تجهیزات……………………………………………………..100

3-3-10-1-4- تاسیسات……………………………………………………….101

3-3-10-1-5- عناصر تزئینی…………………………………………………….101

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

3-3-10-1-6- دسترسی به پارک………………………………………………………….101

3-3-10-1-7- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک………………………………..101

3-3-10-2- پارک فجر…………………………………………………………103

3-3-10-2-1- موقعیت ………………………………………………..103

3-3-10-2-2- پوشش گیاهی………………………………………………103

3-3-10-2-3- تجهیزات………………………………………………….103

3-3-10-2-4- تاسیسات……………………………………………..104

3-3-10-2-5- عناصر تزئینی……………………………………………………….104

3-3-10-2-6- دسترسی به پارک……………………………………….104

3-3-10-2-7- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک………………………….105

3-3-10-3- پارک گلستان………………………………………………….107

3-3-10-3-1- موقعیت…………………………………………………………107

3-3-10-3-2- پوشش گیاهی…………………………………………….107

3-3-10-3-3- تجهیزات………………………………………107

3-3-10-3-4- تاسیسات……………………………………………….108

3-3-10-3-5- عناصر تزئینی…………………………………………………108

3-3-10-3-6- دسترسی به پارک………………………………………….108

3-3-10-3-7- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک…………………………..108

3-3-10-4-  پارک شمشادی………………………………………………109

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

3-3-10-4-1- موقعیت……………………………………………………..109

3-3-10-4-2- پوشش گیاهی………………………………………..110

3-3-10-4-3-تجهیزات…………………………………………..110

3-3-10-4-4- تاسیسات……………………………………………………111

3-3-10-4-5- دسترسی به پارک………………………………..111

3-3-10-4-6- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک…………………………….111

3-3-10-5- پارک ساحلی جمشیدآباد……………………..113

3-3-10-5-1- موقعیت……………………………………………..113

3-3-10-5-2- پوشش گیاهی………………………………………113

3-3-10-5-3- تجهیزات…………………………………………………………….114

3-3-10-5-4- تاسیسات………………………………………………………115

3-3-10-5-5- دسترسی به پارک…………………………………………………………115

3-3-10-5-6- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک……………………………….115

3-3-10-6- پارک یاسمن………………………………………………………………………..116

3-3-10-6-1- موقعیت………………………………………………….116

3-3-10-6-2- پوشش گیاهی……………………………………………116

3-3-10-6-3- تجهیزات……………………………………………………..117

3-3-10-6-4- تاسیسات و عناصر تزئینی………………………………………….117

3-3-10-6-5- دسترسی به پارک………………………………………………..118

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

3-3-10-6-6- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک………………………………….118

3-3-10-7- پارک کوثر…………………………………………………………………….119

3-3-10-7-1- موقعیت و دلایل انتخاب پارك كوثر به عنوان نمونه بررسی……………………119

3-3-10-7-2- پرسشنامه ……………………………………120

3-3-10-7-3- پوشش گیاهی…………………………………121

3-3-10-7-4-تجهیزات………………………………………………………………121

3-3-10-7-5- تاسیسات…………………………………..123

3-3-10-7-6- عناصر تزئینی…………………………………………………………….123

3-3-10-7-7- دسترسی به پارک…………………………………….124

3-3-10-7-8- تحلیل فضاها و عناصر موجود در پارک……………………….124

3-3-11- خلاصه فصل…………………………………………………………………….127

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق……………………………130

4-1- مقدمه…………………………………………………………………………….131

4-2- وضعیت فضای سبز در شهرهای کشور……………………….132

 4-3- سرانه فضای سبز سلمان شهر …………………………………………………..132

4-3-1- پیش بینی سرانه ، سطح پیشنهادی موردنیاز فضاهای سبز سلمان شهر…………………………134

4-4- روند توسعه کاربری فضای سبز سلمان شهر………………………………………….136

4-5- بررسی سابقه قوانین مرتبط با کاربری فضای سبز شهری……………………………..138

4-5-1- تحلیل مسائل قانونی و حقوقی فضای سبز شهری………………….140

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                               صفحه

4-6- معیار های مکانی فضای سبز شهری……………………………………141

4-6-1- مرکزیت…………………………………………………141

4-6-2- سلسله مراتب…………………………………………141

4-6-3- دسترسی……………………………………………………..142

4-6-4- سازگاری با کاربری های مجاور……………………….142

4-6-5- مطلوبیت………………………………………………………………..142

4-7- ملاحظات پدافند غیرعامل در طراحی فضاهای سبز شهری………………143

4-8- ویژگی های محدوده مورد مطالعه……………………………..145

4-8-1- محدوده سلمان شهر و توسعه آتی آن…………………………..145

4-8-2- محلات سلمان شهر…………………………………………149

4-8-3- سلسله مراتب شبکه دسترسی سلمان شهر……………………………………..152

4-8-4- نتایج بررسی پرسشنامه پارک کوثر…………………………………………155

4-9- بررسی و تحلیل محلات سلمان شهر ، جمعیت و مساحت فضای سبز پیشنهادی………..163

4-10- بررسی وضعیت کاربری فضای سبز سلمان شهر با توسعه پایدار شهری……………..168

4-11- تنگناها و مشکلات برنامه ریزی کاربری فضای سبز سلمان شهر…………………………173

4-12- فرصتها و تهدیدهای آتی برنامه ریزی کاربری فضای سبز سلمان شهر…………….174

4-13- خلاصه فصل…………………………………………….177

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات……………………….180

5-1- مقدمه……………………………………………………..181

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

5-2- اثبات فرضیه ها…………………………………………………….182

5-2-1- فرضیه اول…………………………………………………………..182

5-2-2- فرضیه دوم………………………………………….182

5-3-  نتیجه گیری…………………………………………………184

5-4- پیشنهادات…………………………………………………..187

منابع و ماخذ………………………………….193

پیوستها……………………………………………………………………………..199

چکیده به زبان انگلیسی……………………………………..201

چکیده

شهر یك سیستم اكولوژی پیچیده است كه دارای سه بخش طبیعی، اجتماعی و اقتصادی و حتی در بعضی مواقع سیاسی است به خصوص در ایام انتخابات. فضای سبز شهری، زیربنای بخش طبیعی شهر و همچنین بخش اصلی تولید طبیعی در ساختار شهر است. قرار گرفتن در فضای مدرن و افزایش جمعیت و رشد شهرنشینی، شهرها را به کانون تجمع های زیستی و فعالیت های مختلف و متنوع تبدیل کرده و ضرورت ایجاد کاربری‌های جدید شهری، برای پاسخگویی به نیازهای روزافزون شهرنشینان به تدریج باعث کاهش سهم پارک ها و فضای سبز شهری گردیده است که ماحصل آن آلودگیهای زیست محیطی موجود می‌باشد. پارکها و فضاهای سبز شهری از اهمیت استراتژیکی زیادی برای بهبود شرایط زیستی جوامع شهری امروزی برخوردارند و می توانند در توسعه رشد فرهنگی شهروندان تاثیرگذار باشند چرا که مبنای توسعه حقیقی و پایدار توسعه فرهنگی بوده و به مثابه ریشه ای است که درخت را تغذیه می کند.

 روش انجام این پژوهش توصیفی- تحلیلی و کاربردی است .داده ها و آمارهای موجود با استفاده از           نرم افزارهای Excel , Auto cad, Arc Gis ترسیم شده است و به بررسی و تحلیل کاربری فضای سبز(پارک محله ای) با تاکید بر توسعه پایدار شهری پرداخته شده است. شهر سلمانشهر به عنوان نمونه موردی انتخاب شده است. به منظور دستیابی به توسعه پایدار شهری سلمانشهر، نیاز به شناسایی و تقویت شاخص های پایداری در شهر می باشیم،از آن جمله کمیت و کیفیت پارک ها و فضاهای سبز شهری،دسترسی عادلانه به کاربری های شهری و استفاده بهینه از آن. نتایج حاصله از آن حاكی است كه سرانه اختصاص یافته به کاربری فضای سبز سلمان شهر برابر با 27/11 مترمربع است كه با استانداردهای ارائه شده از سوی وزارت راه و شهرسازی كه 12- 7 مترمربع تعیین شده است،مطابقت دارد اما هیچ همخوانی بین جمعیت و پارکها وفضای سبز سلمان شهر وجود ندارد و این کاربری بدون سلسله مراتب شهری و به صورت غیرعلمی مکان یابی و بدون برنامه ریزی دقیق مدیران جانمایی شده است و پیشنهاداتی نظیر علمی و مکانیزه نمودن مدیریت از حالت سنتی به علم روز، ضرورت استفاده از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)، استفاده از ابزار قانونی و تامین اعتبارات لازم، مشارکت شهروندان و تشکیل انجمن های محلی(NGO)، طرح راهبردی فضای سبز، مکان یابی و احداث پارکهای جدید براساس سلسله مراتب که در آن اصول برنامه ریزی و استانداردهای مکان یابی آن و غیره در نظر گرفته شده است.

كلیدواژه ها: فضای سبز ، استراتژی توسعه شهری(CDS)، توسعه پایدار شهری ، سلمانشهر

1-1-  مقدمه

امروزه از شهر به عنوان موتور محرکه توسعه کشورها یاد می کنند، به طوری که شهر مرکز تبدیل فن آوری است و هر روز فنون جدید خلق و ابداع و در شهرها به کار گرفته می شود. اثرات شهرنشینی، توسعه شهری سبب دور شدن شهروندان از طبیعت می شود.  فضای سبز شهری بخش جاندار ساخت كالبدی شهر است و امروزه به عنوان یكی از عناصر بافت شهر در جهت كاهش آسیب پذیری شهر و افزایش كارایی بافت شهری در برابر مخاطرات طبیعی نظیر سیل ، زلزله مورد توجه است. پارکها و فضای سبز شهری، محیط زیست انسان را قابل سکونت کرده، با آثار سوء گسترش صنعت و کاربرد نادرست تکنولوژی مقابله می کند یعنی تعادل بخشی به متابولیسم شهر از یک سو و بالا بردن سطح زیبایی از سوی دیگر، سبب افزایش کیفیت زیستی در شهرها می شود چرا که به نحو موثری می تواند در کاهش گردوغبار ، آلودگی های شیمیایی ، آلودگی هوا ، تعدیل درجه حرارت ، افزایش نسبی رطوبت و تلطیف هوا ایفای وظیفه کند. بحثی که می بایست در این پژوهش به آن پرداخته شود با عنوان بررسی و تحلیل کاربری فضای سبز( پارک محله ای) با تاکید بر توسعه پایدار شهری و نمونه موردی آن شهر سلمان شهر می باشد. در این فصل که به کلیات تحقیق اختصاص داده شده است ابتدا به طرح بیان مسئله و اهداف موضوع تحقیق می پردازیم، سپس اهمیت موضوع، سوالات، فرضیات، اهداف ، متغیرها بیان می شوند و در ادامه روش تحقیق ، روش گردآوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل داده ها، قلمرو تحقیق و همچنین مشکلاتی که فرا روی این تحقیق بوده است، پرداخته می شود.

1-2-  بیان مسئله

امروزه کاربری های عمومی به عنوان یکی از نیازهای اساسی جامعه شهری می باشد که به دلایلی               چون تراکم بالای جمعیت و عدم توجه به شعاع دسترسی و آستانه های جمعیتی در ارتباط با مکان یابی نامناسب کاربری ها قادر به ارائه کارکردهای مطلوب به شهروندان نمی باشد. شهر نشینی ، توسعه شهری و بدنبال آن مشکلات اجتماعی- اقتصادی و کالبدی در شهرها باعث تعارض میان شهرها و محیط زیست طبیعی،کاهش فضای سبز و بیگانگی شهروندان از یکدیگر می شود . فضای سبز شهری نوعی از سطوح کاربری زمین شهری است که با پوشش گیاهی انسان ساخت و واجد بازدهی اجتماعی- اکولوژی می باشد و اهمیت آن امروزه به عنوان یکی از عناصر اصلی سیمای شهری در جهت نیل به شاخص های                 توسعه یافتگی جوامع شهری محسوب شده و بازسازی و دست یابی به فضاهای زیستی در قالب رویکرد توسعه پایدار، اندیشه توسعه پایدار شهری را شکل می دهد که در سالهای اخیر فضای سبز شهری بخصوص پارکهای محله ای به عنوان بازگشت به طبیعت و یکی از مهمترین

1-2-3-1- عوامل موثر برروش کیسههای نایلونی.. 10 1-2-4- روش تولید گاز (Production Gas). 15 1-2-4-1- منشأ تولید گاز. 16 1-2-4-2- سیر تکاملی سیستم تولید گاز. 17 1-2-5- روش طیفسنجی مادون قرمز (NIRS ). 21 1-3- هضم در دستگاه گوارش نشخوارکنندگان 21 1-3-1- هضم در شکمبه. 23 1-3-2- عوامل موثر بر قابلیتهضم ترکیب غذا 24 1-3-2-1- ترکیب جیره. 25 1-3-2-2- آماده نمودن غذا 25 1-3-2-3- سطح تغذیه. 26 1-3-2-4- عوامل حیوانی.. 26 فصل دوم : مرور منابع 2-1- بررسی منابع 29 فصل سوم : مواد و روش ها 3-1- مواد وروشها 43 3-1-1- نمونهبرداری.. 43 3-1-2- مشخصات گیاهشناسی گونههای مرتعی مطالعه شده. 43 3-1-2-1- گونه مرتعی خلر(Lathyrus sativa ). 43 3-1-2-2- گونه مرتعی قدومه(Alyssum inflatum). 44 3-1-2-3- گونه مرتعی گونه آبدوست (Carex comans (. 44 3-1-3- تجزیه شیمیایی نمونهها 44 3-1-4 – دام مورد استفاده و نحوه آمادهسازی دام. 46 3-1-5- جایگاه حیوانات و مکان انجام آزمایش… 47 3-1-6- روش کیسه نایلونی.. 48 3-1-6-1- عملیات انجام شده پس از خروج کیسهها از داخل شکمبه. 49 3-1-7- روش تولید گاز. 50 3-1-7-1- مواد و دستگاههای لازم برای انجام آزمون گاز. 51 3-1-7-2- حیوان دهنده مایع شکمبه و ابزار گرفتن و آمادهسازی مایع شکمبه. 51 3-1-7-3-آماده سازی دستگاه. 52 3-1-7-4-آماده سازی خوراک… 53 3-1-7-5-آمادهسازی محلولها 53 3-1-7-6- آزمون گاز. 54 3-1-7-7- محاسبه پارامترهای هضم‌پذیری.. 55 3-1-8- روش طیف‌سنجی مادون قرمزنزدیک انعکاسی(NIRS). 56 3-1-8-1- تعیین شاخص‌های کیفیت با طیف‌ سنجی مادون قرمزنزدیک… 56 3-1-8-2- جست و جوی اتوماتیک فیلترها 56 3-1-8-3- تعیین معادلة‌رگرسیونی از فیلترهای انتخاب شده. 57 3-1-8-4- بررسی صحت معادلات‌کالیبراسیون(هم‌سنجی). 57 3-2- تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها 57 فصل چهارم : نتایج 4- 1- نتایج 60 4- 1- 1- نتایج آنالیز شیمیایی و طیف سنجی مادون قرمز (NIR) صفات کیفی در گونههای مطالعه شده. 60 4-2- نتایج روش تولید گاز 64 4-2-1- پارامترهای تولید گاز و قابلیت هضم در گونهها 66 4-3- نتایج روش کیسه نایلونی 67 4-3-1- ناپدید شدن ماده خشک و پروتئین خام در دو گونه با روش (In-situ). 67 4-3 -2- ضرایب تجزیهپذیری ماده خشک و پروتئین گونههای مطالعه شده با روش In-situ. 70 4- 3- 3- تجزیهپذیری مؤثر ماده خشک و پروتئین گونههای مطالعه شده در سرعتهای عبور متفاوت با روش In-situ. 71 فصل پنجم : بحث 5- 1- نتایج تجزیه شیمیایی 87 5-2-آزمایشهای قابلیتهضم 91 5-3- نتیجه گیری کلی 96 5-4- پیشنهادات 96 منابع …………… 97 فهرست جداول جدول 4- 1- مقایسه مقادیر ترکیب اجزا گونه های مطالعه شده در روش تجزیه شیمیایی و NIR (براساس ماده خشک) 61 جدول 4- 2- مقایسه تیتست صفات دو روش تجزیه شیمیایی و NIR (براساس ماده خشک) در کل تیمارهای مطالعه شده 62 جدول 4- 3- مقادیر گاز تولید شده در زمانهای انکوباسیون گونههای مطالعه شده در روش تولید گاز 65 جدول 4-4 – مقایسه پارامترهای تولید گاز در گونههای مرتعی ……………………………………………………….. 67 جدول 4- 5- تجزیهپذیری ماده خشک و پروتئین گونهها در زمانهای انکوباسیون روش کیسه نایلونی Insitu (درصد ماده خشک) …………………………………………………………………………………………………………………………… 68 جدول 4- 6- مقایسه ضرایب تجزیه‎پذیری ماده خشک و پروتئین گونه‎ها در روش Insitu (درصد ماده خشک) 71 جدول 4- 7- مقایسه تجزیهپذیری مؤثر ماده خشک و پروتئین گونهها در روش کیسه نایلونی Insitu (درصد ماده خشک) 7 فهرست اشکال شکل 3-1- مراحل فیستوله گذاری……………………………………………………………………………………….. 48 تصویر 4-1- نمودارمقادیر صفات اندازه‎گیری شده در روش شیمیایی در گونه‎های مطالعه شده…………….. 62 تصویر4-2– نمودار مقایسه میانگین کل تیمارها برای صفات مشترک در دو روش شیمیایی و طیف‎سنجی……………………………………………………………………………………………………………………… 63 تصویر 4-3- نمودارهای همبستگی روش شیمیایی و طیف‎سنجی در کل تیمارها………………………………. 64 تصویر 4-4- نمودار روند تولید گاز در زمانهای انکوباسیون در گونه‎های مطالعه شده…………………………. 66 تصویر 4-5 – روند ناپدید شدن ماده خشک در روش کیسه نایلونی……………………………………………… 69 تصویر 4-6- روند تجزیه‎پذیری پروتئش کیسه نایلونی………………………………………………………………. 69 تصویر 4-7- نمودار همبستگی تجزیه ماده خشک و پروتئین میانگین تمام تیمارها در روش کیسه نایلونی ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 70 تصویر 4-8- نمودار روند تجزیه‎پذیری موثر ماده خشک(a) و پروتئین(b) در سرعتهای عبور متفاوت در روش کیسه نایلونی 73 تصویر 4-9- نمودار میزان همبستگی بین تجزیه‎پذیری ماده خشک و پروتئین روش کیسه نایلونی با میزان گاز تولید با انکوباسیون یکسان…………………………………………………………………………………………………………………………… 74 چکیده این تحقیق به منظور تعیین ارزشغذایی و قابلیت هضم سه گونه مرتعی خلر(Lathyrus sativa )، قدومه(Alyssum inflatum)، گونه (Carex comans)، مخلوط گونههای مذکور و گونه M. sativa با روشهای شیمیایی، طیفسنجی مادون قرمز، تولید گاز وکیسه نایلونی انجام شد. نمونهبرداری به طور کاملاً تصادفی و محل انجام پژوهش در استان گیلان انجام شد. کلیه نمونههای بدستآمده ابتدا خُرد شده و سپس با هم مخلوط شده و جهت تعیین ترکیبات شیمیایی و تعیین قابلیت هضم با روش کیسهنایلونی و تولید گاز مورد آزمایش قرار گرفتند. در این تحقیق از سه رأس گوسفند فیستولهدار در مزرعه تحقیقاتی علوم دامی دانشگاه آزاد واحد رشت استفاده شد. این طرح در قالب طرح کاملاً تصادفی و دادهها نیز با نرم افزار،SPSS Neway مورد آنالیز قرار گرفت. ترکیب شیمیایی (CP ، EE، CF، Ash ،ADF ،NDF ،OMD تجزیهپذیری (CP و DM) و تولید گاز(OMD،SCFA ، ME، NEL، DMD) برای تمام گونهها تعیین شد. مقادیر پروتئین خام گونه خلر(72/9%)، گونه قدومه(43/8%)، گونه آبدوست کارکس(67/18%)، مخلوط گونهها (36/9%) و گونه یونجه (19/19%) میباشد. همبستگی روش NIR و روش شیمیایی در صفت خاکستر (94%) و در صفات پروتئین خام (65%)، NDF (79%) و ADF (50%) بود. روند تولید گاز نیز دارای روند افزایشی بوده و بیشترین تولید گاز مربوط به گونه یونجه وکمترین میزان مربوط به گونه خلر بود. میزان تجزیهپذیری مادهخشک و پروتئین در تمام زمانهای انکوباسیون دارای اختلاف معنیداری بین تمام تیمارها بود. بیشترین تجزیهپذیری ماده خشک و پروتئین مربوط به گونه یونجه و کمترین مربوط به کارکس میباشد. نتایج نشان داد که بین روش تولید گاز و کیسههای نایلونی همبستگی بالایی وجود دارد بهطوریکه بین تولید گاز و تجزیهپذیری پروتئین (93%) و تجزیهپذیری ماده خشک (92%) میباشد. بهطورکلی نتایج نشان دادند که گونههای مرتعی مطالعه شده و مخلوط آنها توانایی تأمین بخشی از نیازهای غذایی دامهای استان را دارا میباشند. 1-1 مقدمه شناسایی و استفاده از منابع علوفهای که در مناطق مختلف محلی بهصورت دانش بومی موجود است بسیار حائز اهمیت بوده و در صورت انجام کارهای ترویجی مناسب سبب برنامهریزی بهتر و جایگزینی گونههای مناسبتر خواهد شد. لذا جمعآوری اطلاعات علمی در زمینه منابع علوفهای جدید و شناخت کمی و کیفی این منابع یکی از مهمترین عوامل تضمین موفقیت در دامپروری و کمک به تأمین منابع غذایی میباشد. بهرهبرداری از گونههای علوفهای مرتعی و سایر علوفههای جایگزین در دهههای اخیر در دنیا سبب رونق اقتصادی و اجتماعی جمعیت و ساکنان محلی بهویژه دامداران شده است(یونسکو[1]، 2004). مشکل تغذیه دام در کشور ما همواره از مهمترین و مطرحترین مسائل دامپروری بوده و علیرغم فعالیتهای انجام شده در طی سالهای گذشته، راه حل اصولی برای رفع این مشکل ارائه نشده است. امروز ازدیاد جمعیت و افزایش تقاضا و همچنین کمبود منابع تأمینکننده موادغذایی، جهان را با چالشی عظیم در زمینه تغذیه مواجه ساخته است به گونهای که آمار گرسنگی در سال 2009 در جهان به مرز یک میلیارد نفر رسید(یونسکو، 2004). با رشد جمعیت نیاز به منابع جدید مواد غذایی و همچنین استفادهی بهینهتر از پتانسیلهای موجود دارای اهمیت فراوان میباشد به گونهای که تولید موادغذایی تا سال 2050 باید حدود 70 درصد افزایش یابد تا بتواند نیازهای غذایی جمعیت نُه میلیارد نفری این کره خاکی را تأمین نماید(فائو، 2009). در امر تغذیه، منابع گوشتی و پروتئینی و به تبع آن منابع تغذیهای دامها حائز اهمیت است در آیندهای نزدیک کشاورزان علیرغم کمبود زمین جهت کشت علوفهها مجبور به تولید بیشتر خواهند بود از این رو شناسایی منابع جدید تأمین علوفه یک نیاز اساسی محسوب میگردد. هزینه تأمین مواد غذایی دام یکی از بالاترین هزینهها میباشد چناچه نزدیک به 65-70 % هزینههای مربوط به پرورش ونگهداری دام در رابطه با مسائل تغذیهای میباشد (هاشمی، 1375). اهمیت تغذیه مناسب و کافی دام، ایجاب میکند که ارزش غذایی هر یک از مواد خوراکی در تغذیه دام و طیور، معمولاً با ارزیابی ترکیبات مغذی و ضریب قابلیت هضم آنها بیان میگردد. جمعیت کشور با نرخ فزایندهای در حال افزایش است، با افزایش جمعیت جهان تقاضا برای به کارگیری منابع پروتئینی جهت تغذیه مردم رو به فزونی میباشد. دامداری در کشور ما از سابقه بسیار طولانی برخوردار میباشد و ایران در سالیان پیش یکی از صادرکنندگان محصولات دامی بوده است. امّا در سالهای اخیر، نه تنها کشور ما صادراتی در این زمینه نداشته بلکه به یکی از واردکنندگان این محصولات تبدیل گردیده است. عوامل زیادی در بوجود آوردن این شرایط دخیل بوده است. اول آنکه در دهههای اخیر رشد جمعیت در کشور آهنگ بسیار تندی داشته و همچنین الگوهای مصرف نیز با گذشت زمان تغییر نموده است. دوم اینکه، شیوه دامپروری در ایران بهصورت سنتی بوده و حتی در سالهای اخیر که تحولات چشمگیری در تمام جنبههای تغذیه دام و پرورش دام، در جهان به وقوع پیوسته است هنوز هم بخش عمدهای از تولیدات دامی کشور، از دامداران سنتی تأمین میگردد و تعداد محدود دامپروریهای صنعتی نیز، بهطور کامل خود را با پیشرفتهای روز افزون علوم دامی در جهان همگام ننمودهاند (گلسن و اینال[2]، 1995). علوفههای مرتعی از مهمترین منابع غذایی مورد استفاده دام محسوب میگردد. متأسفانه هنوز ارزش غذایی بسیاری از این علوفههای مرتعی چه از جنبه تجزیه تقریبی و چه از لحاظ تغذیه دام ناشناخته مانده است. در نشخوارکنندگان به علت وجود میکروارگانیسمها در شکمبه و توانایی آنها در تجزیه و ساخت مواد مغذی به ویژه پروتئین میکروبی، بیان ارزش پروتئین بر مبنای قابلیت هضم آن کافی نمیباشد. لذا امروزه سیستم پروتئین قابل تجزیه و پروتئین قابل هضم در شکمبه برای ارزیابی پروتئین مواد خوراکی و نیاز نشخوارکنندگان استفاده میگردد. به طور تجربی ثابت شده است که بعضی از این علوفههای مرتعی از لحاظ غذایی برای دام خوشخوراک و مفید میباشند (کاظمی و همکاران، 1387). توسعه تولیدات دامی منوط به بهرهبرداری معقول از منابع تجدید شونده میباشد که مورد نظر متخصصین علوم مرتعداری و دامپروری میباشد. جمعآوری اطلاعات علمی در زمینه علوفههای مرتعی میتواند راهگشای استفاده مناسب از آنها باشد که منوط به شناخت مواد ناشناخته در گیاهان مرتعی میباشد. بهطوریکه امروزه شناسایی گیاهان مرتعی با ارزش در سیستمهای پرورش دام در کشورهای حوزه دریای مدیترانه و خاورمیانه مورد نظر متخصصین دام قرار گرفته است(گلسن و اینال، 1995). 1-2-3-1- عوامل موثر برروش کیسههای نایلونی.. 10 1-2-4- روش تولید گاز (Production Gas). 15 1-2-4-1- منشأ تولید گاز. 16 1-2-4-2- سیر تکاملی سیستم تولید گاز. 17 1-2-5- روش طیفسنجی مادون قرمز (NIRS ). 21 1-3- هضم در دستگاه گوارش نشخوارکنندگان 21 1-3-1- هضم در شکمبه. 23 1-3-2- عوامل موثر بر قابلیتهضم ترکیب غذا 24 1-3-2-1- ترکیب جیره. 25 1-3-2-2- آماده نمودن غذا 25 1-3-2-3- سطح تغذیه. 26 1-3-2-4- عوامل حیوانی.. 26 فصل دوم : مرور منابع 2-1- بررسی منابع 29 فصل سوم : مواد و روش ها 3-1- مواد وروشها 43 3-1-1- نمونهبرداری.. 43 3-1-2- مشخصات گیاهشناسی گونههای مرتعی مطالعه شده. 43 3-1-2-1- گونه مرتعی خلر(Lathyrus sativa ). 43 3-1-2-2- گونه مرتعی قدومه(Alyssum inflatum). 44 3-1-2-3- گونه مرتعی گونه آبدوست (Carex comans (. 44 3-1-3- تجزیه شیمیایی نمونهها 44 3-1-4 – دام مورد استفاده و نحوه آمادهسازی دام. 46 3-1-5- جایگاه حیوانات و مکان انجام آزمایش… 47 3-1-6- روش کیسه نایلونی.. 48 3-1-6-1- عملیات انجام شده پس از خروج کیسهها از داخل شکمبه. 49 3-1-7- روش تولید گاز. 50 3-1-7-1- مواد و دستگاههای لازم برای انجام آزمون گاز. 51 3-1-7-2- حیوان دهنده مایع شکمبه و ابزار گرفتن و آمادهسازی مایع شکمبه. 51 3-1-7-3-آماده سازی دستگاه. 52 3-1-7-4-آماده سازی خوراک… 53 3-1-7-5-آمادهسازی محلولها 53 3-1-7-6- آزمون گاز. 54 3-1-7-7- محاسبه پارامترهای هضم‌پذیری.. 55 3-1-8- روش طیف‌سنجی مادون قرمزنزدیک انعکاسی(NIRS). 56 3-1-8-1- تعیین شاخص‌های کیفیت با طیف‌ سنجی مادون قرمزنزدیک… 56 3-1-8-2- جست و جوی اتوماتیک فیلترها 56 3-1-8-3- تعیین معادلة‌رگرسیونی از فیلترهای انتخاب شده. 57 3-1-8-4- بررسی صحت معادلات‌کالیبراسیون(هم‌سنجی). 57 3-2- تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها 57 فصل چهارم : نتایج 4- 1- نتایج 60 4- 1- 1- نتایج آنالیز شیمیایی و طیف سنجی مادون قرمز (NIR) صفات کیفی در گونههای مطالعه شده. 60 4-2- نتایج روش تولید گاز 64 4-2-1- پارامترهای تولید گاز و قابلیت هضم در گونهها 66 4-3- نتایج روش کیسه نایلونی 67 4-3-1- ناپدید شدن ماده خشک و پروتئین خام در دو گونه با روش (In-situ). 67 4-3 -2- ضرایب تجزیهپذیری ماده خشک و پروتئین گونههای مطالعه شده با روش In-situ. 70 4- 3- 3- تجزیهپذیری مؤثر ماده خشک و پروتئین گونههای مطالعه شده در سرعتهای عبور متفاوت با روش In-situ. 71 فصل پنجم : بحث 5- 1- نتایج تجزیه شیمیایی 87 5-2-آزمایشهای قابلیتهضم 91 5-3- نتیجه گیری کلی 96 5-4- پیشنهادات 96 منابع …………… 97 فهرست جداول جدول 4- 1- مقایسه مقادیر ترکیب اجزا گونه های مطالعه شده در روش تجزیه شیمیایی و NIR (براساس ماده خشک) 61 جدول 4- 2- مقایسه تیتست صفات دو روش تجزیه شیمیایی و NIR (براساس ماده خشک) در کل تیمارهای مطالعه شده 62 جدول 4- 3- مقادیر گاز تولید شده در زمانهای انکوباسیون گونههای مطالعه شده در روش تولید گاز 65 جدول 4-4 – مقایسه پارامترهای تولید گاز در گونههای مرتعی ……………………………………………………….. 67 جدول 4- 5- تجزیهپذیری ماده خشک و پروتئین گونهها در زمانهای انکوباسیون روش کیسه نایلونی Insitu (درصد ماده خشک) …………………………………………………………………………………………………………………………… 68 جدول 4- 6- مقایسه ضرایب تجزیه‎پذیری ماده خشک و پروتئین گونه‎ها در روش Insitu (درصد ماده خشک) 71 جدول 4- 7- مقایسه تجزیهپذیری مؤثر ماده خشک و پروتئین گونهها در روش کیسه نایلونی Insitu (درصد ماده خشک) 7 فهرست اشکال شکل 3-1- مراحل فیستوله گذاری……………………………………………………………………………………….. 48 تصویر 4-1- نمودارمقادیر صفات اندازه‎گیری شده در روش شیمیایی در گونه‎های مطالعه شده…………….. 62 تصویر4-2– نمودار مقایسه میانگین کل تیمارها برای صفات مشترک در دو روش شیمیایی و طیف‎سنجی……………………………………………………………………………………………………………………… 63 تصویر 4-3- نمودارهای همبستگی روش شیمیایی و طیف‎سنجی در کل تیمارها………………………………. 64 تصویر 4-4- نمودار روند تولید گاز در زمانهای انکوباسیون در گونه‎های مطالعه شده…………………………. 66 تصویر 4-5 – روند ناپدید شدن ماده خشک در روش کیسه نایلونی……………………………………………… 69 تصویر 4-6- روند تجزیه‎پذیری پروتئش کیسه نایلونی………………………………………………………………. 69 تصویر 4-7- نمودار همبستگی تجزیه ماده خشک و پروتئین میانگین تمام تیمارها در روش کیسه نایلونی ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 70 تصویر 4-8- نمودار روند تجزیه‎پذیری موثر ماده خشک(a) و پروتئین(b) در سرعتهای عبور متفاوت در روش کیسه نایلونی 73 تصویر 4-9- نمودار میزان همبستگی بین تجزیه‎پذیری ماده خشک و پروتئین روش کیسه نایلونی با میزان گاز تولید با انکوباسیون یکسان…………………………………………………………………………………………………………………………… 74 چکیده این تحقیق به منظور تعیین ارزشغذایی و قابلیت هضم سه گونه مرتعی خلر(Lathyrus sativa )، قدومه(Alyssum inflatum)، گونه (Carex comans)، مخلوط گونههای مذکور و گونه M. sativa با روشهای شیمیایی، طیفسنجی مادون قرمز، تولید گاز وکیسه نایلونی انجام شد. نمونهبرداری به طور کاملاً تصادفی و محل انجام پژوهش در استان گیلان انجام شد. کلیه نمونههای بدستآمده ابتدا خُرد شده و سپس با هم مخلوط شده و جهت تعیین ترکیبات شیمیایی و تعیین قابلیت هضم با روش کیسهنایلونی و تولید گاز مورد آزمایش قرار گرفتند. در این تحقیق از سه رأس گوسفند فیستولهدار در مزرعه تحقیقاتی علوم دامی دانشگاه آزاد واحد رشت استفاده شد. این طرح در قالب طرح کاملاً تصادفی و دادهها نیز با نرم افزار،SPSS Neway مورد آنالیز قرار گرفت. ترکیب شیمیایی (CP ، EE، CF، Ash ،ADF ،NDF ،OMD تجزیهپذیری (CP و DM) و تولید گاز(OMD،SCFA ، ME، NEL، DMD) برای تمام گونهها تعیین شد. مقادیر پروتئین خام گونه خلر(72/9%)، گونه قدومه(43/8%)، گونه آبدوست کارکس(67/18%)، مخلوط گونهها (36/9%) و گونه یونجه (19/19%) میباشد. همبستگی روش NIR و روش شیمیایی در صفت خاکستر (94%) و در صفات پروتئین خام (65%)، NDF (79%) و ADF (50%) بود. روند تولید گاز نیز دارای روند افزایشی بوده و بیشترین تولید گاز مربوط به گونه یونجه وکمترین میزان مربوط به گونه خلر بود. میزان تجزیهپذیری مادهخشک و پروتئین در تمام زمانهای انکوباسیون دارای اختلاف معنیداری بین تمام تیمارها بود. بیشترین تجزیهپذیری ماده خشک و پروتئین مربوط به گونه یونجه و کمترین مربوط به کارکس میباشد. نتایج نشان داد که بین روش تولید گاز و کیسههای نایلونی همبستگی بالایی وجود دارد بهطوریکه بین تولید گاز و تجزیهپذیری پروتئین (93%) و تجزیهپذیری ماده خشک (92%) میباشد. بهطورکلی نتایج نشان دادند که گونههای مرتعی مطالعه شده و مخلوط آنها توانایی تأمین بخشی از نیازهای غذایی دامهای استان را دارا میباشند. 1-1 مقدمه شناسایی و استفاده از منابع علوفهای که در مناطق مختلف محلی بهصورت دانش بومی موجود است بسیار حائز اهمیت بوده و در صورت انجام کارهای ترویجی مناسب سبب برنامهریزی بهتر و جایگزینی گونههای مناسبتر خواهد شد. لذا جمعآوری اطلاعات علمی در زمینه منابع علوفهای جدید و شناخت کمی و کیفی این منابع یکی از مهمترین عوامل تضمین موفقیت در دامپروری و کمک به تأمین منابع غذایی میباشد. بهرهبرداری از گونههای علوفهای مرتعی و سایر علوفههای جایگزین در دهههای اخیر در دنیا سبب رونق اقتصادی و اجتماعی جمعیت و ساکنان محلی بهویژه دامداران شده است(یونسکو[1]، 2004). مشکل تغذیه دام در کشور ما همواره از مهمترین و مطرحترین مسائل دامپروری بو این مطلب را هم بخوانید : این مطلب را هم بخوانید : ده و علیرغم فعالیتهای انجام شده در طی سالهای گذشته، راه حل اصولی برای رفع این مشکل ارائه نشده است. امروز ازدیاد جمعیت و افزایش تقاضا و همچنین کمبود منابع تأمینکننده موادغذایی، جهان را با چالشی عظیم در زمینه تغذیه مواجه ساخته است به گونهای که آمار گرسنگی در سال 2009 در جهان به مرز یک میلیارد نفر رسید(یونسکو، 2004). با رشد جمعیت نیاز به منابع جدید مواد غذایی و همچنین استفادهی بهینهتر از پتانسیلهای موجود دارای اهمیت فراوان میباشد به گونهای که تولید موادغذایی تا سال 2050 باید حدود 70 درصد افزایش یابد تا بتواند نیازهای غذایی جمعیت نُه میلیارد نفری این کره خاکی را تأمین نماید(فائو، 2009). در امر تغذیه، منابع گوشتی و پروتئینی و به تبع آن منابع تغذیهای دامها حائز اهمیت است در آیندهای نزدیک کشاورزان علیرغم کمبود زمین جهت کشت علوفهها مجبور به تولید بیشتر خواهند بود از این رو شناسایی منابع جدید تأمین علوفه یک نیاز اساسی محسوب میگردد. هزینه تأمین مواد غذایی دام یکی از بالاترین هزینهها میباشد چناچه نزدیک به 65-70 % هزینههای مربوط به پرورش ونگهداری دام در رابطه با مسائل تغذیهای میباشد (هاشمی، 1375). اهمیت تغذیه مناسب و کافی دام، ایجاب میکند که ارزش غذایی هر یک از مواد خوراکی در تغذیه دام و طیور، معمولاً با ارزیابی ترکیبات مغذی و ضریب قابلیت هضم آنها بیان میگردد. جمعیت کشور با نرخ فزایندهای در حال افزایش است، با افزایش جمعیت جهان تقاضا برای به کارگیری منابع پروتئینی جهت تغذیه مردم رو به فزونی میباشد. دامداری در کشور ما از سابقه بسیار طولانی برخوردار میباشد و ایران در سالیان پیش یکی از صادرکنندگان محصولات دامی بوده است. امّا در سالهای اخیر، نه تنها کشور ما صادراتی در این زمینه نداشته بلکه به یکی از واردکنندگان این محصولات تبدیل گردیده است. عوامل زیادی در بوجود آوردن این شرایط دخیل بوده است. اول آنکه در دهههای اخیر رشد جمعیت در کشور آهنگ بسیار تندی داشته و همچنین الگوهای مصرف نیز با گذشت زمان تغییر نموده است. دوم اینکه، شیوه دامپروری در ایران بهصورت سنتی بوده و حتی در سالهای اخیر که تحولات چشمگیری در تمام جنبههای تغذیه دام و پرورش دام، در جهان به وقوع پیوسته است هنوز هم بخش عمدهای از تولیدات دامی کشور، از دامداران سنتی تأمین میگردد و تعداد محدود دامپروریهای صنعتی نیز، بهطور کامل خود را با پیشرفتهای روز افزون علوم دامی در جهان همگام ننمودهاند (گلسن و اینال[2]، 1995). علوفههای مرتعی از مهمترین منابع غذایی مورد استفاده دام محسوب میگردد. متأسفانه هنوز ارزش غذایی بسیاری از این علوفههای مرتعی چه از جنبه تجزیه تقریبی و چه از لحاظ تغذیه دام ناشناخته مانده است. در نشخوارکنندگان به علت وجود میکروارگانیسمها در شکمبه و توانایی آنها در تجزیه و ساخت مواد مغذی به ویژه پروتئین میکروبی، بیان ارزش پروتئین بر مبنای قابلیت هضم آن کافی نمیباشد. لذا امروزه سیستم پروتئین قابل تجزیه و پروتئین قابل هضم در شکمبه برای ارزیابی پروتئین مواد خوراکی و نیاز نشخوارکنندگان استفاده میگردد. به طور تجربی ثابت شده است که بعضی از این علوفههای مرتعی از لحاظ غذایی برای دام خوشخوراک و مفید میباشند (کاظمی و همکاران، 1387). توسعه تولیدات دامی منوط به بهرهبرداری معقول از منابع تجدید شونده میباشد که مورد نظر متخصصین علوم مرتعداری و دامپروری میباشد. جمعآوری اطلاعات علمی در زمینه علوفههای مرتعی میتواند راهگشای استفاده مناسب از آنها باشد که منوط به شناخت مواد ناشناخته در گیاهان مرتعی میباشد. بهطوریکه امروزه شناسایی گیاهان مرتعی با ارزش در سیستمهای پرورش دام در کشورهای حوزه دریای مدیترانه و خاورمیانه مورد نظر متخصصین دام قرار گرفته است(گلسن و اینال، 1995). قابلیت هضم یك فاكتور مهم برای ارزش غذایی بوده و ارتباط بین محتوای مواد غذایی و انرژی قابل دسترس نشخواركنندگان را تعیین میكند. تركیب شیمیایی مواد غذایی درباره ویژگیهای فیزیكی و كیفیت مواد غذایی اطلاعاتی میدهد كه جهت نتیجهگیری از قابلیت هضم و كارایی مورد انتظار از غذاهای دریافت شده توسط شكمبه استفاده میشود(اکسپرت[3]، 1986). روش استفاده از حیوان زنده و روش کیسههای نایلونی از روش های مرسوم بیولوژیکی هستند و روش آزمایشگاهی جدید روش آزمون گاز میباشد. روش کیسههای نایلونی با داشتن برخی اشکالات، هنوز در تعیین ارزش غذایی مواد خوراکی مورد قبول قابلیت هضم یك فاكتور مهم برای ارزش غذایی بوده و ارتباط بین محتوای مواد غذایی و انرژی قابل دسترس نشخواركنندگان را تعیین میكند. تركیب شیمیایی مواد غذایی درباره ویژگیهای فیزیكی و كیفیت مواد غذایی اطلاعاتی میدهد كه جهت نتیجهگیری از قابلیت هضم و كارایی مورد انتظار از غذاهای دریافت شده توسط شكمبه استفاده میشود(اکسپرت[3]، 1986). روش استفاده از حیوان زنده و روش کیسههای نایلونی از روش های مرسوم بیولوژیکی هستند و روش آزمایشگاهی جدید روش آزمون گاز میباشد. روش کیسههای نایلونی با داشتن برخی اشکالات، هنوز در تعیین ارزش غذایی مواد خوراکی مورد قبول

کلمات کلیدی: سنجش میزان تخریب ساختمان ها، ویژگی های بافتی، طبقه بندی نظارت شده، ماشین بردار پشتیبان، الگوریتم ژنتیک، سیستم استنتاج فازی

 

                                                        فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                          صفحه

1- فصل اول:کلیات تحقیق  6

1-1- مقدمه  7

1-2- بیان مسئله و ضرورت انجام تحقیق   8

1-3- سوالات تحقیق   8

1-4- اهداف تحقیق   9

1-5- ساختار تحقیق   9

2- فصل دوم : مرور تحقیقات پیشین در زمینه تعیین تخریب ساختمان ها 10

2-1- ‏‏مقدمه  11

2-2- مروری بر روشهای پیشین در تعیین تخریب ساختمانها پس از رخداد زلزله  11

2-2-1- روش های موجود از دیدگاه نوع داده های مورد استفاده 11

2-2-2- روش های موجود از دیدگاه روش تعیین میزان تخریب   13

2-3- آنالیز بافت   25

2-3-1- ویژگی های بافتی آماری   28

2-4- مروری بر یافتن ویژگی های بافتی (باندهای) بهینه  35

2-4-1- الگوریتم ژنتیک (GA) 36

2-5- طبقه بندی تصاویر  39

2-5-1- طبقه بندی الگوریتم ماشین بردار(SVM) 40

2-6- مروری بر مدل نقشه تخریب   44

2-6-1- بکارگیری سیستم فازی جهت تصمیم گیری در مورد وضعیت ساختمان ها 45

2-7- جمع بندی تحقیقات پیشین   49

3- فصل سوم: روش پیشنهادی تحقیق   52

3-1- مقدمه  53

3-2- مراحل انجام تحقیق   53

کلمات کلیدی: سنجش میزان تخریب ساختمان ها، ویژگی های بافتی، طبقه بندی نظارت شده، ماشین بردار پشتیبان، الگوریتم ژنتیک، سیستم استنتاج فازی

 

                                                        فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                          صفحه

1- فصل اول:کلیات تحقیق  6

1-1- مقدمه  7

1-2- بیان مسئله و ضرورت انجام تحقیق   8

1-3- سوالات تحقیق   8

1-4- اهداف تحقیق   9

1-5- ساختار تحقیق   9

2- فصل دوم : مرور تحقیقات پیشین در زمینه تعیین تخریب ساختمان ها 10

2-1- ‏‏مقدمه  11

2-2- مروری بر روشهای پیشین در تعیین تخریب ساختمانها پس از رخداد زلزله  11

2-2-1- روش های موجود از دیدگاه نوع داده های مورد استفاده 11

2-2-2- روش های موجود از دیدگاه روش تعیین میزان تخریب   13

2-3- آنالیز بافت   25

2-3-1- ویژگی های بافتی آماری   28

2-4- مروری بر یافتن ویژگی های بافتی (باندهای) بهینه  35

2-4-1- الگوریتم ژنتیک (GA) 36

2-5- طبقه بندی تصاویر  39

2-5-1- طبقه بندی الگوریتم ماشین بردار(SVM) 40

2-6- مروری بر مدل نقشه تخریب   44

2-6-1- بکارگیری سیستم فازی جهت تصمیم گیری در مورد وضعیت ساختمان ها 45

2-7- جمع بندی تحقیقات پیشین   49

3- فصل سوم: روش پیشنهادی تحقیق   52

3-1- مقدمه  53

3-2- مراحل انجام تحقیق   53

3-2-1- جمع آوری داده های مورد مطالعه  54

3-2-2- آماده سازی داده ها 54

3-2-3- استخراج ویژگی های بافتی   55

3-2-4- یافتن ویژگی های بافتی (باندهای) بهینه با استفاده از GA و SVM    57

3-2-5- طبقه بندی سقف ساختمان ها 60

3-2-6- طراحی سیستم فازی جهت تصمیم گیری وضعیت ساختمان ها 62

3-2-7- نقشه تخریب   64

3-2-8- ارزیابی و برآورد دقت الگوریتم پیشنهادی تحقیق   65

3-3- نرم افزارهای مورد استفاده 67

4- فصل چهارم: پیاده سازی  69

4-1- مقدمه  70

4-2- منطقه مورد مطالعه و پیش پردازش داده ها 69

4-3-  استخراج سقف ساختمان ها 73

4-4- استخراج ویژگی های بافتی   74

4-5- استخراج ویژگی های بافتی بهینه با استفاده از الگوریتم ترکیبی SVM-GA  75

4-6-  طبقه بندی سقف ساختمان ها با الگوریتم SVM    77

4-7- طبقه بندی کلاس های تخریب بر اساس منطق فازی   80

4-7-1 توابع عضویت و فازی سازی   80

4-7- استنتاج فازی   81

4-8- تولید نقشه تخریب   84

4-9- برآورد دقت   85

5- فصل پنجم: جمع بندی و پیشنهادات  91

5-1- جمع بندی   92

5-2- پیشنهادات   96

مراجع  99

چکیده انگلیسی   101

فهرست اشکال

عنوان                                                                                                                          صفحه

شکل ‏2‑1  نتیجه تفسیر بصری تصاویر سنجنده Quick Bird زلزله بم توسط Yamazaki  و همکاران.. 16

شکل ‏2‑2  استخراج قطعات معنادار از تصاویر در آنالیز شئ مبنا 20

شکل ‏2‑3 مدل مفهومی روش ارائه شده توسط گوسلا  و همکاران.. 21

شکل ‏2‑4 مدل مفهومی روش ارائه شده توسط چینی و همکاران.. 23

شکل ‏2‑5 مدل مفهومی روش ارائه شده توسط صمدزادگان و همکاران.. 24

شکل ‏2‑6 چهار جهت اصلی تصویر برای تشکیل ماتریس هم اتفاق.. 31

شکل ‏2‑7 نحوه تشکیل ماتریس هم اتفاق.. 31

شکل ‏2‑8 نحوه تولید تصاویر بافتی با حرکت پنجره متحرک با ابعد 3*3. 35

شکل ‏2‑9 نمونه ای از انجام جهش بر روی یک کروموزوم. 39

شکل ‏2‑10 طبقه بندی به روش SVM  در دوکلاس با استفاده از کرنل خطی.. 42

شکل ‏2‑11 طبقه بندی بهینه دو کلاس با کرنل خطی.. 43

شکل ‏2‑12 سیستم منطق فازی.. 46

شکل ‏2‑13 نمودار یک سیستم استنتاج (ممدانی) 47

شکل ‏3-1 مدل مفهومی الگوریتم پیشنهادی تحقیق.. 54

شکل ‏3-2 فرآیند کلی الگوریتم ترکیبی GA-SVM 57

شکل ‏3-3 نحوه انتخاب ویژگی های بافتی بهینه. 58

شکل ‏3-4 نمونه ای از کروموزوم مورد استفاده در این تحقیق.. 58

شکل ‏3-5 فرآیند طبقه بندی ساختمان با الگوریتم SVM… 61

شکل3-6 نحوه تعریف ورودی های سیستم استنتاج فازی.. 66

شکل ‏4‑1 زلزله شهر بم، کرمان، ایران. 70

شکل ‏4‑2 تصویر ماهواره QuickBird  مربوط به قبل از زلزله بم. 71

شکل ‏4‑3 تصویر ماهواره QuickBird  مربوط به پس از زلزله بم. 72

شکل ‏4‑4 داده کمکی شامل بردارهای پلیگون ساختمانها و اطلاعات آن ها 73

شکل ‏4‑5 ماسک ساخته شده و سقف های ساختمانی استخراج شده 74

شکل ‏4‑6 اجرای الگوریتم GA-SVM… 77

شکل ‏4‑7  اجرای الگوریتم MAIN-SVM… 78

شکل ‏4‑8 نتایج طبقه بندی سقف ساختمان ها با استفاده از الگوریتم SVM… 79

شکل ‏4‑9 توابع عضویت مورد استفاده برای فازی سازی ورودی های سیستم فازی.. 81

شکل ‏4‑10 تابع عضویت مربوط به بخش خروجی سیسستم استنتاج فازی.. 83

شکل ‏4‑11 ساختار سیستم استنتاج فازی طراحی شده 83

شکل ‏4‑12 نقشه تخریب مرجع تهیه شده توسط یامازاکی و همکاران(C1,C3,C4,C5) 88

شکل ‏4‑13  نقشه تخریب نهایی حاصل از پیاده سازی الگوریتم پیشنهادی تحقیق(C1,C3,C4,C5). 89

شکل ‏4‑14  نقشه تخریب نهایی حاصل از پیاده سازی الگوریتم پیشنهادی تحقیق(C1&3,C4,C5). 89

شکل ‏4‑15 نقشه تخریب نهایی حاصل از پیاده سازی الگوریتم پیشنهادی تحقیق(c1,c3,c4&5). 89

شکل ‏4‑16 نقشه تخریب نهایی حاصل از پیاده سازی الگوریتم پیشنهادی تحقیق(c1&3,c4&5) 90

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                          صفحه

جدول ‏2‑1 رابطه بین بردار آفست و 4 جهت اصلی.. 31

جدول ‏2‑2 طبقه بندی ساختمان های آسیب دیده بر اساس آیین نامه(EMS98-2008) 45

جدول ‏2‑3 جمع بندی تحقیقات پیشین.. 49

جدول ‏3‑1 توصیف گرهای آماری استخراجی از ماتریس هم اتفاق(هارالیک) استفاده شده 56

جدول ‏3‑2   ماتریس خطا برا ی یک طبقه بندی با سه کلاس… 60

جدول ‏3‑3 نحوه تشکیل ماتریس خطا 65

جدول ‏4‑1 ویژگی های استخراجی آماری مرتبه دوم هارالیک… 74

جدول ‏4‑2 چند ساختمان نمونه به همراه درصد حضور هر کلاس در سقف ساختمان. 80

جدول ‏4‑3 تعدادی از قواعد فازی استفاده شده در سیستم استنتاج فازی.. 82

جدول ‏4‑4  نتیجه نهایی اعمال الگوریتم پیشنهادی بر روی ساختمان های ناحیه مورد مطالعه. 84

 

3-2-1- جمع آوری داده های مورد مطالعه  54

3-2-2- آماده سازی داده ها 54

3-2-3- استخراج ویژگی های بافتی   55

3-2-4- یافتن ویژگی های بافتی (باندهای) بهینه با استفاده از GA و SVM    57

3-2-5- طبقه بندی سقف ساختمان ها 60

3-2-6- طراحی سیستم فازی جهت تصمیم گیری وضعیت ساختمان ها 62

3-2-7- نقشه تخریب   64

3-2-8- ارزیابی و برآورد دقت الگوریتم پیشنهادی تحقیق   65

3-3- نرم افزارهای مورد استفاده 67

4- فصل چهارم: پیاده سازی  69

4-1- مقدمه  70

4-2- منطقه مورد مطالعه و پیش پردازش داده ها 69

4-3-  استخراج سقف ساختمان ها 73

4-4- استخراج ویژگی های بافتی   74

4-5- استخراج ویژگی های بافتی بهینه با استفاده از الگوریتم ترکیبی SVM-GA  75

4-6-  طبقه بندی سقف ساختمان ها با الگوریتم SVM    77

4-7- طبقه بندی کلاس های تخریب بر اساس منطق فازی   80

4-7-1 توابع عضویت و فازی سازی   80

4-7- استنتاج فازی   81

4-8- تولید نقشه تخریب   84

4-9- برآورد دقت   85

5- فصل پنجم: جمع بندی و پیشنهادات  91

5-1- جمع بندی   92

5-2- پیشنهادات   96

مراجع  99

چکیده انگلیسی   101

فهرست اشکال

عنوان                                                                                                                          صفحه

این مطلب را هم بخوانید :

شکل ‏2‑1  نتیجه تفسیر بصری تصاویر سنجنده Quick Bird زلزله بم توسط Yamazaki  و همکاران.. 16

شکل ‏2‑2  استخراج قطعات معنادار از تصاویر در آنالیز شئ مبنا 20

شکل ‏2‑3 مدل مفهومی روش ارائه شده توسط گوسلا  و همکاران.. 21

شکل ‏2‑4 مدل مفهومی روش ارائه شده توسط چینی و همکاران.. 23

شکل ‏2‑5 مدل مفهومی روش ارائه شده توسط صمدزادگان و همکاران.. 24

شکل ‏2‑6 چهار جهت اصلی تصویر برای تشکیل ماتریس هم اتفاق.. 31

شکل ‏2‑7 نحوه تشکیل ماتریس هم اتفاق.. 31

شکل ‏2‑8 نحوه تولید تصاویر بافتی با حرکت پنجره متحرک با ابعد 3*3. 35

شکل ‏2‑9 نمونه ای از انجام جهش بر روی یک کروموزوم. 39

شکل ‏2‑10 طبقه بندی به روش SVM  در دوکلاس با استفاده از کرنل خطی.. 42

شکل ‏2‑11 طبقه بندی بهینه دو کلاس با کرنل خطی.. 43

شکل ‏2‑12 سیستم منطق فازی.. 46

شکل ‏2‑13 نمودار یک سیستم استنتاج (ممدانی) 47

شکل ‏3-1 مدل مفهومی الگوریتم پیشنهادی تحقیق.. 54

شکل ‏3-2 فرآیند کلی الگوریتم ترکیبی GA-SVM 57

شکل ‏3-3 نحوه انتخاب ویژگی های بافتی بهینه. 58

شکل ‏3-4 نمونه ای از کروموزوم مورد استفاده در این تحقیق.. 58

شکل ‏3-5 فرآیند طبقه بندی ساختمان با الگوریتم SVM… 61

شکل3-6 نحوه تعریف ورودی های سیستم استنتاج فازی.. 66

شکل ‏4‑1 زلزله شهر بم، کرمان، ایران. 70

شکل ‏4‑2 تصویر ماهواره QuickBird  مربوط به قبل از زلزله بم. 71

شکل ‏4‑3 تصویر ماهواره QuickBird  مربوط به پس از زلزله بم. 72

شکل ‏4‑4 داده کمکی شامل بردارهای پلیگون ساختمانها و اطلاعات آن ها 73

شکل ‏4‑5 ماسک ساخته شده و سقف های ساختمانی استخراج شده 74

شکل ‏4‑6 اجرای الگوریتم GA-SVM… 77

شکل ‏4‑7  اجرای الگوریتم MAIN-SVM… 78

شکل ‏4‑8 نتایج طبقه بندی سقف ساختمان ها با استفاده از الگوریتم SVM… 79

شکل ‏4‑9 توابع عضویت مورد استفاده برای فازی سازی ورودی های سیستم فازی.. 81

شکل ‏4‑10 تابع عضویت مربوط به بخش خروجی سیسستم استنتاج فازی.. 83

شکل ‏4‑11 ساختار سیستم استنتاج فازی طراحی شده 83

شکل ‏4‑12 نقشه تخریب مرجع تهیه شده توسط یامازاکی و همکاران(C1,C3,C4,C5) 88

شکل ‏4‑13  نقشه تخریب نهایی حاصل از پیاده سازی الگوریتم پیشنهادی تحقیق(C1,C3,C4,C5). 89

شکل ‏4‑14  نقشه تخریب نهایی حاصل از پیاده سازی الگوریتم پیشنهادی تحقیق(C1&3,C4,C5). 89

شکل ‏4‑15 نقشه تخریب نهایی حاصل از پیاده سازی الگوریتم پیشنهادی تحقیق(c1,c3,c4&5). 89

شکل ‏4‑16 نقشه تخریب نهایی حاصل از پیاده سازی الگوریتم پیشنهادی تحقیق(c1&3,c4&5) 90

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                          صفحه

جدول ‏2‑1 رابطه بین بردار آفست و 4 جهت اصلی.. 31

جدول ‏2‑2 طبقه بندی ساختمان های آسیب دیده بر اساس آیین نامه(EMS98-2008) 45

جدول ‏2‑3 جمع بندی تحقیقات پیشین.. 49

جدول ‏3‑1 توصیف گرهای آماری استخراجی از ماتریس هم اتفاق(هارالیک) استفاده شده 56

جدول ‏3‑2   ماتریس خطا برا ی یک طبقه بندی با سه کلاس… 60

جدول ‏3‑3 نحوه تشکیل ماتریس خطا 65

جدول ‏4‑1 ویژگی های استخراجی آماری مرتبه دوم هارالیک… 74

جدول ‏4‑2 چند ساختمان نمونه به همراه درصد حضور هر کلاس در سقف ساختمان. 80

جدول ‏4‑3 تعدادی از قواعد فازی استفاده شده در سیستم استنتاج فازی.. 82

جدول ‏4‑4  نتیجه نهایی اعمال الگوریتم پیشنهادی بر روی ساختمان های ناحیه مورد مطالعه. 84

1-4-4- ابزارهای ایجاد بیماری تحت اختیار باکتری……………………………………………..14

1-4-5- جذب، اتصال و ورود باکتری به گیاه……………………………………………………14

1-4-6- سیستم‌های ترشحی باکتری……………………………………………………………15

1-4-7- سیستم ترشحی نوع III (TTSS)………………………………………………………16

1-4-8- ژن‌های hrp و نقش دوگانه‌ی آنها……………………………………………………….17

1-4-9- هارپین‌ها و نقش آنها در القای پاسخ ………………………………………………HR20

1-5- بهره‌گیری از مهندسی ژنتیک در مقاومت به بیماری‌ها………………………………………21

فصل دوم: مواد و روش‏ها

2- محل انجام پژوهش……………………………………………………………………………………………..25                                                                                                                                                                           25

2-1- مواد شیمیایی، آنزیم‏ها و کیت‏ها………………………………………………………….25

2-2- سویه‏های باکتری………………………………………………………………………..25

2-3- پلاسمیدهای مورد استفاده……………………………………………………………….26

2-4- محیط کشت باکتری‏ها…………………………………………………………………….26

2-5- آنتی‏بیوتیک‏ها……………………………………………………………………………27

2-6- طراحی آغازگر………………………………………………………………………….27

2-7- شناسایی و جداسازی باکتری Xcc…………………………………………………………………………………….29

2-8- خالص سازی DNA ژنومی باکتری Xcc سویه‏ی ………………………..NIGEB.088(A*)31

2-9- تعیین کمیت و کیفیت DNA استخراج شده……………………………………………….31

2-10- واکنش زنجیره‏ای پلیمراز با آنزیم‏هایTaq  و Pfu دی.ان.آ پلیمراز جهت جداسازی ژن‏های هدف……………………………………………………………………………………………………………………………………..31

2-11- الکتروفورز محصولات واکنش زنجیره‏ای پلیمراز……………………………………………33

2-12- خالص‏سازی محصول واکنش زنجیره‏ای پلیمراز………………………………………….33

2-13- جداسازی محصول PCR و یا محصول حاصل از هضم آنزیمی از روی ژل آگارز……………34

2-14- هضم آنزیمی با آنزیم‏های محدود کننده تیپ …………………………………………..II35

2-15- الکتروفورز محصولات واکنش‏های هضم آنزیمی…………………………………………39

2-16- واکنش اتصال………………………………………………………………………….39

2-17- تکثیر پلاسمید………………………………………………………………………….42

2-18- اندازه‏گیری دانسیته نوری(OD) باکتری…………………………………………………..42

1-4-4- ابزارهای ایجاد بیماری تحت اختیار باکتری……………………………………………..14

1-4-5- جذب، اتصال و ورود باکتری به گیاه……………………………………………………14

1-4-6- سیستم‌های ترشحی باکتری……………………………………………………………15

1-4-7- سیستم ترشحی نوع III (TTSS)………………………………………………………16

1-4-8- ژن‌های hrp و نقش دوگانه‌ی آنها……………………………………………………….17

1-4-9- هارپین‌ها و نقش آنها در القای پاسخ ………………………………………………HR20

1-5- بهره‌گیری از مهندسی ژنتیک در مقاومت به بیماری‌ها………………………………………21

فصل دوم: مواد و روش‏ها

2- محل انجام پژوهش……………………………………………………………………………………………..25                                                                                                                                                                           25

2-1- مواد شیمیایی، آنزیم‏ها و کیت‏ها………………………………………………………….25

2-2- سویه‏های باکتری………………………………………………………………………..25

2-3- پلاسمیدهای مورد استفاده……………………………………………………………….26

2-4- محیط کشت باکتری‏ها…………………………………………………………………….26

2-5- آنتی‏بیوتیک‏ها……………………………………………………………………………27

2-6- طراحی آغازگر………………………………………………………………………….27

2-7- شناسایی و جداسازی باکتری Xcc…………………………………………………………………………………….29

2-8- خالص سازی DNA ژنومی باکتری Xcc سویه‏ی ………………………..NIGEB.088(A*)31

2-9- تعیین کمیت و کیفیت DNA استخراج شده……………………………………………….31

2-10- واکنش زنجیره‏ای پلیمراز با آنزیم‏هایTaq  و Pfu دی.ان.آ پلیمراز جهت جداسازی ژن‏های هدف……………………………………………………………………………………………………………………………………..31

2-11- الکتروفورز محصولات واکنش زنجیره‏ای پلیمراز……………………………………………33

2-12- خالص‏سازی محصول واکنش زنجیره‏ای پلیمراز………………………………………….33

2-13- جداسازی محصول PCR و یا محصول حاصل از هضم آنزیمی از روی ژل آگارز……………34

2-14- هضم آنزیمی با آنزیم‏های محدود کننده تیپ …………………………………………..II35

2-15- الکتروفورز محصولات واکنش‏های هضم آنزیمی…………………………………………39

2-16- واکنش اتصال………………………………………………………………………….39

2-17- تکثیر پلاسمید………………………………………………………………………….42

2-18- اندازه‏گیری دانسیته نوری(OD) باکتری…………………………………………………..42

2-19- تکنیک Colony-PCR: غربالگری کلونی‏های نوترکیب……………………………………42

2-20- استخراج پلاسمید در مقیاس کم ……………………………………(Mini-Preparation)43

2-21- توالی‏یابی………………………………………………………………………………43

2-22- انتقال پلاسمید‏های نوترکیب pBI-hrpW و pBI-hrpG به سویه‏های آگروباکتریوم تومفاسینس با‏ استفاده از روش ذوب و انجماد…………………………………………………………………43

فصل سوم: نتیجه‏گیری و بحث

3- شناسایی باکتری Xcc (A*)……………………………………………………………………………………………………………………..47

3-1-  شناسایی به کمک تست بیماریزایی بر روی گیاه میزبان C.auratifolia…………………………………47

3-2-  شناسایی به کمک آغازگرهای اختصاصیMS+/MS-  و Xac01 / Xac02……………………………….48

3-3-  استخراج DNA ژنومی از باکتری XCC……………………………………………………………………………49

3-4-  تعیین کیفیت و کمیت DNA استخراج شده………………………………………………50

3-5- تکثیر ژن‏هایhrpW  و hrpG با واکنش زنجیره‏ای پلیمراز………………………………….51

3-5-1-  طراحی آغازگرهای مناسب……………………………………………………………51

3-5-2-  بهینه‏سازی شرایط واکنش زنجیره‏ای پلیمراز……………………………………………51

3-5-3-  الکتروفورز محصول واکنش زنجیره‏ای پلیمراز………………………………………….53

3-6-  تایید ناقل‏های کلونینگ و بیانی از طریق الگوهای برشی حاصل از هضم توسط آنزیم‏های برشی نوع II…………………………………………………………………………………………………………………………………….54

3-7-  همسانه‏سازی ژن‏هایhrpG  و hrpW در ناقل‏های کلونینگ (PGEM7zf(-) , pUC19)………….55

3-8-  تایید همسانه‏سازی ژن‏های هدف در ناقل‏های کلونینگ (pGEM7zf(-))،( pUC19)………………57

3-8-1-  واکنش کلونی PCR کلون‏های گزینش شده……………………………………………57

3-8-2-  تایید همسانه‏سازی ژن‏هایhrpW/G  در ناقل‏های کلونینگ با روش هضم آنزیمی…………58

3-8-3-  تایید همسانه‏سازی ژن‏های hrpW/G در ناقل‏های کلونینگ با روش واکنش زنجیره‏ای پلیمراز……………………………………………………………………………………………………………………………………59

3-9- همسانه سازی ژن‏های hrpG/W در ناقل بیانی pBI121………………………………………………………59

3-10- تایید همسانه سازی ژن‏های hrpG/W در ناقل بیانی pBI121…………………………………………….62

3-10-1- واکنش کلونی PCR کلون‏های تشکیل شده……………………………………………62

3-10-2- تایید همسانه‏سازی ژن‏های hrpG/W در ناقل بیانی pBI121 با روش واکنش هضم آنزیمی.63

3-10-3- تایید همسانه‏سازی ژن‏های hrpW/G در ناقل بیانی pBI121 با روش واکنش زنجیره‏ای پلیمراز……………………………………………………………………………………….64

3-11- توالی‏یابی……………………………………………………………………………..65

3-11-1- نتایج توالی‏یابی……………………………………………………………………..66

3-12- انتقال پلاسمیدهای نوترکیب pBI.hrpG و pBI.hrpW به سویه‏های آگروباکتریوم تومفاسینس.67

3-13- تایید انتقال پلاسمیدهای نوترکیب pBI.hrpW/G به سویه‏های آگروباکتریوم تومفاسینس……..67

3-13-1- تایید انتقال پلاسمیدهای نوترکیب pBI.hrpW/G با روش کلونی PCR…………………………..67

فصل چهارم: جمع‏بندی کلی و پیشنهادها

4- جمع‏بندی کلی نتایج……………………………………………………………………….70

4-1- پیشنهادها………………………………………………………………………………71

پیوست

5- دستورالعمل استخراج و خالص‏سازی DNA ژنومی باکتری xanthomonas citri pv. citri سویه 088(A*) NIGEB-……………………………………………………………………………………………………………………………………84

5-1-  محلول‏های لازم جهت استخراج DNA ژنومی……………………………………………84

5-1-1- مراحل استخراج DNA ژنومی…………………………………………………………85

5-1-2- روش اسپکتروفوتومتری………………………………………………………………86

5-1-3- الکتروفورز بر روی ژل آگارز………………………………………………………….87

6- الکتروفورز با ژل آگارز……………………………………………………………………………………. 88

6-1- نمای ساده از دستگاه الكتروفورز…………………………………………………………88

6-2- ژل آگارز……………………………………………………………………………….89

6-3- اتیدیوم بروماید………………………………………………………………………….89

6-4- بافر بارگزاری ژل آگارز………………………………………………………………….90

6-5- طرز تهیه محلول …………………………………………………………….TBE 0.5X91

6-6- طرز تهیه آگارز 1%……………………………………………………………………………………………..91

7- دستورالعمل خالص‏سازی فرآورده‏های تکثیر شده و قطعات DNA از روی ژل آگارز…………………92

7-1- خالص‏سازی فرآورده‏های تکثیر شده با کیت ……………………………………..Bioneer92

7-2- خالص‏سازی قطعات DNA از ژل آگارز……………………………………………………………………………93

8- دستورالعمل تهیه باكتری‏های مستعد برای پذیرش DNA خارجی…………………………………….95

8-1- تهیه سلول‏های مستعد E.coli……………………………………………………………………………95

8-2- دستورالعمل تراریزش باکتری مستعد به روش شوک حرارتی………………………………………………96

8-3- تهیه‏ی سلول‏های مستعد و انتقال پلاسمید‏های نوترکیب pBI-hrpW و  pBI-hrpG به سویه‏های آگروباکتریوم تومفاسینس با استفاده از روش ذوب و انجماد……………………………………………………….97

9- استخراج پلاسمید در مقیاس کم از باکتری E.coli سویه DH5α……………………………………………..99

9-1- استخراج پلاسمید به روش دستی…………………………………………………………99

9-2- استخراج پلاسمید با استفاده از کیت MBST (دکتر شایان)…………………………………….101

9-3- روش تهیه محلول های IPTG و …………………………………………………X-Gal103

9-3-1- تهیه محلول ایزوپروپیل D-B تیوگالاکتوپیرانوزید (IPTG)…………………………………………….103

9-3-2- تهیه 5 برمو-3 کلرو- اتیدولیل D-B گالاکتوزید (X-Gal)………………………………103

10- تهیه مایه تلقیح و بهینه‏سازی شرایط مایه‏زنی گیاه میزبان……………………………………………………..103

 

فهرست جداول

1-1- بیماریزایی فرم‏های مختلف شانکر روی چهار گونه از مرکبات………………………………….       12

1-2- مشخصات آغازگرهای اختصاصی برای تکثیر و شناسایی………………………………………….     29

2-2- برنامه Multipelex PCR با آغازگر‏های MS+/MS-  و Xac01/Xac02………………………          30

3-2- ترکیب محلول مادری برای واکنش Multipelex PCR جهت شناسایی باکتری…………….         30

4-2- شیب‏ دمایی به‏کار رفته برای تعیین بهترین دمای اتصال با آنزیم Taq………………………….       32

5-2- ترکیب محلول مادری برای واکنش زنجیره‏ای پلیمراز با آنزیم pfu دی.ان.آ پلیمراز……….         32

6-2- چرخه حرارتی به‏کار ‏رفته برای تکثیر نهایی با آنزیم pfu………………………………………….      33

7-2- شرایط واکنش هضم ژن hrpW و ناقل همسانه‏سازی مربوطه (pGEM7zf(-))…………….          36

8-2- شرایط واکنش هضم ژن hrpG و ناقل همسانه‏سازی مربوطه (pUC19)……………………..        36

9-2- شرایط واکنش دوتایی هضم آنزیمی جهت تایید ناقل‏های همسانه‏سازی ((-)pGEM7zf) و (pUC19)……………………………………………………………………………………………………………..     37

10-2– شرایط واکنش هضم دوتایی آنزیمی جهت تایید ناقل بیانی(pBI121)……………………..        37

11-2- شرایط واکنش هضم آنزیمی ژن hrpW و pBI121 جهت بازیابی قطعات مورد نظر از روی ژل……………………………………………………………………………………………………………………….    38

12-2– شرایط واکنش هضم ژن hrpG و ناقل بیانی جهت بازیابی قطعات مورد نظر از روی ژل…………………………………………………………………………………………………………………………. 38

13-2- شرایط واکنش اتصال (pBI121-hrpG)…………………………………………………………..         40

14-2- شرایط واکنش اتصال (pBI121-hrpW)……………………………………………………………       40

15-2- شرایط واکنش اتصال (pUC19-hrpG)…………………………………………………………….        41

16-2- شرایط واکنش اتصال (pGEM7zf(-)-hrpW)……………………………………………………         41

17-2- چرخه حرارتی به‏کار رفته برای واکنش کلونی PCR به منظور تایید همسانه‏سازی در وکتور بیانی……………………………………………………………………………………………………………………..   45

18-2- ترکیبات محلول مادری واکنش زنجیره‏ای کلونی PCR جهت تایید عمل همسانه‏سازی دروکتورهای کلونینگ و بیانی……………………………………………………………………………………     45

1-5- مواد و مقدار مورد نیاز جهت تهیه بافر Loading dye………………………………………………     9

فهرست شکل‏ها

1-3- تست بیماریزایی روی لیمو………………………………………………………………………………………………48

2-3- تست (Xaco1 / Xaco2 / MS+/MS) Multiplex PCR……………………………………………………..49

3-3- اکتروفورزDNA ژنومی استخراج شده بر روی ژل آگارز 1%………………………………………………..50

4-3- واکنش زنجیره‏ای پلیمراز با Taq دی.ان.آ پلیمراز و گرادیان دمایی جهت بهینه‏سازی بهترین دمای اتصال با پرایمرهای اختصاصی………………………………………………………………………………………………….53

5-3- واکنش زنجیره‏ای پلیمراز برای تکثیر ژن‏های hrpG , hrpW با آغازگرهای اختصاصی و آنزیم pfu دی.ان.آ پلیمراز………………………………………………………………………………………………………………………..53

6-3- الکتروفورز محصول هضم آنزیمی ناقل‏های کلونینگ و بیانی با آنزیم‏های برشی نوع II بر روی ژل آگارز 1%………………………………………………………………………………………………………………………………..54

7-3- هضم آنزیمی فراورده ژن‏هایhrpG  و hrpW جهت بازیابی از روی ژل آگارز)الف) و قطعات بازیابی شده(ب)………………………………………………………………………………………………………………………55

8-3- هضم آنزیمی ناقل‏های کلونینگpUC19  و pGM7zf(-) جهت بازیابی از ژل آگارز(الف) قطعات بازیابی شده(ب)……………………………………………………………………………………………………………………..55

9-3- واکنش کلونی PCR برای کلون‏های سفید حاصل ازhrpG  و hrpW……………………………………58

10-3- هضم آنزیمی پلاسمیدهای استخراج شده از کلونی‏های حاصل از واکنش اتصال pGEM و hrpw و همچنینhrpG  و pUC19……………………………………………………………………………………………………..58

11-3- الکتروفورز محصول واکنش زنجیره‏ای پلیمراز پلاسمیدهای تایید شده بر روی ژل آگارز 1%….59

12-3- هضم آنزیمی ناقل بیانی جهت بازیابی از روی ژل آگارز (الف) قطعات بازیابی شده (ب)……..61

13-3- فراورده بازیابی شده ناقل بیانی و ژن‏های hrpW/G جهت تعیین نسبت واکنش اتصال…………..62

14-3-  واکنش کلونی PCR تعدادی از کلون‏های حاصل از مخلوط اتصال وکتور pBI121 و ژن‏های hrpG و hrpW……………………………………………………………………………………………………………………….63

15-3- هضم آنزیمی دوتایی پلاسمیدهای نوترکیبpBI.hrpG  و pBI.hrpW با آنزیم‏هایXbaI/BamHI XbaI/SacI……………………………………………………………………………………………………………………………..64

16-3- واکنش زنجیره‏ای پلیمراز برای پلاسمیدهای نوترکیبpBI.hrpG  و pBI.hrpW جهت بررسی حضور ژن‏های مذکور……………………………………………………………………………………………………………..65

17-3- پلاسمیدهای نوترکیب استخراج شده……………………………………………………………………………..66

18-3- واکنش کلونی PCR تعدادی از کلون‏های حاصل از انتقال پلاسمیدهای نوترکیب pBI.hrpW/G  به          سویه‏های آگروباکتریوم تومفاسینس…………………………………………………………………………………………. 68

 

2-19- تکنیک Colony-PCR: غربالگری کلونی‏های نوترکیب……………………………………42

2-20- استخراج پلاسمید در مقیاس کم ……………………………………(Mini-Preparation)43

2-21- توالی‏یابی………………………………………………………………………………43

2-22- انتقال پلاسمید‏های نوترکیب pBI-hrpW و pBI-hrpG به سویه‏های آگروباکتریوم تومفاسینس با‏ استفاده از روش ذوب و انجماد…………………………………………………………………43

فصل سوم: نتیجه‏گیری و بحث

3- شناسایی باکتری Xcc (A*)……………………………………………………………………………………………………………………..47

3-1-  شناسایی به کمک تست بیماریزایی بر روی گیاه میزبان C.auratifolia…………………………………47

3-2-  شناسایی به کمک آغازگرهای اختصاصیMS+/MS-  و Xac01 / Xac02……………………………….48

3-3-  استخراج DNA ژنومی از باکتری XCC……………………………………………………………………………49

3-4-  تعیین کیفیت و کمیت DNA استخراج شده………………………………………………50

3-5- تکثیر ژن‏هایhrpW  و hrpG با واکنش زنجیره‏ای پلیمراز………………………………….51

3-5-1-  طراحی آغازگرهای مناسب……………………………………………………………51

3-5-2-  بهینه‏سازی شرایط واکنش زنجیره‏ای پلیمراز……………………………………………51

3-5-3-  الکتروفورز محصول واکنش زنجیره‏ای پلیمراز………………………………………….53

3-6-  تایید ناقل‏های کلونینگ و بیانی از طریق الگوهای برشی حاصل از هضم توسط آنزیم‏های برشی نوع II…………………………………………………………………………………………………………………………………….54

3-7-  همسانه‏سازی ژن‏هایhrpG  و hrpW در ناقل‏های کلونینگ (PGEM7zf(-) , pUC19)………….55

3-8-  تایید همسانه‏سازی ژن‏های هدف در ناقل‏های کلونینگ (pGEM7zf(-))،( pUC19)………………57

3-8-1-  واکنش کلونی PCR کلون‏های گزینش شده……………………………………………57

3-8-2-  تایید همسانه‏سازی ژن‏هایhrpW/G  در ناقل‏های کلونینگ با روش هضم آنزیمی…………58

3-8-3-  تایید همسانه‏سازی ژن‏های hrpW/G در ناقل‏های کلونینگ با روش واکنش زنجیره‏ای پلیمراز……………………………………………………………………………………………………………………………………59

3-9- همسانه سازی ژن‏های hrpG/W در ناقل بیانی pBI121………………………………………………………59

3-10- تایید همسانه سازی ژن‏های hrpG/W در ناقل بیانی pBI121…………………………………………….62

3-10-1- واکنش کلونی PCR کلون‏های تشکیل شده……………………………………………62

3-10-2- تایید همسانه‏سازی ژن‏های hrpG/W در ناقل بیانی pBI121 با روش واکنش هضم آنزیمی.63

3-10-3- تایید همسانه‏سازی ژن‏های hrpW/G در ناقل بیانی pBI121 با روش واکنش زنجیره‏ای پلیمراز……………………………………………………………………………………….64

3-11- توالی‏یابی……………………………………………………………………………..65

این مطلب را هم بخوانید :

3-11-1- نتایج توالی‏یابی……………………………………………………………………..66

3-12- انتقال پلاسمیدهای نوترکیب pBI.hrpG و pBI.hrpW به سویه‏های آگروباکتریوم تومفاسینس.67

3-13- تایید انتقال پلاسمیدهای نوترکیب pBI.hrpW/G به سویه‏های آگروباکتریوم تومفاسینس……..67

3-13-1- تایید انتقال پلاسمیدهای نوترکیب pBI.hrpW/G با روش کلونی PCR…………………………..67

فصل چهارم: جمع‏بندی کلی و پیشنهادها

4- جمع‏بندی کلی نتایج……………………………………………………………………….70

4-1- پیشنهادها………………………………………………………………………………71

پیوست

5- دستورالعمل استخراج و خالص‏سازی DNA ژنومی باکتری xanthomonas citri pv. citri سویه 088(A*) NIGEB-……………………………………………………………………………………………………………………………………84

5-1-  محلول‏های لازم جهت استخراج DNA ژنومی……………………………………………84

5-1-1- مراحل استخراج DNA ژنومی…………………………………………………………85

5-1-2- روش اسپکتروفوتومتری………………………………………………………………86

5-1-3- الکتروفورز بر روی ژل آگارز………………………………………………………….87

6- الکتروفورز با ژل آگارز……………………………………………………………………………………. 88

6-1- نمای ساده از دستگاه الكتروفورز…………………………………………………………88

6-2- ژل آگارز……………………………………………………………………………….89

6-3- اتیدیوم بروماید………………………………………………………………………….89

6-4- بافر بارگزاری ژل آگارز………………………………………………………………….90

6-5- طرز تهیه محلول …………………………………………………………….TBE 0.5X91

6-6- طرز تهیه آگارز 1%……………………………………………………………………………………………..91

7- دستورالعمل خالص‏سازی فرآورده‏های تکثیر شده و قطعات DNA از روی ژل آگارز…………………92

7-1- خالص‏سازی فرآورده‏های تکثیر شده با کیت ……………………………………..Bioneer92

7-2- خالص‏سازی قطعات DNA از ژل آگارز……………………………………………………………………………93

8- دستورالعمل تهیه باكتری‏های مستعد برای پذیرش DNA خارجی…………………………………….95

8-1- تهیه سلول‏های مستعد E.coli……………………………………………………………………………95

8-2- دستورالعمل تراریزش باکتری مستعد به روش شوک حرارتی………………………………………………96

8-3- تهیه‏ی سلول‏های مستعد و انتقال پلاسمید‏های نوترکیب pBI-hrpW و  pBI-hrpG به سویه‏های آگروباکتریوم تومفاسینس با استفاده از روش ذوب و انجماد……………………………………………………….97

9- استخراج پلاسمید در مقیاس کم از باکتری E.coli سویه DH5α……………………………………………..99

9-1- استخراج پلاسمید به روش دستی…………………………………………………………99

9-2- استخراج پلاسمید با استفاده از کیت MBST (دکتر شایان)…………………………………….101

9-3- روش تهیه محلول های IPTG و …………………………………………………X-Gal103

9-3-1- تهیه محلول ایزوپروپیل D-B تیوگالاکتوپیرانوزید (IPTG)…………………………………………….103

9-3-2- تهیه 5 برمو-3 کلرو- اتیدولیل D-B گالاکتوزید (X-Gal)………………………………103

10- تهیه مایه تلقیح و بهینه‏سازی شرایط مایه‏زنی گیاه میزبان……………………………………………………..103

 

فهرست جداول

1-1- بیماریزایی فرم‏های مختلف شانکر روی چهار گونه از مرکبات………………………………….       12

1-2- مشخصات آغازگرهای اختصاصی برای تکثیر و شناسایی………………………………………….     29

2-2- برنامه Multipelex PCR با آغازگر‏های MS+/MS-  و Xac01/Xac02………………………          30

3-2- ترکیب محلول مادری برای واکنش Multipelex PCR جهت شناسایی باکتری…………….         30

4-2- شیب‏ دمایی به‏کار رفته برای تعیین بهترین دمای اتصال با آنزیم Taq………………………….       32

5-2- ترکیب محلول مادری برای واکنش زنجیره‏ای پلیمراز با آنزیم pfu دی.ان.آ پلیمراز……….         32

6-2- چرخه حرارتی به‏کار ‏رفته برای تکثیر نهایی با آنزیم pfu………………………………………….      33

7-2- شرایط واکنش هضم ژن hrpW و ناقل همسانه‏سازی مربوطه (pGEM7zf(-))…………….          36

8-2- شرایط واکنش هضم ژن hrpG و ناقل همسانه‏سازی مربوطه (pUC19)……………………..        36

9-2- شرایط واکنش دوتایی هضم آنزیمی جهت تایید ناقل‏های همسانه‏سازی ((-)pGEM7zf) و (pUC19)……………………………………………………………………………………………………………..     37

10-2– شرایط واکنش هضم دوتایی آنزیمی جهت تایید ناقل بیانی(pBI121)……………………..        37

11-2- شرایط واکنش هضم آنزیمی ژن hrpW و pBI121 جهت بازیابی قطعات مورد نظر از روی ژل……………………………………………………………………………………………………………………….    38

12-2– شرایط واکنش هضم ژن hrpG و ناقل بیانی جهت بازیابی قطعات مورد نظر از روی ژل…………………………………………………………………………………………………………………………. 38

13-2- شرایط واکنش اتصال (pBI121-hrpG)…………………………………………………………..         40

14-2- شرایط واکنش اتصال (pBI121-hrpW)……………………………………………………………       40

15-2- شرایط واکنش اتصال (pUC19-hrpG)…………………………………………………………….        41

16-2- شرایط واکنش اتصال (pGEM7zf(-)-hrpW)……………………………………………………         41

17-2- چرخه حرارتی به‏کار رفته برای واکنش کلونی PCR به منظور تایید همسانه‏سازی در وکتور بیانی……………………………………………………………………………………………………………………..   45

18-2- ترکیبات محلول مادری واکنش زنجیره‏ای کلونی PCR جهت تایید عمل همسانه‏سازی دروکتورهای کلونینگ و بیانی……………………………………………………………………………………     45

1-5- مواد و مقدار مورد نیاز جهت تهیه بافر Loading dye………………………………………………     9

فهرست شکل‏ها

1-3- تست بیماریزایی روی لیمو………………………………………………………………………………………………48

2-3- تست (Xaco1 / Xaco2 / MS+/MS) Multiplex PCR……………………………………………………..49

3-3- اکتروفورزDNA ژنومی استخراج شده بر روی ژل آگارز 1%………………………………………………..50

4-3- واکنش زنجیره‏ای پلیمراز با Taq دی.ان.آ پلیمراز و گرادیان دمایی جهت بهینه‏سازی بهترین دمای اتصال با پرایمرهای اختصاصی………………………………………………………………………………………………….53

5-3- واکنش زنجیره‏ای پلیمراز برای تکثیر ژن‏های hrpG , hrpW با آغازگرهای اختصاصی و آنزیم pfu دی.ان.آ پلیمراز………………………………………………………………………………………………………………………..53

6-3- الکتروفورز محصول هضم آنزیمی ناقل‏های کلونینگ و بیانی با آنزیم‏های برشی نوع II بر روی ژل آگارز 1%………………………………………………………………………………………………………………………………..54

7-3- هضم آنزیمی فراورده ژن‏هایhrpG  و hrpW جهت بازیابی از روی ژل آگارز)الف) و قطعات بازیابی شده(ب)………………………………………………………………………………………………………………………55

8-3- هضم آنزیمی ناقل‏های کلونینگpUC19  و pGM7zf(-) جهت بازیابی از ژل آگارز(الف) قطعات بازیابی شده(ب)……………………………………………………………………………………………………………………..55

9-3- واکنش کلونی PCR برای کلون‏های سفید حاصل ازhrpG  و hrpW……………………………………58

10-3- هضم آنزیمی پلاسمیدهای استخراج شده از کلونی‏های حاصل از واکنش اتصال pGEM و hrpw و همچنینhrpG  و pUC19……………………………………………………………………………………………………..58

11-3- الکتروفورز محصول واکنش زنجیره‏ای پلیمراز پلاسمیدهای تایید شده بر روی ژل آگارز 1%….59

12-3- هضم آنزیمی ناقل بیانی جهت بازیابی از روی ژل آگارز (الف) قطعات بازیابی شده (ب)……..61

13-3- فراورده بازیابی شده ناقل بیانی و ژن‏های hrpW/G جهت تعیین نسبت واکنش اتصال…………..62

14-3-  واکنش کلونی PCR تعدادی از کلون‏های حاصل از مخلوط اتصال وکتور pBI121 و ژن‏های hrpG و hrpW……………………………………………………………………………………………………………………….63

15-3- هضم آنزیمی دوتایی پلاسمیدهای نوترکیبpBI.hrpG  و pBI.hrpW با آنزیم‏هایXbaI/BamHI XbaI/SacI……………………………………………………………………………………………………………………………..64

16-3- واکنش زنجیره‏ای پلیمراز برای پلاسمیدهای نوترکیبpBI.hrpG  و pBI.hrpW جهت بررسی حضور ژن‏های مذکور……………………………………………………………………………………………………………..65

17-3- پلاسمیدهای نوترکیب استخراج شده……………………………………………………………………………..66

18-3- واکنش کلونی PCR تعدادی از کلون‏های حاصل از انتقال پلاسمیدهای نوترکیب pBI.hrpW/G  به          سویه‏های آگروباکتریوم تومفاسینس…………………………………………………………………………………………. 68

1-2- اهمیت نانو ابعاد………………………………………………………………………………………………………………………………………… 7

1-3- کربن ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..8

1-4- گونه های مختلف کربن در طبیعت………………………………………………………………………………………………………………… 9

1-4-1- کربن بی شکل…………………………………………………………………………………………………………………………………………..9

1-4-2- الماس………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….9

1-4-3- گرافیت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..10

1-4-4- فولرین…………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………..11

1-4-5- نانو لوله های کربنی         ……………………………………………………………………………………………………………………….11

1-5- تفاوت ساختار گرافیت و الماس………………………………………………………………………………………………………………………12

1-6- شکل دو بعدی کربن……………………………………………………………………………………………………………………………………..12

1-7- گرافن و خصوصیات آن ………………………………………………………………………………………………………………………………..14

1-7-1- خواص اپتیکی……………………………………………………………………………………………………………………………………………15

1-7-2- ساختار اتمی………………………………………………………………………………………………………………………………………………15

1-7-3- ساختار الکترونی …………………………………………………………………………………………………………………………………….16

1-7-4- ساختارهندسی شبکه…………………………………………………………………………………………………………………………………17

1-8-  ساختار نواری گرافن…………………………………………………………………………………………………………………………………..18

1-9 – حد انرژی پایین، الکترون های دیراک……………………………………………………………………………………………………………..25

1-10- روشهای ساخت گرافن………………………………………………………………………………………………………………………………27

1-11-  ساختارهای لبه ای گرافن…………………………………………………………………………………………………………………………….28

فصل دوم: پدیده ابررسانایی

2-1- رسانش در فلزات……………………………………………………………………………………………………………………………………….30

2-2- معرفی ابررسانایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………32

2-3- تاریخچه ابررسانایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………33

2-4- ابررساناها و خواص آنها………………………………………………………………………………………………………………………………….36

2-4-1- گاف انرژی………………………………………………………………………………………………………………………………………………38

2-4-2- کوانتیدگی شار مغناطیسی…………………………………………………………………………………………………………………………………….41

2-4-3- ابررساناهای نوع Ι و ΙΙ…………………………………………………………………………………………………………………………..42

2-5- برهم کنش الکترون – فونون……………………………………………………………………………………………………………………………………43

1-2- اهمیت نانو ابعاد………………………………………………………………………………………………………………………………………… 7

1-3- کربن ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..8

1-4- گونه های مختلف کربن در طبیعت………………………………………………………………………………………………………………… 9

1-4-1- کربن بی شکل…………………………………………………………………………………………………………………………………………..9

1-4-2- الماس………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….9

1-4-3- گرافیت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..10

1-4-4- فولرین…………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………..11

1-4-5- نانو لوله های کربنی         ……………………………………………………………………………………………………………………….11

1-5- تفاوت ساختار گرافیت و الماس………………………………………………………………………………………………………………………12

1-6- شکل دو بعدی کربن……………………………………………………………………………………………………………………………………..12

1-7- گرافن و خصوصیات آن ………………………………………………………………………………………………………………………………..14

1-7-1- خواص اپتیکی……………………………………………………………………………………………………………………………………………15

1-7-2- ساختار اتمی………………………………………………………………………………………………………………………………………………15

1-7-3- ساختار الکترونی …………………………………………………………………………………………………………………………………….16

1-7-4- ساختارهندسی شبکه…………………………………………………………………………………………………………………………………17

1-8-  ساختار نواری گرافن…………………………………………………………………………………………………………………………………..18

1-9 – حد انرژی پایین، الکترون های دیراک……………………………………………………………………………………………………………..25

1-10- روشهای ساخت گرافن………………………………………………………………………………………………………………………………27

1-11-  ساختارهای لبه ای گرافن…………………………………………………………………………………………………………………………….28

فصل دوم: پدیده ابررسانایی

2-1- رسانش در فلزات……………………………………………………………………………………………………………………………………….30

2-2- معرفی ابررسانایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………32

2-3- تاریخچه ابررسانایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………33

2-4- ابررساناها و خواص آنها………………………………………………………………………………………………………………………………….36

2-4-1- گاف انرژی………………………………………………………………………………………………………………………………………………38

2-4-2- کوانتیدگی شار مغناطیسی…………………………………………………………………………………………………………………………………….41

2-4-3- ابررساناهای نوع Ι و ΙΙ…………………………………………………………………………………………………………………………..42

2-5- برهم کنش الکترون – فونون……………………………………………………………………………………………………………………………………43

2-6- جفت های کوپر……………………………………………………………………………………………………………………………………………44

2-7- بررسی برهم­کنش الکترون– الکترون با استفاده از معادله شرودینگر………………………………………………………………………………45

2-8- نظریه­ی میکروسکوپی ابررسانایی……………………………………………………………………………………………………………………………..48

2-9- حالت پایه در ابررسانایی………………………………………………………………………………………………………………………………………….50

2-10-کاربردهای ابررسانایی……………………………………………………………………………………………………………………………………51

2-11- فرمالیسم نسبیتی ابررسانایی ……………………………………………………………………………………………………………………………52

2-12- جفت شدگی های نوع s، p، d، f در ابررساناها ………………………………………………………………………………………………..53

2-13- ابررسانایی در گرافن……………………………………………………………………………………………………………………………………………54

فصل سوم: اتصالات و جریانهای جوزفسون

3-1- آثار جوزفسون……………………………………………………………………………………………………………………………………………56

3-2- تونل زنی و اثر جوزفسون…………………………………………………………………………………………………………………………….57

3-2-1- جریان جوزفسون dc……………………………………………………………………………………………………………………………….58

3-2-2 جریان جوزفسون ac…………………………………………………………………………………………………………………………………59

3-3- پدیده تونل زنی ابرالکترونها(پیوند تونلی جوزفسون)…………………………………………………………………………………………..60

3-4- تونل زنی در پیوندگاه ابررسانا – عایق – ابررسانا (SIS)……………………………………………………………………………………..61

3-5- کاربردهای عملی پیوند تونلی جوزفسون………………….. …………. ………………………………………………………………………..63

3-6- جریان جوزفسون در اتصالات پایه گرافن…………………………………………………………………………………………………………65

3-7- جریان جوزفسون در اتصال SIS پایه گرافن …………………………………………………………………………………………………………….66

فصل چهارم: جریان جوزفسون در اتصالات پایه گرافن تحت کشش

4-1- گرافن تحت کشش………………………………………………….………………………………………………………………………………….69

4-2- فرمالیسم مسئله……………………………………………………………………………………………………………………………………………..71

4-3- اتصال جوزفسون SIS پایه گرافن کش دار…………………………………………………………………………………………………………..72

4-3-1- اثر جفت شدگی نوع s در اتصال جوزفسون پایه گرافن کش دار………………………………………………………………………..75

4-3-2- نتایج و بحث …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….78

4-3-3- اثر جفت شدگی نوع d در اتصال جوزفسون پایه گرافن کش دار……………………………………………………………………….83

4-3-4- نتایج عددی و بحث برروی آنها……………………………………………………………………………………………………………………..88

نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………91

مراجع ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..92

فهرست جداول، شکل ها و نمودارها

عنوان                                                                                                                           صفحه

شکل ( 1-1) ساختار الماس ……………………………………………………………………………………………………………………9

شکل (1-2)  لایه های گرافیت روی یکدیگر …………………………………………………………………………………………..10

شکل (1-3) فولرین ……………………………………………………………………………………………………………………………..11

شکل (1-4-) نانو لوله ی کربنی  ……………………………………………………………………………………………………………12

شکل ( 1-5) نمایی از گرافن  ………………………………………………………………………………………………………………..14

شکل (1-6)  هیبریدیزاسیون  در گرافن  ………………………………………………………………………………………….16

شکل (1-7)  ساختار شبکه گرافن  …………………………………………………………………………………………………………17

شکل (1-8) نزدیکترین همسایه ها در یک اتم گرافن  ………………………………………………………………………………18

شکل (1-9) ساختار نواری گرافن که نوار ظرفیت ونوار رسانایی را نشان می دهد  ………………………………………24

شکل (1-10) ساختار نوار انرژی گرافن در دو جهت گیری زیگزاگی و آرمچیر  ………………………………………….28

نمودار ( 2-1)  مقاومت ویژه یک فلز نوعی بر حسب دما  ………………………………………………………………………..31

جدول ( 2-1) عناصر ابررسانای جدول مندلیف  ……………………………………………………………………………………..36

شکل (2-1)  ابررسانا در میدان خارجی  …………………………………………………………………………………………………38

شکل (2-2)  اشغال نوارهای انرژی مجاز توسط الکترونها  ……………………………………………………………………….39

شکل (2-3) نوار رسانش در دمای صفر درجه کلوین برای حالت عادی و  ابررسانا  ……………………………………40

نمودار ( 2-2)  تغییر گاف انرژی نسبت به دما برای یک ابررسانا  ……………………………………………………………39

نمودار ( 2-3) تفاوت ابررسانای نوع Ι و ΙΙ  در چگالی شار مغناطیسی  ………………………………………………….42

شکل (2-4)  مقایسه حرکت تک الکترون و جفت الکترون  …………………………………………………………………..44

شکل ( 2-5)  مسئله کوپر. دو الکترون بیرون یک دریای فرمی پر  …………………………………………………………44

نمودار( 2-4) گاف انرژیΔ2 ی BCS  ………………………………………………………………………………………………49

شکل (2-6) حالت پایه در ابرررسانایی  ……………………………………………………………………………………………..50

شکل (2-7) جفت شدگی های نوع s، p، d، f در ابررساناها ………………………………………………………………..53

شکل ( 3-1) تونل زنی در پیوند ابررسانا- فلز معمولی  ……………………………………………………………………….56

شکل ( 3-2)  تابع موج یك الكترون در پیوند دو ابررسانا  …………………………………………………………………..57

نمودار ( 3-1)  منحنی مشخصه I-V پیوند تونلی جوزفسون  ………………………………………………………………..59

نمودار ( 3-2)  تغییرات جریان ماکزیمم (در اثر ac جوزفسون)  ……………………………………………………………60

شکل (3-3)  دیاگرام نوار انرژی برای فرآیند تونل زنی بین دوابررسانای مشابه  ……………………………………….61

نمودار ( 3-3-) مشخصه I-V پیوندگاه S-I-S  …………………………………………………………………………………….61

نمودار ( 3-4)  مشخصه I-V پیوندگاه جوزفسون (در T=°K)  ……………………………………………………………..62

شکل (3-4)  اسکوئید  ……………………………………………………………………………………………………………………….63

شکل ( 3-5)  نمایشی از پیوند ابررسانا – عایق – ابررسانا بر پایه گرافن  …………………………………………………64

نمودار ( 3-5) نمودار جریان بحرانی در اتصال SIS پایه گرافن  ……………………………………………………………..67

شکل ( 4-1) ساختار هندسی گرافن تحت کشش در جهت زیگزاگ  ………………………………………………………71

شکل ( 4-2) دو نوع از ابرجریان Is  در اتصالات SIS پایه گرافن کش دار  …………………………………………….72

نمودار ( 4-1) نتایج عددی vx و vy برای صفحه گرافنی تحت کشش  ……………………………………………………75

نمودار ( 4-2) نمودارهای  سطح انرژی آندریف در جفت شدگی نوع s  ………………………………………………..79

نمودار ( 4-3)  ابرجریان وابسته به زاویه در دو جهت x و y در جفت شدگی نوع s  ………………………………80

نمودار ( 4-4)  نمودارهای جریانهای بحرانی در دو جهت x و y  در جفت شدگی نوع s  ……………………….81

شکل ( 4-3)  نمایی از اتصال S/I/S در پایه گرافن با جفت شدگی نوع d  ……………………………………………82

نمودار ( 4-5) نمودارهای سطوح انرژی آندریف در جفت شدگی نوع d  ………………………………………………88

نمودار ( 4-6) نمودار جریان جوزفسون بر حسب اختلاف فاز  در جفت شدگی نوع d  ………………………….90

نمودار  (4-7)  نمودار جریان جوزفسون بحرانی بر حسب شدت سد  در جفت شدگی نوع d  ………………..90

 

چکیده

گرافن بدلیل داشتن ویژگی های منحصر بفرد در سالهای اخیر موضوع مهم تحقیقات قرار گرفته است. چنین خصوصیاتی این ماده را بعنوان نامزدی برای کاربرد در کارهای آتی در الکترونیک مطرح می کند. گرافن اولین مثال از یک بلور دو بعدی واقعی است و این ماده پل جدیدی بین فیزیک ماده چگال و نظریه میدان های کوانتومی است. تک لایه گرافن بصورت نیمه رسانا بدون گاف انرژی و طیف انرژی خطی، دستگاه دو بعدی از فرمیونهای دیراک بدون جرم است که در فهم خصوصیات غیر عادی الکترونی بسیار مهم است. گرافن با استفاده از اثر مجاورت دارای خاصیت ابررسانایی می شود و انواع پتانسیل های جفت شدگی به این ماده القا می شود. در گرافن تحت کشش، فرمیونهای باردار مانند ذررات نسبیتی بدون جرم و نامتقارن رفتار می کنند و سرعت فرمیونهای بدون جرم به جهت حرکت آنها وابسته می شود. در این تحقیق می توان به مطالعه اثر جوزفسون در پیوندهایی با پایه گرافن تحت کشش با استفاده از فرمالیسم نسبیتی ابررسانایی (معادله دیراک-باگالیوباف-دی جنیس) پرداخت و بدنبال بدست آوردن طیف انرژی در گرافن هستیم برای زمانیکه کشش به گرافن اعمال می شود. جریان جوزفسون در پیوند دو اتصالی ابر رسانا/عایق/ابررسانا ( S/I/S) با پایه گرافن کش دار را بررسی می کنیم، بطوریکه تقارن جفت شدگی ابر رسانا نوع d در نظر گرفته شده است. با استفاده از توابع موج نواحی عایق و ابررسانا، طیف انرژی آندریف و جریانهای جوزفسون محاسبه و رسم شده و اثر گرافن کش دار در این ساختار با تغییراتی نسبت به ابررسانای نوع s مشاهده شده است. جریان جوزفسون ناشی از تونل زنی جفتهای کوپر از میان لایه ای است که بین دو اتصال ابررسانا قرار دارد. فرمیونهای ویل – دیراک در گرافن با اتصالات  S/I/S (SG گرافن ابررسانایی و I عایق می باشد) در معرض کشش های نامتقارن قوی قرار می گیرند و اثر تغییر متقارن این فرمیونهای تحت کشش برروی ابرجریان مورد مطالعه قرار گرفته می شود.

کلمات کلیدی: جریان جوزفسون – گرافن – ابررسانایی – کشش

مقدمه

در سال های اخیر، تحقیقات گسترده ای در زمینه ی سیستم های نانوساختار انجام شده است. به خصوص با کوچکتر شدن اجزای تشکیل دهنده ی قطعات الکترونیکی، بررسی نانوساختارها اهمیت زیادی در علوم وصنعت پیدا کرده است. از میان انبوهی از نانوساختارها که هر کدام توان بالایی برای استفاده در سیستم های نانو دارند، ساختارهای گرافنی از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردارند که به دلیل ابعاد بسیار کوچک و خواص الکتریکی جالب و منحصر به فردشان، به عنوان یکی از اجزای اصلی قطعات نانوالکترونیکی مدنظر قرار گرفته اند.

گرافن تک لایه ای از اتم های کربن است، که در یک شبکه شش گوشی منظم شده اند. اتم های کربن با پیوند کوالانسی به یکدیگر پیوند می خورند و یک الکترون از هر اتم کربن باقی می ماند که پیوند برقرار نمی کند. طبیعت دو بعدی گرافن منجر به بسیاری از ویژگی های جالب الاستیکی، گرمایی و الکترونیکی می شود. به عنوان مثال ، یکی از این ویژگی ها آن است که گرافن در دمای اتاق نیز اثر کوانتومی هال را نشان می دهد]1[. همچنین طول واهلش اسپین، به طور منحصر به فردی بالا بوده و به نزدیک 1.5 میکرومتر می رسد و این امر گرافن را برای کاربردهای اسپینترونیکی بسیار مناسب می سازد]2[. به این ترتیب کشف گرافن به علت ویژگی های الکترونیکی عالی و پایداری مکانیکی و شیمیایی، شاخه الکترونیک را دگرگون ساخته و راه نوینی را به سوی وسایل الکترونیکی فوق سریع و سنسورهای شیمیایی و زیستی گشوده است]3[.

 

2-6- جفت های کوپر……………………………………………………………………………………………………………………………………………44

2-7- بررسی برهم­کنش الکترون– الکترون با استفاده از معادله شرودینگر………………………………………………………………………………45

2-8- نظریه­ی میکروسکوپی ابررسانایی……………………………………………………………………………………………………………………………..48

2-9- حالت پایه در ابررسانایی………………………………………………………………………………………………………………………………………….50

2-10-کاربردهای ابررسانایی……………………………………………………………………………………………………………………………………51

2-11- فرمالیسم نسبیتی ابررسانایی ……………………………………………………………………………………………………………………………52

2-12- جفت شدگی های نوع s، p، d، f در ابررساناها ………………………………………………………………………………………………..53

2-13- ابررسانایی در گرافن……………………………………………………………………………………………………………………………………………54

فصل سوم: اتصالات و جریانهای جوزفسون

3-1- آثار جوزفسون……………………………………………………………………………………………………………………………………………56

3-2- تونل زنی و اثر جوزفسون…………………………………………………………………………………………………………………………….57

3-2-1- جریان جوزفسون dc……………………………………………………………………………………………………………………………….58

3-2-2 جریان جوزفسون ac…………………………………………………………………………………………………………………………………59

3-3- پدیده تونل زنی ابرالکترونها(پیوند تونلی جوزفسون)…………………………………………………………………………………………..60

3-4- تونل زنی در پیوندگاه ابررسانا – عایق – ابررسانا (SIS)……………………………………………………………………………………..61

3-5- کاربردهای عملی پیوند تونلی جوزفسون………………….. …………. ………………………………………………………………………..63

3-6- جریان جوزفسون در اتصالات پایه گرافن…………………………………………………………………………………………………………65

3-7- جریان جوزفسون در اتصال SIS پایه گرافن …………………………………………………………………………………………………………….66

فصل چهارم: جریان جوزفسون در اتصالات پایه گرافن تحت کشش

4-1- گرافن تحت کشش………………………………………………….………………………………………………………………………………….69

4-2- فرمالیسم مسئله……………………………………………………………………………………………………………………………………………..71

4-3- اتصال جوزفسون SIS پایه گرافن کش دار…………………………………………………………………………………………………………..72

4-3-1- اثر جفت شدگی نوع s در اتصال جوزفسون پایه گرافن کش دار………………………………………………………………………..75

4-3-2- نتایج و بحث …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….78

4-3-3- اثر جفت شدگی نوع d در اتصال جوزفسون پایه گرافن کش دار……………………………………………………………………….83

4-3-4- نتایج عددی و بحث برروی آنها……………………………………………………………………………………………………………………..88

این مطلب را هم بخوانید :

نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………91

مراجع ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..92

فهرست جداول، شکل ها و نمودارها

عنوان                                                                                                                           صفحه

شکل ( 1-1) ساختار الماس ……………………………………………………………………………………………………………………9

شکل (1-2)  لایه های گرافیت روی یکدیگر …………………………………………………………………………………………..10

شکل (1-3) فولرین ……………………………………………………………………………………………………………………………..11

شکل (1-4-) نانو لوله ی کربنی  ……………………………………………………………………………………………………………12

شکل ( 1-5) نمایی از گرافن  ………………………………………………………………………………………………………………..14

شکل (1-6)  هیبریدیزاسیون  در گرافن  ………………………………………………………………………………………….16

شکل (1-7)  ساختار شبکه گرافن  …………………………………………………………………………………………………………17

شکل (1-8) نزدیکترین همسایه ها در یک اتم گرافن  ………………………………………………………………………………18

شکل (1-9) ساختار نواری گرافن که نوار ظرفیت ونوار رسانایی را نشان می دهد  ………………………………………24

شکل (1-10) ساختار نوار انرژی گرافن در دو جهت گیری زیگزاگی و آرمچیر  ………………………………………….28

نمودار ( 2-1)  مقاومت ویژه یک فلز نوعی بر حسب دما  ………………………………………………………………………..31

جدول ( 2-1) عناصر ابررسانای جدول مندلیف  ……………………………………………………………………………………..36

شکل (2-1)  ابررسانا در میدان خارجی  …………………………………………………………………………………………………38

شکل (2-2)  اشغال نوارهای انرژی مجاز توسط الکترونها  ……………………………………………………………………….39

شکل (2-3) نوار رسانش در دمای صفر درجه کلوین برای حالت عادی و  ابررسانا  ……………………………………40

نمودار ( 2-2)  تغییر گاف انرژی نسبت به دما برای یک ابررسانا  ……………………………………………………………39

نمودار ( 2-3) تفاوت ابررسانای نوع Ι و ΙΙ  در چگالی شار مغناطیسی  ………………………………………………….42

شکل (2-4)  مقایسه حرکت تک الکترون و جفت الکترون  …………………………………………………………………..44

شکل ( 2-5)  مسئله کوپر. دو الکترون بیرون یک دریای فرمی پر  …………………………………………………………44

نمودار( 2-4) گاف انرژیΔ2 ی BCS  ………………………………………………………………………………………………49

شکل (2-6) حالت پایه در ابرررسانایی  ……………………………………………………………………………………………..50

شکل (2-7) جفت شدگی های نوع s، p، d، f در ابررساناها ………………………………………………………………..53

شکل ( 3-1) تونل زنی در پیوند ابررسانا- فلز معمولی  ……………………………………………………………………….56

شکل ( 3-2)  تابع موج یك الكترون در پیوند دو ابررسانا  …………………………………………………………………..57

نمودار ( 3-1)  منحنی مشخصه I-V پیوند تونلی جوزفسون  ………………………………………………………………..59

نمودار ( 3-2)  تغییرات جریان ماکزیمم (در اثر ac جوزفسون)  ……………………………………………………………60

شکل (3-3)  دیاگرام نوار انرژی برای فرآیند تونل زنی بین دوابررسانای مشابه  ……………………………………….61

نمودار ( 3-3-) مشخصه I-V پیوندگاه S-I-S  …………………………………………………………………………………….61

نمودار ( 3-4)  مشخصه I-V پیوندگاه جوزفسون (در T=°K)  ……………………………………………………………..62

شکل (3-4)  اسکوئید  ……………………………………………………………………………………………………………………….63

شکل ( 3-5)  نمایشی از پیوند ابررسانا – عایق – ابررسانا بر پایه گرافن  …………………………………………………64

نمودار ( 3-5) نمودار جریان بحرانی در اتصال SIS پایه گرافن  ……………………………………………………………..67

شکل ( 4-1) ساختار هندسی گرافن تحت کشش در جهت زیگزاگ  ………………………………………………………71

شکل ( 4-2) دو نوع از ابرجریان Is  در اتصالات SIS پایه گرافن کش دار  …………………………………………….72

نمودار ( 4-1) نتایج عددی vx و vy برای صفحه گرافنی تحت کشش  ……………………………………………………75

نمودار ( 4-2) نمودارهای  سطح انرژی آندریف در جفت شدگی نوع s  ………………………………………………..79

نمودار ( 4-3)  ابرجریان وابسته به زاویه در دو جهت x و y در جفت شدگی نوع s  ………………………………80

نمودار ( 4-4)  نمودارهای جریانهای بحرانی در دو جهت x و y  در جفت شدگی نوع s  ……………………….81

شکل ( 4-3)  نمایی از اتصال S/I/S در پایه گرافن با جفت شدگی نوع d  ……………………………………………82

نمودار ( 4-5) نمودارهای سطوح انرژی آندریف در جفت شدگی نوع d  ………………………………………………88

نمودار ( 4-6) نمودار جریان جوزفسون بر حسب اختلاف فاز  در جفت شدگی نوع d  ………………………….90

نمودار  (4-7)  نمودار جریان جوزفسون بحرانی بر حسب شدت سد  در جفت شدگی نوع d  ………………..90

 

چکیده

گرافن بدلیل داشتن ویژگی های منحصر بفرد در سالهای اخیر موضوع مهم تحقیقات قرار گرفته است. چنین خصوصیاتی این ماده را بعنوان نامزدی برای کاربرد در کارهای آتی در الکترونیک مطرح می کند. گرافن اولین مثال از یک بلور دو بعدی واقعی است و این ماده پل جدیدی بین فیزیک ماده چگال و نظریه میدان های کوانتومی است. تک لایه گرافن بصورت نیمه رسانا بدون گاف انرژی و طیف انرژی خطی، دستگاه دو بعدی از فرمیونهای دیراک بدون جرم است که در فهم خصوصیات غیر عادی الکترونی بسیار مهم است. گرافن با استفاده از اثر مجاورت دارای خاصیت ابررسانایی می شود و انواع پتانسیل های جفت شدگی به این ماده القا می شود. در گرافن تحت کشش، فرمیونهای باردار مانند ذررات نسبیتی بدون جرم و نامتقارن رفتار می کنند و سرعت فرمیونهای بدون جرم به جهت حرکت آنها وابسته می شود. در این تحقیق می توان به مطالعه اثر جوزفسون در پیوندهایی با پایه گرافن تحت کشش با استفاده از فرمالیسم نسبیتی ابررسانایی (معادله دیراک-باگالیوباف-دی جنیس) پرداخت و بدنبال بدست آوردن طیف انرژی در گرافن هستیم برای زمانیکه کشش به گرافن اعمال می شود. جریان جوزفسون در پیوند دو اتصالی ابر رسانا/عایق/ابررسانا ( S/I/S) با پایه گرافن کش دار را بررسی می کنیم، بطوریکه تقارن جفت شدگی ابر رسانا نوع d در نظر گرفته شده است. با استفاده از توابع موج نواحی عایق و ابررسانا، طیف انرژی آندریف و جریانهای جوزفسون محاسبه و رسم شده و اثر گرافن کش دار در این ساختار با تغییراتی نسبت به ابررسانای نوع s مشاهده شده است. جریان جوزفسون ناشی از تونل زنی جفتهای کوپر از میان لایه ای است که بین دو اتصال ابررسانا قرار دارد. فرمیونهای ویل – دیراک در گرافن با اتصالات  S/I/S (SG گرافن ابررسانایی و I عایق می باشد) در معرض کشش های نامتقارن قوی قرار می گیرند و اثر تغییر متقارن این فرمیونهای تحت کشش برروی ابرجریان مورد مطالعه قرار گرفته می شود.

کلمات کلیدی: جریان جوزفسون – گرافن – ابررسانایی – کشش

مقدمه

در سال های اخیر، تحقیقات گسترده ای در زمینه ی سیستم های نانوساختار انجام شده است. به خصوص با کوچکتر شدن اجزای تشکیل دهنده ی قطعات الکترونیکی، بررسی نانوساختارها اهمیت زیادی در علوم وصنعت پیدا کرده است. از میان انبوهی از نانوساختارها که هر کدام توان بالایی برای استفاده در سیستم های نانو دارند، ساختارهای گرافنی از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردارند که به دلیل ابعاد بسیار کوچک و خواص الکتریکی جالب و منحصر به فردشان، به عنوان یکی از اجزای اصلی قطعات نانوالکترونیکی مدنظر قرار گرفته اند.

گرافن تک لایه ای از اتم های کربن است، که در یک شبکه شش گوشی منظم شده اند. اتم های کربن با پیوند کوالانسی به یکدیگر پیوند می خورند و یک الکترون از هر اتم کربن باقی می ماند که پیوند برقرار نمی کند. طبیعت دو بعدی گرافن منجر به بسیاری از ویژگی های جالب الاستیکی، گرمایی و الکترونیکی می شود. به عنوان مثال ، یکی از این ویژگی ها آن است که گرافن در دمای اتاق نیز اثر کوانتومی هال را نشان می دهد]1[. همچنین طول واهلش اسپین، به طور منحصر به فردی بالا بوده و به نزدیک 1.5 میکرومتر می رسد و این امر گرافن را برای کاربردهای اسپینترونیکی بسیار مناسب می سازد]2[. به این ترتیب کشف گرافن به علت ویژگی های الکترونیکی عالی و پایداری مکانیکی و شیمیایی، شاخه الکترونیک را دگرگون ساخته و راه نوینی را به سوی وسایل الکترونیکی فوق سریع و سنسورهای شیمیایی و زیستی گشوده است]3[.

1-6 ابزار و روش تحقیق …………………………………………………..7

فصل دوم: مرور منابع و تحقیقات……………………………………………………8

2-1 کودک ……………………………………..8

2-2 روانشناسی رشد و دیدگاههای مختلف در روانشناسی رشد ………………………………………………………………10

2-2-1 نظریه رشد و شناخت ……………….12

2-3 روانشناسی تربیتی …………………………14

2-4 کودک و آموزش…………………………………………..16

2-4-1 سابقه و ضرورت آموزش کودکان در خارج از ایران ………16

2-4-1-1 مهدکودک مجازی در استرالیا ……………………………………………18

2-4-2 سابقه و ضرورت آموزش کودکان در ایران ………18

2-4-3 نگاهی به آموزش و پرورش کودکان در جهان امروز ……..19

2-4-4 انتخاب شیوه مناسب آموزشی ……………………………………………………………..22

2-5 خلاقیت ……………………………………………………………………..22

2-5-1 مفهوم خلاقیت ……………………………………………………………………………22

2-5-2 عوامل موثر بر خلاقیت ………………………………………………………………………….23

2-5-3 اهمیت خلاقیت از منظر آموزشی ……………………………………………………………………………………………23

2-5-4 راهبردهایی در جهت پرورش خلاقیت کودکان ………………………………………………………………………..24

2-5-4-1محورهای آموزش خلاقیت در جریان تدریس………………………………………………………………………..24

2-6 کودک و بازی …………………………………………………………………………………………………………………………25

2-6-1 بازی و شخصیت ………………………………………………………………………………………………………………….27

2-6-2 بازی و رشد اجتماعی ……………………………………………………………………………………………………………28

2-6-3 نقش بازی در رشد و زندگی کودک ………………………………………………………………………………………..28

2-7 کودک و هنر …………………………………………………………………………………………………………………………..29

2-7-1 تئاتر و هنرهای نمایشی ………………………………………………………………………………………………………..29

2-7-2 موسیقی و کودک ………………………………………………………………………………………………………………..30

2-7-3 آواز ……………………………………………………………………………………………………………………………………31

2-7-4 قصه و قصه گویی ……………………………………………………………………………………………………………….32

2-7-5 شعر …………………………………………………………………………………………………………………………………32

1-6 ابزار و روش تحقیق …………………………………………………..7

فصل دوم: مرور منابع و تحقیقات……………………………………………………8

2-1 کودک ……………………………………..8

2-2 روانشناسی رشد و دیدگاههای مختلف در روانشناسی رشد ………………………………………………………………10

2-2-1 نظریه رشد و شناخت ……………….12

2-3 روانشناسی تربیتی …………………………14

2-4 کودک و آموزش…………………………………………..16

2-4-1 سابقه و ضرورت آموزش کودکان در خارج از ایران ………16

2-4-1-1 مهدکودک مجازی در استرالیا ……………………………………………18

2-4-2 سابقه و ضرورت آموزش کودکان در ایران ………18

2-4-3 نگاهی به آموزش و پرورش کودکان در جهان امروز ……..19

2-4-4 انتخاب شیوه مناسب آموزشی ……………………………………………………………..22

2-5 خلاقیت ……………………………………………………………………..22

2-5-1 مفهوم خلاقیت ……………………………………………………………………………22

2-5-2 عوامل موثر بر خلاقیت ………………………………………………………………………….23

2-5-3 اهمیت خلاقیت از منظر آموزشی ……………………………………………………………………………………………23

2-5-4 راهبردهایی در جهت پرورش خلاقیت کودکان ………………………………………………………………………..24

2-5-4-1محورهای آموزش خلاقیت در جریان تدریس………………………………………………………………………..24

2-6 کودک و بازی …………………………………………………………………………………………………………………………25

2-6-1 بازی و شخصیت ………………………………………………………………………………………………………………….27

2-6-2 بازی و رشد اجتماعی ……………………………………………………………………………………………………………28

2-6-3 نقش بازی در رشد و زندگی کودک ………………………………………………………………………………………..28

2-7 کودک و هنر …………………………………………………………………………………………………………………………..29

2-7-1 تئاتر و هنرهای نمایشی ………………………………………………………………………………………………………..29

2-7-2 موسیقی و کودک ………………………………………………………………………………………………………………..30

2-7-3 آواز ……………………………………………………………………………………………………………………………………31

2-7-4 قصه و قصه گویی ……………………………………………………………………………………………………………….32

2-7-5 شعر …………………………………………………………………………………………………………………………………32

2-7-6 نقاشی ……………………………………………………………………………………………………………………………….33

2-7-6-1 نقاشی و فرا فکنی ………………………………………………………………………………………………………….33

2-8 کودک و معماری ……………………………………………………………………………………………………………………..34

2-9 محیط، بازی، خلاقیت …………………………………………………..34

2-10 روند رشد و بازی کودک ……………………………………………….35

2-11 ادراک کودک …………………………………………….36

2-11-1 حواس پنجگانه ……………………………………………37

2-11-2 هوش ……………………………………………………….38

2-11-3 حافظه ……………………………………39

2-12 دریافت حسی و ادراکی کودک از فضا ……………………39

2-13 تاثیر شرایط محیطی و کالبدی بر کودکان ……………………………….40

2-13-1رنگ …………………………………………………………40

2-13-2 نور …………………………………………………..42

2-13-3 صوت …………………………………………………………………………42

2-13-4 تهویه ……………………………………………………..43

2-14 فضای معماری کودکان ……………………………….43

2-15 خصوصیات فضاهای مورد نظر جهت طراحی ………………………………44

2-16 تعامل با محیط ………………………………..45

2-16-1 استفاده از عوامل طبیعی زمین ……………………………………………………..45

2-16-2 فضای سبز ………………………………………………………………….46

2-16-3 آب …………………………………………………………………..47

2-17 طراحی فضای باز و زمین بازی ……………………………………..48

2-17-1 ساختارهای بازیها …………………………………………………..48

2-17-1-1 پر جنب و جوش. بازی های فیزیکی ……………………………………..49

2-17-1-2 فکر کردن. بازی های خلاقانه ………………………………………50

2-17-1-3 داشتن همراه. بازیهای اجتماعی ……………………………………..50

2-17-1-4 بازی در سکوت و آرامش …………………………………………………51

2-17-1-5 تجربه کردن. یادگیری از طریق بازی های حسی …………………………………51

2-17-2 بازی با شن وگل ………………………………………………………….53

2-17-3 اسباب بازیها …………………………………………………………..54

2-18 طراحی فضا برای کودکان ……………………………………….56

فصل سوم: نمونه های معماری برای کودکان ………………………………………………………57

3-1 نمونه های خارجی …………………………………………..57

3-1-1مهد کودک بارباپاپا ……………………………………………57

3-1-2 مهد کودک ترنتن…………………………………………………61

3-1-3مهد کودک 8 کلاسه……………………………………….67

3-1-4 مهد کودک سبرا ………………………………………………………………71

3-1-5 مهد کودک کرلینگ ……………………………………….74

3-2نمونه های داخلی ………………………………………77

3-2-1مهد کودک راهیان رشد ………………………………………………….77

3-2-2 مهد کودک قصه من ………………………………………………………………81

3-3 نتیجه گیری …………………………………………….87

فصل چهارم: مطالعات بستر طرح ……………………………………………………89

4-1 شناخت منطقه مطالعاتی …………………………………………………89

4-1-1 تاریخچه شهر تهران ……………………………………………………………………..89

4-1-2 جغرافیای مكانی ………………………………………………………………..90

4-1-3 جغرافیای سیاسی …………………………………………………………91

4-1-4 جغرافیای طبیعی ……………………………………………………………………92

4-1-4-1 موقعیت و وسعت …………………………………………………………………92

4-1-4-2 ناهمواری ها ………………………………………………………………92

4-1-4-3 آب و هوا ………………………………………………………..93

4-1-4-4 منابع آب ………………………………………………………96

4-1-4-5 زلزله خیزی …………………………………………………96

4-1-5 راهبردهای طراحی ………………………………………………………..97

4-1-5-1 فرم مناسب بنا در ارتباط با اقلیم …………………………………………….97

4-1-5-2 مصالح ساختمانی در رابطه با اقلیم …………………………………………97

4-2 بررسی سایت …………………………………………………………..98

4-2-1 تاریخچه اراضی عباس آباد …………………………………………………98

4-2-2 بررسی موقعیت فرهنگی سایت- تم پارک ها …………………………………..103

4-2-2-1 بوستان آب و آتش ………………………………………………………103

4-2-2-2 بوستان نوروز ……………………………………………………………………..104

4-2-2-3 شهر دوستدار کودک ………………………………………………109

4-2-2-4 نقش فضای سبز در شهرهای دوستدار كودك……………………………..110

4-2-2-5 پهنه دوستدار کودک در اراضی عباس آباد ………………………………111

4-2-2-6 موقیت سایت در اراضی عباس آباد……………………………………………112

4-2-2-7 مسیرهای دسترسی به سایت………………………………………..113

4-2-2-8 تراکم مسکونی در اطراف سایت……………………………………114

4-2-3 دلایل انتخاب سایت …………………………………………………114

4-3 ضوابط و استانداردها ………………………………115

4-3-1 طراحی ساختمان آموزشی …………………………………………………115

4-3-2 استانداردهای کلی …………………………………………………………..116

4-3-3 ایمنی در محوطه ……………………………………………….117

4-3-4 نرده های ایمن …………………………………………117

4-3-5 ایمنی در مسیر های حرکت…………………………………………119

4-3-6 ایمنی در راهرو ها………………………………………………………..119

4-3-7 ایمنی در مسیر پله ها ……………………………………120

4-3-8 شرایط ایمنی پوشش کف …………………………………………….121

4-3-9شرایط ایمنی درها …………………………………………………………….122

4-3-10شرایط ایمنی پنجره ها ………………………………………..123

4-3-11شرایط ایمنی در فضای بهداشتی …………………………………123

4-3-12شرایط ایمنی تجهیزات ………………………………………….124

فصل پنجم: معرفی طرح ………………………………………………………125

5-1 مبانی طرح …………………………………………………………………..125

5-2 نشاط در فضای معماری …………………………………………..126

5-2-1 راحتی ……………………………………………………………..126

5-2-2 اکتشاف در فضا …………………………………………………126

5-2-3 تنوع و پیچیدگی …………………………………………………………126

5-2-4 خوانایی ……………………………………………………………….127

5-2-5 پذیرا بودن فضا ……………………………………………………..127

5-2-6 رشد اجتماعی ……………………………………………………128

5-2-7 ارتباط و قلمرو گزینی …………………………………128

5-2-8 خلوت ……………………………………………………………..128

5-3 روند طراحی ………………………………………………………………..130

5-3-1 فضای باز ………………………………………………………….130

5-3-2 فضاهای بسته ……………………………………………………..131

5-3-2-1 آموزشی ………………………………………………………….131

5-3-2-2 خدماتی ………………………………………………………………………..133

5-3-2-3 اداری …………………………………………………………………………134

5-3-3 فضاهای نیمه باز ……………………………………………………………………134

5-4برنامه فیزیکی …………………………………………………….135

5-5 تاسیسات …………………………………………………………………….137

5-6 سازه ……………………………………………………………..137

5-6-1 سیستم اسکلت بتنی ………………………………………………..138

5-6-2 ایمنی کلی شیشه ها ………………………………………………138

5-6-2-1 نیاز های ایمنی …………………………………………………….139

5-7 نقشه ها …………………………………………………………………140

فهرست منابع …………………………………………………………………..150

چکیده

کودک در دنیای امروز جایگاه بسیار ویژه ای دارد تا جایی که می توان آینده ملتها و جایگاه جهانی آنان را براساس خصوصیات کودکانشان پیش بینی نمود. در کشورهای پیشرفته روشهای آموزشی را در جهت شکوفایی استعدادهای بالفطره کودکان تعیین می نمایند.کودکان جهت رشد نیاز به شناخت توانایی ها و نیازهای روحی و جسمی، و پتانسیل های درونیشان را دارند. بدین منظور به فضایی نیاز دارند  که بتوانند آزادانه در آن بدوند، بازی کنند و خود با توجه به فطرت خویش به جستجو و تجربه بپردازند. اما در شهرهای کنونی کمتر فضای امن و مناسبی برای فعالیتهای کودکان یافت می شود. کودک امروز به دلیل عدم ایمنی و امنیت محیط شهری در اتاق کوچک خود در انبوهی از آپارتمان ها محبوس شده است، و دیگر از آن جنب و جوش و هیاهو جهت شناخت و کسب تجربه در محیط خارج از خانه خبری نیست. درحالی که او فضایی       می خواهد که بتواند خلا حضور طبیعت را در زندگی اش پر کند، مکانی که زمینه مناسب برای پرورش و رشد استعدادهایش را ایجاد کند.”مهد کودک ها” فضاهایی مختص کودکان می باشند، در گذشته صرفا جهت نگهداری کودکان بوده اند،اما این فضاها در دنیای امروزه دارای وظایفی جدید می باشند. مهدکودک ها برای سالیان متمادی است که ساختمان هایی بی رنگ، یکنواخت و صرفا عملکرد گرا بودند و باید این نکته را متذکر شد که صرفا استفاده از رنگهای شاد درخانه های تغییر کاربری یافته به مهد کودک نمی تواند فضایی مناسب برای کودکان باشد. بلکه در طراحی فضای معمارانه، آن فضا باید متناسب با سن، سلیقه و شرایط جسمی و روحی استفاده کنندگانش باشد. در این پژوهش تلاش بر این بوده است تا فضایی صرفا برای کودکان به نام “خانه کودک” و با تاکید بر بهره گیری از قابلیت های محیطی و آموزشی موثر بر ذهن و رفتار کودکان و رویکردی جهت ارتقاء و شکوفایی خلاقیت و حس بازی انگیزی در آنان با تدابیر معمارانه است. طراحی خانه کودک برای گروه سنی 3 تا 10 سال در نظر گرفته شده است و سعی بر تلفیق معماری و طبیعت در ایجاد فضاهای انعطاف پذیر و متنوع می باشد. فضاهای طراحی شده در خانه کودک بر اساس مطالعات و نیازهای کودکان و عوامل موثر بر رشد خلاقیت در کودکان می باشد. پس از تعیین نمودن اهداف این تحقیق و طراحی، روشهایی مورد استفاده قرار گرفته شامل مرور منابع و مطالعه منابع کتابخانه ای، مشاهده، مصاحبه و بررسی نمونه های موجود و مرتبط با موضوع و بهره گیری از یافته ها در طراحی معماری استفاده شد.

 

کلید واژگان: کودک، بازی، خلاقیت، معماری

 

فصل اول

کلیات تحقیق

 

این فصل شامل مقدمه، بیان مسئله، اهمیت موضوع، سوالات تحقیق،اهداف پژوهش و طراحی، ابزار و روش تحقیق است.

 

1-1مقدمه

دنیای امروز به دلیل گسترش رویدادهای علمی و تکنولوژیکی و نفوذ عمیق آنها در همه سطوح زندگی، عصر ارتباط و اطلاع رسانی نامیده می شود. به گونه ای که گسترش این امر، در زمینه های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، به مقدار قابل ملاحظه ای مشاهده می شود. آموزش و پرورش به عنوان یکی از پایه ای ترین مفاهیم در تشکیل و توسعه ساختار یک جامعه به شدت تحت تاثیر این گسترش قرار گرفته است.

شکوفایی خلاقیت و نوآوری از مباحث مهم و با اهمیت دنیای امروز است که می توان پیشرفت و توسعه کشورها را به این عامل وابسته دانست. در دنیای امروز رقابت، خلاقیت و نو آوری می‌تواند عامل برد باشد، بنابراین باید کوشش کرد که در جهت پرورش و شکوفاکردنخلاقیت ذهنی کودکان و نوجوانان کشورمان گام برداریم و به عواملی که در این راستا موثر هستند توجه کنیم و مبانی آموزش و پرورش خلاقیت را در سطح جامعه ترویج دهیم. از آنجا که تقویت خلاقیت در دوران کودکی در تمام مدت عمر شخص موثر است باید آنرا بسیار مهم دانست. گارد نر معتقد است که تصور و تخیلی که در اوایل دوران کودکی شکل می‌گیرد، مبنای خلاقیت در دوران بلوغ است. آموزش و پرورش صحیح کودک به معناى فراهم آوردن مقدمات لازم براى به فعلیت رساندن قواى او است و باید به رشد احساسی ، فیزیکی و عقلانی او کمک کرده تا با مشکلات و درگیری های زندگی  به راحتی برخورد کند و برای آن ها راه حل پیدا کند.

بسیاری از پژوهش های حوزه کودک به وجه اکتسابی رشد و یادگیری می پردازد. فلسفه های متنوع آموزشی نظیر تجربه گرایی، طبیعت گرایی، رفتار گرایی و …نتیجه همین پژوهش ها است. دیدگاه های نوین از جمله آموزش خلاق، یادگیری بازی محور و یادگیری فرآیندی را مبتنی بر خلاقیت و ابتکار کودک می داند که تحت تاثیر محیط فیزیکی و اجتماعی شکل می گیرد. در پی طراحی این شیوه های یادگیری، خلق فضاهایی برای میزبانی آن ها ضروری به نظر می رسد. بحث فضاهای عمومی دوستدار کودک و پیش از آن جنبش ساخت زمینهای باز از یک طرف، توسعه مدارس باز، مدارس چند هسته ای، مدارس اجتماعی از طرف دیگر و خلق موزها، فرهنگسراها و پارک های اختصاصی کودکان همه پاسخی به این ضرورت است.

پژوهش ها نشان می دهند در دوران کودکی قابلیت ها و خلاقیت کودکان پایه گذاری می شود و بهترین زمان پیشرفت برای خلاقیت و تخیل در فاصله سنی 2 تا 10 سال روی می دهد و کودکان طی این سالها از محیط تاثیر بیشتری می گیرد و در مورد محیط خود به طور طبیعی کنجکاو هستند (عظمتی، 1387).

 

1-2بیان مسئله

انسان از بدو تکامل، شروع به بنیان نهادن تمدن نمود و در طول این روند تکامل متناسب با هر نیازی برای آن ابزاری طراحی کرده و ساخته است. یکی از این نیازها ساختمان بوده که در روند تکامل بشر و ایجاد دانش در این زمینه، معمار طراحی آنرا متناسب با نیازهای استفاده کنندگان در طراحی اش تامین می نموده. در طراحی معماری، سلایق، علایق، عملکرد و کاربری ساختمان متناسب با شرایط محیطی در نظر گرفته می شود. در سالهای دورتر خانه بستری اجتماعی و عاطفی برای رشد و تعالی کودک فراهم می ساخت و دوره بلند مدتی از کودکی را در بر می گرفت. اما امروزه خانه های ما نمی توانند مامن همیشگی کودکان باشند چرا که آن ها قابلیت لازم برای برآوردن نیازهای یک کودک را ندارند.

 

2-7-6 نقاشی ……………………………………………………………………………………………………………………………….33

2-7-6-1 نقاشی و فرا فکنی ………………………………………………………………………………………………………….33

2-8 کودک و معماری ……………………………………………………………………………………………………………………..34

2-9 محیط، بازی، خلاقیت …………………………………………………..34

2-10 روند رشد و بازی کودک ……………………………………………….35

2-11 ادراک کودک …………………………………………….36

2-11-1 حواس پنجگانه ……………………………………………37

2-11-2 هوش ……………………………………………………….38

2-11-3 حافظه ……………………………………39

2-12 دریافت حسی و ادراکی کودک از فضا ……………………39

2-13 تاثیر شرایط محیطی و کالبدی بر کودکان ……………………………….40

2-13-1رنگ …………………………………………………………40

2-13-2 نور …………………………………………………..42

2-13-3 صوت …………………………………………………………………………42

2-13-4 تهویه ……………………………………………………..43

2-14 فضای معماری کودکان ……………………………….43

2-15 خصوصیات فضاهای مورد نظر جهت طراحی ………………………………44

2-16 تعامل با محیط ………………………………..45

2-16-1 استفاده از عوامل طبیعی زمین ……………………………………………………..45

2-16-2 فضای سبز ………………………………………………………………….46

2-16-3 آب …………………………………………………………………..47

2-17 طراحی فضای باز و زمین بازی ……………………………………..48

2-17-1 ساختارهای بازیها …………………………………………………..48

2-17-1-1 پر جنب و جوش. بازی های فیزیکی ……………………………………..49

2-17-1-2 فکر کردن. بازی های خلاقانه ………………………………………50

2-17-1-3 داشتن همراه. بازیهای اجتماعی ……………………………………..50

2-17-1-4 بازی در سکوت و آرامش …………………………………………………51

2-17-1-5 تجربه کردن. یادگیری از طریق بازی های حسی …………………………………51

این مطلب را هم بخوانید :

2-17-2 بازی با شن وگل ………………………………………………………….53

2-17-3 اسباب بازیها …………………………………………………………..54

2-18 طراحی فضا برای کودکان ……………………………………….56

فصل سوم: نمونه های معماری برای کودکان ………………………………………………………57

3-1 نمونه های خارجی …………………………………………..57

3-1-1مهد کودک بارباپاپا ……………………………………………57

3-1-2 مهد کودک ترنتن…………………………………………………61

3-1-3مهد کودک 8 کلاسه……………………………………….67

3-1-4 مهد کودک سبرا ………………………………………………………………71

3-1-5 مهد کودک کرلینگ ……………………………………….74

3-2نمونه های داخلی ………………………………………77

3-2-1مهد کودک راهیان رشد ………………………………………………….77

3-2-2 مهد کودک قصه من ………………………………………………………………81

3-3 نتیجه گیری …………………………………………….87

فصل چهارم: مطالعات بستر طرح ……………………………………………………89

4-1 شناخت منطقه مطالعاتی …………………………………………………89

4-1-1 تاریخچه شهر تهران ……………………………………………………………………..89

4-1-2 جغرافیای مكانی ………………………………………………………………..90

4-1-3 جغرافیای سیاسی …………………………………………………………91

4-1-4 جغرافیای طبیعی ……………………………………………………………………92

4-1-4-1 موقعیت و وسعت …………………………………………………………………92

4-1-4-2 ناهمواری ها ………………………………………………………………92

4-1-4-3 آب و هوا ………………………………………………………..93

4-1-4-4 منابع آب ………………………………………………………96

4-1-4-5 زلزله خیزی …………………………………………………96

4-1-5 راهبردهای طراحی ………………………………………………………..97

4-1-5-1 فرم مناسب بنا در ارتباط با اقلیم …………………………………………….97

4-1-5-2 مصالح ساختمانی در رابطه با اقلیم …………………………………………97

4-2 بررسی سایت …………………………………………………………..98

4-2-1 تاریخچه اراضی عباس آباد …………………………………………………98

4-2-2 بررسی موقعیت فرهنگی سایت- تم پارک ها …………………………………..103

4-2-2-1 بوستان آب و آتش ………………………………………………………103

4-2-2-2 بوستان نوروز ……………………………………………………………………..104

4-2-2-3 شهر دوستدار کودک ………………………………………………109

4-2-2-4 نقش فضای سبز در شهرهای دوستدار كودك……………………………..110

4-2-2-5 پهنه دوستدار کودک در اراضی عباس آباد ………………………………111

4-2-2-6 موقیت سایت در اراضی عباس آباد……………………………………………112

4-2-2-7 مسیرهای دسترسی به سایت………………………………………..113

4-2-2-8 تراکم مسکونی در اطراف سایت……………………………………114

4-2-3 دلایل انتخاب سایت …………………………………………………114

4-3 ضوابط و استانداردها ………………………………115

4-3-1 طراحی ساختمان آموزشی …………………………………………………115

4-3-2 استانداردهای کلی …………………………………………………………..116

4-3-3 ایمنی در محوطه ……………………………………………….117

4-3-4 نرده های ایمن …………………………………………117

4-3-5 ایمنی در مسیر های حرکت…………………………………………119

4-3-6 ایمنی در راهرو ها………………………………………………………..119

4-3-7 ایمنی در مسیر پله ها ……………………………………120

4-3-8 شرایط ایمنی پوشش کف …………………………………………….121

4-3-9شرایط ایمنی درها …………………………………………………………….122

4-3-10شرایط ایمنی پنجره ها ………………………………………..123

4-3-11شرایط ایمنی در فضای بهداشتی …………………………………123

4-3-12شرایط ایمنی تجهیزات ………………………………………….124

فصل پنجم: معرفی طرح ………………………………………………………125

5-1 مبانی طرح …………………………………………………………………..125

5-2 نشاط در فضای معماری …………………………………………..126

5-2-1 راحتی ……………………………………………………………..126

5-2-2 اکتشاف در فضا …………………………………………………126

5-2-3 تنوع و پیچیدگی …………………………………………………………126

5-2-4 خوانایی ……………………………………………………………….127

5-2-5 پذیرا بودن فضا ……………………………………………………..127

5-2-6 رشد اجتماعی ……………………………………………………128

5-2-7 ارتباط و قلمرو گزینی …………………………………128

5-2-8 خلوت ……………………………………………………………..128

5-3 روند طراحی ………………………………………………………………..130

5-3-1 فضای باز ………………………………………………………….130

5-3-2 فضاهای بسته ……………………………………………………..131

5-3-2-1 آموزشی ………………………………………………………….131

5-3-2-2 خدماتی ………………………………………………………………………..133

5-3-2-3 اداری …………………………………………………………………………134

5-3-3 فضاهای نیمه باز ……………………………………………………………………134

5-4برنامه فیزیکی …………………………………………………….135

5-5 تاسیسات …………………………………………………………………….137

5-6 سازه ……………………………………………………………..137

5-6-1 سیستم اسکلت بتنی ………………………………………………..138

5-6-2 ایمنی کلی شیشه ها ………………………………………………138

5-6-2-1 نیاز های ایمنی …………………………………………………….139

5-7 نقشه ها …………………………………………………………………140

فهرست منابع …………………………………………………………………..150

چکیده

کودک در دنیای امروز جایگاه بسیار ویژه ای دارد تا جایی که می توان آینده ملتها و جایگاه جهانی آنان را براساس خصوصیات کودکانشان پیش بینی نمود. در کشورهای پیشرفته روشهای آموزشی را در جهت شکوفایی استعدادهای بالفطره کودکان تعیین می نمایند.کودکان جهت رشد نیاز به شناخت توانایی ها و نیازهای روحی و جسمی، و پتانسیل های درونیشان را دارند. بدین منظور به فضایی نیاز دارند  که بتوانند آزادانه در آن بدوند، بازی کنند و خود با توجه به فطرت خویش به جستجو و تجربه بپردازند. اما در شهرهای کنونی کمتر فضای امن و مناسبی برای فعالیتهای کودکان یافت می شود. کودک امروز به دلیل عدم ایمنی و امنیت محیط شهری در اتاق کوچک خود در انبوهی از آپارتمان ها محبوس شده است، و دیگر از آن جنب و جوش و هیاهو جهت شناخت و کسب تجربه در محیط خارج از خانه خبری نیست. درحالی که او فضایی       می خواهد که بتواند خلا حضور طبیعت را در زندگی اش پر کند، مکانی که زمینه مناسب برای پرورش و رشد استعدادهایش را ایجاد کند.”مهد کودک ها” فضاهایی مختص کودکان می باشند، در گذشته صرفا جهت نگهداری کودکان بوده اند،اما این فضاها در دنیای امروزه دارای وظایفی جدید می باشند. مهدکودک ها برای سالیان متمادی است که ساختمان هایی بی رنگ، یکنواخت و صرفا عملکرد گرا بودند و باید این نکته را متذکر شد که صرفا استفاده از رنگهای شاد درخانه های تغییر کاربری یافته به مهد کودک نمی تواند فضایی مناسب برای کودکان باشد. بلکه در طراحی فضای معمارانه، آن فضا باید متناسب با سن، سلیقه و شرایط جسمی و روحی استفاده کنندگانش باشد. در این پژوهش تلاش بر این بوده است تا فضایی صرفا برای کودکان به نام “خانه کودک” و با تاکید بر بهره گیری از قابلیت های محیطی و آموزشی موثر بر ذهن و رفتار کودکان و رویکردی جهت ارتقاء و شکوفایی خلاقیت و حس بازی انگیزی در آنان با تدابیر معمارانه است. طراحی خانه کودک برای گروه سنی 3 تا 10 سال در نظر گرفته شده است و سعی بر تلفیق معماری و طبیعت در ایجاد فضاهای انعطاف پذیر و متنوع می باشد. فضاهای طراحی شده در خانه کودک بر اساس مطالعات و نیازهای کودکان و عوامل موثر بر رشد خلاقیت در کودکان می باشد. پس از تعیین نمودن اهداف این تحقیق و طراحی، روشهایی مورد استفاده قرار گرفته شامل مرور منابع و مطالعه منابع کتابخانه ای، مشاهده، مصاحبه و بررسی نمونه های موجود و مرتبط با موضوع و بهره گیری از یافته ها در طراحی معماری استفاده شد.

 

کلید واژگان: کودک، بازی، خلاقیت، معماری

 

فصل اول

کلیات تحقیق

 

این فصل شامل مقدمه، بیان مسئله، اهمیت موضوع، سوالات تحقیق،اهداف پژوهش و طراحی، ابزار و روش تحقیق است.

 

1-1مقدمه

دنیای امروز به دلیل گسترش رویدادهای علمی و تکنولوژیکی و نفوذ عمیق آنها در همه سطوح زندگی، عصر ارتباط و اطلاع رسانی نامیده می شود. به گونه ای که گسترش این امر، در زمینه های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، به مقدار قابل ملاحظه ای مشاهده می شود. آموزش و پرورش به عنوان یکی از پایه ای ترین مفاهیم در تشکیل و توسعه ساختار یک جامعه به شدت تحت تاثیر این گسترش قرار گرفته است.

شکوفایی خلاقیت و نوآوری از مباحث مهم و با اهمیت دنیای امروز است که می توان پیشرفت و توسعه کشورها را به این عامل وابسته دانست. در دنیای امروز رقابت، خلاقیت و نو آوری می‌تواند عامل برد باشد، بنابراین باید کوشش کرد که در جهت پرورش و شکوفاکردنخلاقیت ذهنی کودکان و نوجوانان کشورمان گام برداریم و به عواملی که در این راستا موثر هستند توجه کنیم و مبانی آموزش و پرورش خلاقیت را در سطح جامعه ترویج دهیم. از آنجا که تقویت خلاقیت در دوران کودکی در تمام مدت عمر شخص موثر است باید آنرا بسیار مهم دانست. گارد نر معتقد است که تصور و تخیلی که در اوایل دوران کودکی شکل می‌گیرد، مبنای خلاقیت در دوران بلوغ است. آموزش و پرورش صحیح کودک به معناى فراهم آوردن مقدمات لازم براى به فعلیت رساندن قواى او است و باید به رشد احساسی ، فیزیکی و عقلانی او کمک کرده تا با مشکلات و درگیری های زندگی  به راحتی برخورد کند و برای آن ها راه حل پیدا کند.

بسیاری از پژوهش های حوزه کودک به وجه اکتسابی رشد و یادگیری می پردازد. فلسفه های متنوع آموزشی نظیر تجربه گرایی، طبیعت گرایی، رفتار گرایی و …نتیجه همین پژوهش ها است. دیدگاه های نوین از جمله آموزش خلاق، یادگیری بازی محور و یادگیری فرآیندی را مبتنی بر خلاقیت و ابتکار کودک می داند که تحت تاثیر محیط فیزیکی و اجتماعی شکل می گیرد. در پی طراحی این شیوه های یادگیری، خلق فضاهایی برای میزبانی آن ها ضروری به نظر می رسد. بحث فضاهای عمومی دوستدار کودک و پیش از آن جنبش ساخت زمینهای باز از یک طرف، توسعه مدارس باز، مدارس چند هسته ای، مدارس اجتماعی از طرف دیگر و خلق موزها، فرهنگسراها و پارک های اختصاصی کودکان همه پاسخی به این ضرورت است.

پژوهش ها نشان می دهند در دوران کودکی قابلیت ها و خلاقیت کودکان پایه گذاری می شود و بهترین زمان پیشرفت برای خلاقیت و تخیل در فاصله سنی 2 تا 10 سال روی می دهد و کودکان طی این سالها از محیط تاثیر بیشتری می گیرد و در مورد محیط خود به طور طبیعی کنجکاو هستند (عظمتی، 1387).

 

1-2بیان مسئله

انسان از بدو تکامل، شروع به بنیان نهادن تمدن نمود و در طول این روند تکامل متناسب با هر نیازی برای آن ابزاری طراحی کرده و ساخته است. یکی از این نیازها ساختمان بوده که در روند تکامل بشر و ایجاد دانش در این زمینه، معمار طراحی آنرا متناسب با نیازهای استفاده کنندگان در طراحی اش تامین می نموده. در طراحی معماری، سلایق، علایق، عملکرد و کاربری ساختمان متناسب با شرایط محیطی در نظر گرفته می شود. در سالهای دورتر خانه بستری اجتماعی و عاطفی برای رشد و تعالی کودک فراهم می ساخت و دوره بلند مدتی از کودکی را در بر می گرفت. اما امروزه خانه های ما نمی توانند مامن همیشگی کودکان باشند چرا که آن ها قابلیت لازم برای برآوردن نیازهای یک کودک را ندارند.

1–6–2– اصول روش نقطه انجماد  …………………………………………………………………………………………………………….…..8

1-6-3- افت نقطه انجماد و درصد آب کافت لاکتوز………………………………………………………………………………………8

1-6-4- روش نقطه انجماد و کروماتوگرافی مایع و کلرآمین ،در اندازه گیری لاکتوز……………………………………8

1-7- تعریف آنزیم …………………………………………………………………………………………………………………………………………..9

1-8- اثر عوامل مختلف روی فعالیت آنزیم ها (دما ، PH و فغالیت آبی) …………………………………………………..10

1-9- تثبیت آنزیم ها ……………………………………………………………………………………………………………………………………11

1-9-1- اهداف تثبیت آنزیم  ………………………………………………………………………………………………………………………12

1-9-2- اثرات تثبیت آنزیم روی پارامترهای سنتیکی ……………………………………………………………………………….12

1-9-3- مزایای آنزیم های تثبیت شده………………………………………………………………………………………………………..12

1-10- روش های تثبیت آنزیم…………………………………………………………………………………………………………………….13

1-10-1- تثبیت با جذب غیر کوالانسی………………………………………………………………………………………………………13

1-10-2- تثبیت از طریق فعل و انفعالات یونی…………………………………………………………………………………………..13

1-10-3- تثبیت با اتصالات کوالانسی………………………………………………………………………………………………………….14

1-10-4- تثبیت بوسیله اتصال عرضی آنزیم ها …………………………………………………………………………………………15

1-10-5- تثبیت بوسیله به دام انداختن در یک ژل پلیمری یا کپسول …………………………………………………….15

1-11- کپسوله کردن آنزیم و روش محصور کردن …………………………………………………………………………………… 16

1-11-1- مزیت های تثبیت آنزیم در میکروکپسول ها ……………………………………………………………………………..16

1-11-2- تکنولوژی انکپسوله کردن برای کاربردهای غذایی …………………………………………………………………….17

1-12- اتلاف فعالیت آنزیم های تثبیت شده و ویژگی های آن ها …………………………………………………………… 18

1-13- تکنولوژی نوین آنزیم برای کاربردهای غذایی ………………………………………………………………………………….19

1-14- هیدرولیز لاکتوز و مزایای هیدرولیز لاکتوز شیر ………………………………………………………………………….. 20

1-15- هیدرولیز لاکتوز آب پنیر ………………………………………………………………………………………………………………..21

1-16- کاربردهای بالقوه آب پنیر هیدرولیز شده  …………………………………………………………………………………….21

1-18- کاربردهای تثبیت آنزیم لاکتازدر صنعت فرآوری موادغذایی …………………………………………………………21

1-19- ویژگی های آنزیم لاکتاز حاصل از منابع مختلف …………………………………………………………………………..23

1-20- فاکتورهای موثر در هزینه فرآیند تثبیت ………………………………………………………………………………………..25

 

2- مواد و روش ها ………………………………………………………………………………………………………………………………………26

1–6–2– اصول روش نقطه انجماد  …………………………………………………………………………………………………………….…..8

1-6-3- افت نقطه انجماد و درصد آب کافت لاکتوز………………………………………………………………………………………8

1-6-4- روش نقطه انجماد و کروماتوگرافی مایع و کلرآمین ،در اندازه گیری لاکتوز……………………………………8

1-7- تعریف آنزیم …………………………………………………………………………………………………………………………………………..9

1-8- اثر عوامل مختلف روی فعالیت آنزیم ها (دما ، PH و فغالیت آبی) …………………………………………………..10

1-9- تثبیت آنزیم ها ……………………………………………………………………………………………………………………………………11

1-9-1- اهداف تثبیت آنزیم  ………………………………………………………………………………………………………………………12

1-9-2- اثرات تثبیت آنزیم روی پارامترهای سنتیکی ……………………………………………………………………………….12

1-9-3- مزایای آنزیم های تثبیت شده………………………………………………………………………………………………………..12

1-10- روش های تثبیت آنزیم…………………………………………………………………………………………………………………….13

1-10-1- تثبیت با جذب غیر کوالانسی………………………………………………………………………………………………………13

1-10-2- تثبیت از طریق فعل و انفعالات یونی…………………………………………………………………………………………..13

1-10-3- تثبیت با اتصالات کوالانسی………………………………………………………………………………………………………….14

1-10-4- تثبیت بوسیله اتصال عرضی آنزیم ها …………………………………………………………………………………………15

1-10-5- تثبیت بوسیله به دام انداختن در یک ژل پلیمری یا کپسول …………………………………………………….15

1-11- کپسوله کردن آنزیم و روش محصور کردن …………………………………………………………………………………… 16

1-11-1- مزیت های تثبیت آنزیم در میکروکپسول ها ……………………………………………………………………………..16

1-11-2- تکنولوژی انکپسوله کردن برای کاربردهای غذایی …………………………………………………………………….17

1-12- اتلاف فعالیت آنزیم های تثبیت شده و ویژگی های آن ها …………………………………………………………… 18

1-13- تکنولوژی نوین آنزیم برای کاربردهای غذایی ………………………………………………………………………………….19

1-14- هیدرولیز لاکتوز و مزایای هیدرولیز لاکتوز شیر ………………………………………………………………………….. 20

1-15- هیدرولیز لاکتوز آب پنیر ………………………………………………………………………………………………………………..21

1-16- کاربردهای بالقوه آب پنیر هیدرولیز شده  …………………………………………………………………………………….21

1-18- کاربردهای تثبیت آنزیم لاکتازدر صنعت فرآوری موادغذایی …………………………………………………………21

1-19- ویژگی های آنزیم لاکتاز حاصل از منابع مختلف …………………………………………………………………………..23

1-20- فاکتورهای موثر در هزینه فرآیند تثبیت ………………………………………………………………………………………..25

 

2- مواد و روش ها ………………………………………………………………………………………………………………………………………26

 

2-1- طرح آزمایش و تجزیه و تحلیل آماری  …………………………………………………………………………………………….27

2-2- مواد شیمیایی و تجهیزات مورد استفاده در آزمایش ها ……………………………………………………………………29

2-3- طراحی بیوراکتور و مشخصات ستون بیوراکتور  …………………………………………………………………………….. 31

2-4-دیاگرام خط تولید شیر کم لاکتوز برای آزمایش ها ……………………………………………………………………………33

2-5-روش تولید و ساخت شیر کم لاکتوز (غیر مداوم و مداوم ) ……………………………………………………………….34

2-6- روش اندازه گیری درصد هیدرولیز لاکتوز ………………………………………………………………………………………….35

2-7- نحوه تثبیت آنزیم در سدیم آلژینات و رخداد های تثبیت آنزیم در آلژینات …………………………………….35

 

3- نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..38

 

3-1- درصد هیدرولیز لاکتوز شیر…………………………………………………………………………………………………………………39

3-1-1- آنالیز واریانس مدل  ……………………………………………………………………………………………………………………….40

3-2- اثر دما روی آنزیم لاکتاز ……………………………………………………………………………………………………………………..42

3-2-1- اثر غلظت آنزیم تثبیت شده …………………………………………………………………………………………………………..44

3-3- اثر غلظت آلژینات روی کارایی بیوراکتور ………………………………………………………………………………………….45

3-3-1- اثر فلوریت روی کارایی ستون ………………………………………………………………………………………………………46

 

4- بهینه سازی و نتیجه گیری کلی ……………………………………………………………………………………………………………47

4-1- نتیجه گیری کلی ……………………………………………………………………………………………………………………………….48

4-2- پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………………………………………………….49

چکیده انگلیسی …………………………………………………………………………………………………………………………………………….50

پیوست …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..52

منابع

 

فهرست جداول 

جدول 1-1-منابع مختلف آنزیم لاکتاز و عامل های تثبیت کننده  …………………………………………………………..24

جدول 1-2- هیدرولیز لاکتوز با تکنیک های مختلف تثبیت ……………………………………………………………………..25

جدول 2- 4 –طراحی آزمایشات ………………………………………………………………………………………………………………… 28

جدول 2-5 – آنالیز واریانس مدل ………………………………………………………………………………………………………………..40

جدول 4-1-مقادیر بهینه جهت تولید شیر کم لاکتوز با هدف حداکثر هیدرولیز لاکتوز و کمینه بودن دبی جریان شیر ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………47

جدول 4-2-مقادیر بهینه جهت تولید شیر کم لاکتوز با هدف حداکثر هیدرولیز لاکتوز و بیشینه بودن دبی جریان شیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..47

فهرست اشکال

شکل 1-1-تصویر سه بعدی آنزیم لاکتاز حاصل از E.Coli …………………………………………………………………………..4

شکل 1-2- لاکتوز اندازه گیری شده به روش نقطه انجماد وکروماتوگرافی مایع ………………………………………….9

شکل 1-3-آنزیم بنزآلدئید لیاز به همراه زنجیره اش از طریق حامل اصلاح شده با نیکل تثبیت شده و تشکیل بنزوئین را کاتالیز می کند  ………………………………………………………………………………………………………………..14

شکل 1-4-متراکم شدن و اتصال عرضی آنزیم ها برای ایجاد یک CLA (توده های آنزیمی اتصال عرضی شده ) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………15

شکل 2-1- طراحی Packed Bed Bioreactor ……………………………………………………………………………………31

شکل 2-2 -دیاگرام خط تولید شیر کم لاکتوز ……………………………………………………………………………………………33

شکل 2-3- نحوه تثبیت آنزیم به روش محصور کردن …………………………………………………………………………………36

شکل3-1- کانتورپلات نشان دهنده اثر دما و غلضت آنزیم بر درصد هیدرولیز لاکتوز موجود در شیر ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..43

شکل 3- 2 – نمودار سطحی نشان دهنده اثر فلوریت و غلظت آلژینات بر درصد هیدرولیز لاکتوز موجود در شیر  ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….46

 

چکیده

در این مطالعه با کاربرد روش سطح پاسخ ،تاثیر چهار فاکتور دمای بیوراکتور ،غلظت آنزیم تثبیت شده ،غلظت آلژینات به کار رفته و دبی جریان شیر در ستون بیوراکتور ،بر هیدرولیز لاکتوز با هدف بهینه سازی شرایط تولید ،مورد مطالعه قرار گرفت ؛هر کدام از فاکتور ها در سه سطح به شرح زیر مورد مطالعه قرار گرفتند :

دمای بیوراکتور : 25 ، 35 و 45 درجه سانتی گراد

غلظت آنزیم : 12 ،18 و 24 درصد

غلظت آلژینات : 2/5 ،3 و 4 درصد

دبی جریان شیر : 150 ،300 و 450 میلی لیتر بر ساعت

 

 

2-1- طرح آزمایش و تجزیه و تحلیل آماری  …………………………………………………………………………………………….27

2-2- مواد شیمیایی و تجهیزات مورد استفاده در آزمایش ها ……………………………………………………………………29

2-3- طراحی بیوراکتور و مشخصات ستون بیوراکتور  …………………………………………………………………………….. 31

2-4-دیاگرام خط تولید شیر کم لاکتوز برای آزمایش ها ……………………………………………………………………………33

2-5-روش تولید و ساخت شیر کم لاکتوز (غیر مداوم و مداوم ) ……………………………………………………………….34

2-6- روش اندازه گیری درصد هیدرولیز لاکتوز ………………………………………………………………………………………….35

2-7- نحوه تثبیت آنزیم در سدیم آلژینات و رخداد های تثبیت آنزیم در آلژینات …………………………………….35

 

3- نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..38

 

3-1- درصد هیدرولیز لاکتوز شیر…………………………………………………………………………………………………………………39

3-1-1- آنالیز واریانس مدل  ……………………………………………………………………………………………………………………….40

3-2- اثر دما روی آنزیم لاکتاز ……………………………………………………………………………………………………………………..42

3-2-1- اثر غلظت آنزیم تثبیت شده …………………………………………………………………………………………………………..44

3-3- اثر غلظت آلژینات روی کارایی بیوراکتور ………………………………………………………………………………………….45

3-3-1- اثر فلوریت روی کارایی ستون ………………………………………………………………………………………………………46

 

4- بهینه سازی و نتیجه گیری کلی ……………………………………………………………………………………………………………47

4-1- نتیجه گیری کلی ……………………………………………………………………………………………………………………………….48

4-2- پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………………………………………………….49

چکیده انگلیسی …………………………………………………………………………………………………………………………………………….50

پیوست …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..52

منابع

 

فهرست جداول 

 

این مطلب را هم بخوانید :

جدول 1-1-منابع مختلف آنزیم لاکتاز و عامل های تثبیت کننده  …………………………………………………………..24

جدول 1-2- هیدرولیز لاکتوز با تکنیک های مختلف تثبیت ……………………………………………………………………..25

جدول 2- 4 –طراحی آزمایشات ………………………………………………………………………………………………………………… 28

جدول 2-5 – آنالیز واریانس مدل ………………………………………………………………………………………………………………..40

جدول 4-1-مقادیر بهینه جهت تولید شیر کم لاکتوز با هدف حداکثر هیدرولیز لاکتوز و کمینه بودن دبی جریان شیر ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………47

جدول 4-2-مقادیر بهینه جهت تولید شیر کم لاکتوز با هدف حداکثر هیدرولیز لاکتوز و بیشینه بودن دبی جریان شیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..47

فهرست اشکال

شکل 1-1-تصویر سه بعدی آنزیم لاکتاز حاصل از E.Coli …………………………………………………………………………..4

شکل 1-2- لاکتوز اندازه گیری شده به روش نقطه انجماد وکروماتوگرافی مایع ………………………………………….9

شکل 1-3-آنزیم بنزآلدئید لیاز به همراه زنجیره اش از طریق حامل اصلاح شده با نیکل تثبیت شده و تشکیل بنزوئین را کاتالیز می کند  ………………………………………………………………………………………………………………..14

شکل 1-4-متراکم شدن و اتصال عرضی آنزیم ها برای ایجاد یک CLA (توده های آنزیمی اتصال عرضی شده ) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………15

شکل 2-1- طراحی Packed Bed Bioreactor ……………………………………………………………………………………31

شکل 2-2 -دیاگرام خط تولید شیر کم لاکتوز ……………………………………………………………………………………………33

شکل 2-3- نحوه تثبیت آنزیم به روش محصور کردن …………………………………………………………………………………36

شکل3-1- کانتورپلات نشان دهنده اثر دما و غلضت آنزیم بر درصد هیدرولیز لاکتوز موجود در شیر ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..43

شکل 3- 2 – نمودار سطحی نشان دهنده اثر فلوریت و غلظت آلژینات بر درصد هیدرولیز لاکتوز موجود در شیر  ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….46

 

چکیده

در این مطالعه با کاربرد روش سطح پاسخ ،تاثیر چهار فاکتور دمای بیوراکتور ،غلظت آنزیم تثبیت شده ،غلظت آلژینات به کار رفته و دبی جریان شیر در ستون بیوراکتور ،بر هیدرولیز لاکتوز با هدف بهینه سازی شرایط تولید ،مورد مطالعه قرار گرفت ؛هر کدام از فاکتور ها در سه سطح به شرح زیر مورد مطالعه قرار گرفتند :

دمای بیوراکتور : 25 ، 35 و 45 درجه سانتی گراد

غلظت آنزیم : 12 ،18 و 24 درصد

غلظت آلژینات : 2/5 ،3 و 4 درصد

دبی جریان شیر : 150 ،300 و 450 میلی لیتر بر ساعت

1-2 مدل استاندارد. 3

1-2-1 ذرات و نیروهای بنیادی.. 3

1-3 برچسب زنی حالتهای كوارك و لپتون.. 7

1-4 لاگرانژی كوارك و لپتون.. 10

1-5 ………… 13

1-6 كوارك تاپ… 16

1-6-1 ویژگیهای كوارك تاپ… 16

1-6-2 تولید زوج كوارك تاپ از برهم­كنش­های قوی.. 18

1-6-3 فرآیندهای تولید كوارك تاپ منفرد. 20

1- 7 نقاط ضعف مدل استاندارد. 21

فصل دوم: اثرات فیزیك جدید در تولید

2-1 مقدمه. 24

2-2 انگیزه­های مطالعه­ی كوارك تاپ… 25

2-3 عدم تقارن پس و پیش…. 26

2-3-1 مدلهای ساده برای عدم تقارن …. 27

2-4 پیش بینی عدم تقارن بار در ……….. 31

2-5 نظریه میدان موثر. 32

2-5-1 نظریه فرمی برای فرآیندهای لپتونی در انرژی پایین.. 33

2-5-2 نظریه  برای تولید …. 36

فصل سوم: محاسبات سطح مقطع در چارچوب مدل استاندارد

3-1 مقدمه. 40

3-2 معادله دیراك… 41

3-2-1 جوابهای معادله دیراك برای ذره آزاد. 42

 

3-3 هیلیسیتی و كایرالیتی.. 45

3-4 محاسبه­ی سطح مقطع زیر – فرآیندهای همجوشی گلوئون.. 51

3-5 محاسبه­ی سطح مقطع فرآیند ……………… 68

فصل چهارم: محاسبات سطح مقطع همراه با تصحیحات فیزیك جدید

1-2 مدل استاندارد. 3

1-2-1 ذرات و نیروهای بنیادی.. 3

1-3 برچسب زنی حالتهای كوارك و لپتون.. 7

1-4 لاگرانژی كوارك و لپتون.. 10

1-5 ………… 13

1-6 كوارك تاپ… 16

1-6-1 ویژگیهای كوارك تاپ… 16

1-6-2 تولید زوج كوارك تاپ از برهم­كنش­های قوی.. 18

1-6-3 فرآیندهای تولید كوارك تاپ منفرد. 20

1- 7 نقاط ضعف مدل استاندارد. 21

فصل دوم: اثرات فیزیك جدید در تولید

2-1 مقدمه. 24

2-2 انگیزه­های مطالعه­ی كوارك تاپ… 25

2-3 عدم تقارن پس و پیش…. 26

2-3-1 مدلهای ساده برای عدم تقارن …. 27

2-4 پیش بینی عدم تقارن بار در ……….. 31

2-5 نظریه میدان موثر. 32

2-5-1 نظریه فرمی برای فرآیندهای لپتونی در انرژی پایین.. 33

2-5-2 نظریه  برای تولید …. 36

فصل سوم: محاسبات سطح مقطع در چارچوب مدل استاندارد

3-1 مقدمه. 40

3-2 معادله دیراك… 41

3-2-1 جوابهای معادله دیراك برای ذره آزاد. 42

 

3-3 هیلیسیتی و كایرالیتی.. 45

3-4 محاسبه­ی سطح مقطع زیر – فرآیندهای همجوشی گلوئون.. 51

3-5 محاسبه­ی سطح مقطع فرآیند ……………… 68

فصل چهارم: محاسبات سطح مقطع همراه با تصحیحات فیزیك جدید

4-1 مقدمه. 71

4-2 ورتكس ……. 72

4-3 محاسبه­ی سطح مقطع تولید  با در نظر گرفتن شكل كلی ورتكس ……. 72

4-4 نتایج عددی و بحث… 100

4-5 پیشنهادات… 101

مراجع.. 102

چکیده و عنوان به زبان انگلیسی..

فهرست تصاویر

شکل صفحه

شکل (1-1)- ورتكس پایه كوارك گلوئون.. 14

شکل (1-2)- قوانین فاینمن مربوط به انتشارگرهای بوزونها و فرمیونهای مدل استاندارد 15

شکل (1-3) – قواعد فاینمن مربوط به توابع موج فرمیونها (4 شكل بالا) و توابع موج گلوئونها    (2 شكل پایین) 15

شکل(1-4)- قواعد فاینمن از نظریه پیمانه­ای قوی برای راس سه گلوئونی.. 15

شکل (1-5)- واپاشی كوارك تاپ 17

شکل(1-6)- تولید كوارك تاپ در برهم­كنش­های قوی به صورت نابودی كوارك و پاد كوارك و همجوشی گلوئون 18

شکل(1-7)- فرآیندهای تولید كوارك تاپ منفرد 20

شکل (2-1)- ناحیه­های مجاز برای سهم­های فیزیك جدید در عدم تقارن  كلی در تواترون و عدم تقارن بار كلی در         31

شکل (2-2)- واپاشی بتایی میون.. 34

شکل (2-3)- تصحیح سطح مقطع مدل استاندارد در  به دلیل وجود  و مقایسه با روش نظریه میدان موثر 38

شکل (3-1)- ورتكس الكترومغناطیسی.. 50

شکل (3-2)- سه زیر – فرآیند همجوشی گلوئون شركت كننده در تولید زوج كوارك تاپ… 52

شکل (3-3)- پراكندگی ذرات در چارچوب مركز جرم. 53

شکل (3-4)- دیاگرام فاینمن مربوط به فرآیند ……………… 68

 

4-1 مقدمه. 71

4-2 ورتكس ……. 72

4-3 محاسبه­ی سطح مقطع تولید  با در نظر گرفتن شكل كلی ورتكس ……. 72

4-4 نتایج عددی و بحث… 100

4-5 پیشنهادات… 101

مراجع.. 102

چکیده و عنوان به زبان انگلیسی..

فهرست تصاویر

شکل صفحه

این مطلب را هم بخوانید :

شکل (1-1)- ورتكس پایه كوارك گلوئون.. 14

شکل (1-2)- قوانین فاینمن مربوط به انتشارگرهای بوزونها و فرمیونهای مدل استاندارد 15

شکل (1-3) – قواعد فاینمن مربوط به توابع موج فرمیونها (4 شكل بالا) و توابع موج گلوئونها    (2 شكل پایین) 15

شکل(1-4)- قواعد فاینمن از نظریه پیمانه­ای قوی برای راس سه گلوئونی.. 15

شکل (1-5)- واپاشی كوارك تاپ 17

شکل(1-6)- تولید كوارك تاپ در برهم­كنش­های قوی به صورت نابودی كوارك و پاد كوارك و همجوشی گلوئون 18

شکل(1-7)- فرآیندهای تولید كوارك تاپ منفرد 20

شکل (2-1)- ناحیه­های مجاز برای سهم­های فیزیك جدید در عدم تقارن  كلی در تواترون و عدم تقارن بار كلی در         31

شکل (2-2)- واپاشی بتایی میون.. 34

شکل (2-3)- تصحیح سطح مقطع مدل استاندارد در  به دلیل وجود  و مقایسه با روش نظریه میدان موثر 38

شکل (3-1)- ورتكس الكترومغناطیسی.. 50

شکل (3-2)- سه زیر – فرآیند همجوشی گلوئون شركت كننده در تولید زوج كوارك تاپ… 52

شکل (3-3)- پراكندگی ذرات در چارچوب مركز جرم. 53

شکل (3-4)- دیاگرام فاینمن مربوط به فرآیند ……………… 68

1-4-1- گونه‌های موجود در ایران: 6

1-4-2- مرزه خوزستانی: 6

1-4-3- مرزه رشینگری: 7

1-4-4- مواد موثره جنس مرزه: 5

1-4-5- خواص دارویی جنس مرزه: 6

1-5- طبقه بندی گیاهان دارویی: 8

1-5-1- طبقه بندی براساس ماده موثره: 9

1-5-1-1- آلکالوئیدها: 10

1-5-1-2- گلیگوزیدها: 11

1-5-1-3- روغن‌های فرار(اسانس‌ها): 12

1-5-1-4- مواد تلخ: 14

1-5-1-5- فلاون‌ها و فلاونوئیدها: 14

1-5-1-6-موسیلاژ: 15

1-5-1-7- ساپونین‌ها: 15

1-5-1-8- اسید سیلیسیک: 16

1-5-1-9- تانن‌ها: 16

1-5-2- عملکرد و نقش متابولیت‌های ثانویه: 17

1-6- معرفی برخی از باکتری‌های بیماری‌زای انسانی: 18

1-6-1-  Escherichia coli : 18

1-6-2- Staphylococcus aureus : 19

1-6-3- Staphylococcus epidermidis : 19

1-6-4- Bacillus cereus : 19

1-6-5-  Candida albicans : 20

 

فصل دوم: مروری بر پژوهش‌ها

2-1-  مروری بر پژوهش‌های انجام شده روی مواد موثره گونه‌های مختلف مرزه: 21

2-2-  مروری بر پژوهش‌های انجام شده روی خاصیت ضدمیکروبی گونه‎های مختلف مرزه: 22

 

1-4-1- گونه‌های موجود در ایران: 6

1-4-2- مرزه خوزستانی: 6

1-4-3- مرزه رشینگری: 7

1-4-4- مواد موثره جنس مرزه: 5

1-4-5- خواص دارویی جنس مرزه: 6

1-5- طبقه بندی گیاهان دارویی: 8

1-5-1- طبقه بندی براساس ماده موثره: 9

1-5-1-1- آلکالوئیدها: 10

1-5-1-2- گلیگوزیدها: 11

1-5-1-3- روغن‌های فرار(اسانس‌ها): 12

1-5-1-4- مواد تلخ: 14

1-5-1-5- فلاون‌ها و فلاونوئیدها: 14

1-5-1-6-موسیلاژ: 15

1-5-1-7- ساپونین‌ها: 15

1-5-1-8- اسید سیلیسیک: 16

1-5-1-9- تانن‌ها: 16

1-5-2- عملکرد و نقش متابولیت‌های ثانویه: 17

1-6- معرفی برخی از باکتری‌های بیماری‌زای انسانی: 18

1-6-1-  Escherichia coli : 18

1-6-2- Staphylococcus aureus : 19

1-6-3- Staphylococcus epidermidis : 19

1-6-4- Bacillus cereus : 19

1-6-5-  Candida albicans : 20

 

فصل دوم: مروری بر پژوهش‌ها

2-1-  مروری بر پژوهش‌های انجام شده روی مواد موثره گونه‌های مختلف مرزه: 21

2-2-  مروری بر پژوهش‌های انجام شده روی خاصیت ضدمیکروبی گونه‎های مختلف مرزه: 22

 

فصل سوم: مواد و روش‌ها

1-3- مواد گیاهی:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 27

3-2- استخراج اسانس گیاه مرزه خوزستانی و مرزه رشینگری: 27

3-3- آنالیز ترکیبات اسانس گیاه مرزه خوزستانی و مرزه رشینگری با استفاده از دستگاهGC/MS: 27

3-4- خالص سازی میکروب‌هاو نگهداری آن‌ها: 29

3-5- اسامی میکروارگانیزم‌های مورد آزمایش: 29

3-6- تعیین قطر هاله عدم رشد برای مقادیر حداقل غلظت بازدارندگی و حداقل غلظت کشندگی میکروارگانیزم‌ها : 30

3-7- تعیین حداقل غلظت بازدارندگی و حداقل غلظت کشندگی میکروارگانیزم‌ها به روش میکروبراث دایلویشن: 32

3-8- تجزیه و تحلیل آماری: 32

 

فصل چهارم: آنالیز و نتایج

4-1- ترکیبات تشکیل دهنده اسانس گیاه مرزه خوزستانی: 34

4-2- ترکیبات تشکیل دهنده اسانس گیاه مرزه رشینگری: 37

4-3-  فعالیت ضدمیکروبی اسانس گیاه مرزه خوزستانی: 40

4-4-  مقایسه میکروارگانیزم‌هابر مبنای قطرهاله عدم رشد تحت تاثیر اسانس گیاه مرزه خوزستانی: 40

4-5- تجزیه واریانس‌آخرین غلظت اسانس گیاه مرزه خوزستانی در روش میکروبراث دایلویشن: 43

. 4-6- حداقل غلظت بازدارندگی(MIC ) و حداقل غلظت کشندگی باکتری(MBC ) اسانس گیاه مرزه خوزستانی در روش میکروبراث‌دایلویشن: 43

4-7- فعالیت ضدمیکروبی اسانس گیاه مرزه رشینگری: 44

4-8- مقایسه میکروارگانیزم‌هابر مبنای قطرهاله عدم رشد تحت تاثیر اسانس گیاه مرزه رشینگری: 45

4-9- تجزیه واریانس ‌آخرین غلظت اسانس گیاه مرزه رشینگری در روش میکروبراث‌دایلویشن: 48

4-10- حداقل غلظت بازدارندگی(MIC ) و حداقل غلظت کشندگی باکتری(MBC ) اسانس گیاه مرزه رشینگری در روش میکروبراث‌دایلویشن: 48

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1- ترکیبات تشکیل دهنده اسانس گیاه مرزه خوزستانی و مرزه رشینگری: 50

5-2- خاصیت ضدمیکروبی اسانس گیاه مرزه خوزستانی و مرزه رشینگری: 55

 

نتیجه‌گیری:                                                                                                                         60

پیشنهادات:                                                                                                                                       60

منابع:                                                                                                                                                               88

فهرست شکل‌ها

 

فصل سوم:

3-1- گیاه دارویی مرزه خوزستانی: 28

3-2- گیاه دارویی مرزه رشینگری: 28

3-3- دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی مورد استفاده در آزمایش: 31

3-4- دستگاه اسپکتروفتومتر مورد استفاده در آزمایش: 31

3-5- نمونه ای از قطر هاله عدم رشد برای مقدار MIC اسانس گیاه مرزه خوزستانی روی باکتری Escherichia coli مورد پژوهش: 33

3-6- حداقل غلظت بازدارندگی رشد اسانس گیاه مرزه خوزستانی و مرزه رشینگری روی باکتری Staphylococcus aureus: 33

 

فصل چهارم:

 

4-1-  کروماتوگرام ترکیبات تشکیل دهنده اسانس گیاه مرزه خوزستانی مورد آزمایش: 34

4-2- کروماتوگرام ترکیبات تشکیل دهنده اسانس گیاه مرزه رشینگری مورد آزمایش: 37

 

فصل پنجم:

5-1- دیواره‌ی سلولی باکتری‌های گرم مثبت و گرم منفی: 57

 

فهرست نمودار‌ها

فصل چهارم:

4-1-                                                                                                                                                                                                         مقایسه میکروارگانیزم ها بر مبنای قطرهاله عدم رشد تحت تاثیر اسانس گیاه مرزه خوزستانی: 41

4-2-                                                                                                                                                                                                          مقایسه میکروارگانیزم ها بر مبنای قطرهاله عدم رشد تحت تاثیر اسانس گیاه مرزه رشینگری: 46

فهرست جدول‌ها

فصل سوم:

3-1-                                                                                                                                                                                                       اسامی میکروارگانیزم‌های مورد آزمایش: 29

فصل چهارم:

4-1- ترکیبات تشکیل دهنده اسانس گیاه مرزه خوزستانی: 35

4-2- ترکیبات تشکیل دهنده اسانس گیاه مرزه رشینگری: 38

4-3- تجزیه واریانس قطر هاله عدم رشد اسانس گیاه مرزه خوزستانی: 40

4-4- مقایسه اثر متقابل نوع میکروارگانیزم‌ و غلظت اسانس گیاه مرزه خوزستانی بر قطرهاله عدم رشد: 42

4-5- تجزیه واریانس آخرین غلظت اسانس گیاه مرزه خوزستانی: 43

4-6- مقایسه میکروارگانیزم‌ها از نظر حداقل غلظت بازدارندگی(MIC) و حداقل غلظت‌کشندگی باکتری(MBC) اسانس گیاه مرزه خوزستانی به روش میکرو براث دایلویشن: 44

 

فصل سوم: مواد و روش‌ها

1-3- مواد گیاهی:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 27

3-2- استخراج اسانس گیاه مرزه خوزستانی و مرزه رشینگری: 27

3-3- آنالیز ترکیبات اسانس گیاه مرزه خوزستانی و مرزه رشینگری با استفاده از دستگاهGC/MS: 27

3-4- خالص سازی میکروب‌هاو نگهداری آن‌ها: 29

3-5- اسامی میکروارگانیزم‌های مورد آزمایش: 29

3-6- تعیین قطر هاله عدم رشد برای مقادیر حداقل غلظت بازدارندگی و حداقل غلظت کشندگی میکروارگانیزم‌ها : 30

3-7- تعیین حداقل غلظت بازدارندگی و حداقل غلظت کشندگی میکروارگانیزم‌ها به روش میکروبراث دایلویشن: 32

3-8- تجزیه و تحلیل آماری: 32

 

فصل چهارم: آنالیز و نتایج

4-1- ترکیبات تشکیل دهنده اسانس گیاه مرزه خوزستانی: 34

4-2- ترکیبات تشکیل دهنده اسانس گیاه مرزه رشینگری: 37

4-3-  فعالیت ضدمیکروبی اسانس گیاه مرزه خوزستانی: 40

4-4-  مقایسه میکروارگانیزم‌هابر مبنای قطرهاله عدم رشد تحت تاثیر اسانس گیاه مرزه خوزستانی: 40

4-5- تجزیه واریانس‌آخرین غلظت اسانس گیاه مرزه خوزستانی در روش میکروبراث دایلویشن: 43

. 4-6- حداقل غلظت بازدارندگی(MIC ) و حداقل غلظت کشندگی باکتری(MBC ) اسانس گیاه مرزه خوزستانی در روش میکروبراث‌دایلویشن: 43

4-7- فعالیت ضدمیکروبی اسانس گیاه مرزه رشینگری: 44

4-8- مقایسه میکروارگانیزم‌هابر مبنای قطرهاله عدم رشد تحت تاثیر اسانس گیاه مرزه رشینگری: 45

4-9- تجزیه واریانس ‌آخرین غلظت اسانس گیاه مرزه رشینگری در روش میکروبراث‌دایلویشن: 48

4-10- حداقل غلظت بازدارندگی(MIC ) و حداقل غلظت کشندگی باکتری(MBC ) اسانس گیاه مرزه رشینگری در روش میکروبراث‌دایلویشن: 48

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1- ترکیبات تشکیل دهنده اسانس گیاه مرزه خوزستانی و مرزه رشینگری: 50

5-2- خاصیت ضدمیکروبی اسانس گیاه مرزه خوزستانی و مرزه رشینگری: 55

 

این مطلب را هم بخوانید :

نتیجه‌گیری:                                                                                                                         60

پیشنهادات:                                                                                                                                       60

منابع:                                                                                                                                                               88

فهرست شکل‌ها

 

فصل سوم:

3-1- گیاه دارویی مرزه خوزستانی: 28

3-2- گیاه دارویی مرزه رشینگری: 28

3-3- دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی مورد استفاده در آزمایش: 31

3-4- دستگاه اسپکتروفتومتر مورد استفاده در آزمایش: 31

3-5- نمونه ای از قطر هاله عدم رشد برای مقدار MIC اسانس گیاه مرزه خوزستانی روی باکتری Escherichia coli مورد پژوهش: 33

3-6- حداقل غلظت بازدارندگی رشد اسانس گیاه مرزه خوزستانی و مرزه رشینگری روی باکتری Staphylococcus aureus: 33

 

فصل چهارم:

 

4-1-  کروماتوگرام ترکیبات تشکیل دهنده اسانس گیاه مرزه خوزستانی مورد آزمایش: 34

4-2- کروماتوگرام ترکیبات تشکیل دهنده اسانس گیاه مرزه رشینگری مورد آزمایش: 37

 

فصل پنجم:

5-1- دیواره‌ی سلولی باکتری‌های گرم مثبت و گرم منفی: 57

 

فهرست نمودار‌ها

فصل چهارم:

4-1-                                                                                                                                                                                                         مقایسه میکروارگانیزم ها بر مبنای قطرهاله عدم رشد تحت تاثیر اسانس گیاه مرزه خوزستانی: 41

4-2-                                                                                                                                                                                                          مقایسه میکروارگانیزم ها بر مبنای قطرهاله عدم رشد تحت تاثیر اسانس گیاه مرزه رشینگری: 46

فهرست جدول‌ها

فصل سوم:

3-1-                                                                                                                                                                                                       اسامی میکروارگانیزم‌های مورد آزمایش: 29

فصل چهارم:

4-1- ترکیبات تشکیل دهنده اسانس گیاه مرزه خوزستانی: 35

4-2- ترکیبات تشکیل دهنده اسانس گیاه مرزه رشینگری: 38

4-3- تجزیه واریانس قطر هاله عدم رشد اسانس گیاه مرزه خوزستانی: 40

4-4- مقایسه اثر متقابل نوع میکروارگانیزم‌ و غلظت اسانس گیاه مرزه خوزستانی بر قطرهاله عدم رشد: 42

4-5- تجزیه واریانس آخرین غلظت اسانس گیاه مرزه خوزستانی: 43

4-6- مقایسه میکروارگانیزم‌ها از نظر حداقل غلظت بازدارندگی(MIC) و حداقل غلظت‌کشندگی باکتری(MBC) اسانس گیاه مرزه خوزستانی به روش میکرو براث دایلویشن: 44

2-1-2-هتل. 14

2-1-3-متل. 17

2-2- گردشگری.. 18

2-2-1-تعریف گردشگر. 18

2-2-2- گردشگری در ایران. 20

2-2-2-1- تاریخچه گردشگری در ایران. 21

2-2-3- هدف از صنعت گردشگری.. 22

2-2-4- مزایا و معایب صنعت گردشگری.. 23

2-3- معماری بومی. 24

2-3-1- توجه به معماری بومی در جهان. 25

2-3-2- توجه به معماری بومی در کشورهای درحال‌توسعه. 27

2-3-3- عدم توجه به معماری بومی. 28

2-3-4- انسان و معماری بومی. 29

2-3-5- معماری بومی، معماری پایدار. 30

2-3-6- تأثیر معماری بومی در گردشگری.. 31

2-4- بررسی چند نمونه از مجموعه‌های اقامتی. 32

2-4-1-نمونه اول. 32

2-4-2-نمونه دوم 37

2-4-3-نمونه سوم 40

فصل سوم: مطالعه بستر طراحی

3-1-موقعیت جغرافیایی و تاریخی. 46

3-1-1-موقعیت استان خوزستان. 46

3-1-2-موقعیت شهرستان. 47

3-1-3- مطالعات جغرافیایی. 48

3-1-4-موقعیت طبیعی. 49

3-1-5- زمین‌شناسی. 50

2-1-2-هتل. 14

2-1-3-متل. 17

2-2- گردشگری.. 18

2-2-1-تعریف گردشگر. 18

2-2-2- گردشگری در ایران. 20

2-2-2-1- تاریخچه گردشگری در ایران. 21

2-2-3- هدف از صنعت گردشگری.. 22

2-2-4- مزایا و معایب صنعت گردشگری.. 23

2-3- معماری بومی. 24

2-3-1- توجه به معماری بومی در جهان. 25

2-3-2- توجه به معماری بومی در کشورهای درحال‌توسعه. 27

2-3-3- عدم توجه به معماری بومی. 28

2-3-4- انسان و معماری بومی. 29

2-3-5- معماری بومی، معماری پایدار. 30

2-3-6- تأثیر معماری بومی در گردشگری.. 31

2-4- بررسی چند نمونه از مجموعه‌های اقامتی. 32

2-4-1-نمونه اول. 32

2-4-2-نمونه دوم 37

2-4-3-نمونه سوم 40

فصل سوم: مطالعه بستر طراحی

3-1-موقعیت جغرافیایی و تاریخی. 46

3-1-1-موقعیت استان خوزستان. 46

3-1-2-موقعیت شهرستان. 47

3-1-3- مطالعات جغرافیایی. 48

3-1-4-موقعیت طبیعی. 49

3-1-5- زمین‌شناسی. 50

3-1-6-سیل. 51

3-1-7-آب‌های زیرزمینی. 51

3-1-8-جنس خاك. 52

3-1-9-مطالعات تاریخی. 53

3-1-9-1-تاریخچه شهر اهواز. 53

3-1-10-وجه‌تسمیه. 56

3-2-مطالعات اقلیمی. 57

3-2-1-زاویه تابش آفتاب و درصد روزهای آفتابی. 57

3-2-2-دما 58

3-2-3-رطوبت نسبی. 60

3-2-4-باد 61

3-2-4-1-جهت باد غالب.. 62

3-2-5-بارندگی. 63

3-2-5-1-بارش‌های جوی.. 64

3-2-6-درجه حرارت.. 64

3-2-7-روزهای یخبندان. 66

3-2-8-فشار هوا 66

3-2-9-میزان وضوح دید 66

3-2-10-اقلیم و انسان. 67

3-2-10-1-تعادل حرارتی بین انسان و محیط. 67

3-2-10-2- تأثیر دمای هوا بر انسان. 67

3-2-11-منطقه آسایش.. 68

3-3-1- زبان و گویش.. 69

3-3-2-دین و مذهب.. 69

3-4-مطالعات اقتصادی، جمعیتی. 69

3-4-1-جمعیت خوزستان و اهواز در سال. 70

3-4-2-جمعیت شهرنشین اهواز. 70

3-5-مطالعات کالبدی.. 71

3-5-1- فرم كلی شهر اهواز. 71

3-5-2-گسترش شهر اهواز. 72

3-5-3- ویژگی‌های معماری بومی منطقه. 74

3-5-3-1- عناصر تشکیل‌دهنده معماری سنتی ساختمان‌ها 74

3-6- بررسی سایت انتخابی. 75

3-6-1-وضع موجود پروژه 75

3-6-2- علت انتخاب سایت.. 76

3-6-2-1- امتیازات سایت موردبررسی. 76

3-6-3-موقعیت سایت.. 78

3-6-4-نورگیری.. 79

3-6-5- دسترسی. 80

3-6-6- دید مطلوب سایت.. 81

3-6-7- ناهمواری‌های سایت.. 82

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

4-1-ضوابط و استاندارهای طراحی. 84

4-1-1- ضوابط و استاندارهای فضاهای اقامتی. 84

4-1-2-تسهیلاتی که باید برای معلولین در نظر گرفته شود. 87

4-1-3-تخصیص فضاهای اقامتگاه (برنامه توزیع فضا) 87

4-1-3-1-نقشه های ساختمانی بلند مرتبه. 94

4-1-3-2-طرحهای دارای آتریوم 96

4-2-اندازه و ظرفیت استخرها 97

4-2-1- مقررات فنی و جزئیات ساختمانی استخرها 98

4-2-1-1-کاسه استخر. 98

4-2-1-2- حاشیه استخر. 98

4-2-1-3-روشنایی سالن های شنا 98

4-2-2-فضاهای جانبی استخر. 99

4-2-3- سالن بدنسازی.. 102

4-2-4-سالن بیلیارد 103

4-2-4-1-هال ورودی.. 104

4-2-5-رستوران و غذاخوری.. 105

4-2-5-1-فضای غذاخوری.. 106

4-2-5-2-محل آماده سازی و پخت غذا 107

4-3-فضاهای اداری و عمومی. 109

4-3-1-فضای اداری.. 109

4-4-برنامه ریزی فیزیکی طرح. 110

4-4-1-بخش اقامتی. 110

4-4-2-بخش گردشگری.. 111

4-4-3-بخش اداری.. 112

4-4-4-بخش خدماتی. 113

4-4-5-جمع بندی.. 114

فصل پنجم: نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات

5-1-مراحل شکل گیری طرح. 116

5-1-1- تقارن و هندسه. 118

5-1-2-رستوران کوشک مجموعه. 120

5-1-3-بخش اقامتی مجموعه. 121

5-1-4-نمایشگاه موقت.. 122

5-2-شناخت سیستم های تاسیساتی مورد استفاده در طرح. 122

5-2-1-سیستم فن کویل زمینی. 123

5-2-2-سیستم اسپلیت.. 123

5-2-3-سیستم کندانسینگ یونیت.. 125

نتیجه گیری کلی پروژه 125

چکیده

استان خوزستان یکی از مهم ترین استان های کشور به لحاظ پتانسیل های اقتصادی ، فرهنگی و گردشگری می باشد که با توجه به وجود این تواناییها و عدم وجود امکانات مناسب از سوی دیگر ، نیاز به احداث تاسیسات زیربنایی از جمله مجموعه های اقامتی – گردشگری در آن به وضوح احساس می شود. هدف از این پژوهش سعی در مرور، بازبینی و درنهایت بازشناسی رابطه‌ی معماری بوم آورد و گردشگری و تأثیر متقابل این دو در مجموعه‌ی اقامتی و گردشگری می باشد، همچنین رابطه‌ی آن‌ها بافرهنگ مورد بررسی قرار می گیرد.

در این متن ابتدا با بازشناخت ادبیات موضوع به بررسی موضوعی سرپناه در سفر، هویت و فرهنگ معماری  و درنهایت تأثیر رابطه معماری بوم آورد و معماری پایدار و تأثیراتی که هنر بومی می‌تواند بر طراحی مجموعه اقامتی و گردشگری بگذارد، پرداخته شده است. این پژوهش با توجه به فرضیه‌های فوق ازلحاظ هدف کاربردی و با روش‌های ترکیبی تحقیق ازجمله روش مطالعات موردی، توصیفی، تحلیلی انجام‌گرفته است. یافته‌های این پژوهش حاکی از این است که قطعاً فرهنگ و هنر و در اینجا معماری بومی بر یکدیگر تأثیرگذار هستند. هنر ایرانی و فرهنگ ایرانی به دلیل داشتن یک هدف مشترک هر دوبه‌یک سو در تلاطم هستند، البته امروزه این عناصر در حال تزلزل می‌باشند، هدف ما از طراحی مجموعه این است که در طرح ایده آل چنین مرکزی،  می‌توان با استفاده از ویژگی‌های کالبدی نظیر فرم و روابط اجزای کالبدی در راستای معماری بومی در  طراحی مجموعه گردشگری و اقامتی گام مؤثری برداشت.

 

واژگان کلیدی: معماری، بوم آورد، فرهنگ ایرانی، مجموعه اقامتی و گردشگری

مقدمه

طراحی یک مجموعه‌ی اقامتی گردشگری فضایی متفاوت با هتل یا مسافرخانه را می‌طلبد. در طراحی آن سعی بر این است، تا ویژگی‌های معماری بومی خوزستان برای گردشگر یا اقامت گر به معرض نمایش گذاشته شود. که این ویژگی‌ها می‌تواند در جهت موارد ذکرشده در زیر سازمان‌دهی شوند:

• حفظ میراث هنری ایران در بخش معماری
• ارتقای کیفی و رشد ارزش‌های معماری بومی ایران
• حمایت از حقوق قانونی گردشگر
• هدفمند نمودن صنعت گردشگری
• شناسایی جاذبه‌های گردشگری ایران (خوزستان)
• معرفی صنایع‌دستی خوزستان
• تلاش برای رشد صنعت گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان

این مجموعه با فضایی کامل پیشرفته (مدرن) که در عین هندسی بودن آن با مصالح بومی نوین نیز اجرا

می‌شود سعی بر آن دارد که با تأثیر از فرهنگ ایرانی که معرف ویژگی‌های ایرانی است، در معماری و عناصر برگرفته از یادمان‌های خوزستان تأثیرگذار باشد که به این شکل از بعد انتزاعی به بعد مادی و در قالب کالبد آمده است.

1-1- تعریف مسئله

در عصر حاضر گردشگری به‌عنوان یکی از عوامل مؤثر در ارتباط بین ملت‌ها به شمار می‌رود و کشورها با درک این مهم شروع به فراهم نمودن امکانات و تجهیزات مناسب به‌منظور جذب گردشگری می‌کنند. گردشگری تأثیر فراوانی در ابعاد اقتصادی، فرهنگی و سیاسی کشور می‌گذارد. ایجاد اشتغال، به جریان انداختن سرمایه‌های اقتصادی، افزایش تقاضاهای سفر خارجی و به دنبال آن افزایش امنیت در کشور ازجمله آثار مثبت گردشگری است. (حیدری، 1387: 13)

این پژوهش تعریفی جامع از گردشگری، توریسم و گذران اوقات فراغت را در کنار توجه به ارزش‌های پایدار معماری بومی به‌صورت دیدگاه‌هایی سیال ارائه می‌دهد. ازاین‌رو رویکرد اصلی پژوهش طراحی دستیابی به‌نوعی معماری بومی می‌باشد.

متغیرهای اصلی در بیان مسئله پیش رو در حوزه‌های ذیل قابل‌بررسی خواهد بود:

– نگرش به اقلیم

– نگرش بر بازخوانی ویژگی‌های معماری بومی

– نگرش به فرهنگ

با توجه به آنچه بیان شد می‌توان این‌گونه برداشت کرد که معماری بومی در تعامل بافرهنگ و معماری است. در معماری بومی علاوه بر طبیعت و بوم، مؤلفه دیگری به نام فرهنگ نیز در طول تاریخ تأثیرات بسیاری بر ساختار معماری گذاشته است. درواقع این در نفس معماری بومی است که دو گونه پیوند اساسی را محترم بدارد. پیوند با محیط فرهنگی یا با سلسله ارزش‌های فرهنگی یا سلسله رفتارهای فرهنگی و قوانینی که در آن جاری است.

عوامل مؤثر بر شکل‌گیری معماری بومی:

– فرهنگ: اعتقادات، باورها، آیین‌ها، دین و مذهب.

– طبیعت: اقلیم و جغرافیا.

– اقتصاد: تأمین معیشت و انواع آن.

– اجتماع: ساختار قبیله‌ای و همگن و ناهمگن بودن اجتماع.

 1-2-سؤالات تحقیق

1-چگونه پارامترهای فضایی بومی را می‌توان در طراحی محیط اقامتی پیاده کرد؟

2-چگونه می‌توان با استفاده از ویژگی‌های کالبدی نظیر فرم و روابط اجزای کالبدی در راستای معماری بومی در مجموعه گردشگری گام مؤثری برداشت؟

 1-3-اهداف تحقیق

هدف کلی: طراحی مکانی مناسب جهت اقامت و پذیرایی از گردشگران داخلی و خارجی و محققان و رونق گردشگری.

اهداف اختصاصی:

– افزایش رشد اقتصادی

– گسترش صنعت توریسم

– تعامل فرهنگی- اجتماعی

 

3-1-6-سیل. 51

3-1-7-آب‌های زیرزمینی. 51

3-1-8-جنس خاك. 52

3-1-9-مطالعات تاریخی. 53

3-1-9-1-تاریخچه شهر اهواز. 53

3-1-10-وجه‌تسمیه. 56

3-2-مطالعات اقلیمی. 57

3-2-1-زاویه تابش آفتاب و درصد روزهای آفتابی. 57

3-2-2-دما 58

3-2-3-رطوبت نسبی. 60

3-2-4-باد 61

3-2-4-1-جهت باد غالب.. 62

3-2-5-بارندگی. 63

3-2-5-1-بارش‌های جوی.. 64

3-2-6-درجه حرارت.. 64

3-2-7-روزهای یخبندان. 66

3-2-8-فشار هوا 66

3-2-9-میزان وضوح دید 66

3-2-10-اقلیم و انسان. 67

3-2-10-1-تعادل حرارتی بین انسان و محیط. 67

3-2-10-2- تأثیر دمای هوا بر انسان. 67

3-2-11-منطقه آسایش.. 68

3-3-1- زبان و گویش.. 69

3-3-2-دین و مذهب.. 69

3-4-مطالعات اقتصادی، جمعیتی. 69

3-4-1-جمعیت خوزستان و اهواز در سال. 70

این مطلب را هم بخوانید :

3-4-2-جمعیت شهرنشین اهواز. 70

3-5-مطالعات کالبدی.. 71

3-5-1- فرم كلی شهر اهواز. 71

3-5-2-گسترش شهر اهواز. 72

3-5-3- ویژگی‌های معماری بومی منطقه. 74

3-5-3-1- عناصر تشکیل‌دهنده معماری سنتی ساختمان‌ها 74

3-6- بررسی سایت انتخابی. 75

3-6-1-وضع موجود پروژه 75

3-6-2- علت انتخاب سایت.. 76

3-6-2-1- امتیازات سایت موردبررسی. 76

3-6-3-موقعیت سایت.. 78

3-6-4-نورگیری.. 79

3-6-5- دسترسی. 80

3-6-6- دید مطلوب سایت.. 81

3-6-7- ناهمواری‌های سایت.. 82

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

4-1-ضوابط و استاندارهای طراحی. 84

4-1-1- ضوابط و استاندارهای فضاهای اقامتی. 84

4-1-2-تسهیلاتی که باید برای معلولین در نظر گرفته شود. 87

4-1-3-تخصیص فضاهای اقامتگاه (برنامه توزیع فضا) 87

4-1-3-1-نقشه های ساختمانی بلند مرتبه. 94

4-1-3-2-طرحهای دارای آتریوم 96

4-2-اندازه و ظرفیت استخرها 97

4-2-1- مقررات فنی و جزئیات ساختمانی استخرها 98

4-2-1-1-کاسه استخر. 98

4-2-1-2- حاشیه استخر. 98

4-2-1-3-روشنایی سالن های شنا 98

4-2-2-فضاهای جانبی استخر. 99

4-2-3- سالن بدنسازی.. 102

4-2-4-سالن بیلیارد 103

4-2-4-1-هال ورودی.. 104

4-2-5-رستوران و غذاخوری.. 105

4-2-5-1-فضای غذاخوری.. 106

4-2-5-2-محل آماده سازی و پخت غذا 107

4-3-فضاهای اداری و عمومی. 109

4-3-1-فضای اداری.. 109

4-4-برنامه ریزی فیزیکی طرح. 110

4-4-1-بخش اقامتی. 110

4-4-2-بخش گردشگری.. 111

4-4-3-بخش اداری.. 112

4-4-4-بخش خدماتی. 113

4-4-5-جمع بندی.. 114

فصل پنجم: نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات

5-1-مراحل شکل گیری طرح. 116

5-1-1- تقارن و هندسه. 118

5-1-2-رستوران کوشک مجموعه. 120

5-1-3-بخش اقامتی مجموعه. 121

5-1-4-نمایشگاه موقت.. 122

5-2-شناخت سیستم های تاسیساتی مورد استفاده در طرح. 122

5-2-1-سیستم فن کویل زمینی. 123

5-2-2-سیستم اسپلیت.. 123

5-2-3-سیستم کندانسینگ یونیت.. 125

نتیجه گیری کلی پروژه 125

چکیده

استان خوزستان یکی از مهم ترین استان های کشور به لحاظ پتانسیل های اقتصادی ، فرهنگی و گردشگری می باشد که با توجه به وجود این تواناییها و عدم وجود امکانات مناسب از سوی دیگر ، نیاز به احداث تاسیسات زیربنایی از جمله مجموعه های اقامتی – گردشگری در آن به وضوح احساس می شود. هدف از این پژوهش سعی در مرور، بازبینی و درنهایت بازشناسی رابطه‌ی معماری بوم آورد و گردشگری و تأثیر متقابل این دو در مجموعه‌ی اقامتی و گردشگری می باشد، همچنین رابطه‌ی آن‌ها بافرهنگ مورد بررسی قرار می گیرد.

در این متن ابتدا با بازشناخت ادبیات موضوع به بررسی موضوعی سرپناه در سفر، هویت و فرهنگ معماری  و درنهایت تأثیر رابطه معماری بوم آورد و معماری پایدار و تأثیراتی که هنر بومی می‌تواند بر طراحی مجموعه اقامتی و گردشگری بگذارد، پرداخته شده است. این پژوهش با توجه به فرضیه‌های فوق ازلحاظ هدف کاربردی و با روش‌های ترکیبی تحقیق ازجمله روش مطالعات موردی، توصیفی، تحلیلی انجام‌گرفته است. یافته‌های این پژوهش حاکی از این است که قطعاً فرهنگ و هنر و در اینجا معماری بومی بر یکدیگر تأثیرگذار هستند. هنر ایرانی و فرهنگ ایرانی به دلیل داشتن یک هدف مشترک هر دوبه‌یک سو در تلاطم هستند، البته امروزه این عناصر در حال تزلزل می‌باشند، هدف ما از طراحی مجموعه این است که در طرح ایده آل چنین مرکزی،  می‌توان با استفاده از ویژگی‌های کالبدی نظیر فرم و روابط اجزای کالبدی در راستای معماری بومی در  طراحی مجموعه گردشگری و اقامتی گام مؤثری برداشت.

 

واژگان کلیدی: معماری، بوم آورد، فرهنگ ایرانی، مجموعه اقامتی و گردشگری

مقدمه

طراحی یک مجموعه‌ی اقامتی گردشگری فضایی متفاوت با هتل یا مسافرخانه را می‌طلبد. در طراحی آن سعی بر این است، تا ویژگی‌های معماری بومی خوزستان برای گردشگر یا اقامت گر به معرض نمایش گذاشته شود. که این ویژگی‌ها می‌تواند در جهت موارد ذکرشده در زیر سازمان‌دهی شوند:

• حفظ میراث هنری ایران در بخش معماری
• ارتقای کیفی و رشد ارزش‌های معماری بومی ایران
• حمایت از حقوق قانونی گردشگر
• هدفمند نمودن صنعت گردشگری
• شناسایی جاذبه‌های گردشگری ایران (خوزستان)
• معرفی صنایع‌دستی خوزستان
• تلاش برای رشد صنعت گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان

این مجموعه با فضایی کامل پیشرفته (مدرن) که در عین هندسی بودن آن با مصالح بومی نوین نیز اجرا

می‌شود سعی بر آن دارد که با تأثیر از فرهنگ ایرانی که معرف ویژگی‌های ایرانی است، در معماری و عناصر برگرفته از یادمان‌های خوزستان تأثیرگذار باشد که به این شکل از بعد انتزاعی به بعد مادی و در قالب کالبد آمده است.

1-1- تعریف مسئله

در عصر حاضر گردشگری به‌عنوان یکی از عوامل مؤثر در ارتباط بین ملت‌ها به شمار می‌رود و کشورها با درک این مهم شروع به فراهم نمودن امکانات و تجهیزات مناسب به‌منظور جذب گردشگری می‌کنند. گردشگری تأثیر فراوانی در ابعاد اقتصادی، فرهنگی و سیاسی کشور می‌گذارد. ایجاد اشتغال، به جریان انداختن سرمایه‌های اقتصادی، افزایش تقاضاهای سفر خارجی و به دنبال آن افزایش امنیت در کشور ازجمله آثار مثبت گردشگری است. (حیدری، 1387: 13)

این پژوهش تعریفی جامع از گردشگری، توریسم و گذران اوقات فراغت را در کنار توجه به ارزش‌های پایدار معماری بومی به‌صورت دیدگاه‌هایی سیال ارائه می‌دهد. ازاین‌رو رویکرد اصلی پژوهش طراحی دستیابی به‌نوعی معماری بومی می‌باشد.

متغیرهای اصلی در بیان مسئله پیش رو در حوزه‌های ذیل قابل‌بررسی خواهد بود:

– نگرش به اقلیم

– نگرش بر بازخوانی ویژگی‌های معماری بومی

– نگرش به فرهنگ

با توجه به آنچه بیان شد می‌توان این‌گونه برداشت کرد که معماری بومی در تعامل بافرهنگ و معماری است. در معماری بومی علاوه بر طبیعت و بوم، مؤلفه دیگری به نام فرهنگ نیز در طول تاریخ تأثیرات بسیاری بر ساختار معماری گذاشته است. درواقع این در نفس معماری بومی است که دو گونه پیوند اساسی را محترم بدارد. پیوند با محیط فرهنگی یا با سلسله ارزش‌های فرهنگی یا سلسله رفتارهای فرهنگی و قوانینی که در آن جاری است.

عوامل مؤثر بر شکل‌گیری معماری بومی:

– فرهنگ: اعتقادات، باورها، آیین‌ها، دین و مذهب.

– طبیعت: اقلیم و جغرافیا.

– اقتصاد: تأمین معیشت و انواع آن.

– اجتماع: ساختار قبیله‌ای و همگن و ناهمگن بودن اجتماع.

 1-2-سؤالات تحقیق

1-چگونه پارامترهای فضایی بومی را می‌توان در طراحی محیط اقامتی پیاده کرد؟

2-چگونه می‌توان با استفاده از ویژگی‌های کالبدی نظیر فرم و روابط اجزای کالبدی در راستای معماری بومی در مجموعه گردشگری گام مؤثری برداشت؟

 1-3-اهداف تحقیق

هدف کلی: طراحی مکانی مناسب جهت اقامت و پذیرایی از گردشگران داخلی و خارجی و محققان و رونق گردشگری.

اهداف اختصاصی:

– افزایش رشد اقتصادی

– گسترش صنعت توریسم

– تعامل فرهنگی- اجتماعی

 

1-2-1- معرفی موضوع

در سالهای اخیر با ورود مدرنیته به ایران و به تبع آن شهر تبریز، توجه به بافت جدید منجر به بی تفاوتی و گاهی بی توجهی به بافت با ارزش کهن شهر تبریز شده است. در دوران پهلوی و نیز اوایل انقلاب اسلامی احداث خیابانهای جدید در اطراف و محدوده بافت تاریخی شهر منجر به آن شد که شهر قدیم ، یکپارچگی و انسجام خود را از دست بدهد، به شکلی که محوطه های پوسیده و تخریب شده در آن روز به روز بیشتر مشاهده می گردد. به این ترتیب قسمتهایی از بافت تاریخی که در بر دارنده هویت شهر و خاطرات تاریخی – فرهنگی با ارزش می باشند و در نقشه ذهنی مردم شهر از جایگاه ویژه ای برخوردارند، عملا رنگ باخته و به صورت فضاهایی بدون استفاده در آمده اند.

بدین سان شهر کم کم مناظر فرهنگی خود را که آشکارا مبین تاریخ و سنت های فرهنگی آن است را از دست می دهد. بافت تاریخی شهر تبریز نیز از آن مناظر فرهنگی است که در جستجوی زمانی از دست رفته و در سخن گفتن با زبان گذشته به آن گونه که به زبان همه مردمان شنیدنی است دچار گسیختگی از بافت جدید و پویای شهر امروزی شده است و به این ترتیب حیات شهری در قسمتهایی از آن تحلیل یافته و یا از بین رفته است .

1 -2-2-دلایل انتخاب موضوع

در مورد بافت تاریخی تبریز مطالعات مفصلی صورت گرفته است که در این میان مطالعات مهندسین مشاور نقش جهان پارس و عرصه  شاخص ترند و در طرح های بال

 

1-2-1- معرفی موضوع

در سالهای اخیر با ورود مدرنیته به ایران و به تبع آن شهر تبریز، توجه به بافت جدید منجر به بی تفاوتی و گاهی بی توجهی به بافت با ارزش کهن شهر تبریز شده است. در دوران پهلوی و نیز اوایل انقلاب اسلامی احداث خیابانهای جدید در اطراف و محدوده بافت تاریخی شهر منجر به آن شد که شهر قدیم ، یکپارچگی و انسجام خود را از دست بدهد، به شکلی که محوطه های پوسیده و تخریب شده در آن روز به روز بیشتر مشاهده می گردد. به این ترتیب قسمتهایی از بافت تاریخی که در بر دارنده هویت شهر و خاطرات تاریخی – فرهنگی با ارزش می باشند و در نقشه ذهنی مردم شهر از جایگاه ویژه ای برخوردارند، عملا رنگ باخته و به صورت فضاهایی بدون استفاده در آمده اند.

بدین سان شهر کم کم مناظر فرهنگی خود را که آشکارا مبین تاریخ و سنت های فرهنگی آن است را از دست می دهد. بافت تاریخی شهر تبریز نیز از آن مناظر فرهنگی است که در جستجوی زمانی از دست رفته و در سخن گفتن با زبان گذشته به آن گونه که به زبان همه مردمان شنیدنی است دچار گسیختگی از بافت جدید و پویای شهر امروزی شده است و به این ترتیب حیات شهری در قسمتهایی از آن تحلیل یافته و یا از بین رفته است .

1 -2-2-دلایل انتخاب موضوع

در مورد بافت تاریخی تبریز مطالعات مفصلی صورت گرفته است که در این میان مطالعات مهندسین مشاور نقش جهان پارس و عرصه  شاخص ترند و در طرح های بالا دست پیش بینی شده در طرح تفصیلی شهر تبریز، بافت مرکزی شهر به عنوان منطقه تاریخی- فرهنگی در نظر گرفته شده است و طرح جامع نیز این منطقه را با توجه به اهداف راهبردی خود به عنوان منطقه تاریخی – فرهنگی تعیین نموده که در آن به بازسازی بافت و پالایش فعالیت های مزاحم و آلوده کننده تاکید شده است.

یکی از عواملی که می تواند گسست ایجاد شده بین قسمتهای دارای اقبال عمومی در بافت جدید و قسمتهایی از بافت که حیات خود را بنا به دلایلی که اشاره شد از دست داده اند  را از بین ببرد و موجب پیوند

 

این مطلب را هم بخوانید :

ا دست پیش بینی شده در طرح تفصیلی شهر تبریز، بافت مرکزی شهر به عنوان منطقه تاریخی- فرهنگی در نظر گرفته شده است و طرح جامع نیز این منطقه را با توجه به اهداف راهبردی خود به عنوان منطقه تاریخی – فرهنگی تعیین نموده که در آن به بازسازی بافت و پالایش فعالیت های مزاحم و آلوده کننده تاکید شده است.

یکی از عواملی که می تواند گسست ایجاد شده بین قسمتهای دارای اقبال عمومی در بافت جدید و قسمتهایی از بافت که حیات خود را بنا به دلایلی که اشاره شد از دست داده اند  را از بین ببرد و موجب پیوند

در این پژوهش نانو کامپوزیت سیلیکا آئروژل/ نانوذرات فریت کبالت به روش سل-ژل آماده­سازی و تحت فرایند فوق بحرانی خشک شد. بدین منظور نیترات آهن( ) 9 آبه و نیترات کبالت( ) 6 آبه در حلال‌هایی چون متانول و آب دیونیزه حل شده و به پیش­ماده سیلیکا اضافه و قرار دادن این محلول بر روی همزن مغناطیسی به شکل گیری سل یکنواختی منجر ‌شد. پس از گذشت زمان معین و انجام عمل هیدرولیز، ژل بدست آمده در دستگاه خشک کن فوق بحرانی قرار داده­شد و در نهایت گاز جایگزین مایع موجود در نمونه­ها گردید و آئروژل نهایی حاصل شد.

به منظور بررسی نمونه­های تولید شده از نقطه نظر ساختاری، مورفولوژی و خواص مغناطیسی به تحلیل داده‌های حاصل از آنالیزهای SEM، TEM، XRD ،FT-IR ،BET و VSM پرداخته شد. همانگونه که انتظار می‌رفت این نانو کامپوزیت ضمن حفظ ویژگی­های سیلیکا- آئروژل از جمله تخلخل بالا و چگالی پایین رفتار فرومغناطیس نانوذرات را نیز داشت.

واژه­های کلیدی:

آئروژل، نانو ذرات فریت، نانوکامپوزیت، سل-ژل، مغناطیس­سنج نمونه­ی ارتعاشی

 

فهرست مطالب              صفحه

فصل اول – مفاهیم اولیه

مقدمه 2

1-1 شاخه‌های فناوری نانو 2

1-2 روش‌های ساخت نانوساختارها 3

1-3 کاربردهای نانوساختارها 4

1-4 مواد نانومتخلخل 5

1-5 کامپوزیت‌ها 10

1-5-1 کامپوزیت یا مواد چندسازه 10

1-5-2 ویژگی‌های مواد کامپوزیتی 11

1-5-3 مواد زمینه کامپوزیت 11

1-5-4 تقویت‌کننده‌ها 12

1-5-5 نانوکامپوزیت 12

1-6 خلاصه 13

فصل دوم – آئروژلها و مروری بر خواص مغناطیسی

2-1 تاریخچه 15

2-2 شیمی سطح آئروژل 16

2-3 تئوری فیزیکی 19

2-4 خاصیت مغناطیسی مواد 19

2-4-1 منشأ خاصیت مغناطیسی مواد 19

در این پژوهش نانو کامپوزیت سیلیکا آئروژل/ نانوذرات فریت کبالت به روش سل-ژل آماده­سازی و تحت فرایند فوق بحرانی خشک شد. بدین منظور نیترات آهن( ) 9 آبه و نیترات کبالت( ) 6 آبه در حلال‌هایی چون متانول و آب دیونیزه حل شده و به پیش­ماده سیلیکا اضافه و قرار دادن این محلول بر روی همزن مغناطیسی به شکل گیری سل یکنواختی منجر ‌شد. پس از گذشت زمان معین و انجام عمل هیدرولیز، ژل بدست آمده در دستگاه خشک کن فوق بحرانی قرار داده­شد و در نهایت گاز جایگزین مایع موجود در نمونه­ها گردید و آئروژل نهایی حاصل شد.

به منظور بررسی نمونه­های تولید شده از نقطه نظر ساختاری، مورفولوژی و خواص مغناطیسی به تحلیل داده‌های حاصل از آنالیزهای SEM، TEM، XRD ،FT-IR ،BET و VSM پرداخته شد. همانگونه که انتظار می‌رفت این نانو کامپوزیت ضمن حفظ ویژگی­های سیلیکا- آئروژل از جمله تخلخل بالا و چگالی پایین رفتار فرومغناطیس نانوذرات را نیز داشت.

واژه­های کلیدی:

آئروژل، نانو ذرات فریت، نانوکامپوزیت، سل-ژل، مغناطیس­سنج نمونه­ی ارتعاشی

 

فهرست مطالب              صفحه

فصل اول – مفاهیم اولیه

مقدمه 2

1-1 شاخه‌های فناوری نانو 2

1-2 روش‌های ساخت نانوساختارها 3

1-3 کاربردهای نانوساختارها 4

1-4 مواد نانومتخلخل 5

1-5 کامپوزیت‌ها 10

1-5-1 کامپوزیت یا مواد چندسازه 10

1-5-2 ویژگی‌های مواد کامپوزیتی 11

1-5-3 مواد زمینه کامپوزیت 11

1-5-4 تقویت‌کننده‌ها 12

1-5-5 نانوکامپوزیت 12

1-6 خلاصه 13

فصل دوم – آئروژلها و مروری بر خواص مغناطیسی

2-1 تاریخچه 15

2-2 شیمی سطح آئروژل 16

2-3 تئوری فیزیکی 19

2-4 خاصیت مغناطیسی مواد 19

2-4-1 منشأ خاصیت مغناطیسی مواد 19

2-4-2 فازهای مغناطیسی 20

2-4-2-1 مواد دیامغناطیس 20

2-4-2-2 مواد پارامغناطیس 21

2-4-2-3 مواد فرومغناطیس 21

2-4-2-4 مواد پادفرومغناطیس 22

2-4-2-5 مواد فریمغناطیس 23

2-4-5 حلقه پسماند 24

2-5 فریت 27

2-6 خلاصه 27

فصل سوم – ساخت آئروژل و کاربردهای آن

مقدمه 29

3-1 سنتز آئروژل با فرآیند سل-ژل 29

3-2 شکل‌گیری ژل خیس 32

3-3 خشک کردن آلکوژل 33

3-3-1 فرآیند‌های خشک‌کردن در شرایط محیط 34

3-3-2 خشک­کردن انجمادی 35

3-3-3 خشک کردن فوق بحرانی 35

3-3-4 مقایسه روش‌ها 38

3-4 مروری بر کارهای انجام شده 39

3-5 برخی از کاربردهای آئروژل 43

3-5-1 آئروژل‌ها به عنوان کامپوزیت 43

3-5-2 آئروژل‌ها به عنوان جاذب 44

3-5-3 آئروژل‌ها به عنوان حسگر 44

3-5-4 آئروژل به عنوان مواد با ثابت دی الکتریک پایین 45

3-5-5 آئروژل به عنوان کاتالیزور 45

3-5-6 آئروژل به عنوان ذخیره سازی 45

3-5-7 آئروژل‌ها به عنوان قالب 46

3-5-8 آئروژل به عنوان عایق گرما 46

3-5-9 آئروژل‌ها در کاربرد فضایی 47

3-6 خلاصه 47

فصل چهارم – سنتز و بررسی ویژگی‌های نانوکامپوزیت سیلیکا آئروژل/نانوذرات فریت کبالت

مقدمه 49

4-1 مواد مورد استفاده در پژوهش 50

4-2 روش تجربی و جزئیات 51

4-3 تجزیه و تحلیل 54

4-3-1 بررسی مورفولوژی سطح 54

4-3-2 مطالعه نانو ساختاری نانوکامپوزیت 2/ SiO4O2CoFe به کمک روش XRD 56

4-3-3 بررسی خواص شیمیایی نانوکامپوزیت 2/ SiO4O2CoFe به کمک روش FT-IR 63

4-3-5 تصویربرداری TEM 66

4-3-6 بررسی آنالیز BET 67

4-3-7 بررسی رفتار مغناطیسی با دستگاه VSM 72

4-4 خلاصه 77

نتیجه‌گیری 78

پیشنهادات 81

مراجع 82

فهرست تصاویر

عنوان                                                                                                         صفحه

فصل اول – مفاهیم اولیه

1-1. انواع سیلیکا براساس اندازه حفره: الف) ماکرو متخلخل، ب) مزو متخلخل، ج) میکرو متخلخل 7

1-2. نوع تخلخل‌ها بر اساس شکل و موقعیت 7

1-3. نمایشی از انواع مختلف تقویت کننده‌ها در کامپوزیت 12

 

فصل دوم – آئروژل­ها و مروری بر خواص مغناطیسی

2-1. 1برهمکنش آب و ساختار آئروژل، الف) آئروژل آب­گریز، ب) آئروژل آب‌دوست 18

2-2. فازهای مغناطیسی، الف) پارامغناطیس، ب) فرومغناطیس، ج) پادفرومغناطیس، د) فری مغناطیس 23

2-3. حلقه پسماند ماده فرو مغناطیس 25

2-4. حلقه پسماند در مواد فرومغناطیس نرم و سخت 26

 

فصل سوم – ساخت آئروژل و کاربردهای آن

3-1. طرح‌واره‌ای از روش‌های مختلف برای شیمی سنتز نانوکامپوزیت 31

3-2. اصلاح شیمی سطح ژل 34

3-3. چرخه فشار-دما در حین فرآیند خشک کردن فوق بحرانی 36

3-4. شماتیکی از دستگاه خشک کن فوق بحرانی اتوکلاو 36

 

فصل چهارم – سنتز و بررسی ویژگی‌های نانوکامپوزیت سیلیکا آئروژل/نانوذرات فریت کبالت

4-1. فازهای مجزا نمونه روی همزن 52

4-2. نمونه‌های در قالب ریخته شده 52

4-3. نمونه الکوژل 53

4-4. نمونه آئروژل 54

4-5. تصاویر FE-SEM نمونه‌ها الف) 10%، ب) 15%، ج) 20%. 55

4-6. نمودار توزیع اندازه ذرات الف) 10%، ب) 15% و ج) 20% 56

4-7 . پراش XRD نمونه‌های الف) 10%، ب) 15%و ج) 20% پیش از عملیات حرارتی 58

4-8. پراش XRD نمونه‌های الف) 10%، ب) 15%و ج) 20% در دمای  600 درجه­ی سانتی­گراد 59

4-9. پراش XRD نمونه‌های الف) 10%، ب) 15%و ج) 20% در دمای  800 درجه­ی سانتی­گراد 60

4-10. آنالیز نمونه‌های الف)10%، ب) 15%و ج) 20% حرارت داده شده در دمای 600 درجه‌ی سانتی ‌گراد 61

4-11. آنالیز نمونه‌های الف)10%، ب) 15%و ج) 20% حرارت داده شده در دمای 800 درجه‌ی سانتی ‌گراد 62

4-12. طیف‌های جذبی FT-IR الف) 10%، ب) 15% و ج) 20%. 65

4-13. تصویر TEM یکی از نمونه‌ها 67

4-14. نمودارهای لانگمیر الف) 10%، ب) 15% و ج) 20% 69

4-15. نمودارهای BET الف) 10%، ب) 15% و ج) 20% 71

4-16. جذب و واجذب الف) 10%، ب) 15% و ج) 20%. 72

4-17. حلقه پسماند نمونه‌ها قبل از عملیات حرارتی الف) 10%، ب) 15%، ج) 20%. 74

4-18. حلقه پسماند نمونه‌ها بعد از عملیات حرارتی الف) 10%، ب) 15%، ج) 20%. 75

فهرست جداول

عنوان                                                                                                           صفحه

فصل سوم – ساخت آئروژل و کاربردهای آن

3-1. کاربردهای مختلف آئروژل‌ها……………………….. 48

فصل چهارم – سنتز و بررسی ویژگی‌های نانوکامپوزیت سیلیکا آئروژل/نانوذرات فریت کبالت

4-1. میزان گرم و لیتر مواد مورد نیاز 51

4-2. نتایج حاصل از XRD 63

لیست علایم و اختصارات

برونر، امت، تلر(Brunauer, Emmett, Teller)                                                                    BET

پراش پرتو ایکس (X-Ray Diffraction)                                                                           XRD

 

2-4-2 فازهای مغناطیسی 20

2-4-2-1 مواد دیامغناطیس 20

2-4-2-2 مواد پارامغناطیس 21

2-4-2-3 مواد فرومغناطیس 21

2-4-2-4 مواد پادفرومغناطیس 22

2-4-2-5 مواد فریمغناطیس 23

2-4-5 حلقه پسماند 24

2-5 فریت 27

2-6 خلاصه 27

فصل سوم – ساخت آئروژل و کاربردهای آن

مقدمه 29

3-1 سنتز آئروژل با فرآیند سل-ژل 29

3-2 شکل‌گیری ژل خیس 32

3-3 خشک کردن آلکوژل 33

3-3-1 فرآیند‌های خشک‌کردن در شرایط محیط 34

3-3-2 خشک­کردن انجمادی 35

3-3-3 خشک کردن فوق بحرانی 35

3-3-4 مقایسه روش‌ها 38

3-4 مروری بر کارهای انجام شده 39

3-5 برخی از کاربردهای آئروژل 43

3-5-1 آئروژل‌ها به عنوان کامپوزیت 43

3-5-2 آئروژل‌ها به عنوان جاذب 44

3-5-3 آئروژل‌ها به عنوان حسگر 44

3-5-4 آئروژل به عنوان مواد با ثابت دی الکتریک پایین 45

3-5-5 آئروژل به عنوان کاتالیزور 45

3-5-6 آئروژل به عنوان ذخیره سازی 45

3-5-7 آئروژل‌ها به عنوان قالب 46

3-5-8 آئروژل به عنوان عایق گرما 46

این مطلب را هم بخوانید :

3-5-9 آئروژل‌ها در کاربرد فضایی 47

3-6 خلاصه 47

فصل چهارم – سنتز و بررسی ویژگی‌های نانوکامپوزیت سیلیکا آئروژل/نانوذرات فریت کبالت

مقدمه 49

4-1 مواد مورد استفاده در پژوهش 50

4-2 روش تجربی و جزئیات 51

4-3 تجزیه و تحلیل 54

4-3-1 بررسی مورفولوژی سطح 54

4-3-2 مطالعه نانو ساختاری نانوکامپوزیت 2/ SiO4O2CoFe به کمک روش XRD 56

4-3-3 بررسی خواص شیمیایی نانوکامپوزیت 2/ SiO4O2CoFe به کمک روش FT-IR 63

4-3-5 تصویربرداری TEM 66

4-3-6 بررسی آنالیز BET 67

4-3-7 بررسی رفتار مغناطیسی با دستگاه VSM 72

4-4 خلاصه 77

نتیجه‌گیری 78

پیشنهادات 81

مراجع 82

فهرست تصاویر

عنوان                                                                                                         صفحه

فصل اول – مفاهیم اولیه

1-1. انواع سیلیکا براساس اندازه حفره: الف) ماکرو متخلخل، ب) مزو متخلخل، ج) میکرو متخلخل 7

1-2. نوع تخلخل‌ها بر اساس شکل و موقعیت 7

1-3. نمایشی از انواع مختلف تقویت کننده‌ها در کامپوزیت 12

 

فصل دوم – آئروژل­ها و مروری بر خواص مغناطیسی

2-1. 1برهمکنش آب و ساختار آئروژل، الف) آئروژل آب­گریز، ب) آئروژل آب‌دوست 18

2-2. فازهای مغناطیسی، الف) پارامغناطیس، ب) فرومغناطیس، ج) پادفرومغناطیس، د) فری مغناطیس 23

2-3. حلقه پسماند ماده فرو مغناطیس 25

2-4. حلقه پسماند در مواد فرومغناطیس نرم و سخت 26

 

فصل سوم – ساخت آئروژل و کاربردهای آن

3-1. طرح‌واره‌ای از روش‌های مختلف برای شیمی سنتز نانوکامپوزیت 31

3-2. اصلاح شیمی سطح ژل 34

3-3. چرخه فشار-دما در حین فرآیند خشک کردن فوق بحرانی 36

3-4. شماتیکی از دستگاه خشک کن فوق بحرانی اتوکلاو 36

 

فصل چهارم – سنتز و بررسی ویژگی‌های نانوکامپوزیت سیلیکا آئروژل/نانوذرات فریت کبالت

4-1. فازهای مجزا نمونه روی همزن 52

4-2. نمونه‌های در قالب ریخته شده 52

4-3. نمونه الکوژل 53

4-4. نمونه آئروژل 54

4-5. تصاویر FE-SEM نمونه‌ها الف) 10%، ب) 15%، ج) 20%. 55

4-6. نمودار توزیع اندازه ذرات الف) 10%، ب) 15% و ج) 20% 56

4-7 . پراش XRD نمونه‌های الف) 10%، ب) 15%و ج) 20% پیش از عملیات حرارتی 58

4-8. پراش XRD نمونه‌های الف) 10%، ب) 15%و ج) 20% در دمای  600 درجه­ی سانتی­گراد 59

4-9. پراش XRD نمونه‌های الف) 10%، ب) 15%و ج) 20% در دمای  800 درجه­ی سانتی­گراد 60

4-10. آنالیز نمونه‌های الف)10%، ب) 15%و ج) 20% حرارت داده شده در دمای 600 درجه‌ی سانتی ‌گراد 61

4-11. آنالیز نمونه‌های الف)10%، ب) 15%و ج) 20% حرارت داده شده در دمای 800 درجه‌ی سانتی ‌گراد 62

4-12. طیف‌های جذبی FT-IR الف) 10%، ب) 15% و ج) 20%. 65

4-13. تصویر TEM یکی از نمونه‌ها 67

4-14. نمودارهای لانگمیر الف) 10%، ب) 15% و ج) 20% 69

4-15. نمودارهای BET الف) 10%، ب) 15% و ج) 20% 71

4-16. جذب و واجذب الف) 10%، ب) 15% و ج) 20%. 72

4-17. حلقه پسماند نمونه‌ها قبل از عملیات حرارتی الف) 10%، ب) 15%، ج) 20%. 74

4-18. حلقه پسماند نمونه‌ها بعد از عملیات حرارتی الف) 10%، ب) 15%، ج) 20%. 75

فهرست جداول

عنوان                                                                                                           صفحه

فصل سوم – ساخت آئروژل و کاربردهای آن

3-1. کاربردهای مختلف آئروژل‌ها……………………….. 48

فصل چهارم – سنتز و بررسی ویژگی‌های نانوکامپوزیت سیلیکا آئروژل/نانوذرات فریت کبالت

4-1. میزان گرم و لیتر مواد مورد نیاز 51

4-2. نتایج حاصل از XRD 63

لیست علایم و اختصارات

برونر، امت، تلر(Brunauer, Emmett, Teller)                                                                    BET

پراش پرتو ایکس (X-Ray Diffraction)                                                                           XRD